Перайсці да зместу

Тува

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Тува
тув.: Тыва Республика
Герб[d] Сцяг
Герб[d] Сцяг
Краіна
Гімн Tooruktug Dolgay Tangdym[d] і Men – Tyva Men[d]
Уваходзіць у
Адміністрацыйны цэнтр
Дата ўтварэння 24 мая 1991[2]
Кіраўнік Шалбан Валер’евіч Кара-оал
Насельніцтва
  • 337 524 чал. (2024)
Плошча
  • 170 500 км²
Тува на карце
Часавы пояс KRAT і Азія/Краснаярск[d][1]
Код ISO 3166-2 RU-TY
Код аўтам. нумароў 17
Афіцыйны сайт (руск.)
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Тува (Тыва) — суб’ект Расійскай Федэрацыі, размешчаны на поўдні Усходняй Сібіры. Мяжуе з Манголіяй на ўсходзе і поўдні, з Краснаярскім краем на поўначы, Хакасіяй на паўночным захадзе, Бураціяй і Іркуцкай вобласцю на паўночным усходзе, з Рэспублікай Алтай на захадзе.

Бай-Тайга, Кызыл-Тайга, Мангун-Тайга. Цаган-Шыбэту. Рака Вялікі Енісей.

Да 1912 года Тува знаходзілася пад уладай манчжурскай дынастыі Цынь і называлася «Танну-Уранхай». Пасля Сінхайскай рэвалюцыі тувінскія наёны звярнуліся да расійскага цара з просьбай аб усталяванні расійскага пратэктарату, што і было зроблена ў 1914 годзе. Тувінскія землі пад назвай Уранхайскі край былі ўключаны ў склад Енісейскай губерні. У 1921 годзе абвешчана незалежная Народная Рэспубліка Танну-Тува (з 1926 года — Тувінская Народная Рэспубліка. У 1944 годзе ТНР увайшла ў склад СССР і РСФСР як аўтаномная ССР. У 1991 годзе была ператворана ў Рэспубліку Тува. З 1993 года афіцыйная назва Рэспубліка Тыва.

Адміністрацыйны падзел

[правіць | правіць зыходнік]

Тува падзяляецца на 2 гарадскія акругі (гарады Кызыл і Ак-Давурак) і 17 кажуунаў.

Іншыя гарады — Туран, Чадан, Шаганар — уваходзяць у склад кажуунаў.

Колькасць насельніцтва складае 308,5 тыс. чел. (2006), шчыльнасць — 1,8 чел. / км². Удзельная вага гарадскога насельніцтва 51,5 %. Нацыянальны склад: тувінцы 77 %, рускія 20,2 %, іншыя 2,9 %

Вядомыя ўраджэнцы і жыхары

[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі