Перайсці да зместу

Клява (прыток Бярэзіны)

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Клява
Характарыстыка
Даўжыня 80 км
Басейн 498 км²
Расход вады 3 м³/с (у вусці)
Вадацёк
Выток возера Заазерскае
 • Вышыня 183,7[1] м
 • Каардынаты 54°03′34,34″ пн. ш. 29°28′29,62″ у. д.HGЯO
Вусце Бярэзіна
 • Месцазнаходжанне за 1 км на паўднёвы ўсход ад вёскі Красны Бераг
 • Каардынаты 53°46′32,35″ пн. ш. 28°56′49,77″ у. д.HGЯO
Ухіл ракі 0,5 м/км
Размяшчэнне
Водная сістэма Бярэзіна → Дняпро → Чорнае мора

Краіна
Рэгіёны Магілёўская вобласць, Мінская вобласць
physical
Клява (прыток Бярэзіны)
Клява (прыток Бярэзіны)
physical
выток
выток
вусце
вусце
— выток, — вусце
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Клява́ — рака ў Бялыніцкім раёне Магілёўскай вобласці і Бярэзінскім раёне Мінскай вобласці Беларусі, левы прыток ракі Бярэзіна (басейн Дняпра).

Назва Клява балцкага паходжання.

Звязана з літоўскім klevas «клён»[2]. Таго ж паходжання назвы нёманскай ракі Клява, ракі Клевель на Павіллі. З суфіксам -in- «кляновая» назва ракі Клевень[ru] на Падзесенні[3].

З балцкіх гідранімічных аналагаў — літоўскія рачныя назвы тыпу Kleva, Klevinė[4], пруская назва возера *Klavuja (> Clawoge)[5].

Водныя назвы, утвораныя ад назваў дрэў, маюць возера Бяржонка (< літ. beržas «бяроза»), дзвінская рака Обша (< літ. apušė, пруск. abse «асіна»).

Назва Клява значыць «Кляновая (рака)».

Паблізу ад Клявы рэкі з балцкімі назвамі Можа, Нясета, Мясрэда, Друць.

Даўжыня ракі 80 км. Плошча вадазбору 498 км². Сярэднегадавы расход вады ў вусці 3 м³/с. Сярэдні нахіл воднай паверхні 0,5 . Густата рачной сеткі 0,42 км/км². Асноўныя прытокі — рэкі Беларэч (злева) і Клявіца (справа).

Пачынаецца з возера Заазерскае ў Бялыніцкім раёне. Цячэ па паўднёва-ўсходніх схілах Беларускай грады і па Цэнтральнабярэзінскай раўніне. Упадае ў Бярэзіну за 1 км у напрамку на паўднёвы ўсход ад вёскі Красны Бераг Бярэзінскага раёна. Даліна ракі трапецападобная, шырынёй 600—800 м, у нізоўях на працягу 6 км невыразная. Схілы ўмерана стромкія, слаба парэзаныя, вышыня іх 5—8 м. Пойма пераважна двухбаковая, шырынёй 200—300 м. Рэчышча каналізаванае на працягу 17 км (выток — 1 км на захад ад вёскі Карытніца Бялыніцкага раёна). Шырыня ракі ў межань 6—8 м. Берагі вельмі стромкія і абрывістыя.

У басейне Клявы возера Карманоўскае. Паміж вёскамі Косаўка і Гарэнічы на рацэ Гарэніцкае вадасховішча[6].

  1. Ліст карты N35-71. Выданне 1986 г. Стан мясцовасці на 1984 г. (руск.)
  2. K. Būga. Rinktiniai raštai. T. 1. Vilnius, 1958. — P. 528.
  3. В. Н. Топоров, О. Н. Трубачев. Лингвистический анализ гидронимов Верхнего Поднепровья. Москва, 1962. С. 191.
  4. A. Vanagas. Lietuvių hidronimų etimologinis žodynas. — Vilnius, 1981. — С. 159.
  5. В. Н. Топоров. Прусский язык. K-L. Москва, 1984. С. 54-55.
  6. Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 5: Гальцы — Дагон / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1997. — Т. 5. — С. 80. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0090-0 (т. 5).
  • Ресурсы поверхностных вод СССР. Описание рек и озёр и расчёты основных характеристик их режима. Т. 5. Белоруссия и Верхнее Поднепровье. Ч. 1–2. – Л., 1971.
  • Природа Белоруссии: Попул. энцикл. / БелСЭ; Редкол.: И. П. Шамякин (гл. ред.) и др. — Мн.: БелСЭ, 1986. — 599 с., 40 л. ил. (руск.)
  • Блакітная кніга Беларусі : Энцыклапедыя / рэдкал.: Н. А. Дзісько і інш. — Мн.: БелЭн, 1994. — 415 с. — 10 000 экз. — ISBN 5-85700-133-1.
  • Шэка Н. Дз. Клява // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 3. Катэнарыя — Недайка / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1984. — 588 с., іл. — 10 000 экз.
  • Центральная Беларусь. Карта. Указатель населённых пунктов. Таблица расстояний (руск.) / Гл. ред. И. Чумак. — Мн.: Квадрограф, 2008. — 10 000 экз.
  • Республика Беларусь. Минская область: Общегеографический атлас (руск.) / Ред. Г. Г. Науменко. — Мн.: РУП «Белкартография», 2008. — С. 17. — 48 с. — 10 000 экз. — ISBN 978-985-508-054-2.