Аляксандр VII

Аляксандр VII
Аляксандр VII
	лац.: Alexander PP. VII
237-ы папа
	7 красавіка 1655 — 22 мая 1667
Папярэднік	Інакенцій X
Пераемнік	Клімент IX
кардынал
	з 19 лютага 1652
каталіцкі архібіскуп
	з 13 мая 1653
дыяцэзіяльны біскуп[d]
	8 студзеня 1635 — люты 1652
Дыяцэзія	Roman Catholic Diocese of Nardò-Gallipoli[d]
Папярэднік	Girolamo de Franchis[d]
Пераемнік	Calanio della Ciaja[d]
Апостальскі нунцый у Германіі[d]
	13 чэрвеня 1639 — кастрычнік 1651
Адукацыя	Сіенскі ўніверсітэт;
Дзейнасць	каталіцкі святар, каталіцкі біскуп
Нараджэнне	13 лютага 1599[…]; Сіена, правінцыя Сіена, Таскана, Італія;
Смерць	22 мая 1667[…] (68 гадоў); Рым, Папская вобласць;
Пахаванне	Сабор Святога Пятра;
Дынастыя	Кіджы[d]
Бацька	Flavio Chigi, Gonfaloniere[d]
Маці	Laura Marsili[d]
Прыняцце свяшчэннага сану	1634
Кардынал з	1652
Аўтограф
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Аляксандр VII (лац.: Alexander PP. VII, свецкае імя Фабіа Кіджы, італ.: Fabio Chigi; 13 лютага 1599 — 22 мая 1667) — Папа Рымскі з 7 красавіка 1655 да 22 мая 1667.

Біяграфія

Раннія гады

Фабіа Кіджы нарадзіўся 13 лютага 1599 года ў Сіене ў вядомай банкірскай сям’і. Ён даводзіўся траюрадным пляменнікам папе Паўлу V (1605—1621)^[6]. Кіджы атрымаў выдатную адукацыю, дамогся доктарскіх ступеняў па філасофіі, праве і тэалогіі ва ўніверсітэце Сіены.

Папскі легат і дзяржсакратар

Пасля атрымання святарскага сану Кіджы паступіў на папскую службу. У 1627 годзе ён па рэкамендацыі двух кардыналаў быў прызначаны інквізітарам Мальты^[7], а затым трынаццаць гадоў выконваў функцыі папскага нунцыя ў Кёльне (1639—1651). Ён прадстаўляў інтарэсы папы пры заключэнні ў 1648 годзе Вестфальскага міру, выражаючы пратэсты папы супраць саступак лютэранам^[8].

Папа Інакенцій X (1644—1655) адклікаў Кіджы ў Рым, а затым зрабіў яго дзяржсакратаром Святога Прастола і ў 1651 годзе — кардыналам царквы Санта-Марыя-дэль-Попала^[9].

Выбранне

Калі Інакенцій X памёр, Кіджы, кандыдат ад іспанскай фракцыі ў Калегіі кардыналаў, быў выбраны папам пасля васьмідзесяці дзён канклава, нягледзячы на супраціўленне французскага двары. 7 красавіка 1655 года ён прыняў імя Аляксандра VII.

Папства

Непатызм

Яго непатызм быў больш умераным, паколькі род Кіджы і так валодаў вялікім станам. У першы год свайго кіравання Аляксандр VII жыў проста і нават забараніў сваім сваякам наведваць Рым. Храніст Джон Брагрэйв, пабываўшы ў Рыме ў перыяд кіравання Аляксандра, пісаў^[10]:

У першыя месяцы свайго кіравання ён так прасякнуўся евангельскім жыццём, што смакаваў простую ежу, спаў на цвёрдай пасцелі, ненавідзеў багацце, славу і пышнасць, часта спускаўся ў гроты і адасабляўся ў скляпах, поўных чэрапаў, каб падумаць пра вечнае. Чуткі пра яго надзвычайную святасць распаўсюдзіліся вельмі далёка. Але неўзабаве пасля свайго зацвярджэння на папскім прастоле ён змяніў свой лад жыцця. Пакора змянілася ганарыстасцю, яго цвёрдая кушэтка ператварылася ў мяккую пярыну, яго знаходжанне каля трун, поўных мерцвякоў, змянілася знаходжаннем каля трун, поўных золатам...

24 красавіка 1656 года ён заявіў, што яго брат і пляменнікі прыедуць у горад, каб дапамагаць яму ў справах. Кіраванне справамі прастола хутка засяродзілася ў руках яго сваякоў, якім папа надаў самыя высокааплатныя цывільныя і царкоўныя пасады і самыя раскошныя маёнткі.

Добраўпарадкаванне Рыма

Дзякуючы папскаму мецэнацтву ў Рыме ўзнікалі шэдэўры барочнай архітэктуры. Менавіта ў той час на плошчы Сабора Св. Петра была збудавана цудоўная каланада — твор італьянскага архітэктара Джавані Ларэнца Берніні (1598—1680).

Аляксандр праяўляў асабістую цікавасць да архітэктурных праектаў і запісваў іх у сваіх дзённіках^[11]. Яго праектамі ў Рыме з’яўляюцца царква і плошча перад Санта-Марыя-дэла-Пачэ, вуліца Корса, плошча Калоны, перапланіроўка Порта-дэль-Попала, П'яцца-дэль-Попала і Санта-Марыя-дэль-Попала, Плошча Святога Пятра, інтэр’ер Ватыканскага палаца, Сант-Андрэа-аль-Квірынале, частка Квірынальскага палаца, абеліск і слон на плошчы П’яцца-дэла-Мінерва.

Знешняя палітыка

Швецыя

У перыяд кіравання Аляксандра VII шведская каралева Крысціна (1632—1654) перайшла ў каталіцтва. Пасля свайго адрачэння Крысціна пераехала ў Рым, і папа стаў яе заступнікам і дабрадзеем.

Францыя

Адносіны з Францыяй пагоршыліся. Кардынал Мазарыні, прэм’ер-міністр юнага Людовіка XIV (1643—1715), выступаў супраць папы ў час перамоў, якія прывялі да Вестфальскага міру, і абараняў прэрагатывы гальскай царквы. У час канклава ён быў варожы да Кіджы, але ўрэшце быў прымушаны прызнаць яго кампрамісным кандыдатам. Нягледзячы на гэта, Мазарыні адгаварыў Людовіка XIV адпраўляць пасольства да Аляксандра VII з віншаваннямі. У 1662 годзе французскім паслом у Рыме быў прызначаны герцаг дэ Крэкі. У выніку яго злоўжыванняў адбыўся канфлікт паміж Францыяй і папствам, папа на час страціў кантроль над Авіньёнам і быў вымушаны прыняць зневажальны Пізанскі дагавор 1664 года.

Партугалія

Папа выступаў супраць незалежнасці Партугаліі, абвешчанай у 1640 годзе, і ўступіў з ёй у зацяжныя спрэчкі.

Усход

У снежні 1655 года папа прыняў польскага езуіта Міхала Бойма, які даставіў яму ліст ад двара апошняга імператара дынастыі Мін Чжу Юлана, які хаваўся ў той час ад маньчжурскіх акупантаў на паўднёвым захадзе краіны. Хрышчоныя асобы, набліжаныя да імператара — імператрыца-ўдава Алена Ван і галоўны імператарскі еўнух Ахілес Пан — звярталіся да рымскага прастола па дапамогу супраць маньчжураў, у надзеі на тое, што папа зможа адпаведным чынам паўплываць на свецкіх кіраўнікоў Еўропы. Іх надзеі былі марнымі, і Бойм вярнуўся ў Кітай з ветлівым, але пустым адказам^[12].

Царкоўныя справы

Аляксандр VII падтрымліваў езуітаў. Калі венецыянцы звярнуліся да яго па дапамогу супраць туркаў-асманаў, Аляксандр дамогся ад іх абяцання, што наўзамен за дапамогу езуітам будзе дазволена вярнуцца на венецыянскія тэрыторыі, з якіх яны былі выгнаны ў 1606 годзе.

Аляксандр, як і яго папярэднік, асудзіў ідэі янсенісцкага рыгарызму.

Смерць

Аляксандр VII памёр у 1667 годзе і пахаваны ў грабніцы, збудаванай па праекце Джавані Ларэнца Берніні, у базіліцы Святога Пятра. Асабісты сакратар Аляксандра, Джакама Квірыні, пісаў:

«Аляксандр — папа толькі па назве. Пытанні кіравання царквой ён адсоўвае ад сябе і думае толькі пра тое, каб жыць у ічым не парушным спакоі духу».

Спадчына

Аляксандр VII не любіў дзяржаўныя справы і аддаваў перавагу літаратуры і філасофіі. Калекцыя яго лацінскіх вершаў была выдадзена ў Парыжы ў 1656 годзе пад назвай «Philomathi Labores Juveniles». Ён таксама любіў архітэктуру і асабіста ўдзельнічаў у распрацоўцы праектаў забудовы рымскіх вуліц, быў заступнікам Джавані Ларэнца Берніні. На яго ўласныя грошы былі ўпрыгожаны цэрквы Санта-Марыя-дэль-Попала, тытульныя цэрквы некалькіх кардыналаў, пасвечаных папам, Ватыканская базіліка. Ён таксама фінансаваў будаўніцтва Берніні каланады на плошчы сабора Святога Пятра.

Крыніцы

↑ ^а ^б Alexander VII // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>
↑ ^а ^б Fabio Chigi // RKDartists Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a>
↑ ^а ^б Union List of Artist Names — 2021. Праверана 13 лютага 2023.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q110250907"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2494649"></a>
↑ ^а ^б Union List of Artist Names — 2015. Праверана 25 кастрычніка 2018.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q110250907"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2494649"></a>
↑ ^а ^б Pas L. v. Genealogics — 2003.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19847329"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19847326"></a>
↑ George L. Williams, 114.
↑ Winter, Johanna Maria. Sources Concerning the Hospitallers of St. John in the Netherlands, 14th-18th Centuries (англ.). — Brill, 1998. — С. 133.
↑ Baron, Salo Wittmayer. A Social and Religious History of the Jews: Late Middle Ages and the Era of European Expansion (англ.). — Columbia University Press, 1969. — Т. 10. — С. 290.
↑ Merz, Jorg M.; Blunt, Anthony F. Pietro da Cortona and Roman Baroque Architecture (англ.). — Yale University Press, 2008. — С. 165.
↑ Bargrave, John (англ.) (бел.. Pope Alexander the Seventh and the College of Cardinals (англ.) / Robertson, James Craigie (англ.) (бел.. — Reprint. — 2009.
↑ Krautheimer, R.; Jones, R. B. S. The Diary of Alexander VII, notes on Art, Artists and Buildings // Romisches Jahrbuch fur Kunstgeschichte (ням.). — 1975. — Т. 15. — ISBN 3803045037.
↑ Struve, Lynn A. (translator and editor) (1993), Voices from the Ming-Qing Cataclysm: China in Tigers' Jaws, Yale University Press, pp. 235–238, ISBN 0300075537 {{citation}}: |first= мае агульную назву (даведка)

Спасылкі

Александр, римские папы // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
«Pope Alexander VII». Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company. 1913.

[_854ab4487bfd075f-1] а ^б Alexander VII // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>

[_51210dc36d009625-2] а ^б Fabio Chigi // RKDartists Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a>

[_711609ff95a94a35-3] а ^б Union List of Artist Names — 2021. Праверана 13 лютага 2023.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q110250907"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2494649"></a>

[_8eef292cfe6586f3-4] а ^б Union List of Artist Names — 2015. Праверана 25 кастрычніка 2018.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q110250907"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2494649"></a>

[_61313bc477a61413-5] а ^б Pas L. v. Genealogics — 2003.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19847329"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19847326"></a>

[6] George L. Williams, 114.

[7] Winter, Johanna Maria. Sources Concerning the Hospitallers of St. John in the Netherlands, 14th-18th Centuries (англ.). — Brill, 1998. — С. 133.

[8] Baron, Salo Wittmayer. A Social and Religious History of the Jews: Late Middle Ages and the Era of European Expansion (англ.). — Columbia University Press, 1969. — Т. 10. — С. 290.

[9] Merz, Jorg M.; Blunt, Anthony F. Pietro da Cortona and Roman Baroque Architecture (англ.). — Yale University Press, 2008. — С. 165.

[10] Bargrave, John (англ.) (бел.. Pope Alexander the Seventh and the College of Cardinals (англ.) / Robertson, James Craigie (англ.) (бел.. — Reprint. — 2009.

[11] Krautheimer, R.; Jones, R. B. S. The Diary of Alexander VII, notes on Art, Artists and Buildings // Romisches Jahrbuch fur Kunstgeschichte (ням.). — 1975. — Т. 15. — ISBN 3803045037.

[12] Struve, Lynn A. (translator and editor) (1993), Voices from the Ming-Qing Cataclysm: China in Tigers' Jaws, Yale University Press, pp. 235–238, ISBN 0300075537 {{citation}}: |first= мае агульную назву (даведка)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Папы Рымскія
I стагоддзе	Пётр Лін Анаклет Клімент I Эварыст
II стагоддзе	Аляксандр I Сікст I Тэлесфор Хігін Пій I Аніцэт Сотар Алеўтэр Віктар I Сефірын
III стагоддзе	Калікст I Урбан I Панціян Антэр Фабіян Карнелій Луцый I Стэфан I Сікст II Дыянісій Фелікс I Еўціхій Кай Марселін
IV стагоддзе	Марцэл I Еўсебій Мельхіяд Сільвестр I Марк Юлій I Ліберый Дамасій I Сірыцый Анастасій I
V стагоддзе	Інакенцій I Зосіма Баніфацый I Цэлесцін I Сікст III Леў I Гіляр Сімпліцый Фелікс II Геласій I Анастасій II Сімах
VI стагоддзе	Гармізд Ян I Фелікс IV Баніфацый II Ян II Агапій I Сільверый Вігілій Пелагій I Ян III Бенедыкт I Пелагій II Грыгорый I
VII стагоддзе	Сабініян Баніфацый III Баніфацый IV Адэадат I Баніфацый V Ганорый I Севярын Ян IV Тэадор I Марцін I Яўген I Віталіян Адэадат II Донус Агафа Леў II Бенедыкт II Ян V Конан Сергій I
VIII стагоддзе	Ян VI Ян VII Сісіній Канстанцін I Грыгорый II Грыгорый III Захар Стэфан II Стэфан II Павел I Стэфан III Адрыян I Леў III
IX стагоддзе	Стэфан IV Пасхалій I Яўген II Валянцін Грыгорый IV Сергій II Леў IV Бенедыкт III Мікалай I Адрыян II Ян VIII Марын I Адрыян III Стэфан V Фармоз Баніфацый VI Стэфан VI Раман Тэадор II Ян IX Бенедыкт IV
X стагоддзе	Леў V Сергій III Анастасій III Ланд Ян X Леў VI Стэфан VII Ян XI Леў VII Стэфан VIII Марын II Агапій II Ян XII Леў VIII Бенедыкт V Ян XIII Бенедыкт VI Бенедыкт VII Ян XIV Ян XV Грыгорый V Сільвестр II
XI стагоддзе	Ян XVII Ян XVIII Сергій IV Бенедыкт VIII Ян XIX Бенедыкт IX Сільвестр III Бенедыкт IX Грыгорый VI Клімент II Бенедыкт IX Дамасій II Леў IX Віктар II Стэфан IX Мікалай II Аляксандр II Грыгорый VII Віктар III Урбан II Пасхалій II
XII стагоддзе	Геласій II Калікст II Ганорый II Інакенцій II Цэлесцін II Луцый II Яўген III Анастасій IV Адрыян IV Аляксандр III Луцый III Урбан III Грыгорый VIII Клімент III Цэлесцін III Інакенцій III
XIII стагоддзе	Ганорый III Грыгорый IX Цэлесцін IV Інакенцій IV Аляксандр IV Урбан IV Клімент IV Грыгорый X Інакенцій V Адрыян V Ян XXI Мікалай III Марцін IV Ганорый IV Мікалай IV Цэлесцін V Баніфацый VIII
XIV стагоддзе	Бенедыкт XI Клімент V Ян XXII Бенедыкт XII Клімент VI Інакенцій VI Урбан V Грыгорый XI Урбан VI Баніфацый IX
XV стагоддзе	Інакенцій VII Грыгорый XII Марцін V Яўген IV Мікалай V Калікст III Пій II Павел II Сікст IV Інакенцій VIII Аляксандр VI
XVI стагоддзе	Пій III Юлій II Леў X Адрыян VI Клімент VII Павел III Юлій III Марцэл II Павел IV Пій IV Пій V Грыгорый XIII Сікст V Урбан VII Грыгорый XIV Інакенцій IX Клімент VIII
XVII стагоддзе	Леў XI Павел V Грыгорый XV Урбан VIII Інакенцій X Аляксандр VII Клімент IX Клімент X Інакенцій XI Аляксандр VIII Інакенцій XII Клімент XI
XVIII стагоддзе	Інакенцій XIII Бенедыкт XIII Клімент XII Бенедыкт XIV Клімент XIII Клімент XIV Пій VI Пій VII
XIX стагоддзе	Леў XII Пій VIII Грыгорый XVI Пій IX Леў XIII
XX стагоддзе	Пій X Бенедыкт XV Пій XI Пій XII Ян XXIII Павел VI Ян Павел I Ян Павел II
XXI стагоддзе	Бенедыкт XVI Францыск Леў XIV
Спіс Папаў Рымскіх Катэгорыя:Папы Рымскія