Лунінец: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др афармленне
крыніца — be-x-old:Лунінец
Радок 36: Радок 36:
|мова сайта 2 =
|мова сайта 2 =
}}
}}
'''Лу́нінец''' ([[Інструкцыя па транслітарацыі (2007)|афіц. транс.]]: ''Luniniec'') — горад у [[Брэсцкая вобласць|Брэсцкай вобласці]] [[Беларусь|Беларусі]], адміністрацыйны цэнтр [[Лунінецкі раён|Лунінецкага раёна]]. Вузел чыгунак на [[Брэст]], [[Гомель]], [[Баранавічы]], [[Сарны]] і аўтадарог. У 240 км да ўсходу ад Брэста. Насельніцтва 23,8 тыс. чалавек (2006).
'''Лу́нінец''' ([[Інструкцыя па транслітарацыі (2007)|афіц. транс.]]: ''Luniniec'') — горад у [[Брэсцкая вобласць|Брэсцкай вобласці]] [[Беларусь|Беларусі]], адміністрацыйны цэнтр [[Лунінецкі раён|Лунінецкага раёна]]. Вузел чыгунак на [[Брэст]], [[Гомель]], [[Баранавічы]], [[Сарны]] і аўтадарог. У 240 км да ўсходу ад Брэста. Насельніцтва 23,8 тыс. чалавек (2006).


{{змест злева}}
{{змест злева}}


== Гісторыя ==
== Гісторыя ==
Вядомы з 1449 пад назвай '''Малы Лулін''', шляхецкае ўладанне. З 1471 сяло '''Лулінец''' маёнтка [[Ішкалдзь]], належала Неміровічам. У 1552 удава Я. П. Неміровіча Ганна Сапежанка перадала сяло свайму пасынку полацкаму ваяводзе [[Станіслаў Станіслававіч Давойна|С. С. Давойне]]. Потым сяло належала Друцкім-Любецкім, Граўжышскім, Кунцэвічам, Долматам. З 1561 сяло завецца '''Лунінец'''. З 1588 у Наваградскім павеце [[ВКЛ]], 484 жыхара, 74 дома, [[вінакурня]]. У [[1622]] г. Канстанцін Долмат падарыў Лунінец разам з сялянамі Дятлавіцкаму мужчынскаму манастыру. Пасля 2-га падзелу Рэчы Паспалітай (1793) у складзе Расійскай імперыі. У 1842 маёнткі манастыра былі перададзеныя ў казну, а жыхары пераведзеныя ў катэгорыю дзяржаўных сялян. Развіццю Лунінца спрыяла будаўніцтва [[Палескія чыгункі|Палескіх чыгунак]]. З лістапада 1911 па люты 1912 тут жыў і працаваў [[Я. Колас]]. З 1921 у складзе Польшчы, горад, цэнтр павета. З 1939 у [[БССР]], з 1940 — цэнтр раёна. У гады Вялікай Айчыннай вайны ў Лунінцы і раёне акупанты знішчылі 16,6 тыс. чалавек, вывезлі ў Германію 2,3 тыс. чалавек.
Вядомы з 1449 пад назвай '''Малы Лулін''', шляхецкае ўладанне. З 1471 сяло '''Лулінец''' маёнтка [[Ішкалдзь]], належала Неміровічам. У 1552 удава Я. П. Неміровіча Ганна Сапежанка перадала сяло свайму пасынку полацкаму ваяводзе [[Станіслаў Станіслававіч Давойна|С. С. Давойне]]. Потым сяло належала Друцкім-Любецкім, Граўжышскім, Кунцэвічам, Долматам. З 1561 сяло завецца '''Лунінец'''. З 1588 у Наваградскім павеце [[ВКЛ]], 484 жыхара, 74 дома, [[вінакурня]]. У [[1622]] г. Канстанцін Долмат падарыў Лунінец разам з сялянамі Дятлавіцкаму мужчынскаму манастыру.
Пасля 2-га падзелу Рэчы Паспалітай (1793) у складзе Расійскай імперыі. У 1842 маёнткі манастыра былі перададзеныя ў казну, а жыхары пераведзеныя ў катэгорыю дзяржаўных сялян. Развіццю Лунінца спрыяла будаўніцтва [[Палескія чыгункі|Палескіх чыгунак]]. З лістапада 1911 па люты 1912 тут жыў і працаваў [[Я. Колас]]. З 1921 у складзе Польшчы, горад, цэнтр павета. З 1939 у [[БССР]], з 1940 — цэнтр раёна. У гады Вялікай Айчыннай вайны ў Лунінцы і раёне акупанты знішчылі 16,6 тыс. чалавек, вывезлі ў Германію 2,3 тыс. чалавек.


== Эканоміка ==
== Эканоміка ==
Прадпрыемствы машынабудавання, будаўнічых матэрыялаў, дрэваапрацоўчай і харчовай прамысловасці. Гасцініца «Юбілейная».
Прадпрыемствы машынабудавання, будаўнічых матэрыялаў, дрэваапрацоўчай і харчовай прамысловасці. Гасцініца «Юбілейная».
* РУВП «Лунінецкі рамонтна-механічны завод»
* Філіял «Нарыхтоўча-вытворчы камбінат „Палессе“» Лунінецкага раённага спажывецкага таварыства
* ААТ «Лунінецкі малочны завод»
* ААТ «Лунінецлес»
* Філіял «Лунінецкі хлебазавод» РУВП «Брэстхлебпрам»



== Дэмаграфія ==
== Дэмаграфія ==
Радок 59: Радок 67:
* Газета «Лунінецкія навіны». Орган мясцовых улад.
* Газета «Лунінецкія навіны». Орган мясцовых улад.


== Турыстычная інфармацыя ==
== Славутасці ==
Дзейнічае Лунінецкі краязнаўчы музей. Спыніцца можна ў гасцініцы «Юбілейная».
[[Свята-Крыжаўзвіжанская царква, Лунінец|Свята-Крыжаўзвіжанская царква]] (1921).

=== Славутасці ===
* Касцёл Св. Іосіфа (1931).
* [[Свята-Крыжаўзвіжанская царква, Лунінец|Свята-Крыжаўзвіжанская царква]] (1912—1921).

=== Страчаная спадчына ===
* Сінагога.


== Вядомыя асобы ==
== Вядомыя асобы ==

Версія ад 11:24, 2 снежня 2014

Горад
Лунінец
Герб Сцяг
Герб Сцяг
Краіна
Вобласць
Раён
Каардынаты
Першая згадка
1449
Горад з
Плошча
  • 55 км²
Вышыня цэнтра
139 м[1]
Насельніцтва
24,2 тыс. чалавек (2008)
Часавы пояс
Тэлефонны код
+375 1647
Паштовы індэкс
225642 (43,44)
Аўтамабільны код
1
СААТА
1247501000
Афіцыйны сайт
luninets.info  (руск.)
Лунінец на карце Беларусі ±
Лунінец (Беларусь)
Лунінец
Лунінец (Брэсцкая вобласць)
Лунінец

Лу́нінец (афіц. транс.: Luniniec) — горад у Брэсцкай вобласці Беларусі, адміністрацыйны цэнтр Лунінецкага раёна. Вузел чыгунак на Брэст, Гомель, Баранавічы, Сарны і аўтадарог. У 240 км да ўсходу ад Брэста. Насельніцтва 23,8 тыс. чалавек (2006).

Гісторыя

Вядомы з 1449 пад назвай Малы Лулін, шляхецкае ўладанне. З 1471 сяло Лулінец маёнтка Ішкалдзь, належала Неміровічам. У 1552 удава Я. П. Неміровіча Ганна Сапежанка перадала сяло свайму пасынку полацкаму ваяводзе С. С. Давойне. Потым сяло належала Друцкім-Любецкім, Граўжышскім, Кунцэвічам, Долматам. З 1561 сяло завецца Лунінец. З 1588 у Наваградскім павеце ВКЛ, 484 жыхара, 74 дома, вінакурня. У 1622 г. Канстанцін Долмат падарыў Лунінец разам з сялянамі Дятлавіцкаму мужчынскаму манастыру.

Пасля 2-га падзелу Рэчы Паспалітай (1793) у складзе Расійскай імперыі. У 1842 маёнткі манастыра былі перададзеныя ў казну, а жыхары пераведзеныя ў катэгорыю дзяржаўных сялян. Развіццю Лунінца спрыяла будаўніцтва Палескіх чыгунак. З лістапада 1911 па люты 1912 тут жыў і працаваў Я. Колас. З 1921 у складзе Польшчы, горад, цэнтр павета. З 1939 у БССР, з 1940 — цэнтр раёна. У гады Вялікай Айчыннай вайны ў Лунінцы і раёне акупанты знішчылі 16,6 тыс. чалавек, вывезлі ў Германію 2,3 тыс. чалавек.

Эканоміка

Прадпрыемствы машынабудавання, будаўнічых матэрыялаў, дрэваапрацоўчай і харчовай прамысловасці. Гасцініца «Юбілейная».

  • РУВП «Лунінецкі рамонтна-механічны завод»
  • Філіял «Нарыхтоўча-вытворчы камбінат „Палессе“» Лунінецкага раённага спажывецкага таварыства
  • ААТ «Лунінецкі малочны завод»
  • ААТ «Лунінецлес»
  • Філіял «Лунінецкі хлебазавод» РУВП «Брэстхлебпрам»


Дэмаграфія

  • 1588—484 чал., 74 дамы́
  • 1795—624 чал., 75 дамоў
  • 1897 — 3167 чал., 855 двароў
  • 1939 — 8300 чал.

Культура

Лунінецкі краязнаўчы музей.

СМІ

Турыстычная інфармацыя

Дзейнічае Лунінецкі краязнаўчы музей. Спыніцца можна ў гасцініцы «Юбілейная».

Славутасці

Страчаная спадчына

  • Сінагога.

Вядомыя асобы

Літаратура

  • Беларуская энцыклапедыя. Т. 9. — Мн., 1999.
  • Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т. 4. — Мн., 1997.
  • Белорусская ССР: крат. энцикл. Т. 1. — Мн., 1979.

Спасылкі

  1. GeoNames — 2005. Праверана 9 ліпеня 2017.