Карл Аляксандр Мюлер

Карл Аляксандр Мюлер
Karl Alexander Müller
Дата нараджэння	20 красавіка 1927(1927-04-20)[…]
Месца нараджэння	Базель, кантон Базель-Штат, Швейцарыя
Дата смерці	9 студзеня 2023(2023-01-09)[…] (95 гадоў)
Месца смерці	Цюрых, Цюрых, кантон Цюрых, Швейцарыя
Грамадзянства	Швейцарыя
Род дзейнасці	фізік, выкладчык універсітэта
Навуковая сфера	фізіка
Месца працы	Цюрыхскі ўніверсітэт IBM Research – Zurich[d]
Альма-матар	Швейцарская вышэйшая тэхнічная школа Цюрыха
Член у	Саксонская акадэмія навук[d] Нацыянальная акадэмія навук ЗША Польская акадэмія навук Расійская акадэмія навук Славенская акадэмія навук і мастацтваў
Узнагароды	Нобелеўская прэмія па фізіцы (1987)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Карл Аляксандр Мюлер (ням.: Karl Alexander Müller; нар. 20 красавіка 1927, Базель, Швейцарыя) — швейцарскі фізік, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіцы (1987) сумесна з Георгам Беднарцам, «за важны прарыў у фізіцы, які выявіўся ў адкрыцці звышправоднасці у керамічных матэрыялах».

Біяграфія

Мюлер атрымаў ступень доктара ў 1958 г. у Вышэйшай тэхнічнай школе Цюрыха. Пачынаючы з 1963 г., праводзіў даследаванні па фізіцы цвёрдага цела ў даследчай лабараторыі фірмы IBM у Цюрыху. Узначальваў там фізічны аддзел і ў 1982 г. стаў членам IBM.

Будучы спецыялістам па аксідных керамічных злучэннях, Мюлер прыступіў у пачатку 1980-х гадоў да пошукаў рэчываў, здольных да звышправоднасці пры больш высокіх тэмпературах, чым былі дасягнуты да тых часоў. Самая высокая вядомая тэмпература пераходу ў звышправодны стан складала ў той час 23 К (-250 °C). У 1983 г. Мюлер прыняў на працу Беднорца, каб правесці сістэматычнае даследаванне розных аксідаў на звышправоднасць. У 1986 г. ім удалося выявіць звышправоднасць ў нядаўна створаным барый-лантана-медным аксідзе пры тэмпературы 35 К (-238 °C). Услед за іх даследаваннямі па ўсім свеце рушыла ўслед хваля эксперыментаў з выкарыстаннем аксідаў і на працягу аднаго года былі выяўленыя рэчывы, якія пераходзілі ў звышправодны стан пры тэмпературах каля 100 К (-173 °C).

Даследаванні, зробленыя пасля прац Мюлера і Беднорца, паказалі магчымасць прымянення звышправоднасці для вытворчасці і перадачы электраэнергіі, што абяцае вялікую эканамічную выгаду.

Спасылкі

• Інфармацыя з сайта Нобелеўскага камітэта (англ.)