Джузэпэ Пеана

Джузэпэ Пеана
Джузэпэ Пеана
	італ.: Giuzeppe Peano
Дата нараджэння	27 жніўня 1858[…]
Месца нараджэння	Spinetta[d], Кунеа[d], правінцыя Кунеа[d], П’емонт, Італія;
Дата смерці	20 красавіка 1932[…] (73 гады)
Месца смерці	Турын, правінцыя Турын, П’емонт, Італія;
Месца пахавання	Турынскія манументальныя могілкі[d]; Q55443832?;
Грамадзянства	Каралеўства Італія;
Род дзейнасці	матэматык, філосаф, выкладчык універсітэта, мовазнавец
Навуковая сфера	Матэматык
Месца працы	Турынскі ўніверсітэт;
Альма-матар	Турынскі ўніверсітэт (1880);
Навуковы кіраўнік	Enrico D'Ovidio[d]
Вядомыя вучні	Alessandro Padoa[d] і Maria Gramegna[d]
Вядомы як	Стваральнік аксіём Пеана, Тэарэмы Пеана, мовы Лаціна-сінэ-флексіонэ
Член у	Акадэмія інтэрлінгвы; Нацыянальная акадэмія дэі Лінчэі; Турынская акадэмія навук[d];
Узнагароды
	Цытаты ў Вікіцытатніку
	Творы ў Вікікрыніцах
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Джузэпэ Пеана (італ.: Giuseppe Peano; 1858 — 1932) — італьянскі матэматык. Унёс уклад у матэматычную логіку, аксіяматыку, філасофію матэматыкі. Стваральнік дапаможнай штучнай мовы лаціна-сінэ-флексіонэ. Больш за ўсё вядомы як аўтар стандартнай аксіяматызацыі натуральнай арыфметыкі — т.зв. арыфметыкі Пеана.

Біяграфія

Пеана нарадзіўся ў маёнтку Тэта Галант у 5 кіламетрах ад Кунеа, дзе працавалі яго бацькі. Ён наведваў школу ў вёсцы Спінета, а пасля ў Кунеа. Паколькі яго дзядзька быў святаром у Турыне, ён накіраваўся туды, каб наведваць гімназію (з 1873), а потым універсітэт (з 1876).

У Турынскім універсітэце ён зрабіўся дацэнтам у галіне злічэння бесканечна малых велічынь (1884), а ў 1890 годзе — прафесарам. Ён быў міжнародна вядомым матэматыкам, адным з найбольш важных у свой час.

Пеана быў таксама вядомы як стваральнік штучнай мовы лаціна-сінэ-флексіонэ. Яго мова была адным з першых праектаў натуралістычнай штучнай мовы. Пеана склаў слоўнік мовы ў 1915 годзе і стаў прэзідэнтам Акадэміі інтэрлінгвы (якая раней мела назву Акадэмія Валапюка). Нягледзячы на тое, што ён меў свой уласны праект штучнай мовы, ён дзейнічаў дзеля самой ідэі міжнароднай мовы і ніколі супраць іншых праектаў.

Гл. таксама

Зноскі

↑ ^а ^б MacTutor History of Mathematics archive — 1994. Праверана 22 жніўня 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q547473"></a>
↑ Giuseppe Peano // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>
↑ ^а ^б ^в Пеано Джузеппе // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>
↑ ^а ^б ^в www.accademiadellescienze.it Праверана 1 снежня 2020.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107212659"></a>
↑ http://www.peano2008.unito.it/crono.php
↑ http://matematica-old.unibocconi.it/interventi/RoeroPeano/saggezza.htm
↑ MacTutor History of Mathematics archive — 1994.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q547473"></a>

Літаратура

Гусак А. А., Гусак Г. М., Брычыкава А. А. Даведнік па вышэйшай матэматыцы. — Мн., «ТетраСистемс», 2007. — С. 549.
Gillies, Douglas A., 1982. Frege, Dedekind, and Peano on the foundations of arithmetic. Assen, Netherlands: Van Gorcum
Kennedy, Hubert C., 1980. Peano: Life and Works of Giuseppe Peano. Reidel. Biography with complete bibliography (p. 195—209).
E. Stamm, Wł. M. Kozłowski, S. Dickstein: Józef Peano(недаступная спасылка), Repozytorium Cyfrowe Instytutów Naukowych

[_1724aafd92499396-1] а ^б MacTutor History of Mathematics archive — 1994. Праверана 22 жніўня 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q547473"></a>

[_53bf6ab09f652993-2] Giuseppe Peano // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>

[_388d60942e60026f-3] а ^б ^в Пеано Джузеппе // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>

[_6e236b839d85ffe8-4] а ^б ^в www.accademiadellescienze.it Праверана 1 снежня 2020.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107212659"></a>

[_d7b9882eeb1b2328-5] ttp://www.peano2008.unito.it/crono.php

[_e1ca1fd219172d14-6] ttp://matematica-old.unibocconi.it/interventi/RoeroPeano/saggezza.htm

[_fe609f7741bd7ca6-7] MacTutor History of Mathematics archive — 1994.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q547473"></a>

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Штучныя мовы (спіс)
Натуральная мова • Штучная мова • Планавая мова • Сацыялізаваная мова • Міжнародныя дапаможныя мовы • Апрыёрная мова • Апастэрыёрная мова • Гіпасхематычныя мовы • Гіперсхематычныя мовы • Універсальная мова • Схематызм Інтэрлінгвістыка
Планавыя	ад’юванта • акцыдэнталь • Бэйсік-інгліш • будзінас • глоса • інтэрглоса • інтэрлінгва • космас • лаціна-сінэ-флексіонэ • lingua catolica • лінгва франка нова • міжславянская мова • раманід • словіа • універсалглот • універсаль • унітарыё • уропі • folkspraak
Выдуманыя	баронн • Brithenig • вавілон 17 • венэдык • ларымін • надсат • навамоўе • speedtalk • Старэйшая Мова
Філасофскія і лагічныя	AUI • ыфкуіл • лінкас • лаглан • ложбан • такіпона • сона
Планавыя	ро • сальрэсоль • эльюндзі
Выдуманыя	аварын • адунаік • валарын • вестран • гаа'улдская • квэнья • клінган • кхуздул • на’ві • рамерыйскія • роханская·сіндарын • таліска • тэлерын · чорная мова • Мова Эльдараў
Іерагліфічныя	локас • Злэнга • бліс
Планавыя	валапюк • Lingua Ignota • іда • нэа • неўтраль • навіяль • АМО • эсперанціда • (прота-)эсперанта
Выдуманыя	Атлантыйская мова • Боская мова • чатлана-пацакская
Персоны	Дж. К. Браўн • Э. дэ Валь • А. М. Волкаў • О. Есперсен • Л. Заменгоф • А. Кірхгоф • Дж. Кіхада • А. В. Колегаў • Ю. Крыжаніч • С. Ланг • Ч. К. Огдэн • М. Окранд • Ота Юкіо • Дж. Пеана • Ж. Піро • Дж. Салманазар • А. Сапкоўскі • А. Сірайт • Ж. Сюдр • Дж. Р. Р. Толкін • П. Фромер • Хільдэгарда Бінгенская • М. Шлеер • Н. В. Юшманаў
Арганізацыі	Акадэмія валапюка • Акадэмія інтэрлінгвы • Акадэмія эсперанта • Інстытут клінгана • Інстытут лаглана