Старынкі (Пухавіцкі раён)

Не блытаць з Старыной — колішнім засценкам у Шацкай воласці, таксама вядомым як Старына-Сетнае і Старынка.

Вёска Старынкі Краіна Беларусь Вобласць Мінская Раён Пухавіцкі Сельсавет Шацкі Каардынаты 53°25′09″ пн. ш. 27°47′00″ у. д. Водныя аб’екты Шаць Насельніцтва ▼11 чал. (2019) Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код +375 1713 Аўтамабільны код 5 Старынкі на карце Беларусі ±

Стары́нкі (трансліт.: Starynki, руск.: Старинки) — вёска ў Пухавіцкім раёне Мінскай вобласці, на рацэ Шаць. Уваходзіць у склад Шацкага сельсавета.

Гісторыя

Старынкі вядомы з сярэдзіны XVIII стагоддзя, калі належалі да дамена Шацк уласнасці Аскеркаў, уваходзілі ў склад Менскага павета Менскага ваяводства Вялікага Княства Літоўскага.

У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай 1793 года тэрыторыя апынулася ў складзе Расійскай імперыі, у Ігуменскім павеце Мінскай губерні. Жыццё Юзафа Габрыеля Аскеркі не па сродках вычарпала яго рэсурсы і прывяло да эксдывізіі ў канцы 1812 года, якая працягвалася да 1816 года. У выніку Старынкі былі аддзелены ад Шацка і перададзены іншаму ўласніку .

У 1860-х гадах было 4 двары. Пасля 1861 года ў складзе Шацкай воласці Ігуменскага павета. У 1876 годзе засценкам Старынкі валодалі праваслаўныя дваране Аляксандр, Іван і Юрый Ягоравічы Карповічы, было 64 дзесяціны зямлі, уласнасць была атрымана ў спадчыну, гаспадаркай займаліся самі ўласнікі. У 1888 годзе засценкам валодалі: сялянка рыма-каталіцкага веравызнання Аляксандра Лявонаўна Карповіч (92 дзесяціны), селянін рыма-каталіцкага веравызнання Аляксандр Лявонавіч Карповіч (60 дзесяцін), дваранка рыма-каталіцкага веравызнання Вікторыя Пятроўна Карповіч (32 дзесяціны).

Паводле перапісу 1908 года былі засценак і вёска, паводле перапісу 1917 года ізноў толькі засценак.

З канца лютага 1918 года тэрыторыя акупаваная войскамі Германскай імперыі. 25 сакавіка 1918 года згодна з Трэцяй Устаўной граматай абвешчана часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. У снежні 1918 года занята Чырвонай Арміяй, з 1 студзеня 1919 года ў адпаведнасці з пастановай І з’езда КП(б) Беларусі яна ўвайшла ў склад Савецкай Беларусі, з 27 лютага 1919 года — у ЛітБел ССР. У час польска-савецкай вайны ў жніўні 1919 — ліпені 1920 гадоў пад акупацыяй Польшчы (Мінская акруга ГУУЗ).

З 31 ліпеня 1920 года ў Беларускай ССР. У 1930-х гадах праведзена прымусовая калектывізацыя, у 1933 годзе створаны калгас імя Калініна. У час палітычных рэпрэсій былі рэпрэсаваны і расстраляны прынамсі 2 жыхары Старынак (Кандрат Пятровіч Гарэльскі і Баляслаў Язафатавіч Карповіч).

У Другую сусветную вайну з канца чэрвеня 1941 года да пачатку ліпеня 1944 года пад акупацыяй Германіі.

Насельніцтва

• 1908 год — засценак, 7 двароў, 48 жыхароў; вёска, 4 двары, 26 жыхароў
• 1917 год — 13 двароў, 87 жыхароў, усе беларусы
• 1960 год — 104 жыхары
• 1999 год — 39 жыхароў
• 2002 год — 19 двароў, 29 жыхароў
• 2009 год — 19 жыхароў
• 2010 год — 12 двароў, 17 жыхароў
• 2019 год — 11 жыхароў

Памятныя мясціны

• Брацкая магіла (1941)
• У наваколлі вёскі на шашы Р68 Узда — Пухавічы на месцы былой вёскі Падказелле размешчаны мемарыял, збудаваны ў памяць пра загінулых 30 чэрвеня 1941 года

Літаратура

• Jelski A. Starzynki (20) // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. (польск.). — Warszawa. — S. 868.
• Jelski A. Szack // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom XI: Sochaczew — Szlubowska Wola (польск.). — Warszawa, 1890. — S. 755—758.
• Списокъ Землевладѣльцевъ Минской Губерніи за 1876 годъ / Изданіе Минскаго Губернскаго Статистическаго Комитета. — Минскъ: Типографія Губернскаго Правленія, 1877. — 187 с.
• Списокъ Землевладѣльцевъ Минской Губерніи [за 1888 год] / Изданіе Минскаго Губернскаго Статистическаго Комитета. — Минскъ: Минская Губернская Типографія, 1889. — 419 с.
• Ярмоловичъ В. С. Списокъ населенныхъ мѣстъ Минской губерніи. — Минскъ: Изданіе Минскаго Губернскаго Статистическаго Комитета, 1909. — 231 с.
• Список населенных мест Б.С.С.Р. (б. Минской губернии) / Центральное Статистическое Бюро Б.С.С.Р.. — Минск: Белтрестпечать, 1924.
• Старынкі // Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя. Т. 8: Мінская вобласць, кн. 4 / рэдкал.: Т. У. Бялова (дырэктар) і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2013. — С. 185. — 2 000 экз. — ISBN 978-985-11-0735-9.
• Памяць: Пухавіцкі раён: Гісторыка-дакументальныя хронікі гарадоў і раёнаў Беларусі / Укл. А. А. Прановіч; Рэдкал.: А. М. Карлюкевіч і інш.. — Мінск: Беларусь, 2003. — 749 с. — ISBN 985-01-0251-9.

Спасылкі

• На Вікісховішчы пакуль няма медыяфайлаў па тэме, але Вы можаце загрузіць іх