Дагавор аб Антарктыцы
Дагавор аб Антарктыцы — дагавор, які прадугледжвае дэмілітарызацыю раёна Антарктыды, выкарыстанне яго ў выключна мірных мэтах і ператварэнне ў зону, свабодную ад ядзернай зброі. Дагавор заключаны 1 снежня 1959 года ў Вашынгтоне і набыў моц 23 чэрвеня 1961 года пасля яго падпісання 12 дзяржавамі — першапачатковымі ўдзельнікамі. Галоўная мэта дагавора — забяспечыць выкарыстанне Антарктыкі ў інтарэсах усяго чалавецтва. Таксама прадугледжваецца свабода навуковых даследаванняў і заахвочваецца міжнароднае супрацоўніцтва. Забараняюцца любыя ядзерныя выбухі і захаванні радыеактыўных матэрыялаў у Антарктыцы. На студзень 2010 года удзельнікамі дагавора з'яўляюцца 46 дзяржаў, 28 з якіх з'яўляюцца кансультатыўнымі бакамі.
У 1982 годзе, як частка Сістэмы Дагаворы аб Антарктыцы і выканання яго IX Артыкула, набыла моц Канвенцыя па захаванні марскіх жывых рэсурсаў Антарктыкі (АНТКАМ)[1]. Практычнае ўжыванне палажэнняў гэтай Канвенцыі на практыцы рэгулююцца Камісіяй АНТКАМ, штаб-кватэра якой знаходзіцца ў аўстралійскім горадзе Хобарт у штаце Тасманія.
Краіны — удзельнікі Дагаворы[правіць | правіць зыходнік]
| Краіна | Дата падпісання | Дата ратыфікацыі | Дата ўступлення ў сілу |
|---|---|---|---|
 Аўстралія
|
23 чэрвеня 1961 | ||
 Аўстрыя
|
25 жніўня 1987 | ||
 Аргенціна
|
23 чэрвеня 1961 | ||
 Беларусь
|
19 ліпеня 2006 | ||
 Бельгія
|
23 чэрвеня 1961 | ||
 Балгарыя
|
11 верасня 1978 | ||
 Бразілія
|
16 мая 1975 | ||
 Вялікабрытанія
|
1 снежня 1959 | 31 мая 1960 | 23 чэрвеня 1961 |
 Венгрыя
|
27 студзеня 1984 | ||
 Гватэмала
|
31 ліпеня 1991 | ||
 Германія
|
5 лютага 1979 | ||
 Грэцыя
|
8 студзеня 1987 | ||
 Данія
|
20 мая 1965 | ||
 Індыя
|
19 жніўня 1983 | 19 жніўня 1983 | |
 Іспанія
|
31 сакавіка 1982 | ||
 Італія
|
18 сакавіка 1981 | ||
 КНР
|
8 чэрвеня 1983 | 8 чэрвеня 1983 | |
 Калумбія
|
31 студзеня 1989 | ||
 КНДР
|
21 студзеня 1987 | ||
 Куба
|
16 жніўня 1984 | ||
 Нідэрланды
|
30 сакавіка 1967 | ||
 Новая Зеландыя
|
23 чэрвеня 1961 | ||
 Нарвегія
|
23 чэрвеня 1961 | ||
 Папуа — Новая Гвінея
|
16 верасня 1975 | ||
 Перу
|
10 красавіка 1981 | ||
 Польшча
|
23 чэрвеня 1961 | ||
 Рэспубліка Карэя
|
28 студзеня 1986 | ||
 СССР
|
1 снежня 1959 | 21 чэрвеня 1960 | 23 чэрвеня 1961 |
 Румынія
|
15 верасня 1971 | ||
 ЗША
|
1 снежня 1959 | 18 жніўня 1960 | 23 чэрвеня 1961 |
 Украіна
|
28 кастрычніка 1992 | ||
 Уругвай
|
11 студзеня 1980 | ||
 Фінляндыя
|
15 мая 1984 | ||
 Францыя
|
1 снежня 1959 | 16 верасня 1960 | 23 чэрвеня 1961 |
 Чэхаславакія
|
14 чэрвеня 1962 | ||
 Чылі
|
23 чэрвеня 1961 | ||
 Швейцарыя
|
24 красавіка 1984 | ||
 Швецыя
|
21 студзеня 1987 | ||
 Паўднёва-Афрыканская Рэспубліка
|
23 чэрвеня 1961 | ||
 Японія
|
23 чэрвеня 1961 |
- Вялікабрытанія — Злучанае Каралеўства Вялікабрытаніі і Паўночнай Ірландыі.
- Нідэрланды — распаўсюджаны на Нідэрландскія Антыльскія астравы і Сурынам.
- СССР ратыфікаваў Дагавор (Указ Прэзідыума ВС СССР ад 20.10.1960).
- Манголія вядзе перамовы аб далучэнні да Дагавора аб Антарктыцы[2], але на сайтах сістэмы Дагавора аб Антарктыцы інфармацыі пра Манголію як удзельніцу Дагавора няма[3][4].
Зноскі
- ↑ Канвенцыя АНТКАМ (поўны тэкст)(недаступная спасылка)
- ↑ Mongolia is authorized to establish its own camp on Livingston island, Antarctica // infomongolia.com (англ.)
- ↑ «Монголы откроют научную базу в Антарктиде?» Архівавана 5 сакавіка 2016. — статья на сайте электронного периодического издания «Научная Россия» (руск.)
- ↑ Стороны, участвующие в Договоре Архівавана 13 лістапада 2014. на официальном сайте системы Договора об Антарктике (руск.)
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
- Сакратарыят Дагаворы пра Антарктыку Архівавана 6 снежня 2011.