Міхал Антоні Сапега

Міхал Антоні Сапега
польск.: Michał Antoni Sapieha
Герб «Ліс»
Лоўчы вялікі літоўскі 1739 — 1746
Папярэднік	Фердынанд Плятэр
Пераемнік	Ігнацы Воўк-Ланеўскі
Ваявода падляшскі 1746 — 1752
Папярэднік	Караль Юзаф Сядльніцкі
Пераемнік	Міхал Юзаф Жавускі
Падканцлер літоўскі 1752 — 1760
Папярэднік	Міхал Фрыдэрык Чартарыйскі
Пераемнік	Антоні Тадэвуш Пшаздзецкі
Нараджэнне	10 або 12 сакавіка 1711 Кёнігсберг, Прусія
Смерць	11 кастрычніка 1760(1760-10-11) (49 гадоў) ці 12 кастрычніка 1760(1760-10-12) (49 гадоў) Слонім, Слонімскі павет, Новагародскае ваяводства, Вялікае Княства Літоўскае, Рэч Паспалітая
Месца пахавання	Бярозаўскі кляштар картэзіянцаў
Род	Сапегі
Бацька	Аляксандр Павел Сапега
Маці	Марыя Крысціна Кацярына дэ Бецюн[d]
Жонка	Кацярына Людвіка з Сапегаў[d], Тэкля Ружа з Радзівілаў[…] і Аляксандра Агінская
Дзеці	няма
Узнагароды

Міхал Антоні Сапега (10 або 12 сакавіка 1711, Каралявец, цяпер Калінінград — 11 кастрычніка 1760, Слонім) — дзяржаўны дзеяч Рэчы Паспалітай. Лоўчы вялікі літоўскі (1739—1746), ваявода падляшскі (1746—1752), падканцлер літоўскі (1752—1760).

Перакладаў на польскую мову творы Вальтэра. Валодаў Старым і Новым Быхавам, Баркалабавам, Дабоснай, Дзярэчынам, Зэльвай, Луннам, Шкудамі; з 1757 года староста мсціслаўскі.

Біяграфія

Жонкі Міхала Антонія: Кацярына Людвіка з Сапегаў і Тэкля Ружа з Радзівілаў

З чарэйска-ружанскай лініі магнацкага роду Сапегаў герба «Ліс», сын Аляксандра Паўла, маршалка вялікага літоўскага, і Марыі Крысціны дэ Бецюн. Меў братоў Казіміра Леана, генерала літоўскай артылерыі, і Юзафа Станіслава, біскупа камянецкага.

У 1720—1721 гадах навучаўся ў Караляўцы. Абіраўся паслом на соймы 1732 і 1746 гадоў (ад Слонімскага павета), таксама быў дэпутатам Галоўнага Трыбунала ў 1731 і 1742 гадах. У 1739 годзе атрымаў урад лоўчага вялікага літоўскага.

Аляксандра з Чартарыйскіх

У 1737—1739 гадах браў актыўны ўдзел у працы камісіі па павелічэнні войска, беспаспяхова імкнуўся абкласці падаткам на войска радзівілаўскія «Нойбургскія маёнткі». Праз удалыя шлюбы значна павялічыў свае маёнткі, наблізіўся да магнацкай партыі Чартарыйскіх («Фаміліі») і стаў адным з найбольш заможных магнатаў Вялікага Княства Літоўскага. У 1746 годзе стаў ваяводам падляшскім, у 1752 годзе — падканцлерам вялікім літоўскім.

У 1756 годзе быў адным з ініцыятараў аднаўлення павятовых попісаў і Генеральнага з’езду Вялікага Княства Літоўскага. У 1757 годзе працаваў над перамір’ем Чартарыйскіх з Радзівіламі, у выніку чаго зблізіўся з апошнімі. Імкнуўся балансаваць паміж гэтымі дзвюма групоўкамі.

29 чэрвеня 1733 года ажаніўся з Кацярынай Людвікай (1718—1779), дачкой гетмана вялікага літоўскага Яна Казіміра Сапегі (пам. 1730) і Людвікі Апалінскай. У 1745 годзе развёўся з першай жонкай і ў другі раз ажаніўся з княгіняй Тэкляй Ружай (1703—1747), дачкой канцлера вялікага літоўскага Караля Станіслава Радзівіла (1669—1719) і Ганны Кацярыны Сангушкі (1676—1746). У 1748 годзе ў трэці раз ажаніўся з княгіняй Аляксандрай (1730—1798), дачкой кашталяна віленскага і канцлера вялікага літоўскага князя Міхала Фрыдэрыка Чартарыйскага (1696—1775) і Элеаноры Монікі Вальдштайн (1710—1792). Усе шлюбы былі бяздзетнымі.

Літаратура

• Мацук А. Сапега Міхал Антоній // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — С. 543. — 792 с. — ISBN 985-11-0378-0 (т. 2), ISBN 985-11-0315-2.
• Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 2001. — 591 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0214-8.