Юджын Вігнер

Юджын Вігнер
Юджын Вігнер
	венг.: Wigner Jenő Pál
Дата нараджэння	17 лістапада 1902[…]
Месца нараджэння	Будапешт, Аўстра-Венгрыя;
Дата смерці	1 студзеня 1995[…] (92 гады)
Месца смерці	Прынстан, Мёрсер[d], Нью-Джэрсі, ЗША;
Месца пахавання	Прынстанскія могілкі[d];
Грамадзянства	Венгрыя; ЗША;
Дзеці	David Wheeler Wigner[d]
Род дзейнасці	матэматык, фізік, выкладчык універсітэта, фізік-тэарэтык, вучоны-ядзершчык
Навуковая сфера	фізіка
Месца працы	Прынстанскі ўніверсітэт; Берлінскі тэхнічны ўніверсітэт; Вісконсінскі ўніверсітэт у Мадысане; Гётынгенскі ўніверсітэт; Лейдэнскі ўніверсітэт; Прынстанскі ўніверсітэт; Манхэтэнскі праект; Прынстанскі ўніверсітэт; Oak Ridge National Laboratory[d];
Альма-матар	Fasori Gimnázium[d] (1919); Берлінскі тэхнічны ўніверсітэт (1925);
Навуковы кіраўнік	Michael Polanyi[d]
Член у	Лонданскае каралеўскае таварыства; Венгерская акадэмія навук; Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук; Амерыканскае філасофскае таварыства[d]; Амерыканская асацыяцыя садзейнічання развіццю навукі; Амерыканскае фізічнае таварыства; Нідэрландская каралеўская акадэмія навук; Нацыянальная акадэмія навук ЗША;
Узнагароды	Нобелеўская прэмія па фізіцы (1963) медаль імя Макса Планка[d] (1961) прэмія Энрыка Фермі[d] (1958) прэмія Эйнштэйна[d] (1972) Wigner Medal[d] (1978) Гібсаўская лекцыя[d] (1968) медаль Франкліна[d] (1950) Richtmyer Memorial Award[d] (1955) член Амерыканскага фізічнага таварыства[d] замежны член Лонданскага каралеўскага таварыства[d] (1970) John von Neumann Lecture[d] (1966) прэмія «Атамы для міру»[d] (1960)
Подпіс
	Юджын Вігнер на Вікісховішчы

У гэтага паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Вігнер.

Юджын Вігнер (венг.: Wigner Jenő Pál; 17 лістапада 1902, Будапешт — 1 студзеня 1995, Прынстан, ЗША) — амерыканскі фізік і матэматык вугорскага паходжання, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіцы (1963) «за ўклад у тэорыю атамнага ядра і элементарных часціц, асабліва з дапамогай адкрыцця і прыкладання фундаментальных прынцыпаў сіметрыі» (сумесна з Марыяй Гёперт-Маер і Гансам Енсенам). Часам Вігнера называюць ціхім геніем, бо некаторыя яго сучаснікі лічылі яго роўным Эйнштэйну, але не такім знакамітым. Вігнер знакаміты тым, што паклаў асновы тэорыі сіметрыі ў квантавай механіцы, сваімі даследаваннямі атамнага ядра, а таксама некаторымі сваімі тэарэмамі.

Зноскі

↑ Нямецкая нацыянальная бібліятэка, Берлінская дзяржаўная бібліятэка, Баварская дзяржаўная бібліятэка і інш. Record #119134047 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 26 красавіка 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых дадзеных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>
↑ ^3,0 ^3,1 MacTutor History of Mathematics archive Праверана 22 жніўня 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q547473"></a>
↑ http://www.britannica.com/EBchecked/topic/643423/Eugene-Paul-Wigner
↑ Eugene Wigner // SNAC — 2010. Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>
↑ Eugene Wigner (1903-1995) Праверана 30 студзеня 2021.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q105123554"></a>
↑ Find a Grave — 1995.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q63056"></a>
↑ http://www.cemeteryregister.com/search.asp?id=NJ_PRINCETON
↑ Eugene Wigner, 92, Quantum Theorist Who Helped Usher In Atomic Age, Dies // The New York Times / D. Baquet — Manhattan, NYC: The New York Times Company, A. G. Sulzberger, 1995. — ISSN 0362-4331; 1553-8095; 1542-667X Праверана 30 студзеня 2021.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5245997"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q60"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24743245"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2529982"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q9684"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q11299"></a>
↑ Budapest Journal; Hungarian Fingerprints All Over the 20th Century // The New York Times / D. Baquet — Manhattan, NYC: The New York Times Company, A. G. Sulzberger, 1998. — ISSN 0362-4331; 1553-8095; 1542-667X Праверана 30 студзеня 2021.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5245997"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q60"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24743245"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2529982"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q9684"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q11299"></a>
↑ ^11,00 ^11,01 ^11,02 ^11,03 ^11,04 ^11,05 ^11,06 ^11,07 ^11,08 ^11,09 ^11,10 MacTutor History of Mathematics archive
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q547473"></a>
↑ (unspecified title) Праверана 3 ліпеня 2019.
↑ Leidse Hoogleraren Праверана 19 чэрвеня 2019.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23667505"></a>
↑ https://www.jstor.org/stable/1736495 — С. 528.
↑ https://www.jstor.org/stable/1736495 — С. 527.
↑ ^16,0 ^16,1 ^16,2 NNDB — 2002.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1373513"></a>

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Інфармацыя з сайта Нобелеўскага камітэта (англ.)

[_5e75b39768d9d4ab-1] Нямецкая нацыянальная бібліятэка, Берлінская дзяржаўная бібліятэка, Баварская дзяржаўная бібліятэка і інш. Record #119134047 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 26 красавіка 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[_cb5e58c937bef04c-2] Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых дадзеных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>

[_b3cc733bc8e1f161-3] 3,0 ^3,1 MacTutor History of Mathematics archive Праверана 22 жніўня 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q547473"></a>

[_1ca0db30cd1355b4-4] ttp://www.britannica.com/EBchecked/topic/643423/Eugene-Paul-Wigner

[_3effc822b4145bd6-5] Eugene Wigner // SNAC — 2010. Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>

[_ce9cc3991ed50e2f-6] Eugene Wigner (1903-1995) Праверана 30 студзеня 2021.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q105123554"></a>

[_cfcef581b49e6e36-7] Find a Grave — 1995.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q63056"></a>

[_3d750dcdf962cc6c-8] ttp://www.cemeteryregister.com/search.asp?id=NJ_PRINCETON

[_1413e9118ceabaee-9] Eugene Wigner, 92, Quantum Theorist Who Helped Usher In Atomic Age, Dies // The New York Times / D. Baquet — Manhattan, NYC: The New York Times Company, A. G. Sulzberger, 1995. — ISSN 0362-4331; 1553-8095; 1542-667X Праверана 30 студзеня 2021.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5245997"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q60"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24743245"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2529982"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q9684"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q11299"></a>

[_496a9695e104d079-10] Budapest Journal; Hungarian Fingerprints All Over the 20th Century // The New York Times / D. Baquet — Manhattan, NYC: The New York Times Company, A. G. Sulzberger, 1998. — ISSN 0362-4331; 1553-8095; 1542-667X Праверана 30 студзеня 2021.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5245997"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q60"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24743245"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2529982"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q9684"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q11299"></a>

[_6c95ea866002ac79-11] 11,00 ^11,01 ^11,02 ^11,03 ^11,04 ^11,05 ^11,06 ^11,07 ^11,08 ^11,09 ^11,10 MacTutor History of Mathematics archive
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q547473"></a>

[_b5af25421a79fd9e-12] (unspecified title) Праверана 3 ліпеня 2019.

[_a73a4c9ffb4fa017-13] Leidse Hoogleraren Праверана 19 чэрвеня 2019.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23667505"></a>

[_d206372bb3e032b2-14] ttps://www.jstor.org/stable/1736495 — С. 528.

[_fdc05562442b4e9d-15] ttps://www.jstor.org/stable/1736495 — С. 527.

[_6f91517a68bd0f9b-16] 16,0 ^16,1 ^16,2 NNDB — 2002.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1373513"></a>

[1]

[2]

[4]

[3]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

Юджын Вігнер
венг.: Wigner Jenő Pál

Дата нараджэння	17 лістапада 1902(1902-11-17)^[1]^[2]^[…]
Месца нараджэння	Будапешт, Аўстра-Венгрыя
Дата смерці	1 студзеня 1995(1995-01-01)^[4]^[3]^[…] (92 гады)
Месца смерці	Прынстан, Мёрсер^[d], Нью-Джэрсі, ЗША^[6]
Месца пахавання	Прынстанскія могілкі^[d]^[7]^[8]
Грамадзянства	Венгрыя ЗША^[9]^[10]
Дзеці	David Wheeler Wigner^[d]
Род дзейнасці	матэматык, фізік, выкладчык універсітэта, фізік-тэарэтык, вучоны-ядзершчык
Навуковая сфера	фізіка
Месца працы	Прынстанскі ўніверсітэт^[11] Берлінскі тэхнічны ўніверсітэт^[11] Вісконсінскі ўніверсітэт у Мадысане^[11] Гётынгенскі ўніверсітэт^[12]^[11] Лейдэнскі ўніверсітэт^[13] Прынстанскі ўніверсітэт^[11] Манхэтэнскі праект^[11] Прынстанскі ўніверсітэт^[11]^[14] Oak Ridge National Laboratory^[d]^[15]
Альма-матар	Fasori Gimnázium^[d] (1919)^[11] Берлінскі тэхнічны ўніверсітэт (1925)^[11]
Навуковы кіраўнік	Michael Polanyi^[d]
Член у	Лонданскае каралеўскае таварыства Венгерская акадэмія навук Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук Амерыканскае філасофскае таварыства^[d]^[16] Амерыканская асацыяцыя садзейнічання развіццю навукі^[16] Амерыканскае фізічнае таварыства^[16] Нідэрландская каралеўская акадэмія навук Нацыянальная акадэмія навук ЗША
Узнагароды	Нобелеўская прэмія па фізіцы (1963) медаль імя Макса Планка^[d] (1961) прэмія Энрыка Фермі^[d] (1958) прэмія Эйнштэйна^[d] (1972) Wigner Medal^[d] (1978) Гібсаўская лекцыя^[d] (1968) медаль Франкліна^[d] (1950) Richtmyer Memorial Award^[d] (1955) член Амерыканскага фізічнага таварыства^[d] замежны член Лонданскага каралеўскага таварыства^[d] (1970) John von Neumann Lecture^[d] (1966) прэмія «Атамы для міру»^[d] (1960)
Подпіс
Юджын Вігнер на Вікісховішчы

Юджын Вігнер

Зноскі

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Навігацыя

Знайсці