Дзяржава Ахеменідаў

Імперыя
Дзяржава Ахеменідаў
Ariyānām Xšaçam
Сцяг Герб
<   > 550 да н.э. — 330 да н.э.
Сталіца	Персеполь, Пасаргады, Экбатана, Сузы, Вавілон
Найбуйнейшыя гарады	Персеполь, Вавілон, Пасаргады, Экбатана, Сарды, Дамаск, Сузы, Мемфіс, Бактра, Мараканда
Мова(ы)	Старажытнаперсідская, імперская арамейская, эламская, акадская
Афіцыйная мова	Old Persian[d], Babylonian[d], старажытнагрэчаская мова, Median[d], Elamite[d] і Шумерская мова
Грашовая адзінка	Дарык
Плошча	5 500 000 км² (500 да н.э.)
Насельніцтва	17 000 000 чал. (500 да н.э.) 35 000 000 чал. (500 да н.э.)
Форма кіравання	манархія
Дынастыя	Ахеменіды
Адміністрацыйны падзел	20 сатрапій
xšāyaθiya xšāyaθiyānām
• 559—530 да н.э.	Кір II Вялікі
Гісторыя
• 550 да н.э.	Заснавана
• 330 да н.э.	Спыніла існаванне
Пераемнасць
< Мідыя < Персія < Сагдыяна < Бактрыя
Македонская імперыя > Селеўкідская імперыя >
Дзяржава Ахеменідаў на Вікісховішчы

Гісторыя Ірана
Персідская імперыя — Персідскія цары
Да нашай эры
Дагістарычны Іран
Прота-эламіты (3200—2700 да н.э.)
Джырофт (3000—500 да н.э.)
Элам (2700—539 да н.э.)
Мана (1000—700 да н.э.)
Мідыя (728—550 да н.э.)
Ахеменіды (648—330 да н.э.)
Селеўкіды (330—150 да н.э.)
Наша эра
Аршакіды (250 да н.э. — 224 н. э.)
Сасаніды (224—650)
Арабскае заваяванне (637—651)
Амейяды (661—750)
Абасіды (750—1258)
Тахірыды (821—873)
Алавіды (864—928)
Сафарыды (861—1003)
Саманіды (875—999)
Зіярыды (928—1043)
Буіды (934—1055)
Газневіды (963—1187)
Сельджукі (1037—1194)
Гурыды (1149—1212)
Харэзмшахі (1077—1231)
Хулагуіды (1256—1353)
Музафарыды (1314—1393)
Чабаніды (1337—1357)
Сербедары (1337—1381)
Джалаірыды (1370—1432)
Туркаманы Кара-Каюнлу (1407—1468)
Туркаманы Ак-Каюнлу (1378—1508)
Сефевіды (1501—1722/1736)
Хатакі (1722—1729)
Афшарыды (1736—1802)
Зенды (1750—1794)
Каджары (1781—1925)
Пехлеві (1925—1979)
Ісламская рэвалюцыя ў Іране (1979)
Ісламская рэспубліка Іран (з 1980)
Партал «Іран»

Дзяржава Ахеменідаў — рабаўладальніцкая дзяржава на тэрыторыі сучаснага Ірана і іншых земляў Азіі, ад ракі Інд да Эгейскага і Міжземнага мораў, а таксама Егіпта, часткі Лівіі і Балканскага п-ва. Існавала з сяр. 6 ст. да 300 да н.э.

Заснавальнікам дзяржавы стаў цар Кір II са старажытнаперсідскага роду Ахеменідаў. Дзяржава ў сваёй існасці была нетрывалым ваенна-адміністрацыйным аб’яднаннем; асноўную масу насельніцтва складалі іншыя народнасці; сацыяльны лад быў моцна неаднародным. Унутраныя канфлікты падарвалі магутнасць дзяржавы, і пасля раду паражэнняў ад войскаў Аляксандра Македонскага яна распалася.

Літаратура

• Беларуская Савецкая Энцыклапедыя. У 12 т. Т. 2. Афіны — Ведрыч / Рэдкал.: П. У. Броўка (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1970. — 640 с.: іл., карты.

Гл. таксама

• Спіс найбуйнейшых імперый