Перайсці да зместу

Кшыштаф Пендарэцкі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Кшыштаф Пендарэцкі
польск.: Krzysztof Penderecki
Асноўная інфармацыя
Дата нараджэння 23 лістапада 1933(1933-11-23)[1][2][…]
Месца нараджэння
Дата смерці 29 сакавіка 2020(2020-03-29)[3][4][…] (86 гадоў)
Месца смерці
Краіна
Жонка Elżbieta Penderecka[d]
Альма-матар
Месца працы
Музычная дзейнасць
Педагог Stanisław Wiechowicz[d] і Artur Malawski[d]
Прафесіі кампазітар, дырыжор, педагог, музыказнавец, музычны педагог, скрыпач
Інструменты скрыпка і фартэпіяна
Жанры опера і сімфонія
Грамадская дзейнасць
Член у
Узнагароды
Knight Grand Cross of the Order of Merit Order of Merit of the Grand Duchy of Luxembourg Great Golden Medal of Honour for Services to the Republic of Austria ордэн Мастацтваў і літаратуры орден «Сцяг Працы» I ступені Golden Medal for Merit to Culture Golden Medal for Merit to Culture камандор ордэна Мастацтваў і літаратуры камандорскі крыж ордэна «За заслугі перад Федэратыўнай Рэспублікай Германія» ордэн «За заслугі перад Федэратыўнай Рэспублікай Германія»

Дзяржаўная прэмія зямлі Паўночны Рэйн-Вестфалія[d] (2002)

Order of the Cross of Terra Mariana, 1st Class Ордэн Крыжа Зямлі Марыі ордэн Трох Зорак ордэн Трох зорак 3-й ступені Order of Cultural Merit Commander of the Order of Merit of the Grand Duchy of Luxembourg Commander of the Order of the Lion of Finland ордэн Белага арла камандор з зоркай ордэна Адраджэння Польшчы камандор ордэна Адраджэння Польшчы кавалер ордэна Адраджэння Польшчы орден «Сцяг Працы» афіцэр ордэна Вялікага князя Літоўскага Гядзімінаса ордэн Вялікага князя Літоўскага Гядзімінаса

Officer of the Order of Merit of the Italian Republic[d] (2000)

ганаровы знак «За заслугі перад Аўстрыйскай Рэспублікай» Austrian Decoration for Science and Art Order of Bernardo O'Higgins ордэн Пашаны медаль «За заслугі перад Бацькаўшчынай» 1-й ступені медаль «За заслугі перад Бацькаўшчынай» ордэн Белага арла

Польская кінапрэмія «Арлы» за найлепшую музыку[d] (2008)

прэмія Гердэра[d] (1977)

Musikpreis der Stadt Duisburg[d] (1999)

прэмія апякунскага савета «Грэмі»[d] (1968)

прэмія прынцэсы Астурыйскай за дасягненні ў мастацтве

Імператарская прэмія (2004)

прэмія імя Гравемаера[d] (1992)

прэмія Сібеліуса[d] (1983)

ганаровы грамадзянін Кракава[d] (2013)

прэмія Гравемаера[d] (1992)

Пашпарт «Палітыкі»[d]

ганаровы доктар Ягелонскага ўніверсітэта[d]

Order of Danica Hrvatska

Romano Guardini award[d] (2002)

Princess of Asturias Awards

honorary doctorate of the Bordeaux Montaigne University[d] (1979)

Honorary Member of the International Society for Contemporary Music[d]

Аўтограф Аўтограф
krzysztofpenderecki.eu
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Кшыштаф Пендарэ́цкі (польск.: Krzysztof Penderecki; 25 лістапада 1933, Дэмбіца, Польшча — 29 сакавіка 2020) — польскі кампазітар, дырыжор, педагог. Член Польскай АН у Кракаве (1994).

Біяграфічныя звесткі

[правіць | правіць зыходнік]

Скончыў Акадэмію музыкі ў Кракаве (1957), з 1959 года выкладаў у ёй кампазіцыю, у 1972—1987 гадах рэктар. У 1973—1978 гадах выкладаў у Ельскім універсітэце (ЗША). Дырыжыраваў вядучымі сімфанічнымі аркестрамі (з 1973 года), вёў майстар-класы ў буйнейшых музычных цэнтрах Еўропы і ЗША і інш.

Творам уласцівы глыбокі мастацкі змест, шырокі спектр сродкаў выразнасці, выкарыстанне традыцый каталіцкай музыкі. У творчасці звяртаецца да агульначалавечай тэматыкі («Строфы» для сапрана, дэ-кламатара і 10 інструментаў, 1959; «Плач па ахвярах Хірасімы», 1960; араторыя «Dies irae», 1967, памяці ахвяр Асвенціма; «Касмагонія», 1970), рэлігійнай музыкі («Страсці паводле Лукі», 1965; «Ютрань», 1972; «Магніфікат», 1974; «Te Deum», 1980; «Польскі рэквіем», 1984) і інш. Аўтар опер («Д’яблы з Лудэна», 1969; «Страчаны рай», 1978; «Чорная маска», 1986; «Убу кароль», 1991), аркестравых твораў (3 сімфоніі, у т.л. «II Chrristmas Symphony», 1980; «De natura sonoris I—II», 1966—70; «Пасакалія», 1988; «Адажыо», 1989), інструментальных канцэртаў (2 віяланчэльных, скрыпічны, альтовы), камерна-інструментальнай музыкі.

Арыгінальная экспрэсіўнасць музыкі К. Пендарэцкага грунтуецца на глыбокім адчуванні магчымасцей сучасных гукавых сістэм і выкарыстанні іх ва ўсіх сферах кампазітарскай тэхнікі ад артыкуляцыі да формаўтварэння. Зрабіў адкрыцці ў гукавой каларыстыцы.

Музыку Кшыштафа Пендарэцкага выкарыстоўвалі ў фільмах такіх рэжысёраў, як Ален Рэнэ, Стэнлі Кубрык, Дэвід Лінч, Анджэй Вайда ды іншыя.

Прэміі і ўзнагароды

[правіць | правіць зыходнік]

Дзяржаўная прэмія Польшчы 1968, 1984. Лаўрэат прэстыжных замежных узнагарод. Чатыры разы ён быў лаўрэатам прэміі «Грэмі»[7].

Кавалер ордэна Белага Арла — найвышэйшага ордэна Польшчы.

Зноскі