Перайсці да зместу

Кітайска-в’етнамская вайна

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Кітайска-в’етнамская вайна
Асноўны канфлікт: Халодная вайна
Наступальныя ўдары НВАК.
Наступальныя ўдары НВАК.
Дата 17 лютага—16 сакавіка 1979
Месца Паўночны В’етнам
Вынік перамога В’етнама
Праціўнікі
 Кітай
пры падтрымцы:
 ЗША[1] 		 В’етнам
пры падтрымцы:
 СССР
Камандуючыя
Дэн Сяапін Ле Зуан
Сілы бакоў
250 000 байцоў 100 000 байцоў
Страты
ацэнкі вагаюцца ад 6 000[2] да 28 000[3] загінулых дакладныя звесткі адсутнічаюць
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Кітайска-в’етнамская вайна — ваенны канфлікт паміж Сацыялілістычнай Рэспублікай В’етнам (СРВ) і Кітайскай Народнай Рэспублікай (КНР) у 1979 годзе.

Перадгісторыя[4][правіць | правіць зыходнік]

У перыяд В’етнамскай вайны афіцыйны Пекін падтрымліваў камуністычныя сілы. Пры ўсім тым у пасляваенны гады ў кітайска-в’етнамскіх адносінах узніклі супярэчнасці. Канфлікт быў выкліканы сутыкненнем партыйна-дзяржаўных інтарэсаў дзвюх краін у Кампучыі і барацьбой за ўсталяванне кантролю над двума найбуйнейшымі архіпелагамі ў Паўднёва-Кітайскім моры — Параселамі і Спратлі.

У гэты час у Кампучыі прыйшоў да ўлады рэжым Пол Пота. Знешняя палітыка новых уладаў адрознівалася ашалелым нацыяналізмам і ксенафобіяй. Галоўным ворагам быў абвешчаны суседні В’етнам. Нягледзячы на шматлікія спробы Ханоя ўрэгуляваць шляхам перамоваў спрэчныя праблемы, варожасць з боку суседа працягвала нарастаць. У рэшце рэшт В’етнам уварваўся ў краіну.

Праз ваенныя дзеянні рэзка пагоршыліся адносіны СРВ з КНР, якая аказвала Пол Поту шырокую ваенна-палітычную падтрымку. Адначасна ў пачатку 1978 года паўстала яшчэ адна канфліктная сітуацыя, звязаная з в’етнамскімі кітайцамі, якія ва ўмовах нарастання напружанасці сталі ў масавым парадку з’язджаць у Кітай.

Дадатковым фактарам пагаршэнне адносін было ўмацаванне в’етнамцамі кантактаў з Масквой на фоне савецка-кітайскага расколу.

Ход баявых дзеянняў[5][правіць | правіць зыходнік]

14 лютага 1979 года ЦК КПК прымае рашэнне аб пачатку ўварвання. На наступны дзень кітайскае кіраўніцтва заяўляе пра намер «падаць В’етнаму ўрок».

17 лютага Народна-вызваленчая армія Кітая займае в’етнамскія апорныя пункты першай лініі абароны. 19-га кітайцамі захоплены правінцыйны цэнтр г. Лаакай, да пачатку сакавіка пасля ўводу другіх эшалонаў і рэзерваў НВАК авалодвае гарадамі Каабанг і Лангшон. На дапаможных кірунках в’етнамцы адбілі наступленне. Пры гэтым вайна ішла толькі на сушы. Авіяцыя КНР ажыццяўляла выключна разведку, і то на невялікай глыбіні, у сувязі з высокай шчыльнасцю і эфектыўнасцю варожай СПА. На моры баявыя дзеянні наогул не вяліся. У раёнах Усходне-Кітайскага і Паўднёва-Кітайскага мораў у гэты перыяд знаходзіліся караблі Савецкага Ціхаакіянскага флоту, якія блакавалі ўваход у Танкінскі заліў.

Дзеянні кітайцаў зводзіліся да ўцягвання ў баявыя дзеянні асноўных сіл ВНА і нанясення ім цяжкіх страт, у тым ліку да таго, каб прымусіць праціўніка вывесці часці з Кампучыі. Аднак гэтыя мэты дасягнуты не былі. В’етнам разгадаў манеўр кітайскага кіраўніцтва і абышоўся атрадамі народнай міліцыі, практычна без прыцягнення асноўных сіл (каля 100 000 чалавек супраць 250 000 кітайцаў). Пры гэтым абраная тактыка адыходу з гарадоў у гарыстую і лясістую мясцовасць і нанясення адтуль кропкавых удараў апраўдала сябе. Нягледзячы на тое, што фармальна Кітай узяў некалькі правінцыйных цэнтраў, ён панёс цяжкія страты ў асабістым складзе і тэхніцы, захаваў нізкі тэмп наступлення, не змог уцягнуць у бой асноўныя в’етнамскія часці.

Пасля разлютаваных баёў за Лангшон, узяцця кітайцамі гэтага горада і аб’яўлення 5 сакавіка Ханоем усеагульнай мабілізацыі Пекін у аднабаковым парадку абвясціў аб спыненні наступлення і пачатку вываду войск. Канчаткова войскі былі выведзеныя і баявыя дзеянні спыненыя 16 сакавіка.

Пасляваенныя сутыкненні[правіць | правіць зыходнік]

Асноўны артыкул: Кітайска-в’етнамскія ўзброеныя сутыкненні (1979—1990)

Пасля заканчэння вайны адносіны паміж Кітаем і В’етнамам яшчэ каля дзесяцігоддзя заставаліся напружанымі. На мяжы пастаянна адбываліся ўзброеныя сутыкненні (чэрвень 1980, май 1981, красавік 1983, красавік 1984, чэрвень 1985 і снежань 1986 — студзень 1987). Апошняе ўзброенае сутыкненне паміж краінамі адбылося ў сакавіку 1988 года.

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]

Крыніцы[правіць | правіць зыходнік]

  1. ↑ А. В. Окороков. Вьетнамо-китайский военный конфликт 1979 г. // Секретные войны Советского Союза. — М.: Эксмо, 2008
  2. ↑ Zhang Xiaoming, "China's 1979 War with Vietnam: A Reassessment", China Quarterly, Issue no. 184 (December 2005, pp. 851–874. Actually are thought to have been 200,000 with 400 – 550 tanks. Zhang writes that: "Existing scholarship tends towards an estimate of as many as 25,000 PLA killed in action and another 37,000 wounded. Recently available Chinese sources categorize the PLA’s losses as 6,594 dead and some 21,000 injured, giving a total of 24,000 casualties from an invasion force of 200,000.
  3. ↑ Cold War Hot: Alternate Decisions of the Cold War
  4. ↑ Кобелев В. Е. Причины войны 1979 г. И фактор советской помощи СРВ (ответ вьетнамскому профессору) // Юго-Восточная Азия: актуальные проблемы развития : журнал. — 2014.
  5. ↑ Боговкова О. И. Китайско-вьетнамская война 1979 года в контексте китайской геополитики // Общество и государство в Китае : журнал. — 2017.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Кітайска-в’етнамская_вайна&oldid=4790710"