Марк Окранд

Марк Окранд
Marc Okrand
Дата нараджэння	3 ліпеня 1948(1948-07-03) (76 гадоў)
Месца нараджэння	Лос-Анджэлес, акруга Лос-Анджэлес, Каліфорнія, ЗША
Грамадзянства	ЗША
Адукацыя	Каліфарнійскі ўніверсітэт у Берклі Каліфарнійскі ўніверсітэт у Санта-Крузе
Прафесія	стваральнік моў, спецыяліст па субцітрах
Кірунак	фантастыка
IMDb	0645704

Марк О́кранд (англ.: Marc Okrand; нар. 3 ліпеня 1948, Лос-Анджэлес, ЗША) — амерыканскі лінгвіст, вядомы як стваральнік моў для народаў фантастычных сусветаў кінематографа ЗША (клінганская, вулканская і атланцкая мовы).

Біяграфія

Універсітэт

Да ўваходжання ў кінематограф Марк Окранд займаўся мовамі індзейцаў Паўночнай Амерыкі ў рамках філалагічнай школы Мэры Хаас, якая прадугледжвала поўны цыкл даследаванняў па кожнай мове з боку аднаго спецыяліста: «граматыка, тэкст, слоўнік». Ён скончыў бакалаўрыят Каліфарнійскага ўніверсітэта (Санта-Крус) у 1972 годзе. Яго доктарская дысертацыя, якую ён абараніў у 1977 годзе ў Каліфарнійскім універсітэце (Берклі), была прысвечана граматыцы індзейскай мовы мутсун, дыялекта алонскай мовы, мёртвай мовы утыйскай сям’і, некалі распаўсюджанай на каліфарнійскім узбярэжжы. Лічыцца, што апошні носьбіт мовы мутсун памёр у 1930 годзе. З 1975 па 1978 год Окранд займаўся выкладаннем лінгвістычных дысцыплін у Каліфарнійскім універсітэце (Санта-Барбара).

Зорны шлях

Супрацоўніцтва Марка Окранда ў кіно пачалося з кантракта з Paramount Pictures на распрацоўку моў і абучэнне фразам на гэтых мовах акцёраў, якія выконвалі ролі прадстаўнікоў іншапланетных рас, у фільмах серыяла «Зорны шлях»: «Гнеў Хана», «У пошуках Спока», «Апошняя мяжа», «Неадкрытая краіна» і «Пакаленні». Самай першай яго працай у рамках супрацоўніцтва быў дубляж дыялога на вулканскай мове ў фільме «Зорны шлях: Гнеў Хана» (1982), паколькі на той момант гэтыя дыялогі ўжо былі зняты на англійскай мове.

Сярод прыхільнікаў серыяла Марк Окранд праславіўся як аўтар «Клінганскага слоўніка» і дадатковых матэрыялаў (прыказкі і г. д.), у якіх з чорным гумарам апісана жыццё на фантастычнай мове ворагаў чалавецтва (характэрным з’яўляецца літаральны пераклад слова «зямляне» з клінганскай: «бескарысныя мяхі, пераважна з вадой»).

Атлантыда: Згублены свет

Потым Марк Окранд распрацаваў атланцкую мову (Atlantean language) для анімацыйнага фільма студыі Walt Disney Animation Studios «Атлантыда: Згублены свет» (2001). Ён вырашыў задачу яе стварэння прынцыпова інакш, чым з клінганскай мовай. Для клінганскай важна было быць непадобнай да звыклых зямных моў. Наадварот, мовай атлантаў павінна быць «праіндаеўрапейская мова» ці «прамова» увогуле, пры гэтым мяккая і прыемная па гучанню. У гэтай мовы таксама з’явіліся прыхільнікі, якія вывучаюць яе, нягледзячы на адсутнасць развіцця слоўніка з боку аўтара з дапамогай дадатковых выданняў.

Акрамя клінганскай, вулканскай і атланцкай моў з іх фанетыкай, слоўнікам і граматыкай, Марк Окранд таксама распрацаваў адпаведныя пісьменствы.

Цяперашні час

Станам на 2013 год Марк Окранд — дырэктар па субцітрах у прамым эфіры Нацыянальнага Інстытута Субцітраў, дзе ён пачаў працаваць у 1979 годзе, і прэзідэнт савета дырэктароў Washington Shakespeare Company.

Займаючыся перадачамі для глухіх на тэлебачанні ў рамках заняўшай больш за 25 год працы ў Інстытуце Субцітраў, ён дасканала асвоіў амерыканскую мову жэстаў.

Уплыў

Прынамсі тры мовы, вынайдзеныя Маркам Окрандам, карыстаюцца прызнаннем прыхільнікаў, ёсць людзі, што вывучаюць іх і карыстаюцца імі, пераважна ў ЗША. Аблічча Марка Окранда ўвекавечана ў абліччы юнага навукоўца Майла ў анімацыйным фільме «Атлантыда: Згублены свет».

Гл. таксама

• Інстытут клінганскай мовы

Спасылкі

• Marc Okrand on Klingon на YouTube
• A press release about Marc Okrand(недаступная спасылка) at the National Captioning Institute’s website
• Марк Окранд на сайце «Internet Movie Database» (англ.)
• Marc Okrand at startrek.com Архівавана 5 снежня 2008.