Макс Борн

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Макс Борн
Max Born
Дата нараджэння 11 снежня 1882(1882-12-11)[1][2][…]
Месца нараджэння
Дата смерці 5 студзеня 1970(1970-01-05)[1][3][…] (87 гадоў)
Месца смерці
Месца пахавання
Грамадзянства
Бацька Gustav Born[d]
Маці Margarethe 'Gretchen' Kauffmann[d][10]
Жонка Hedwig Born[d]
Дзеці Gustav Victor Rudolf Born[d] і Irene Helen Käthe Born[d][10]
Род дзейнасці фізік, матэматык, навуковы работнік, выкладчык універсітэта, пісьменнік-дакументаліст, фізік-тэарэтык, навуковец
Навуковая сфера тэарэтычная фізіка
Месца працы
Альма-матар
Навуковы кіраўнік Карл Рунгэ
Давід Гільберт
Герман Мінкоўскі
Вядомыя вучні Марыя Гёперт-Маер
Фрыдрых Хунд
Паскуаль Іордан
Роберт Опенгеймер
Віктар Вайскапф
Вядомы як адзін са стваральнікаў квантавай механікі
Член у
Узнагароды
Подпіс Выява аўтографа
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Макс Борн (ням.: Max Born; 11 снежня 1882, Брэслау5 студзеня 1970, Гётынген) — нямецкі і брытанскі фізік-тэарэтык і матэматык, адзін са стваральнікаў квантавай механікі. Лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіцы (1954). Член шэрага навуковых таварыстваў свету.

Макс Борн з'яўляецца аўтарам фундаментальных вынікаў у квантавай тэорыі: ён стаў адным з заснавальнікаў матрычнай механікі[11], прапанаваў імавернасную інтэрпрэтацыю хвалевай функцыі Шродзінгера, зрабіў значны ўклад у квантавую тэорыю рассейвання (борнаўскае прыбліжэнне[12]) і іншае. Займаўся праблемамі дынамікі крышталічных рашотак[13], тэрмадынамікай і кінетычнай тэорыяй цвёрдых цел, вадкасцей і газаў, тэорыяй адноснасці, тэорыяй пругкасці.

Зноскі[правіць | правіць зыходнік]

  1. а б MacTutor History of Mathematics archive — 1994. Праверана 22 жніўня 2017.
  2. Max Born // Brockhaus Enzyklopädie / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  3. Max Born // Babelio — 2007. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  4. Z. Czapla Linear Birefringence in Diisopropylammonium Bromide Crystal // FerroelectricsTaylor & Francis, 2014. — Vol. 462, Iss. 1. — P. 70–73. — ISSN 0015-0193; 1563-5112; 1026-7484doi:10.1080/00150193.2014.890878
  5. Gilman S. L. Are jews smarter than everyone else? // Mens Sana Monogr. / A. R. SinghMedknow, 2008. — Vol. 6, Iss. 1. — P. 41–47. — ISSN 0973-1229; 1998-4014doi:10.4103/0973-1229.34526
  6. Deltete R. J. The End of the Certain World: The Life and Science of Max Born, the Nobel Scientist who Ignited the Quantum Revolution // Ann. Sci.Taylor & Francis, 2009. — Vol. 66, Iss. 3. — P. 433–436. — ISSN 0003-3790; 1464-505Xdoi:10.1080/00033790801919629
  7. M. Born Über Quantenmechanik // Zeitschrift für PhysikSpringer Science+Business Media, 1924. — Т. 26. — S. 379–395. — ISSN 0044-3328doi:10.1007/BF01327341
  8. Find a Grave — 1996.
  9. https://www.nndb.com/people/507/000071294/
  10. а б Pas L. v. Genealogics — 2003.
  11. Макс Борн Философские аспекты современной физики // Физика в жизни моего поколения — М., ИЛ, 1963. — стр. 78
  12. Давыдов А. С. Квантовая механика. — М.: Наука, 1973. — 704 с.
  13. Ф. Ф. Греков, Г. Б. Рябенко, Ю. П. Смирнов Структурная кристаллография — Л.:издательство ЛГПИ, 1988.

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Кнігі[правіць | правіць зыходнік]

  • H. Vogel. Physik und Philosophie bei M. Born. — Berlin, 1968.
  • M. Jammer. The Phylosophy of Quantum Mechanics. — John Wiley and Sons, 1974.
  • J. Mehra, H. Rechenberg. The Historical Development of Quantum Theory. — Springer, 1982.
  • N. T. Greenspan. The End of the Certain World: The Life and Science of Max Born. — Basic Books, 2005.
  • М. Джеммер. Эволюция понятий квантовой механики. — М.: Наука, 1985.

Артыкулы[правіць | правіць зыходнік]

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

  • Лагатып Вікісховішча На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Макс Борн
  • The Nobel Prize in Physics 1954 (англ.)(недаступная спасылка). Nobelprize.org. — Інфармацыя з сайта Нобелеўскага камітэта. Архівавана з першакрыніцы 26 студзеня 2012. Праверана 20 мая 2011.
  • Max Born (англ.)(недаступная спасылка). Mathematics Genealogy Project. North Dakota State University. — Спіс вучняў Макса Борна. Архівавана з першакрыніцы 24 мая 2012. Праверана 20 мая 2011.
  • J. J. O'Connor, E. F. Robertson.. Max Born (англ.)(недаступная спасылка). MacTutor History of Mathematics archive. University of St Andrews. Архівавана з першакрыніцы 12 студзеня 2012. Праверана 20 мая 2011.
  • S. Schweber.. Max Born (англ.)(недаступная спасылка). Encyclopædia Britannica. Архівавана з першакрыніцы 13 лютага 2012. Праверана 20 мая 2011.
  • P. P. Ewald.. Interview with Max Born (англ.)(недаступная спасылка). Oral History Transcript. Niels Bohr Library and Archives, American Institute of Physics (16 сакавіка 1960). Архівавана з першакрыніцы 18 снежня 2011. Праверана 20 мая 2011.
  • Papers of Professor Max Born (1882-1970) (англ.)(недаступная спасылка). Edinburgh University Library. Archives Hub. — Паперы Макса Борна ў бібліятэцы Эдынбургскага ўніверсітэта. Архівавана з першакрыніцы 29 лютага 2012. Праверана 20 мая 2011.
  • Профіль Макса Борна на афіцыйным сайце РАН