Гертруда Бэл Элаян: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Ellis Novak (размовы | уклад) →Біяграфія: дапаўненне |
Ellis Novak (размовы | уклад) др →Узнагароды: афармленне |
||
Радок 69: | Радок 69: | ||
| url = http://www.nsf.gov/od/nms/recip_details.cfm?recip_id=118 |
| url = http://www.nsf.gov/od/nms/recip_details.cfm?recip_id=118 |
||
| format = |
| format = |
||
| accessdate = 2012-10-20}}</ref> |
| accessdate = 2012-10-20}}</ref> |
||
* [[1988]] — [[Нобелеўская прэмія па фізіялогіі і медыцыне]] |
* [[1988]] — [[Нобелеўская прэмія па фізіялогіі і медыцыне]] |
||
Версія ад 16:14, 30 сакавіка 2013
Гертруда Бэл Элаян | |
---|---|
англ.: Gertrude Belle Elion | |
Дата нараджэння | 23 студзеня 1918 |
Месца нараджэння | Нью-Ёрк |
Дата смерці | 21 лютага 1999 (81 год) |
Месца смерці | Паўночная Караліна |
Грамадзянства | ЗША |
Род дзейнасці | біёлаг, хімік, біяхімік, фармаколаг, фармацэўт, прафесар, даследчыца |
Навуковая сфера | біяхімія, фармакалогія |
Месца працы | |
Альма-матар | Нью-Ёркскі ўніверсітэт |
Навуковы кіраўнік | Джордж Хітчынгс |
Член у | |
Узнагароды | Нобелеўская прэмія па фізіялогіі і медыцыне (1988) |
Сайт | nobelprize.org/prizes/me… |
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Гертруда Бэл Э́лаян (англ.: Gertrude Belle Elion, 23 студзеня 1918, Нью-Ёрк — 21 лютага 1999, Паўночная Караліна) — амерыканскі вучоны ў галіне біяхіміі і фармакалогіі, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіялогіі і медыцыне ў 1988 годзе разам з Дж.Блэкам і Дж.Хітчынгсам "за адкрыццё важных прынцыпаў лекавай тэрапіі".
Біяграфія
Гертруда Элаян нарадзілася 23 студзеня 1918 года ў Нью-Ёрку ў яўрэйскай імігранцкай сям'і (яе бацька іміграваў у 12 гадоў з Літвы, маці ў 14 гадоў - з Расіі).
Скончыла Нью-Ёркскі ўніверсітэт (1941). З 1944 года ў навукова-даследчай лабараторыі Велкам (Нью-Ёрк; у 1967-1983 гадах кіраўнік аддзела).
Аўтар навуковых прац па вывучэнні ўздзеяння антыметабалітаў нуклеінавых кіслот, якія выкарыстоўваюцца як процівірусныя і проціпухлінныя сродкі, па стварэнні антыбактэрыяльных і імунадэпрэсантных прэпаратаў.
Сярод лекавых прэпаратаў, знойдзеных Элаян:
- меркаптапурын (першы антылейкемічны прэпарат)[3],
- імунасупрэсар азаціапрын,
- алапурынол (ужывальны пры падагры),
- антымалярыйны прэпарат пірыметамін,
- трыметапрым,
- ацыклавір (антывірусны прэпарат, які ўжываецца для лячэння герпесу).
Гертруда Элаян памерла ў Паўночнай Караліне ў 1999 годзе ва ўзросце 81 года. Яна пераехала ў Research Triangle у 1970 годзе і на некаторы час працавала там у якасці прафесара ўніверсітэта Дзюка. Яна не была замужам.
Узнагароды
- 1997 — Lemelson-MIT Lifetime Achievement Award
- 1991 — першая жанчына, якая ўвайшла ў Нацыянальную залу славы вынаходнікаў (англ.: National Inventors Hall of Fame)[4]
- 1991 — Нацыянальны навуковы медаль ЗША[5]
- 1988 — Нобелеўская прэмія па фізіялогіі і медыцыне
Зноскі
- ↑ http://www.nasonline.org/member-directory/deceased-members/1653.html Праверана 25 лютага 2018.
- ↑ NNDB — 2002.
- ↑ Marx, Vivien. 6-Mercaptopurine . Chemical & Engineering News (2005). Праверана 20 кастрычніка 2012.
- ↑ Staff. Invent Now: Hall of Fame: Gertrude Belle Elion . National Inventors Hall of Fame. Праверана 20 кастрычніка 2012.
- ↑ Staff. The President's National Medal of Science: Recipient Details: GERTRUDE B. ELION . National Science Foundation. Праверана 20 кастрычніка 2012.
Літаратура
- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.18. Кн.1: Дадатак: Шчытнікі — ЯЯ / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш — Мінск: БелЭн, 2004. — Т. 18. — 472 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0295-4
Спасылкі
- Аўтабіяграфія Гертруды Элаян на Нобелеўскім сайце (англ.)
- Біяграфічныя звесткі аб Гертрудзе Элаян (англ.)
- Некралог у Нью-Ёрк Таймс (англ.)
- Біяграфія Гертруды Элаян (англ.)
- Нарадзіліся 23 студзеня
- Нарадзіліся ў 1918 годзе
- Асобы
- Нарадзіліся ў Нью-Ёрку
- Памерлі 21 лютага
- Памерлі ў 1999 годзе
- Памерлі ў Паўночнай Караліне
- Выкладчыкі ўніверсітэта Дзьюка
- Члены і члены-карэспандэнты Нацыянальнай акадэміі навук ЗША
- Члены Амерыканскай акадэміі мастацтваў і навук
- Члены Амерыканскай асацыяцыі садзейнічання развіццю навукі
- Члены Лонданскага каралеўскага таварыства
- Лаўрэаты Нобелеўскай прэміі паводле алфавіта
- Вучоныя паводле алфавіта
- Лаўрэаты Нобелеўскай прэміі па медыцыне
- Постаці амерыканскай біяхіміі
- Постаці біялогіі XX стагоддзя
- Узнагароджаныя Нацыянальным медалем навукі ЗША
- Постаці амерыканскай фармакалогіі