Міраван

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Джозеф Райт
Міраван. 1772
Miravan Breaking Open the Tomb of his Ancestors in Search of Wealth
Матэрыял Палатно
Тэхніка алей
Памеры 127 × 101,6 см
Музей і мастацкая галерэя Дэрбі, Вялікабрытанія
(інв. 1937-657[1])

«Міраван» (англ.: Miravan Breaking Open the Tomb of his Ancestors in Search of Wealth, «Міраван ўзломлівае грабніцу сваіх продкаў») — карціна англійскага мастака Джозефа Райта, завершаная ў 1772 годзе.

Гісторыя Міравана апісваецца ў творы «Letters Concerning Taste» брытанскага пісьменніка і паэта Джона Гілберта Купера (англ.: John Gilbert Cooper)[2]. У гісторыі апісваецца, як знакаміты арабскі дваранін ўскрыў магілу аднаго са сваіх продкаў. Міраван наведваў магілу сваіх продкаў, калі ўбачыў на адной з грабніц надпіс, паводле якой у гэтай грабніцы ляжаць такія скарбы, якімі не валодаў сам Крэз, лідыйскі цар. Міраван з сквапнасці загадвае рабочым узламаць гэтую грабніцу[3]. На карціне паказаны нуда і агіда пры выглядзе таго, што надпіс быў толькі падманам (у грабніцы выявіліся толькі косці і смецце); надпіс у грабніцы абвяшчае, што ў гэтай Міравану ніколі не будзе спакою за парушэнне спакою пахаванага з-за ненасытнай любові да золата, і вечны супакой — вось той скарб, якім не валодаў Крэз[4]. Гэты аповяд перасцерагае ад пастаноўкі матэрыяльных каштоўнасцяў вышэй за ўсё іншае.

Гісторыя, па якой намалявана карціна, была апублікавана ў 1755 годзе [2]; сам Купер сцвярджаў, што ў яе сапраўдныя персідскія карані, якія не маюць строга вызначанай крыніцы. Аналагічная гісторыя была апісана ў Герадота — аб Дарыўсе, сына Хіспапсеса, які распячатаў магілу царыцы Вавілона Нікатрыс, якая пакідала распараджэнне не распячатваць сваю магілу без крайняй на тое неабходнасці. Дарыўс ўбачыў у грабніцы толькі цела царыцы і надпіс аб тым, што несквапны і не прагны да грошай ніколі не патрывожыў бы спакой мёртвых[5].

Джозеф Райт вядомы сваімі працамі з незвычайным асвятленнем; у гэтай карціне незвычайнасць асвятлення сумешчана з неагатычным стылем, таксама выкарыстаным Райтам у карціне «Дэмакрыт вывучае анатомію» (Democritus studying anatomy)[6],і з класічнымі вобразамі. Абедзве гэтыя карціны, як і «Філосаф пры святле лямпы», паказваюць знаёмства сваіх стваральнікаў з чалавечай анатоміі.

У 1772 годзе карціна была выгравіравана Валянцінам Грынам (Valentine Green), і, як і многія іншыя карціны Райта, з іх цёмнымі і светлымі часткамі, добра падыйшла для меца-тынта[7] (у выпадку дадзенай карцінай ёсць дзве крыніцы святла — месячнае святло, якое падкрэслівае драматычнасць сітуацыі, і алейная лямпа).

Карціна была пры жыцці Райта набыта містэрам Мілнам (Mr Milne, які, верагодна, быў з Вейкфілда)[8], і паступіла ў калекцыю Музея і мастацкай галерэі Дэрбі ў 1935 годзе дзякуючы дзяржаўнай фінансавай падтрымцы Вялікабрытаніі[2].

Зноскі

  1. а б https://artuk.org/discover/artworks/miravan-breaking-open-the-tomb-of-his-ancestors-61241 Праверана 3 чэрвеня 2023.
  2. а б в Miravan Breaking Open the Tomb of his Ancestors. artfund.org. Праверана 28 May 2011.
  3. Letters of Taste, John Gilbert Cooper, Letter X, P.69, accessed May 2011
  4. Miravan Breaking Open the Tomb of his Ancestors. Treasures of Derby. Derby.gov.uk. Архівавана з першакрыніцы 19 ліпеня 2011. Праверана 28 May 2011.
  5. Benedict Nicolson, Paul Mellon Foundation for British Art. Joseph Wright of Derby: painter of light. — 1968. — Vol. 1. — P. 53. — ISBN 9780710062840.
  6. Joseph Wright of Derby(недаступная спасылка). Tate Gallery. Архівавана з першакрыніцы 21 снежня 2010. Праверана 29 May 2011.
  7. British Prints 18th-20th centuries p172, Campbell Fine Art, 1993, accessed May 2011
  8. Benedict Nicolson, Paul Mellon Foundation for British Art. Joseph Wright of Derby: painter of light. — Taylor & Francis, 1968. — Vol. 1. — P. 107. — ISBN 9780710062840.