1911 год у гісторыі беларускага выяўленчага мастацтва
1911 год быў адзначаны шэрагам падзей, якія пакінулі прыкметны след у гісторыі беларускага выяўленчага мастацтва.
Падзеі[правіць | правіць зыходнік]
- сакавік — «Wystawa sztuk pięknych w Mińsku». У Мінску, у доме Ляхоўскага на Саборнай плошчы, у памяшканні польскага клуба «Агніска» адбылася буйная мастацкая выстаўка, аналагаў якой яшчэ не было ў Беларусі. Удзельнічалі 47 мастакоў і 166 твораў мастацтва, у тым ліку плакаты, архітэктурныя праекты і ювелірныя вырабы. Куратарам выстаўкі быў скульптар Яраслаў Тышынскі, які даваў ўрокі малявання ў сем’ях Ваньковічаў, Прушынскіх і Чапскіх. Рэпартаж (у тым ліку і фота) для сакавіцкага нумару часопісу Tygodnik Wileński рабіў Ян Булгак, «бацька беларускай і польскай фатаграфіі»:
Мінск здолеў самастойна арганізаваць добрую мастацкую выставу — лаканічную, вытрыманую ў добрым шляхетным стылі. Мінск — не пасіўны прымальнік чужых, імпартаваных мастацкіх збораў, а ініцыятар і творца — паказвае грамадству ўласныя скарбы, працы мастакоў роднай Літвы, зборы мясцовых аматараў і эстэтаў.
Асноўным акцэнтам экспазіцыі стаў твор Фердынанда Рушчыца «Nec Mergitur» (1905), цяпер гэты твор экспануе Нацыянальны мастацкі музей Літвы. Таксама вядомы імёны яшчэ некалькіх удзельнікаў выстаўкі: Атон Краснапольскі, Багуслаў Адамовіч, Генрых Вейсенгоф, Алена Ромер. Таксама экспанавалася 18 фатаграфій самога Яна Булгака, палова з якіх «была выкананая ў складанай тэхніцы: афортны друк з ужываннем маслянай фарбы і дадатковай апрацоўкай фатаграфіі пэндзлем»[1].
Пейзажыст Зянон Ленскі дэманстраваў эцюд «З венецыянскіх матываў», рэпрадукцыю якога прыводзіць «Tygodnik Wileński» (1911, № 4, с. 4)[2].
Фердынанд Рушчыц. «Nec Mergitur», 1905
Генрых Вейсенгоф «Прадчуванне», 1893
З’явіліся[правіць | правіць зыходнік]
- Дом Ядвігі Кастравіцкай у Мінску — жылы трохпавярховы будынак у Мінску на скрыжаванні вул. Кірава і Валадарскага 11/26, гісторыка-культурныя каштоўнасці рэгіянальнага значэння
- Касцёл Найсвяцейшага Сэрца Ісуса, Сталавічы — помнік архітэктуры неаготыкі
- Свята-Міхайлаўская царква, Відзібор — помнік народнага драўлянага дойлідства
- Спаса-Праабражэнская царква, Брашэвічы — помнік архітэктуры рэтраспектыўна-рускага стылю, пабудавана з цэглы
Сінагога Хеўрэ Тылім
Нарадзіліся[правіць | правіць зыходнік]
- 18 лютага — Абрам Забораў (пам. 1985), беларускі мастак
- 7 мая — Канстанцін Касмачоў (пам. 1992), беларускі савецкі мастак-жывапісец і графік, майстар сюжэтна-гістарычнай карціны і пейзажу, заслужаны дзеяч мастацтваў БССР (1963).
- 1 кастрычніка — Сяргей Каткоў (пам. 1976), беларускі савецкі мастак-жывапісец, у асноўным працаваў у жанры пейзажа, педагог, заслужаны настаўнік БССР (1966)
- 25 лістапада — Яўген Ціхановіч (пам. 2005), беларускі мастак і мемуарыст, родапачынальнік дынастыі мастакоў
- 29 лістапада — Генадзь Баданаў (пам. 1977), савецкі архітэктар, адзін з аўтараў праекта забудовы Цэнтральнай плошчы (праект 1949, з У. Каралём, Л. Мацкевічам, М. Асмалоўскім, М. Паруснікавым[3]), аўтар праектаў 106-, 108- і 124-кватэрных дамоў (1948—1954), моста праз Свіслач на Ленінскім праспекце (1952, сумесна з М. Паруснікавым), корпуса гасцініцы «Мінск» (1957, сумесна з Г. Сысоевым, С. Мусінскім, Д. Кудраўцавым) — усе ў Мінску. Атрымаў Дзяржаўную прэмію БССР 1968 года за ўдзел у стварэнні архітэктурнага ансамбля Ленінскага праспекта ў Мінску.
- 4 снежня — Ісак Давідовіч (пам. 1993), беларускі жывапісец і графік[4]
Памерлі[правіць | правіць зыходнік]
- Вацлаў Пятровіч Федаровіч (нар. 1848), краязнавец, калекцыянер. Член-карэспандэнт Кракаўскай Акадэміі навук. 3 1884 жыў і працаваў у Віцебску. Паводле інвентару за 1923 год, калекцыя складалася з 1972 назваў і ўключала больш за 7000 прадметаў. Зараз у фондах Віцебскага абласнога краязнаўчага музея захоўваюцца толькі троху больш за 200 прадметаў са збору Вацлава Федаровіча
Галерэя жывапісу[правіць | правіць зыходнік]
Станіслаў Жукоўскі «Пакінутая тэраса»
Вітольд Бялыніцкі-Біруля «Вясна», НММ РБ
Вітольд Бялыніцкі-Біруля «Зімні сон», НММ РБ
Вітольд Бялыніцкі-Біруля «Гадзіна цішыні. Возера Удомля», НММ РБ
Вітольд Бялыніцкі-Біруля «Рэчка вясной», эцюд да аднайменнай карціны, НММ РБ
Вітольд Бялыніцкі-Біруля «Пейзаж з рэчкай», НММ РБ
Генрых Вейсенгоф «Вясна»
Станіслаў Жукоўскі «Веранда», НММ РБ
Абрам Маневіч «Бярозы», Бруклінскі музей
Зноскі
- ↑ citydog.by «Мінск, 1911: рэпартаж са скандальнай выставы (фота)»
- ↑ Марыя Грамыка. Беларускі пейзажны жывапіс першай паловы ХХ стагоддзя. — Мінск: «Беларуская навука», 2011. — С. 151. — 168 с. — ISBN 978-985-08-1348-0.
- ↑ БАДАНОВ Геннадий Петрович Архівавана 7 жніўня 2013. (руск.)
- ↑ [https://web.archive.org/web/20150923174233/http://www.artmuseum.by/ru/vyst/proshedshie-vyistavki/vyistavka-odnoj-kartinyi.-isaak-davidovich.-franczisk-skorina Архівавана 23 верасня 2015. Архівавана 23 верасня 2015. Архівавана 23 верасня 2015. Архівавана 23 верасня 2015. Архівавана 23 верасня 2015. Архівавана 23 верасня 2015. Архівавана 23 верасня 2015. Выставка одной картины. Исаак Давидович. Франциск Скорина (руск.) ] Архівавана 23 верасня 2015.
 Гады ў гісторыі беларускага выяўленчага мастацтва | |
|---|---|
| XIX стагоддзе | |
| XX стагоддзе | 1901 • 1902 • 1903 • 1904 • 1905 • 1906 • 1907 • 1908 • 1909 • 1910 • 1911 • 1912 • 1913 • 1914 • 1915 • 1916 • 1917 • 1918 • 1919 • 1920 • 1921 • 1922 • 1923 • 1924 • 1925 • 1926 • 1927 • 1928 • 1929 • 1930 • 1931 • 1932 • 1933 • 1934 • 1935 • 1936 • 1937 • 1938 • 1939 • 1940 • 1941 • 1942 • 1943 • 1944 • 1945 • 1946 • 1947 • 1948 • 1949 • 1950 • 1951 • 1952 • 1953 • 1954 • 1955 • 1956 • 1957 • 1958 • 1959 • 1960 • 1961 • 1962 • 1963 • 1964 • 1965 • 1966 • 1967 • 1968 • 1969 • 1970 • 1971 • 1972 • 1973 • 1974 • 1975 • 1976 • 1977 • 1978 • 1979 • 1980 • 1981 • 1982 • 1983 • 1984 • 1985 • 1986 • 1987 • 1988 • 1989 • 1990 • 1991 • 1992 • 1993 • 1994 • 1995 • 1996 • 1997 • 1998 • 1999 • 2000 |
| XXI стагоддзе | |