Перайсці да зместу

Радзівіл Осцікавіч

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Радзівіл Осцікавіч
«Трубы»
«Трубы»
Маршалак гаспадарскі
1420 — 1429
Манарх Вітаўт
3-і Маршалак земскі
1433 — 1434
Манарх Казімір IV Ягелончык
Папярэднік Румбольд Валімонтавіч
Пераемнік Петраш Мантыгірдавіч
1-ы Маршалак гаспадарскі
1440 — 1452
Манарх Казімір IV Ягелончык
Пераемнік Рыгор Осцік
Староста ўшпольскі і пянянскі
1442 — 1477
Манарх Казімір IV Ягелончык
Пераемнік Мікалай Радзівілавіч
5-ы Маршалак земскі
1463 — 1474
Манарх Казімір IV Ягелончык
Папярэднік Петраш Мантыгірдавіч
Пераемнік Станька Судзівоевіч
5-ы Ваявода троцкі
1466 — 1477
Манарх Казімір IV Ягелончык
Папярэднік Андрэй Саковіч
Пераемнік Станька Судзівоевіч
8-ы Кашталян віленскі
1475 — 1477
Манарх Казімір IV Ягелончык
Папярэднік Войцех Янавіч Манівід
Пераемнік Ян Кезгайлавіч

Нараджэнне 1384
Смерць не раней за май 1477 і не пазней за 13 жніўня 1477
Род Радзівілы
Бацька Крысцін Осцік
Дзеці Мікалай, Юрый[1], Ганна
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Радзівіл Осцікавіч (канец XIV ст. — да 13 жніўня 1477) — літоўскі баярын, вялікалітоўскі дзяржаўны дзеяч, родапачынальнік Радзівілаў.

Старэйшы сын баярына Осціка.

Упершыню згаданы ў дакуменце Таруньскай дамовы ў 1411 годзе[2]. У 1420—1428 гадах згадваецца як маршалак гаспадарскі вялікага князя Вітаўта. Як сведка падпісаў акт уніі Вялікага Княства Літоўскага з Польшчай 15.10.1432 года. Маршалак земскі (вялікі) у 1433—1434 і 1463—1474 гадах.

Пасля гібелі вялікага князя Жыгімонта Кейстутавіча Радзівіл Осцікавіч падтрымаў абранне на сталец Казіміра Ягелончыка ў 1440 годзе. Неўзабаве атрымаў ад вялікага князя Казіміра ўрады маршалка гаспадарскага і дзяржаўцы анікштанскага. У 1441 годзе быў паслом да караля польскага і венгерскага Уладзіслава III для забеспячэння прызнання ўлады Казіміра ў Княстве. У 1445 годзе ўдзельнічаў у выправе ў Вялікае Княства Маскоўскае супраць Дзмітрыя Шамякі, каб дапамагчы маскоўскаму вялікаму князю Васілю II аднавіць уладу. Удзельнічаў у заключэнні мірнага дагавора паміж ВКЛ, Польшчай і Нямецкім ордэнам у Растэнбургу ў 1448 годзе. У 1449 годзе з дапамогай Васіля II паспяхова дзейнічаў супраць мяцежнага князя Міхаіла Жыгімонтавіча, адваяваў Старадуб, Ноўгарад-Северскі, Радагашч, Пуціўль, Бранск. 3 Кіева войска Радзівіла Осцікавіча рушыла ў Крым, на сталец быў вернуты саюзны Княству хан Хаджы-Гірэй. У

На пачатку 1450-х гадоў Радзівіл Осцікавіч узначаліў магнацкую апазіцыю супраць вялікага князя Казіміра і быў ёй прапанаваны як кандыдат на велікакняжацкі пасад. Выехаў за падтрымкай да хана Залатой Арды Сеід-Ахмеда, але той быў разбіты Хаджы-Гірэем, а паранены Радзівіл Осцікавіч трапіў у палон. У 1455 годзе вярнуўся ў Княства, дзе быў пазбаўлены ўсіх урадаў. Пасля адышоў ад апазіцыі, зноў стаў маршалкам земскім, адначасова з 1463 года ваяводам троцкім і з 1475 года кашталянам віленскім. Разам з Міхалам і Янам Кезгайламі кіраваў Княствам у час адсутнасці ў дзяржаве вялікага князя. У 1470-х гады ўзначальваў дэлегацыі на перагаворах па памежных спрэчках з Псковам і Інфлянцкім ордэнам. Як нябожчык згадваецца 13 жніўня 1477 года[3].

Валодаў маёнткамі ў Літве (Біржы, Кейданы, Муснікі, Шырвінты, Упнікі і іншыя), Нягневічамі пад Навагрудкам, Харашэвічамі пад Слонімам, Бостынем на Піншчыне.

Меў дачку Ганну, сына Мікалая.

Зноскі

  1. Risinskis, S. Trumpas pasakojimas apie garsiuosius šviesiausiojo didiko, Biržų ir Dubingių kunigaikščio Kristupo Radvilos žygius / Saliamonas Risinskis; [parengė, iš lotynų kalbos vertė, komentarus ir pratarmę parašė Sigitas Narbutas]. — Vilnius: Liet. literatūros ir tautosakos inst., 2000. — 253, [1] p., [6] iliustr. lap.: faks. — P. 137, 140. — ISBN 9986-513-90-1.
  2. Codex epistolaris saeculi decimi quinti. T. II (1382—1445) / coll. opera A. Lewicki. — Cracovia: Sumptibus Acad. Litterarum, 1891. — [3], LXXVII, [3], 531, [1] s. — S. 42.
  3. Rachunki królewskie z lat 1471—1472 i 1476—1478 / [Oprac. S. Gawęda, Z. Perzanowski, A. Strzelecka]; Polska Akademia Nauk, Oddział w Krakowie. — Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich — Wydawnictwo PAN, 1960. — XXI, [1], 308, [2] s., [14] k. tabl.: err. — S. 182. — (Materiały Komisji Naul Historycznych; № 2).