Касцёл Святога Крыжа (Брэст)
| Каталіцкі храм | |
| Касцёл Святога Крыжа | |
|---|---|
 | |
| 52°05′35,66″ пн. ш. 23°41′10,63″ у. д.HGЯO | |
| Краіна |
 Беларусь |
| Горад | Брэст |
| Канфесія | Рымска-каталіцкая царква |
| Епархія | Пінская дыяцэзія |
| Архітэктурны стыль | класіцызм |
| Архітэктар | Якаў Марцінавіч Фардон |
| Дата пабудовы | 1856 год |
| Статус |
 Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 113Г000015 |
| Стан | дзейнічае |
| Сайт | brestcatholic.by |
 |
|
 Касцёл Святога Крыжа на Вікісховішчы | |
Касцёл Святога Крыжа — каталіцкі храм горада Брэста, размешчаны на плошчы Леніна, па адрасе вуліца Леніна, 34. Помнік архітэктуры класіцызму.
Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]
У 1846 годзе В. Палікарпаў[1] склаў праект касцёла ў горадзе Брэсце, які апынуўся «вельмі нездавальняючым. Найвысока загадаў зрабіў ласку [імператар Аляксандр]: замяніць гэтае, таму, які склаў, Архітэктару. І даць іншы праект, без капрызу, але ў прыгожым стылі, дзе б прастата злучалася з вытанчанасцю каталіцкіх касцёлаў»[2]. Гэты водгук імператара з чарцяжамі быў перададзены выконваючаму пасаду брэсцкага гарадскога архітэктара В. Палікарпаву з тым, каб ён склаў новы праект «ва ўсім згодна прадпісанняў Васпана імператара»[3].
Касцёл пабудаваны як кафедральны ў 1856 годзе з цэглы паводле праекта памочніка архітэктара Якава Фардона[4]. Асвячоны архібіскупам В. Жылінскім.
Пашкоджаны ў Вялікую Айчынную вайну. У 1950—1957 гадах адноўлены з капітальнай перабудовай (зменены інтэр’еры, зняты 2 вежы на галоўным фасадзе). Да пачатку 1990-х гадоў у будынку знаходзіўся абласны краязнаўчы музей.
Архітэктура[правіць | правіць зыходнік]
Пабудаваны паводле базілікальнай планіровачнай схемы з паўкруглай апсідай і бакавой сакрысціяй. Галоўны фасад завяршаюць 2 бакавыя вежы з трохвугольным на высокім атыку франтонам паміж імі; захавалася крапоўка пілястрамі і прамавугольнымі нішамі-блендамі з 3 вугольным сандрыкам. Галоўны ўваход вырашаны класічным пілястравым парталам з трохвугольным франтонам. Бакавыя фасады рытмічна расчляняюцца прамавугольнымі аконнымі праёмамі на 2 узроўнях, дэкарыраваны падаконнымі панэлямі з разеткамі і пілястрамі ў прасценках.
Зноскі
- ↑ Кулагин А. Н. Гродненские зодчие XIX — начала XX веков (новые архивные изыскания). // Пытанні мастацтвазнаўства, этналогіі і фалькларыстыкі. Выпуск 22. — Мінск: «Права і эканоміка», 2017. (руск.)
- ↑ НГАБ. — Ф. 8. Воп. 1, спр. 418, л. 1 — 1 зв.
- ↑ НГАБ. — Ф. 8. Воп. 1, спр. 418, л. 1 зв.
- ↑ Каталіцкія храмы Беларусі: Энцыкл. даведнік / А. М. Кулагін; фатограф А. Л. Дыбоўскі. — 2-е выд.. — Мн.: БелЭн, 2008. — 488 с. — ISBN 978-985-11-0395-5. — С. 40
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі. Брэсцкая вобласць / АН БССР, Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору; Рэд. кал.: С. В. Марцэлеў (гал. рэд.) і інш.— Мн.: Беларус. Сав. Энцыклапедыя, 1984.— 368 см іл. — С. 71
- Каталіцкія храмы Беларусі: Энцыкл. даведнік / А. М. Кулагін; фатограф А. Л. Дыбоўскі. — 2-е выд.. — Мн.: БелЭн, 2008. — 488 с. — ISBN 978-985-11-0395-5. — С. 40
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Касцёл Святога Крыжа (Брэст)- Касцёл Святога Крыжа (Брэст) на сайце Глобус Беларусі (руск.)
- Касцёл Святога Крыжа (Брэст) на сайце Radzima.org
 | ||
|---|---|---|
| Раёны і кварталы | 
 | |
| Вуліцы і плошчы | Савецкая • 17 Верасня • Савецкіх Пагранічнікаў • пл. Свабоды • К. Маркса • Леніна • Будзённага • Дзяржынскага • Астроўскага • Гогаля • Маскоўская | |
| Палацы і сядзібы | ||
| Грамадскія будынкі і збудаванні | ||
| Музеі | ||
| Помнікі і мемарыялы | ||
| Манастыры, саборы і храмы | Свята-Мікалаеўскі сабор • Касцёл Святога Крыжа • Свята-Сімяонаўскі сабор • Свята-Мікалаеўская брацкая царква • Свята-Афанасьеўская капліца • Царква Раства Багародзіцы • Кірха • Касцёл Святой Тройцы і кляштар аўгусцінцаў† • Касцёл Ісуса і Святога Казіміра і калегіум езуітаў† • Касцёл Святога Яна Хрысціцеля і кляштар бернардзінцаў† • Касцёл Святой Барбары і кляштар трынітарыяў† • Касцёл Святой Сафіі і кляштар дамініканцаў† • Касцёл Беззаганнага Зачацця Найсвяцейшай Дзевы Марыі і кляштар бернардзінак† • Касцёл і кляштар брыгітак† • Петрапаўлаўская царква і манастыр базыльян† • Касцёл Святога Крыжа і Святой Ганны† • Вялікая сінагога† | |
| Тэатры | ||
| Сады і паркі, могілкі | ||
† страчаныя аб'екты | ||
| |
|---|---|
Касцёл Узвіжання Святога Крыжа (Брэст) · Касцёл Святога Юзафа (Брэст) · Касцёл Маці Божай Каралевы (Брэст) · Касцёл Найсвяцейшай Тройцы (Воўчын) · Касцёл Найсвяцейшай Тройцы (Высокае) · Касцёл Беззаганнага Зачацця Найсвяцейшай Дзевы Марыі (Дамачава) · Касцёл Святога Юзафа (Жабінка) · Касцёл Святых апосталаў Пятра і Паўла (Камянец) · Касцёл Унебаўзяцця Найсвяцейшай Дзевы Марыі (Кобрын) · Касцёл Дабравешчання Найсвяцейшай Дзевы Марыі (Маларыта) · Касцёл Найсвяцейшага Сэрца Ісуса (Пелішча) · Касцёл Найсвяцейшай Тройцы (Чарнаўчыцы) | |