Боснія і Герцагавіна: Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
др робат Мяняем: gl:Bosnia e Hercegovina - Босна и Херцеговина, wo:Bosni |
У сеціве. |
||
Радок 54: | Радок 54: | ||
Поўных сведак аб колькасці і структуры насельніцтва няма. Па неафіцыйным сведкам у БіГ зараз жыве 3,6 мільёнаў чалавек, што складвае 82,6% даваеннага ўзроўня. Афіцыйныя мовы – баснякская, сербская і харвацкая. Рэлігіі – праваслаўе, каталіцтва, магаметанства. |
Поўных сведак аб колькасці і структуры насельніцтва няма. Па неафіцыйным сведкам у БіГ зараз жыве 3,6 мільёнаў чалавек, што складвае 82,6% даваеннага ўзроўня. Афіцыйныя мовы – баснякская, сербская і харвацкая. Рэлігіі – праваслаўе, каталіцтва, магаметанства. |
||
== У сеціве == |
|||
* [http://www.bih-x.com/ Bosna i Hercegovina online (Боснія і Герцагавіна, інфармацыйна-турыстычны партал - ''басн. м.'')] |
|||
* [http://www.fbihvlada.gov.ba/ Vlada Federacije Bosne i Hercegovine (Сайт Ураду Фэдэрацыі Босніі і Герцагавіны ''- басн., харв., серб., анг. м.'')] |
|||
* [http://svetlahorsk.belarda.org/local_news/data/ic_87/353/ Дзяўчына з Гомельшчыны пачала вучыцца ў БіГ (артыкул)] |
|||
{{Краіны Еўропы}} |
{{Краіны Еўропы}} |
Версія ад 13:59, 27 красавіка 2008
| |||||
![]() | |||||
[[Гімн {{{Родны склон}}}|Дзяржаўны гімн {{{Родны склон}}}]] | |||||
Афіцыйныя мовы | баснійская мова, харвацкая мова і сербская мова | ||||
Сталіца | |||||
Форма кіравання | |||||
{{{Пасады кіраўнікоў}}} | {{{Кіраўнікі}}} | ||||
Валюта | Баснійская марка | ||||
Інтэрнэт-дамен | .ba | ||||
Код ISO (Alpha-2) | BA | ||||
Код ISO (Alpha-3) | BIH | ||||
Код МАК | BIH | ||||
Тэлефонны код | +387 | ||||
Часавыя паясы | Цэнтральнаеўрапейскі час, UTC+1, UTC+2 і Europe/Sarajevo[d] |
Шаблон:Вызн, Шаблон:Вызн2 - дзяржава ў цэнтральнай частцы Балканскага паўвострава. Складаецца з Федэрацыі Босніі і Герцагавіны і Рэспублікі Сербскай. Назва краіны паходзіць ад назвы ракі Босна і венг.: herceg – ваявода. Мяжуе на захадзе і поўначы з Харватыяй, на ўсходзе з Сербіяй, на поўночным усходзе з Чарнагорыяй. Мае невялікі выхад да Міжземнага мора.
Гісторыя
Тэрыторыі сучаснай Босніі і Герцагавіны былі заселеныя ілірыйскімі плямёнамі, а з пачатку новай эры ўваходзілі ў склад Рымскай імперыі. Пасля падзення Рыму частка тэрыторый адышла да Візантыі. У VII стагоддзі на гэтых тэрыторыях з'яўляецца славянскае насельніцтва. У IX стагоддзі землі Босніі належалі Харвацкаму каралеўству і Сербскаму каралеўству. У XI стагоддзі тэрыторыя сучаснай Босніі перайшла да Венгрыі. У XII стагоддзі, нягледзячы на тэрытарыяльныя прэтэнзіі суседніх дзяржаў, было створана самастойнае Баснійскае княства, якое заставалася незалежным да 1463 года, калі трапіла пад уладу Асманскай імперыі. Знік і княскі род Катраманічаў, які валадарыў у Босніі тры стагоддзі.
Падчас турэцкай улады шмат баснійцаў зракаюцца хрысціянства і прымаюць іслам.
Туркі валодалі Босніяй да 1878 года, калі, пасля процітурэцкага паўстання, паводле пастановы Берлінскага кангрэсу, быў усталяваны пратэктарат Аўстра-Венгрыі. Пратэктарат скончыўся анексіяй Босніі і Герцагавіны ў 1908 годзе.
28 чэрвеня 1914 года ў Сараеве быў ажыццёўлены замах на нашчадка аўстравенгерскага стальца Франца Фердынанда. З гэтай падзеі пачалася Першая сусветная вайна. Пасля заканчэння вайны Боснія і Герцагавіна ўваходзіць у склад Каралеўства сербаў, харватаў і славенцаў (з 1929 года называлася Каралеўства Югаславія). Падчас Другой сусветнай вайны была ў складзе Незалежнай Дзяржавы Харватыі, а потым перайшла да Сацыялістычнай Югаславіі (СФРЮ).
Суверэнітэт Босніі і Герцагавіны быў абвешчаны ў лістападзе 1991 года. А ў лютым 1992 года быў праведзены рэферэндум па пытанні выхаду з Югаславіі, падчас якога мусульмане і харваты выказаліся за незалежнасць краіны, якая была абвешчаная 3 сакавіка 1992 года. Баснійскія сербы не ўзялі ўдзелу ў рэферэндуме і 7 красавіка 1992 года заявілі пра стварэнне ўласнай рэспублікі. Палітычны канфлікт перарос ва ўзброеныя сутыкненні і этнічныя чысткі, ахвярамі якіх сталася шмат жыхароў Босніі і Герцагавіны. ААН накіравала ў Боснію міратворчыя сілы. Праз 42 месяцы пад ціскам ЗША ў Дэйтане было заключана пагадненне, паводле якога Боснія і Герцагавіна падзяляецца на дзве часткі: баснійска-харвацкую Федэрацыю Босьніі і Герцагавіны (51% тэрыторыі) і Рэспубліку Сербскую (49%). 14 снежня 1995 года ў Парыжы падпісаная мірная дамова.
Геаграфія
Тэрыторыя – 51 тыс. кв. км. Сталіца - г. Сараева (каля 300 тыс. чалавек). Буйные гарады - Тузла, Баня-Лука, Мостар, Зеніца. Боснія і Герцагавіна размяшчаецца на тэрыторыі дзвюх гістарычных абласцей-Босніі, займаючай даліну ракі Савы і яе прытокаў, і Герцагавіны, размешчаный крыху паўночней, у басейне ракі Нерэтвы.
Палітыка
На выбарах 1 кастрычніка 2006 ў Прэзідыум перамаглі серб Нябойша Радманавіч, магаметанін Харыс Сілайджыч і харват Міро Йовіч.
Эканоміка
Асноўная валюта ў краіне - канвертавальная марка (0,51 еўра). У населеных харватамі раёнах мае абарот харвацкая куна.
Дэмаграфія
Поўных сведак аб колькасці і структуры насельніцтва няма. Па неафіцыйным сведкам у БіГ зараз жыве 3,6 мільёнаў чалавек, што складвае 82,6% даваеннага ўзроўня. Афіцыйныя мовы – баснякская, сербская і харвацкая. Рэлігіі – праваслаўе, каталіцтва, магаметанства.
У сеціве
- Bosna i Hercegovina online (Боснія і Герцагавіна, інфармацыйна-турыстычны партал - басн. м.)
- Vlada Federacije Bosne i Hercegovine (Сайт Ураду Фэдэрацыі Босніі і Герцагавіны - басн., харв., серб., анг. м.)
- Дзяўчына з Гомельшчыны пачала вучыцца ў БіГ (артыкул)