Дэвід Юм

Дэвід Юм
Дэвід Юм
	англ.: David Hume
Дата нараджэння	26 красавіка (7 мая) 1711[…], 7 мая 1711 ці 26 красавіка 1711
Месца нараджэння	Эдынбург, Шатландыя, Каралеўства Вялікабрытанія[…];
Дата смерці	25 жніўня 1776[…] (65 гадоў)
Месца смерці	Эдынбург, Шатландыя, Каралеўства Вялікабрытанія;
Месца пахавання	Old Calton Cemetery[d];
Грамадзянства	Каралеўства Вялікабрытанія;
Бацька	Joseph Hume, 10th of Ninewells[d]
Маці	Katherine Falconer[d]
Род дзейнасці	філосаф, эканаміст, бібліятэкар, гісторык, эсэіст, пісьменнік
Навуковая сфера	філасофія, метафізіка, эпістэмалогія, philosophy of mind[d], этыка, палітыка, эстэтыка, філасофія рэлігіі[d], гісторыя, эсэ і эканоміка
Месца працы	Advocates Library[d]; Пасольства Вялікабрытаніі ў Францыі[d];
Альма-матар	Эдынбургскі ўніверсітэт;
Член у	Эдынбургскае каралеўскае таварыства; The Select Society[d]; The Poker Club[d];
	Цытаты ў Вікіцытатніку
	Творы ў Вікікрыніцах
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Дэвід Юм, таксама Дайвід Юм, Дэвід Юм^[11], англ.: David Hume; 7 мая (26 красавіка па старым стылі), 1711, Эдынбург, Шатландыя — 25 жніўня 1776, Эдынбург) — шатландскі філосаф, прадстаўнік эмпірызму і агнастыцызму, адзін з найбуйнейшых дзеячаў шатландскай асветы.

Біяграфія

Нарадзіўся ў 1711 годзе ў Эдынбургу (Шатландыя) у сям’і юрыста, уладальніка невялікага маёнтка. Юм атрымаў добрую адукацыю ва ўніверсітэце Эдынбурга. Працаваў у дыпламатычных місіях Англіі ў Еўропе.

Пачаў філасофскую дзейнасць у 1739 годзе, апублікаваўшы першыя дзве часткі «Трактат аб чалавечай прыродзе». Праз год выйшла другая частка трактата. Першая частка была прысвечана чалавечаму пазнанню. Потым ён дапрацаваў гэтыя ідэі і апублікаваў у асобнай кнізе — «Нарысы аб чалавечым спазнанні».

Напісаў шмат работ на розныя тэмы, у тым ліку гісторыю Англіі ў васьмі тамах.

Зноскі

↑ ^а ^б ^в ^г Hume, David // Encyclopædia Britannica: a dictionary of arts, sciences, literature and general information / H. Chisholm — 11 — New York, Cambridge, England: University Press, 1911.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q26215983"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5607942"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q867541"></a>
↑ ^а ^б ^в Stephen L. Hume, David (1711-1776) (DNB00) // Dictionary of National Biography / L. Stephen, S. Lee — London: Smith, Elder & Co., 1885.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q15987216"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q84"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2295283"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19053189"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q740657"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1210343"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q179854"></a>
↑ BeWeB Праверана 13 лютага 2021.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q77541206"></a>
↑ The Fine Art Archive — 2003. Праверана 1 красавіка 2021.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q10855166"></a>
↑ Hume, David, 1711-1776 // https://tritius.kmol.cz/authority/865233 Праверана 25 верасня 2024.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q130368343"></a>
↑ Юм, Давид // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1904. — Т. XLI. — С. 374–380.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19908137"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q602358"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23892994"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24512702"></a>
↑ ^а ^б ^в ^г Юм, Давид // Малая советская энциклопедия / под ред. Н. Л. Мещеряков — 2 — Советская энциклопедия, 1936.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1768199"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q87326413"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q66386517"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1228391"></a>
↑ ^а ^б Lundy D. R. The Peerage
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q67129259"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21401824"></a>
↑ ^а ^б Kindred Britain
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q75653886"></a>
↑ ^а ^б ^в Czech National Authority Database Праверана 10 студзеня 2023.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a>
↑ Варыянт напісання імя Дэйвід Юм ў адпаведнасці з БЭ ў 18 тамах. Т.18., кн.1. Мн., 2004, С.208.

[_51aa9da37f0d2dac-1] а ^б ^в ^г Hume, David // Encyclopædia Britannica: a dictionary of arts, sciences, literature and general information / H. Chisholm — 11 — New York, Cambridge, England: University Press, 1911.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q26215983"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5607942"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q867541"></a>

[_8b088ce610113e96-2] а ^б ^в Stephen L. Hume, David (1711-1776) (DNB00) // Dictionary of National Biography / L. Stephen, S. Lee — London: Smith, Elder & Co., 1885.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q15987216"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q84"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2295283"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19053189"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q740657"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1210343"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q179854"></a>

[_064bdafc97644af3-3] BeWeB Праверана 13 лютага 2021.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q77541206"></a>

[_311d521e2beb93bf-4] The Fine Art Archive — 2003. Праверана 1 красавіка 2021.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q10855166"></a>

[_68d28edd155317c7-5] Hume, David, 1711-1776 // https://tritius.kmol.cz/authority/865233 Праверана 25 верасня 2024.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q130368343"></a>

[_0485b4dd0dab9895-6] Юм, Давид // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1904. — Т. XLI. — С. 374–380.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19908137"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q602358"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23892994"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24512702"></a>

[_5d50d96289745131-7] а ^б ^в ^г Юм, Давид // Малая советская энциклопедия / под ред. Н. Л. Мещеряков — 2 — Советская энциклопедия, 1936.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1768199"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q87326413"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q66386517"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1228391"></a>

[_345de703e5b830fb-8] а ^б Lundy D. R. The Peerage
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q67129259"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21401824"></a>

[_42ddfce80d5da4be-9] а ^б Kindred Britain
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q75653886"></a>

[_52900349336f5bf2-10] а ^б ^в Czech National Authority Database Праверана 10 студзеня 2023.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a>

[pr-11] Варыянт напісання імя Дэйвід Юм ў адпаведнасці з БЭ ў 18 тамах. Т.18., кн.1. Мн., 2004, С.208.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

Асветніцтва
Выдатныя людзі эпохі паводле краін
Аўстрыя	Іосіф II Леапольд II Марыя Тэрэзія
Францыя	П’ер Бейль Фантэнель Шарль Луі Мантэск’ё Франсуа Кенэ Вальтэр Жорж-Луі Леклерк дэ Бюфон Жан-Жак Русо Дэні Дзідро Гельвецый Жан Д’Аламбер Гольбах Маркіз дэ Сад Кандарсэ Лавуазье Алімпія дэ Гуж Французскія энцыклапедысты
Германія	Эрхард Вейгель Готфрыд Лейбніц Фрыдрых II Імануіл Кант Готхальд Эфраім Лесінг Томас Абт Ёган Готфрыд Гердэр Адам Вейсгаўпт Ёган Вольфганг фон Гётэ Фрыдрых Шылер Карл Фрыдрых Гаус Мазэс Мендэльсон
Англія, Шатландыя	Томас Гобс Джон Лок Ісаак Ньютан Джозеф Адзісан Рычард Сціл Сэмюэл Джонсан Джон Уілкс Эдмунд Бёрк Эдуард Гібан Джэрэмі Бэнтам Мэры Уолстанкрафт Дэвід Юм Адам Сміт Джэймс Босуэл Адам Фергюсон Джон Мілер Джозеф Блэк Томас Рыд Фрэнсіс Хатчэсан Уільям Робэртсан
Італія	Джамбатыста Віка Чэзарэ Бекарыя
Нідэрланды	Гуга Гроцый Бенедыкт Спіноза
Рэч Паспалітая	Францішак Багамолец Станіслаў Канарскі Станіслаў Аўгуст Панятоўскі Ігнацы Красіцкі Гуга Калантай Ігнацы Патоцкі Станіслаў Сташыц Ян Снядэцкі Юльян Урсын Нямцэвіч Анджэй Снядэцкі Казімір Лышчынскі Адам Станіслаў Нарушэвіч Сімяон Полацкі Ілья Капіевіч Казімір Нарбут Марцін Пачобут-Адляніцкі Іахім Храптовіч гл. таксама: Адукацыйная камісія Рэчы Паспалітай
Расійская імперыя	Пётр I Кацярына II Кацярына Дашкова Анцівох Кантэмір Міхаіл Ламаносаў Мікалай Новікаў Аляксандр Радзішчаў Іван Бецкой Іван Шувалаў Міхаіл Шчарбатаў Рыгор Скаварада
Іспанія	Гаспар Мельчор дэ Хавельянас Нікалас Фернандэс Марацін
ЗША	Бенджамін Франклін Дэвід Рытэнхаўс Джон Адамс Томас Пейн Томас Джэферсан
Капіталізм · Грамадзянскія правы · Крытычнае мысленне · Дэізм · Дэмакратыя · Эмпірызм · Адукаваны абсалютызм Свабодны рынак · Гуманізм · Натурфіласофія · Рацыянальнасць · Розум · Sapere aude · Навука · Секулярызацыя · Фізіякратыя · Хаскала