Эдманд Фішэр

З пляцоўкі Вікіпедыя
Jump to navigation Jump to search
іншыя значэнні У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых асоб з прозвішчам Фішэр.
Эдманд Фішэр
англ.: Edmond H. Fischer
Edmond Fischer Nobel Laureate 1992.jpg
Дата нараджэння 6 красавіка 1920(1920-04-06)[1][2][…] (100 гадоў)
Месца нараджэння
Грамадзянства
Род дзейнасці біяхімік, выкладчык універсітэта, хімік
Навуковая сфера біяхімія
Месца працы
Альма-матар
Навуковы кіраўнік Kurt Heinrich Meyer[d]
Член у
Узнагароды і прэміі Нобелеўская прэмія Нобелеўская прэмія па фізіялогіі і медыцыне (1992)
Commons-logo.svg Эдманд Фішэр на Вікісховішчы

Эдманд Фішэр (англ.: Edmond H. Fischer, 6 красавіка 1920, г. Шанхай, Кітай) — амерыканскі вучоны ў галіне біяхіміі, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіялогіі і медыцыне ў 1992 годзе разам з Э.Дж. Крэбсам «за адкрыцці, якія тычацца зваротнага фосфарыліравання бялкоў як механізму біялагічнай рэгуляцыі». Ганаровы прафесар Універсітэта Вашынгтона (Сіэтл).

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Фішэр нарадзіўся ў Шанхаі, Кітай. Яго маці нарадзілася ў Францыі, а яго бацька з Аўстрыі[4] Яго дзед па лініі маці пераехаў з Францыі, дзе нарадзіўся і жыў, спачатку ў Індакітай, а затым у Кітай. У Кітаі ён заснаваў газету на французскай мове «Кітайскі курьер» (Courrier de Chine) і французскую муніцыпальную школу, у якую і хадзіў у дзяцінстве Фішэр. У сем гадоў яго адправілі ў школу ў Швейцарыю.

Скончыў хімічную школу ў Жэневе (Швейцарыя) ў 1943 годзе. З 1943 года ў Жэнеўскім, з 1952 года ў Вашынгтонскім універсітэтах (горада Сіэтл).

Навуковая дзейнасць[правіць | правіць зыходнік]

Эдманд Фішэр і Эдвін Крэбс пачалі супрацоўніцтва праз шэсць месяцаў пасля пераезду Фішэра ва ўніверсітэт Вашынгтона. Яны вывучалі фермент глікагенфосфарылазы і выявілі, што серыя рэакцый, выкліканых гармонамі і кальцыем, прыводзіць да актывацыі-інактывацыі гэтага фермента. Актывацыя-інактывацыі фермента выклікалася яго зваротным фосфарыліраваннем. Працэс, які адкрылі Фішэр і Крэбс, каталізуе двума ферментамі: пратэінкіназай і фасфатазай. Пратэінкіназы (найбольш распаўсюджаная з іх — тыразінкіназа) пераносіць фасфатных групу з АТФ на гідраксільную групу фермента. Пры гэтым канфармацыя фермента змяняецца, і ён становіцца каталітычна актыўным. Затым бялковая фасфатазы адшчапляе фасфатную групу, і фермент вяртаецца ў першапачатковую неактыўную форму. Аказалася, што такое цыклічнае рэгуляванне ферментатыўнай актыўнасці і адпаведных метабалічных працэсаў надзвычай шырока распаўсюджанае ў прыродзе.[5][6]

Аўтар навуковых прац па праблемах зваротнага фосфарыліравання бялкоў і яго значэнні ў механізмах рэгуляцыі біяхімічных рэакцый у клетках.

Разам з Э. Дж. Крэбсам адкрыў шэраг ферментаў.

Член Амерыканскай акадэміі мастацтваў і навук (1972), член Нацыянальнай АН ЗША (1973).

Зноскі

  1. ↑ Edmond H. Fischer // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. ↑ Edmond H. Fischer // Munzinger-Archiv — 1913. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. ↑ Edmond Henri Fischer // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.
  4. ↑ http://www.bookrags.com/biography/edmond-h-fischer-wap/
  5. ↑ Fischer, E H; Krebs, E G (1966). Relationship of structure to function of muscle phosphorylase.. 25. 1511–20. 
  6. ↑ KREBS, E G; FISCHER, E H (1964). PHOSPHORYLASE AND RELATED ENZYMES OF GLYCOGEN METABOLISM.. 22. 399–410. doi:10.1016/S0083-6729(08)60345-3. 

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Fischer, E.H. Autobiography.
  • Pacific Northwest Research Institute. About Edmond H. Fischer, Ph.D.
  • Hughes, R. 1998. After the Prize
  • Беларуская энцыклапедыя:У 18 т. Т.16: Трыпалі — Хвіліна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2003. — 576 с.: іл.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Бламберг / Гайдузек(1976) • Гіймэн / Шалі / Ялау (1977) • Арбер / Натанс / Сміт (1978) • Кормак / Хаўнсфілд (1979) • Бенасераф / Дасэ / Снел (1980) • Сперы / Х’юбел / Візел (1981) • Бергстрэм / Самуэльсан / Вейн (1982) • Мак-Клінтак (1983) • Ернэ / Кёлер / Мільштэйн (1984) • Браўн / Голдстайн (1985) • Коэн / Леві-Мантальчыні (1986) • Танегава (1987) • Блэк / Элаян / Хітчынгс (1988) • Бішап / Вармус (1989) • Мары / Томас (1990) • Неер / Закман (1991) • Фішэр / Крэбс (1992) • Робертс / Шарп (1993) • Гілман / Родбел (1994) • Льюіс / Нюслайн-Фольхард / Вішаус (1995) • Догерці / Цынкернагель (1996) • Прузінер (1997) • Ферчгат / Ігнара / Мурад (1998) • Блобель (1999) • Карлсан / Грынгард / Кэндэл (2000)

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Эдманд_Фішэр&oldid=3628614"