Данецкая Народная Рэспубліка

З пляцоўкі Вікіпедыя
Jump to navigation Jump to search
Ambox scales.svg
 Нейтральнасць артыкула пад пытаннем
Падрабязнасці гл. на старонцы абмеркавання.
Гэты артыкул — пра самаабвешчаную дзяржаву. Пра адміністрацыйную адзінку Украіны гл. Данецкая вобласць.
Данецкая Народная Рэспубліка
руск.: Донецкая Народная Республика
укр.: Донецька Народна Республіка
Flag of Donetsk People's Republic.svg Герб Данецкай Народнай Рэспублікі
Сцяг Данецкай Народнай Рэспублікі Герб Данецкай Народнай Рэспублікі
Location of Donetsk People's Republic.png
Заяўленая тэрыторыя ДНР
Гімн: «Уставай, Данбас»
Заснавана 7 красавіка 2014
Афіцыйныя мовы руская[1].
Сталіца Данецк[2]
Форма кіравання парламенцкая рэспубліка[3]
Старшыня Прэзідыума
Вярхоўнага Савета
Прэм'ер-міністр 		Д. У. Пушылін (да 18.7.2014)

А. Ю. Барадай (да 7.8.2014)
Дзярж. рэлігія праваслаўе (РПЦ)[4]
Насельніцтва
• Ацэнка (2018)
• Шчыльнасць
2 291 019[5] чал.
чал./км²
Валюта расійскі рубель
Тэлефонны код +380 62
Часавыя паясы UTC+3

Дане́цкая Наро́дная Рэспу́бліка (руск.: Донецкая Народная Республика), або скарочана ДНР — самаабвешчаная адміністрацыйная адзінка з асобных паўднёва-усходніх раёнаў Данецкай вобласці(укр.) бел. Украіны, якія знаходзяцца пад юрысдыкцыяй Украіны[6] і маюць паводле адпаведнага Закона ад 16 верасня 2014 года асаблівы парадак мясцовага самакіравання(укр.) бел.. Генереальнай пракуратурай Украіны(укр.) бел. «ДНР» прызнана тэрарыстычнай арганізацыяй, якая мае дакладную іерархію, фінансаванне і каналы пастаўкі зброі[7]. Першапачаткова абвяшчалася дзяржавай[8][9] у красавіку 2014 года ў межах Данецкай вобласці праціўнікамі цэнтральнай улады[заўв. 1]. Разам з Луганскай Народнай Рэспублікай абвяшчалася аб уваходжанні ДНР у склад т.зв. Саюза Народных Рэспублік — Наваросіі. Паводле Канстытуцыі Украіны, тэрыторыя, на якую прэтэндуе ДНР, з'яўляецца часова акупаванай расійскімі ўзброенымі сіламі неад'емнай часткай Украіны[10]. Большая частка самазаяўленай тэрыторыі т.зв. ДНР кантралюецца ўкраінскімі ўладамі.

Да 13 красавіка ўзброенымі групамі неўрадавай прыналежнасці, падтрымку якім у шэрагу выпадкаў аказалі і прадстаўнікі мясцовага насельніцтва і міліцыі, быў усталяваны кантроль над адміністрацыйнымі будынкамі ў некалькіх населеных пунктах вобласці, адэптамі федэралізацыі было заяўлена аб кантролі над гэтымі населенымі пунктамі. На некаторых дарогах узброенымі фармаваннямі баевікоў былі выстаўленыя блокпосты.

На экстраным пасяджэнні Савета бяспекі ААН па сітуацыі ва Усходняй Украіне, які адбыўся ноччу 14 красавіка, Украіна абвінаваціла Расійскую Федэрацыю ў агрэсіі, у сувязі з чым урад Украіны прыняў рашэнне распачаць «шырокамаштабную антытэрарыстычную аперацыю з ужываннем спецпадраздзяленняў».

12 мая 2014 года пасля непрызнанага міжнароднай супольнасцю рэферэндуму аб самавызначэнні Данецкай народнай рэспублікі, які адбыўся днём раней, і на падставе самаабвешчанага акта дэкларацыі аб незалежнасці ад 7 красавіка 2014 года быў заяўлены дзяржаўны суверэнітэт ДНР[11], які на сённяшні час прызнае толькі Паўднёвая Асеція[заўв. 2]. У гэты ж дзень «ДНР» звярнулася да Расіі з просьбай аб далучэнні[12]. Зварот быў пакінуты без юрыдычных наступстваў з боку РФ. 24 мая 2014 года Данецкая і Луганская народныя рэспублікі падпісалі дакумент аб аб'яднанні ў Наваросію[13], але з таго часу і да сёння самаправазгалошаныя рэспублікі намінальна нават самі вызначаюць сябе, робяць заявы і выступаюць асобна, у т.л. пад час мінскіх сустрэч.

Урад Украіны, шэраг дзяржаў і міжнародных арганізацый лічаць, што ДНР кантралюецца і атрымлівае ваенную падтрымку з боку Расіі. Гэтыя абвінавачванні адпрэчваюцца расійскім кіраўніцтвам.

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

З канца лістапада 2013 года на Украіне праходзілі акцыі пратэсту, якія распачаліся пасля адмовы ўрада М. Азарава падпісаць пагадненне аб асацыяцыі з Еўрасаюзам. Некалькі разоў яны перарасталі ў масавыя беспарадкі. 21 лютага прэзідэнт Віктар Януковіч і лідары апазіцыі падпісалі пагадненне аб урэгуляванні крызісу ва Украіне[14], але ў гэты ж дзень увечары грамадскія актывісты Майдана асудзілі любыя дамоўленасці з прэзідэнтам і папярэдзілі аб штурме яго адміністрацыі. Віктар Януковіч таемна пакінуў Кіеў, і, як высветлілася пазней, збег у Расію. На наступны дзень Вярхоўная Рада, у якой былая апазіцыя сфармавала большасць, прыняла пастанову[15], у якой было аб'яўлена між іншым, што Віктар Януковіч «неканстытуцыйным чынам самаўхіліўся ад ажыццяўлення канстытуцыйных паўнамоцтваў» і не выконвае свае абавязкі, Рада адхіліла прэзідэнта Януковіча ад пасады праз імпічмент, адпаведна прызначыла датэрміновыя прэзідэнцкія выбары на 25 мая 2014 года[16]. 23 лютага Вярхоўная Рада ўсклала абавязкі прэзідэнта Украіны на старшыню Вярхоўнай рады Аляксандра Турчынава[17]. У той жа дзень прыняла рашэнне аб адмене закона, які надаваў рускай мове «асаблівы статус» у шэрагу рэгіёнаў Украіны[18] (праз дзесяць дзён Аляксандр Турчынаў наклаў вета на гэтае рашэнне[19]). 2 сакавіка губернатарам Данецкай вобласці быў прызначаны бізнесмен Сяргей Тарута(руск.) бел.[20].

З сакавіка ў паўднёва-ўсходніх рэгіёнах Украіны кожныя выхадныя сталі праходзіць антымайданаўскія акцыі, падчас якіх дэклараваліся лозунгі за федэралізацыю Украіны, выказваўся пратэст супраць новапрызначаных губернатараў[21][22][23][24], мітынгоўцы пачалі абіраць сваіх «народных кіраўнікоў» рэгіёнаў. Губернатар Данецкай вобласці Сяргей Тарута абвінаваціў у арганізацыі беспарадкаў Віктара Януковіча і яго асяроддзе[25].

6 красавіка пасля чарговага мітынгу пратэсту яго ўдзельнікамі быў захоплены будынак Данецкага абласнога савета(укр.) бел.[26].

Абвяшчэнне[правіць | правіць зыходнік]

Захоп будынку Данецкай АДА 7 красавіка 2014 года

7 красавіка пратэстоўцы зачыталі дэкларацыю аб суверэнітэце Данецкай Народнай Рэспублікі[27][28]. У дадзеным дакуменце, у прыватнасці, рэгламентаваліся пытанні кіравання новаўтвораных дзяржавай:

" «Ад імя народа Данецкай Народнай Рэспублікі можа выступаць выключна Вярхоўны Савет Рэспублікі. Найбольш важныя дзяржаўныя пытанні, звязаныя з развіццём рэспублікі, яе ўзаемаадносінамі з іншымі дзяржавамі, выносяцца на ўсенароднае абмеркаванне ці рэферэндум[27].» "

Цэнтрам кіравання рэспублікай стаў будынак Данецкага аблсавета, над якім быў узняты расійскі сцяг[28]. Паводле паведамленняў некаторых СМІ, дэкларацыя аб суверэнітэце была прынятая дэпутатамі аблсавету[29]; іншыя крыніцы, аднак, абверглі гэтую інфармацыю і паведамілі, са спасылкай на відэазапіс з будынка аблсавету, што ў будынку засядае «Рэспубліканскі народны савет», склад і паходжанне якога невядомы[30]. Адно з рашэнняў гэтага савета тычылася правядзення рэферэндуму па пытанні ўваходжання рэгіёна ў склад Расіі не пазней 11 мая 2014 года. Дэпутаты заявілі, што гэтая дата была ўзгоднена з Луганскай і Харкаўскай абласцямі[31]. Журналістаў у залу, дзе зачыталі дэкларацыю, не пусцілі[32].

Народны савет таксама папрасіў Уладзіміра Пуціна ўвесці міратворчыя войскі на тэрыторыю Данецкай Народнай Рэспублікі[27][33][34][35]::

" «…Звяртаемся да Вас, Уладзімір Уладзіміравіч, як да апошняй надзеі на наша будучыня і будучыня нашых дзяцей. Толькі ў Расіі мы бачым адзінага абаронцы нашай культуры рускага свету. Толькі міратворчыя кантынгенты расійскай арміі змогуць даць пераканаўчы сігнал кіеўскай хунце, якая прыйшла да ўлады праз зброю і кроў.» "

Расійскае інфармагенцтва РИА «Новости» паведаміла аб тым, што ўрад Яцанюка перакінуў на ўсход Украіны падраздзяленні ўнутраных войскаў, Нацыянальнай гвардыі (з байцоў «Правага сектара») і амерыканскіх наймітаў «Blackwater» у форме атрада МУС Украіны(укр.) бел. «Сокал»[36][37].

Ветэраны Афганскай вайны спяваюць песні ў падтрымку пратэстоўцаў

8 красавіка было абвешчана аб стварэнні народнага ўрада ДНР, прызначаны ўрадам Украіны губернатар Данецкай вобласці Сяргей Тарута адпраўлены ў адстаўку[38]. Вакол будынка Данецкай абласной адміністрацыі былі ўмацаваныя барыкады[38]. Да абаронцаў рэспублікі, акрамя жыхароў Данецка, далучыліся сотні жыхароў другога па велічыні горада вобласці — Марыупаля[39].

9 красавіка ДНР прызнала незалежнасць Рэспублікі Крым і звярнулася да дэпутатаў крымскага парламента з заклікам прызнаць незалежнасць ДНР. Таксама было абвешчана аб рашэнні стварыць Цэнтральную выбарчую камісію ДНР, якая зоймецца падрыхтоўкай да правядзення рэферэндуму[40].

Рэферэндум[правіць | правіць зыходнік]

Агітацыйны білборд у Данецку, 8 мая 2014.

10 красавіка 2014 ДНР пачала фармаваць ЦВК для правядзення рэферэндуму аб статусе рэгіёну. Зарэгістравана каля 3,5 млн выбаршчыкаў[41]. Для рэферэндуму на звычайным прынтары было надрукавана 3,2 мільёна бюлетэняў[42].

7 мая Уладзімір Пуцін на прэс-канферэнцыі са старшынёй АБСЕ Дыдзье Буркхальтарам(ням.) бел. звярнуўся да федэралістаў Луганска і Данецка з просьбай перанесці намечаныя на 11 мая рэферэндумы аб аддзяленні ад Украіны самаабвешчаных Данецкай і Луганскай народных рэспублік. Таксама ён звярнуў увагу на тое, што правядзенне датэрміновых прэзідэнцкіх выбараў на Украіне 25 мая з'яўляецца «рухам у правільным напрамку». Старшыня Цэнтрвыбаркаму ДНР Раман Лягін заявіў пра тое, што «калі кіраўніцтва Данецкай народнай рэспублікі прыме рашэнне перанесці дату рэферэндуму, то мы вымушаныя будзем з гэтым пагадзіцца», але прэзідэнцкіх выбараў у Данецку праведзена дакладна не будзе[43].

8 мая больш за мільён бюлетэняў для рэферэндуму былі знішчаны яго праціўнікамі ў ходзе нападу на дзве друкарні, дзе друкаваліся бюлетэні. Відавочцы паведамлялі, што на форме нападаўшых, былі адметныя павязкі «Правага сектара»[44]. У гэты ж дзень прыхільнікі федэралізацыі адмовіліся пераносіць дату рэферэндуму аб незалежнасці ДНР і, паводле паведамленняў украінскіх СМІ, у Данецку ўжо пачалі раздаваць бюлетэні для галасавання, якія не маюць ніякай аховы, галаграм або пячатак, мясцовым жыхарам[45].

10 мая Камітэт патрыятычных сіл Данбаса (КПСД), які аб'ядноўвае 18 грамадскіх арганізацый рускамоўных жыхароў Данбаса і рэгіянальныя прадстаўніцтвы чатырох палітычных партый, паведаміў аб правядзенні 11 мая альтэрнатыўнага рэферэндуму (кансультатыўнага апытання) — аб далучэнні Данецкай вобласці да Днепрапятроўскай[46].

10 мая некаторыя СМІ паведамілі, што на подступах да Славянска былі затрыманыя узброеныя людзі, якія перавозілі больш за 100 тысяч запоўненых бюлетэняў[47].

На рэферэндум быў вынесены адзінае пытанне на дзвюх мовах (рускай і ўкраінскай): «Ці падтрымліваеце Вы акт дзяржаўнай самастойнасці Данецкай народнай рэспублікі?». Унізе прапаноўваліся два варыянты адказу: «Так», «Не»[48].

Урна з бюлетэнямі на ўчастку для галасавання ў Данецку.

Па папярэдніх дадзеных на 12 мая, абвешчаных старшынёй ЦВК Данецкай народнай рэспублікі Раманам Лягіным, яўка склала 74,87 % ад агульнай колькасці выбаршчыкаў Данбаса, у т.л. «за» прагаласавалі 89,07 адсоткаў, «супраць» — 10,19 адсотка, а 0,74 адсотка бюлетэняў сапсаваныя[49][50].

12 мая 2014 года ў адпаведнасці з вынікамі рэферэндуму аб самавызначэнні Данецкай Народнай Рэспублікі і на падставе дэкларацыі аб незалежнасці ад 7 красавіка 2014 года была абвешчана суверэнная Данецкая Народная Рэспубліка[11]. У той жа дзень сустаршыня часовага ўрада ДНР Дзяніс Пушылін зачытаў «заклік ДНР», у якім была просьба да Расійскай Федэрацыі разгледзець пытанне аб уваходжанні Данецкай Народнай Рэспублікі ў склад Расіі[11]. У адпаведнасці з заклікам вышэйшым органам дзяржаўнай улады ў Данецкай народнай рэспубліцы з гэтага часу з'яўляецца Вярхоўны савет, які фармуе ўрад ДНР і Савет бяспекі ДНР. Новае дзяржаўнае ўтварэнне абавязваецца выконваць свабоду сумлення і веравызнання ўсіх традыцыйных рэлігійных канфесій і паважаць традыцыйныя пункты гледжання ў сферы рэлігіі[11]. Тэкст дакумента змяшчае таксама палажэнне аб адмаўленні ўсіх формаў фашызму, нацыяналізму, шавінізму, расавай дыскрымінацыі ва ўсіх відах[11].

12 мая ў МЗС Украіны выступілі з заявай, у якой мінулы рэферэндум быў названы незаконным і нелегітымным. Таксама былі прыведзеныя дадзеныя апытання грамадскай думкі ва ўсходніх рэгіёнах, зробленага даследчым цэнтрам «Pew Research Center» у красавіку 2014 года, паводле якога 70 % жыхароў усходніх рэгіёнаў аддаюць перавагу жыць у адзінай Украіне. У міністэрства выказалі ўпэўненасць, што «пераважная большасць мясцовых жыхароў — сапраўдныя патрыёты і прыхільнікі адзінай і непадзельнага Украінскай дзяржавы — запалоханыя ўзброенымі прарасійскімі тэрарыстычнымі бандфармаваннямі і, баючыся за сваё жыццё, не могуць свабодна выказваць сваё меркаванне, адрознае ад пазіцыі баевікоў і іх калабарацыяністаў». Меркаванні аб адсутнасці ў прыхільнікаў федэралізацыі большасці ў Данецкай вобласці прытрымліваюцца і некаторыя эксперты і аналітыкі[51].

Выбары прэзідэнта Украіны[правіць | правіць зыходнік]

Асноўны артыкул: Прэзідэнцкія выбары ва Украіне, 2014
Рэзультаты галасавання на выбарах Прэзідэнта Украіны. На карце паказаныя выбарчыя акругі.
     Перамог Парашэнка      Перамог Добкін      Выбары не адбыліся

19 мая «народны губернатар» Данецкай вобласці Павел Губараў заявіў, што выбары прэзідэнта Украіны 25 мая з'яўляюцца нелегітымнымі і «правядзенне іх на тэрыторыі нашых незалежных дзяржаў незаконна». Сустаршыня прэзідыума вярхоўнага савета ДНР Міраслаў Рудэнка заявіў, што «тыя ўчасткі, якія 25 мая вырашаць адкрыцца, будзем закрываць»[52]..

У сваю чаргу, саветнік губернатара Данецкай вобласці Сяргея Таруты Валерый Жалдак паведаміў, што афіцыйнай улады трэба будзе забяспечыць працу 22 акруговых выбарчых камісій і каля 2,5 тысяч выбарчых участкаў; толькі ў кантраляваным сепаратыстамі Славянску акруговая выбарчая камісія была перанесена ў Аляксандраўку. Было сказана, што галасаванне абавязкова адбудзецца ў Вялікановасёлкаўскім раёне, кантраляваным батальёнам «Данбас»[52].

19 мая узброеныя людзі захапілі выбарчую камісію ў Шахцёрску, да гэтага — у Краматорску, кіраўніка адной з акруговых выбарчых камісій у Данецку выкралі і некалькі гадзін ўтрымлівалі невядомыя[52].

Па стане на 22 мая як мінімум траціна з 34 акруговых камісій у Данецкай і Луганскай абласцях была заблакаваная, іншыя знаходзіліся пад пагрозай нападаў. У Данецку працавала толькі адна з пяці акруговых камісій, толькі чвэрць выбарчых участкаў у Данецкай вобласці атрымалі папярэднія спісы выбаршчыкаў. У той жа час добраахвотніцкі батальён тэрытарыяльнай абароны «Данбас» заявіў, што бярэ пад ахову выбарчыя ўчасткі ў Вялікановасёлкаўскім, Краснаармейскім, Аляксандраўскім, Дабрапольскім раёнах Данецкай вобласці, гарантаваўшы грамадзянам бяспеку волевыяўлення[53].

У дзень галасавання 25 мая ў Данецкай вобласці адкрылася 426 выбарчых участкаў з 2430. Па дадзеных мясцовых СМІ, у Данецку і ​​Горлаўцы не працаваў ні адзін участак, пры гэтым, паводле дадзеных выдання «62», адзін участак, які адкрыўся ў абласным цэнтры, быў праз 10 хвілін зачынены пры ўдзеле ўзброеных людзей, што разагналі камісію[54].

Пасля прэзідэнцкіх выбараў[правіць | правіць зыходнік]

26 мая ў Данецкай народнай рэспубліцы было ўведзена ваеннае палажэнне, пра што заявіў Дзяніс Пушылін. Сваёй мэтай ён абвясціў «ачысціць нашу тэрыторыю ад чужых войскаў»[55].

27 мая «народны губернатар» Данецкай вобласці Павел Губараў заявіў пра гатоўнасць да перамоваў з новым прэзідэнтам Украіны Пятром Парашэнкай «пры выкананні шэрагу ўмоў: „незалежнасці народных рэспублік Данбаса“ і „вываду ўсіх замежных акупацыйных войскаў ўкраінскай арміі“»[56].

31 мая прэм'ер-міністр ДНР Аляксандр Барадай заявіў аб тым, што дыялог з украінскай уладай пачнецца толькі пасля спынення АТА, пры гэтым ён сумняваецца ў тым, што «пры любых кампрамісах ДНР і ЛНР могуць застацца ў складзе Украіны». Пры гэтым ён спадзяецца на ўдзел РФ у якасці трэцяга боку ў перамовах[57].

16 чэрвеня прэзідэнт Украіны Пётр Парашэнка на пасяджэнні Савета нацыянальнай бяспекі і абароны паведаміў пра намер на працягу тыдня апублікаваць план мірнага ўрэгулявання сітуацыі ў Данбасе пасля перакрыцця ўзброенымі сіламі краіны мяжы з Расіяй. Рэалізацыя пачнецца са спынення агню на абмежаваны перыяд для вядзення перамоў, у яго ўваходзіць працэс раззбраення, а таксама рашэнні аб амністыі і абароне ад крымінальнага пераследу асоб, якія не ўчынялі цяжкіх злачынстваў[58]. У сваю чаргу Дзяніс Пушылін заявіў пра недавер абяцанням Кіева і намеры працягнуць прынцыпова змагацца за свае перакананні[59].

20 чэрвеня прэзідэнт Украіны Пётр Парашэнка аддаў загад аб часовым спыненні агню на ўсходзе краіны з пятніцы 20 чэрвеня на адзін тыдзень. Перамір'е ўведзена каб сепаратысты маглі скласці зброю, але ў выпадку нападу ўкраінскія сілавікі маюць права пачаць агонь у адказ. Сам мірны план ўкраінскіх уладаў прадугледжвае таксама правядзенне датэрміновых мясцовых і парламенцкіх выбараў, кантроль над мяжой з РФ, дэцэнтралізацыю і вызваленне каля 100 закладнікаў, на мяжы з Расіяй створаць «гарантаваны калідор для выхаду расійскіх і ўкраінскіх наймітаў[60]».

21 чэрвеня «народны губернатар» Данецкай вобласці Павел Губараў прапанаваў свае ўмовы мірнага ўрэгулявання канфлікту на ўсходзе Украіны. У яго ўваходзяць вывад войскаў з ДНР і ЛНР, прызнанне іх незалежнасці і правядзенне аналагічных плебісцытаў пра самавызначэнне ў іншых рэгіёнаў краіны, на якія прэтэндуе Наваросія. Таксама Губараў заклікаў здацца сілам сепаратыстаў лідара «Радыкальнай партыі» Алега Ляшко, міністра ўнутраных спраў Арсена Авакава і губернатара Днепрапятроўскай вобласці Ігара Каламойскага, а Рынату Ахметаву рэкамендавана перадаць «скрадзенае» народу і пакінуць краіну[61].

23 чэрвеня 2014 г. у Данецку ў будынку Данецкай дзяржаўнай адміністрацыі адбыліся перамовы аб урэгуляванні канфлікту на паўднёвым усходзе Украіны з удзелам прадстаўнікоў Масквы, Кіева, АБСЕ, ДНР і ЛНР. Па завяршэнні перамоваў лідар ДНР А. Барадай заявіў, што паўстанцы маюць намер спыніць агонь да 27 чэрвеня і выконваць абвешчанае кіеўскімі ўладамі перамір'е, што дасць магчымасць «пачаць кансультацыі аб вядзенні перамоваў аб мірным урэгуляванні канфлікту»[62].

Прэзідэнт Украіны П. Парашэнка па выніках пасяджэння Рады нацыянальнай бяспекі і абароны ўвечары 30 чэрвеня прыняў рашэнне аб выхадзе з рэжыму спынення агню, паколькі як Расія, так і баевікі не выканалі ўмоваў для рэалізацыі мірнага плана[63]. 1 ліпеня ўкраінская армія нанесла авія- і артылерыйскія ўдары. У наступныя дні баявыя дзеянні працягваліся. Тым часам галава абласной дзяржадміністрацыі Сяргей Тарута адзначыў, што поўдзень вобласці з'яўляецца зонаю бяспекі, спрыяльная сітуацыя складваецца і ў заходняй частцы рэгіёну[64].

Падкантрольная тэрыторыя і ўлада на месцах[правіць | правіць зыходнік]

Па стане на канец мая 2014 года, пад поўным кантролем ДНР з 18 раёнаў Данецкай вобласці былі толькі Арцёмаўскі і Канстанцінаўскі раёны[65] і часткова Данецк, у якім працягвае працаваць мясцовая гарадская ўлада і прызначаная Кіевам рэгіянальная[66]. Таксама прадстаўнікамі самаабвешчанай рэспублікі захопленыя асобныя будынкі ў некаторых гарадах.

Астатняя частка вобласці (акрамя кантраляваных ўкраінскай арміяй Аляксандраўскага і Вялікановасёлкаўскага раёнаў) разам з Данецкам уяўлялі сабой арэну баявых сутыкненняў паміж сілавікамі і сепаратыстамі[65]. Так, у кантраляваным Вячаславам Панамаровым і Ігарам Стралковым Славянску акрэдытацыя ДНР была несапраўдная, і дазвол для журналісцкай працы трэба было атрымліваць у Стралкова. Шэраг гарадоў кантраляваліся асобнымі палявымі камандзірамі ДНР: Горлаўка — Ігарам Безлерам(руск.) бел., Краматорск — казаком Аляксандрам Мажаевым(руск.) бел. (вядомы як «Бабай»[66]).

На працягу чэрвеня і ліпеня кантраляваная ДНР тэрыторыя сціскалася. 3.9.2014 ў Данецкай абласной дзяржадміністрацыі заявілі, што рэгіянальная ўлада кантралюе 70 % тэрыторый вобласці.[67]

Насельніцтва[правіць | правіць зыходнік]

Насельніцтва Данецкай вобласці на 1 студзеня 2014 года склала 4 343 900 чалавек[68]

Паводле дадзеных перапісу 2001 года, насельніцтва Данецкай вобласці складала 4 800 000, пры гэтым доля рускіх і ўкраінцаў складала каля 38 % і 57 %, адпаведна; доля рускай мовы як роднай мовы — каля 75 %, украінскай — 24 %[69][70].

Супрацьстаянне ўладам Украіны[правіць | правіць зыходнік]

Данецкая вобласць. Чырвоным колерам адзначаны раёны пад кантролем ДНР.

7 красавіка в. а. прэзідэнта Украіны Аляксандр Турчынаў ў сваім тэлевізійным звароце заявіў, што ў дачыненні да людзей, якія занялі адміністрацыйныя ўстановы ў Луганску, Данецку і ​​Харкаве, улады краіны будуць праводзіць антытэрарыстычную аперацыю[71].

11 красавіка падраздзяленне «Альфа» адмовілася выконваць загад кіеўскага ўрада і ісці на штурм у Данецку, Харкаве і Луганску[72][73][74]. Увечары Аляксандр Турчынаў заявіў, што дае паўсталым ноч на тое, каб скласці зброю, — у адваротным выпадку супраць іх будуць ужытыя узброеныя сілы[75].

17 красавіка было апублікавана заява МЗС ДНР датычна сітуацыі ў рэгіёне і прызначанай сустрэчы ў Жэневе прадстаўнікоў ЗША, Еўрасаюза, Расіі і ўладаў Кіева з заклікам даць ацэнку акту агрэсіі супраць ДНР, а таксама заява аб палітычнай бессэнсоўнасці перагаворных працэсаў без удзелу ў іх прадстаўнікоў ДНР і Усходняй Украіны[76].

На сустрэчы, якая прайшла ў Жэневе, была дасягнута дамоўленасць аб узаемным раззбраенні бакоў. Аднак ужо на наступны дзень прадстаўнікі ДНР, якія не ўдзельнічалі ў сустрэчы, заявілі аб тым, што кіеўскі бок гэтага пагаднення не выконвае. Дзяніс Пушылін заявіў, што, перш чым казаць пра кампраміс, Кіеў:

" Павінен вызваліць захопленыя будынкі, раззброіць незаконныя фармаванні: Нацгвардыю і «Правы сектар», адпусціць на свабоду палітычных вязняў. Толькі пасля гэтага мы гатовыя да дыялогу[77]. "

Данецк[правіць | правіць зыходнік]

У ноч на 12 красавіка некалькі дзесяткаў мітынгоўцаў занялі будынак абласной пракуратуры ў Данецку. Прадстаўнікі гарадскога УУС, якія прыбылі на месца, пераканалі іх пакінуць памяшканне[78]. Прэс-служба данецкай пракуратуры паведамляе аб узбуджэнні крымінальнай справы па гэтым факце, праваахоўныя органы праводзяць расследаванне[78].

На бок ДНР перайшоў данецкі «Беркут»[79]. Адмовіўся ўдзельнічаць у ваенных дзеяннях кіеўскі «Беркут», якому было загадана адбіць у рэспублікі Славянск[80].

Член часовага ўрада ДНР Дзяніс Пушылін заявіў, што, паколькі ў рэгіёне ўжо была праліта кроў, ён не выключае ўвядзення ў рэгіён расійскіх войскаў[81].

Файл:Ukrainian Military Crisis (2014).png
Адна з улётак НАД

На рэкламных плакатах у цэнтры Данецка былі размешчаны сцягі ДНР[82].

15 красавіка на сходзе ў Данецкай АДА памянулі Рубена Аванесяна, які загінуў падчас нападу СБУ ў раёне Славянска. Яго ўшанавалі як першага героя Данбаса, што загінуў, абараняючы свабоду і незалежнасць Данецкай Народнай Рэспублікі[83].

У гэты ж дзень трыма невядомымі ад імя ДНР па ўсім Данецку былі расклееныя антысеміцкія ўлёткі правакацыйнага характару[84]. Інфармацыя была моцна растыражаваная СМІ. 17 красавіка амбасадар ЗША ва Украіне Джэфры Пает ў твітэры паведаміў аб ўлётках, а Яцанюк заявіў: «Мы маем інфармацыю, што так званыя мірныя пратэстоўцы са стралковай зброяй у руках распаўсюджвалі ўлёткі з патрабаваннем да ўсіх яўрэяў заявіць пра сябе як пра яўрэяў. Сёння раніцай я ясным і недвухсэнсоўным чынам запатрабаваў ад ваенных і сіл бяспекі, ад Службы бяспекі Украіны, без прамаруджання знайсці гэтых нягоднікаў і прыцягнуць іх да адказнасці»[85]. У выніку галоўны рабін Данецка Пінхас Вішэдскі заявіў, што антысеміцкія ўлёткі, растыражаваныя ў СМІ ад імя «Данецкай Народнай Рэспублікі», з'яўляюцца фальсіфікацыяй, створанай для спробы дыскрэдытаваць прарасійскіх грамадзян і «Данецкую Народную Рэспубліку» ў вачах яўрэяў[86]. Растыражаваная падробка неспрыяльна паўплывала на сітуацыю[87]. Дзяржсакратар ЗША Кэры асудзіў гэтую выхадку[88].

Паводле паведамленнях украінскіх СМІ, у Данецку невядомыя хадзілі па прадпрыемствах горада і раздавалі маніфест Данецкай Народнай Рэспублікі, згодна з якім у вобласці ўводзіцца вайсковы абавязак і кожны жыхар ад 16 да 65 гадоў абавязаны два разы на тыдзень ахоўваць будынак Данецкай дзяржаўнай абласной адміністрацыі, а таксама кожны грамадзянін абавязаны аддаваць 15 % ад усіх сваіх даходаў у фонд ДНР і падаць дадзеныя аб рухомай і нерухомай маёмасці. Ад усіх прадпрымальнікаў патрабавалася плаціць штомесяц 70 долараў ЗША з мэтай напаўнення валютных рэзерваў ДНР. «Ухілам будуць пазбаўленыя грамадзянства рэспублікі і выселеныя да бендэраў з канфіскацыяй маёмасці», — гаворыцца ў маніфесце[89].

18 красавіка ў Данецкам аэрапорце прадстаўнікі сепаратыстаў паднялі сцяг Данецкай народнай рэспублікі[90].

27 красавіка Данецкая абласная дзяртэлекампанія была ўзятая пад кантроль прыхільнікамі ДНР. У будынак занеслі дадатковае абсталяванне для вяшчання тэлебачання Данецкай Народнай Рэспублікі[91].

На наступны дзень адбылася масавая бойка паміж сіламі ДНР і праўкраінскімі актывістамі з прымяненнем святло-шумавых гранат, металічных дубцоў і траўматычнай зброі[92].

1 мая байцы сепаратыстаў спачатку аблажылі, а затым ўзялі штурмам будынак абласной пракуратуры. Раненні атрымалі некалькі салдат ўнутранай службы. Над будынкам пракуратуры быў узняты сцяг ДНР, а сцяг Украіны быў спалены[93][94]. Гэтак жа пад уладу ДНР перайшлі гараддзелы міліцыі ў Краснаармейску і Родзінскім[95].

3 мая прыхільнікі федэрацыі захапілі будынак СБУ[96]. Раней было адключана вяшчанне расійскага тэлебачання[97], але пасля яно было адноўленае[98].

6 мая РИА Новости са спасылкай на крыніцу ў адным з сілавых ведамстваў Украіны паведаміла, што ў Данецк была дастаўленая амуніцыя расійскіх вайскоўцаў і падробленыя бланкі для пасведчанняў асобы афіцэраў Узброеных Сіл РФ для наступнага стварэння імітацыі нападу на ўкраінскіх пагранічнікаў[99]. Самаабарона ўзяла пад кантроль ваеннае вучылішча з арсеналам зброі[100].

  • Мітынг на плошчы перад будынкам Данецкай абласной адміністрацыі з расійскімі сцягамі, 1 сакавіка 2014.

  • Плакат на барыкадах са заклікам павярнуць расійскія каналы ў тэлевізійны эфір, 8 красавіка 2014.

  • Плакаты «Россия, спаси нас от рабства» і «Мы за ТС»

26 мая ўкраінскія сілавікі нанеслі ўдар па сепаратыстам, што паспрабавалі ўзяць пад кантроль міжнародны аэрапорт Данецка[101]. Былі задзейнічаныя два самалёта Су-25, два МіГ-29 і 4 верталёта Мі-24, была праведзена высадка дэсанту[102]. У ходзе шматгадзіннага бою некалькі ракет патрапілі ў будынак завода «Точмаш», у горадзе загінула некалькі мірных грамадзян. У авіяналёце ўдзельнічалі самалёты са складу міргарадскай авіябрыгады (831-й брыгады тактычнай авіяцыі)[103]. Па словах прэс-сакратара ДНР з засады былі расстраляныя два грузавікі, што вывозілі параненых сепаратыстаў з тэрыторыі аэрапорта[104]. 19 ліпеня міністр абароны Украіны паведаміў, што сілавікі разблакавалі Данецкі аэрапорт [105].

16 ліпеня Ігар Стралкоў, рыхтуючы горад да асады, увёў у Данецку ваеннае становішча[106].

Славянск[правіць | правіць зыходнік]

Славянскі гарадскі савет пад кантролем людзей у масках і са зброяй

12 красавіка праціўнікі ўкраінскага ўрада ўзялі пад кантроль адміністрацыйныя будынкі ў Славянску.[80] 13 красавіка «народным мэрам» абвясціў сябе Вячаслаў Панамароў.

У горадзе адбылося баявое сутыкненне паміж прыхільнікамі ДНР і ўрадавымі сіламі, якія выкарыстоўвалі ў ходзе бою бронетранспарцёры[107]. Былі ахвяры. Ёсць думкі[108][109], што менавіта падзеі гэтага дня ў Славянску надалі дынаміку хваляванням, якія да таго былі лакальнымі.

ЗША заклікалі Расію адвесці свае войскі ад межаў рэгіёну, на якіх, паводле ацэнак НАТО, засяроджана каля 40 тысяч вайскоўцаў[110].

15 красавіка ў горадзе аднавіліся баі з прымяненнем БТРаў[111]. На наступны дзень ваенныя сілы бакоў знаходзіліся ў напружаным дыялогу[112].

20 красавіка на блок-пасту с. Былбасаўка адбылася перастрэлка, у якой загінулі мясцовыя сепаратысты. Дакладная колькасць загінулых не ўстаноўлена, але Міністэрства замежных спраў Расіі выказала ноту ў сувязі з парушэннем так званага «велікоднага перамір'я» у рэгіёне, усталяванага ў перыяд з 19 на 20 красавіка.[113].

25 красавіка кіеўскі ўрад абвясціў аб пачатку другога этапу сілавой аперацыі ў Данбасе. Было прынята рашэнне заблакаваць Славянск, які знаходзіцца пад кантролем узброеных фармаванняў Данецкай рэспублікі[114].

Як паведаміла РИА «Новости», 2 мая на ўскраіне Славянска з верталёта высадзіліся ўзброеныя людзі ў форме з сімволікай «Правага сектара». На гэтым месцы ўжо знаходзіліся падраздзяленні ўкраінскай арміі (каля 10 бронемашын). Мясцовыя жыхары, якія сталі «жывым ланцугом», блакавалі дзве калоны ваеннай тэхнікі ўкраінскай арміі[115]. Жыхары Яснагоркі спрабавалі перашкаджаць бронетэхніцы[116], аднак ваенныя на БТР не спыніліся, аднаму жыхару Яснагоркі пераехалі ногі[117]. У 5 гадзін раніцы фарміраванні ўзброеных сіл новых уладаў Украіны пачалі штурм Славянска[118].

У першыя гадзіны бою байцам ДНР ўдалося збіць два[119] ці тры[120] верталёты УС Украіны. Загінулі два пілоты (па адным са складу экіпажаў збітых верталётаў адпаведна), пілот аднаго з збітых верталётаў, быў паранены, пасля узяты ў палон байцамі самаабароны і дастаўлены ў бальніцу. З боку самаабароны загінуў адзін баец і адзін паранены.

3 мая горад цалкам ачапілі ваенныя, якія падпарадкоўваюцца ўкраінскаму ўраду[121]. У горадзе пачаліся праблемы з ежай. Каля вёскі Былбасаўка мясцовыя жыхары блакуюць прасоўванне антыфедэрацыйнай ваеннай тэхнікі[122]. У выніку сутыкненняў было забіта 15 чалавек самаабароны Славянска[123]. Паводле інфармацыі ІТАР-ТАСС, з іх чацвёра былі ўзброены, 11 былі мірнымі жыхарамі[15]. Па словах «народнага мэра» Славянска «Правы сектар» не дазваляў вывозіць параненых[124].

4 мая сепаратыстамі быў захоплены чыгуначны вакзал[125].

5 мая пад Славянскім працягнуліся баі прыхільнікаў федэралізацыі з урадавымі войскамі. Сепаратысты збілі верталёт нд Украіны Мі-24[126]. Паводле дадзеных МУС Украіны, з боку сілавікоў загінула 4 чалавекі, а з боку сепаратыстаў загінулі больш за 20 чалавек. Колькасць загінулых сярод мірнага насельніцтва невядомая[127]. Інтэрфакс са слоў са штаба самаабароны перадае, што, сярод іншага сілавікі ў Славянску абстралялі жылы дом і, пры гэтым, сярод іншых, загінула дзіця[128]. З іншага боку сярод загінуўшых паведамляецца пра смерць намесніка камандзіра «Альфы».

Прэс-сакратар Міжнароднага камітэта Чырвонага Крыжа заявіў, што ў Славянску і Краматорску склалася вострая патрэба ў леках і што яго арганізацыя іх надала[129]. Дзеці выйшлі на мітынг за мір і супраць гвалту[130].

8 чэрвеня артылерыйскія перастрэлкі перамясціліся ў цэнтр горада. Да позняй ночы ўкраінскія войскі абстрэльвалі пазіцыі баевікоў з артылерыі. Удары былі нанесены ў тым ліку па будынках гарвыканкама і ўпраўлення СБУ.[131]

У ноч з 4 на 5 ліпеня калона баевікоў са Славянска, нягледзячы на шчыльны агонь з боку ўкраінскіх вайскоўцаў, прарвалася ў Краматорск.[132] Сепаратысты пакінулі захопленыя будоўлі і ўсе блок-пасты ў напрамку Краматорска.[133] 5 ліпня ў Славянску працавала разведка Узброеных сіл і Нацыянальнай гвардыі Украіны. Презідэнт П. Парашэнка даручыў падняць сцяг Украіны над гарадской радай Славянска.[134]

Краматорск[правіць | правіць зыходнік]

15 красавіка некаторыя ўкраінскія выданні паведамілі, што ў сярэдзіне дня ўкраінскімі войскамі была адбітая атака сіл ДНР на аэрадром Краматорск[135]. Паступіла інфармацыя, што на ДНР рухаецца калона бронетэхнікі. Раней выконваючы абавязкі прэзідэнта Украіны Аляксандр Турчынаў абвясціў, што пачынае антытэрарыстычную аперацыю на поўначы ДНР[136].

Расійскія СМІ паведамілі, што зроблены авіяналёт на горад[111]. 25 красавіка на аэрадроме пад Краматорскам выбухнуў абстраляны байцамі сепаратыстаў верталёт Мі-8 Узброеных сіл Украіны[137][138].

3 траўня ў горадзе пачаліся вулічныя баі паміж прыхільнікамі ДНР і ўрадавымі сіламі, якія дзейнічаюць у рамках антытэрарыстычнай аперацыі. У абодвух бакоў ёсць загінулыя і параненыя[139][140]. На цэнтральным скрыжаванні горада — два БТРа, на дахах аўтаматчыкі, час ад часу гудуць сірэны. Былі забітыя два прыхільніка федэралізацыі і 12 чалавек паранена[141].

Сепаратысты заявілі аб тым, што яны вярнулі сабе кантроль над горадам, сілавікі панеслі страты[142]. У ходзе баявых сутыкненняў 6 чалавек загінула і не менш за 15 атрымала сур'ёзныя раненні. Была прыпыненая праца Краматорскага завода цяжкага станкабудавання, Новакраматорскага машынабудаўнічага завода, прадпрыемства «Энергамашспецсталь» і Старакраматорскага машынабудаўнічага завода[143]. Украінскія войскі адступілі з Краматорска[144].

5 ліпеня ўкраінскія сілавікі занялі Краматорск, над гарсаветам быў усталяваны ўкраінскі сцяг[145].

Марыупаль[правіць | правіць зыходнік]

З 13 красавіка праціўнікі ўкраінскага ўрада ўтрымлівалі гарсавет Марыупаля. Аднак пазней былі таксама паведамленні, што па сутнасці ні кантролю над будынкам гарсавета, ні доступу да гарадскіх СМІ радыё і тэлебачанні ў іх няма, і ў горадзе актывізуюцца нацыяналісты[146]. Гарадскі галава Марыупаля Юрый Хатлубей заявіў пра гатоўнасць да перамоваў з прадстаўнікамі рэспублікі[147]. Тым часам прадстаўнікамі ДНР быў абраны «часовы мэр» Марыупаля Вячаслаў Куклін (да вызвалення затрыманага ўкраінскімі ўладамі на пачатку красавіка «народнага мэра» Дзмітрыя Кузьменка)[148].

Недалёка ад горада адбыўся штурм вайсковай часткі з крыкамі «Фашызм не пройдзе!», «Марыупальцы, уставайце!».[149]. Нападаўшыя былі ўзброеныя кактэйлямі Молатава[150], патрабавалі «падзяліцца зброяй»[149].

24 красавіка Унутраныя войскі Украіны вызвалілі будынак гарсавета.[151]

Прарасійскія сепаратысты рэзка актывізаваліся ўвечары 3 мая, яны атакавалі розныя адміністратыўныя будынкі. У Марыупалі перастрэлкі ішлі ва ўсім цэнтры горада. Унутраныя войскі спрабавалі вызваліць захопленыя сепаратыстамі будынкі.[152] На цэнтральнай плошчы Марыупаля сабраліся каля 300 жыхароў, якія малі намер супрацьстаяць сілавікам[153]. 6 мая ў цэнтры Марыупаля гарэлі шыны, было чуваць стрэлы. Пад раніцу 7 мая Марыупальскі гарсавет вызвалены ад ДНРаўцаў (праз некаторы час сепаратысты вярнулі кантроль над будынкам, украінскі сцяг быў заменены на сцяг ДНР). Марыупаль быў узяты пад кантроль уладамі Украіны. Міністр унутраных спраў Арсен Авакаў паведаміў, што ў ходзе аперацыі асабліва вызначыліся байцы батальёна спецыяльнага прызначэння «Азоў» МУС Украіны і 72-й механізаванай брыгады Міністэрства абароны Украіны. Быў адноўлены рух па вуліцах і доступ да ўсіх адміністрацыйных будынкаў.[154][155]

9 мая ў Марыупалі прадстаўнікі НАД спрабавалі захапіць міліцыю і вайсковую частку, у горад уведзеная бронетэхніка.[156] 10 мая Нацыянальная гвардыя пакінула Марыупаль.[157]

У сувязі з трагічнымі падзеямі 9 мая, якія пацягнулі гібель людзей, у горадзе Марыупалі 10 мая абвешчаны днём жалобы рашэннем Марыупальскага гарсавета.[158]

Кіраўнік міліцыі ў Марыупалі Валерый Андрушчук, які быў выкрадзены сепаратыстамі 9 мая, вызвалены 12 мая.[159] 29 мая ваенны камендант Данецкай народнай рэспублікі ў Марыупалі Андрэй Барысаў запатрабаваў, каб мэр горада Юрый Хатлубей звязаўся з прадстаўнікамі сепаратыстаў[160]. 1 чэрвеня «ў сувязі з пападаннем у бальніцу» гарадскога галавы Юрыя Хатлубея «народным мэрам» быў прызначаны былы кіраўнік камунальнага прадпрыемства «Альянск Гіс» Аляксандр Фаменка[161].

12 чэрвеня «народнага мэра» Марыупаля Аляксандра Фаменку ў ходзе спецаперацыі затрымалі байцы Нацыянальнай гвардыі Украіны.[162] 13 чэрвеня ўкраінскія сілавікі штурмам узялі Марыупаль. А ў 5-й раніцы пачалася спланаваная аперацыя. Загад на яе выкананне даў міністр унутраных спраў Арсен Авакаў. Штурмавая група — батальён «Азоў» — пайшла на ўмацаванні ДНРаўцаў. Таксама было праведзена ачапленне сіламі войскаў Нацыянальнай гвардыі і сіламі батальёна «Дняпро-1». Узброеныя сілы Украіны выстаўленыя па перыметры горада для недапушчэння масавага выезду прарасійскіх сепаратыстаў з горада і недапушчэння вывазу зброі. Былі знішчаны мураваныя ўмацаванні сепаратыстаў з ужываннем ручных гранатамётаў. Затрымана каля 30 асоб.[163] У наступныя дні працягваліся затрыманні асоб, падазраваных у тым, што яны здзяйснялі ўзброеныя напады, блакавалі адміністрацыйныя будынкі Марыупаля, прымалі актыўны ўдзел у масавых беспарадках, выкрадалі мірных жыхароў, транспартныя сродкі і г.д.[164]

Прэзідэнт Украіны Пётр Парашэнка тым часам даручыў старшыні Данецкай аблдзяржадміністрацыі Сяргею Таруце часова перанесці офіс АДА ў Марыупаль.

Іншыя населеныя пункты[правіць | правіць зыходнік]

Украінскія блокпосты на дарозе ў Данецкай вобласці


12 красавіка рэспубліка ўстанавіла кантроль над адміністрацыйнымі будынкамі ў Дружкоўцы[80], Красным Лімане, Краматорску, Горлаўцы[165] і іншымі гарадамі вобласці[166][167]. На наступны дзень з'явіліся паведамленні аб захопе сіламі рэспублікі будынка дзяржадміністрацыі ў Янакіева[168], устанаўленні кантролю над гарадамі Снежнае[169] і Арцёмаўск (Арцёмаўскі раён)[170].

14 красавіка (у сярэдзіне дня) пад кантроль ДНР перайшлі Жданаўка, Кіраўскае (Горлаўска-Янакіеўская агламерацыя)[171].

Да зыходу дня пад кантроль прыхільнікаў рэспублікі перайшлі таксама Харцызскі гарадскі савет[172] і гарсавет Горлаўкі, і такім чынам, ДНР стала кантраляваць адміністрацыйныя будынкі амаль ва ўсёй Данецкай вобласці[107]

14 красавіка прыхільнікі федэралізацыі Украіны захапілі будынак Горлаўскага аддзела міліцыі і прызначылі яго новым начальнікам Аляксандра Шульжэнку[173], які 18 красавіка ў прысутнасці журналістаў падпісаў прысягу на вернасць Данецкай Народнай Рэспубліцы.[174].

ДНР аднавіла на сваёй тэрыторыі забароненае раней кіеўскай уладай вяшчанне расійскіх тэлеканалаў[175].

16 красавіка сцягі ДНР былі паднятыя на будынках гарсаветаў у Новаазоўску і Краснаармейску[176][177].

18 красавіка з'явілася інфармацыя аб пераходзе пад кантроль Данецкай народнай рэспублікі горада Северск[178][179][180], хоць в. а. галавы горада Святлана Гатчанка заявіла, што на самой справе праз горад проста праязджалі вайсковыя фармаванні з георгіеўскімі стужкамі, і ў працэсе мірнага зносін з імі ніякіх патрабаванняў або ультыматумаў ёй не выстаўлялі[181].

19 красавіка ў горадзе Камсамольскае і пгт Старабешава прайшлі мітынгі прыхільнікаў Данецкай рэспублікі. Было прынята рашэнне аб'явіць цяперашнюю кіеўскую ўладу нелегітымнай. Былі знятыя сцягі Украіны, абодва населеныя пункты далучыліся да ДНР[182].

27 красавіка сілы самаабароны ўзялі пад кантроль стратэгічна важны горад Стаханаў ў Луганскай вобласці, размешчаны на мяжы тэрыторыі, кантраляванай ДНР. Удзельнікі «Правага сектара» збіраліся правесці серыю правакацый, але іх спробы былі ў аператыўным рэжыме папярэджаныя актывістамі мясцовай самаабароны[183][184][185][186].

У горадзе Енакіева гарадскі выканаўчы камітэт, заняты 13 красавіка прыхільнікамі Данецкай народнай рэспублікі, быў імі пакінуты, таксама як і барыкада перад выканкамам[187][188]; аднак вечарам таго ж дня некалькі дзесяткаў чалавек ізноў занялі памяшканне енакіеўскага гарвыканкама, знялі сцяг Украіны і паднялі сцяг Данецкай народнай рэспублікі[189][190].

27 красавік сепаратыстамі праведзена контраперацыя, падчас якой была затрыманая група афіцэраў атрада «Альфа», задачай якой было выкраданне ўтрымліваючага гараддзел Горлаўкі Ігара Безлера[191][192].

У гэты ж дзень недалёка ад блокпаста, які закрывае дарогу ад трасы Харкаў-Растоў да шахце ім. Валадарскага высадзіўся верталётны дэсант нацгвардыі колькасцю 15 чалавек. На блокпосце былі чатыры бяззбройных чалавека. Нападаючыя паранілі аднаго бяззбройнага чалавека, а дваіх іншых ўзялі ў палон. Аднак аднаму з іх па дарозе да верталёту атрымалася вырвацца з палону і ўцячы. Да месца бою пачалі сцякацца шахцёры з навакольных шахт, а таксама жыхары пасёлка, якія былі ўзброены рыдлёўкамі, крышанамі, трубамі і палкамі. Убачыўшы іх, нападаючыя са стрэламі адступілі і паляцелі на верталёце з адным закладнікам[193].

29 красавіка яшчэ пяць населеных пунктаў узнялі сцягі ДНР: гарады Шахтарск, Тарэз, Снежнае, а таксама ў вёсках — Горнае і Красны Луч[194].

3 мая агенцтва УНІАН распаўсюдзіла інфармацыю аб тым, што ў Горлаўцы «баявікі выкралі» актывіста ўкраінскай нацыяналістычнай арганізацыі «Свабода», грамадзяніна Грузіі, Васіля Будзіка[195]. Пасольства Грузіі аспрэчыла гэтую інфармацыю[196].

У гэты ж дзень у Горлаўцы высадзіўся дэсант з 2-х верталётаў. Адначасова, завязаўся бой за тэлевышкі[197] і каля 20:30 зніклі ўсе ўкраінскія каналы[198].

3 траўня, паводле паведамленняў прыхільнікаў федэралізацыі, у Андрэеўцы дэсантнікі жытомірскай 95-й аэрамабільнай брыгады адкрылі агонь на паражэнне па бяззбройным мірным жыхарам[199]. Камандуючы Нацыянальнай гвардыі Украіны Сцяпан Палтарак паведаміў, што ў ходзе бою загінулі 2 ўкраінскіх вайскоўца і яшчэ 12 былі параненыя. Паводле яго слоў, прыхільнікі федэралізацыі пры спробе захапіць блокпост ўкраінскай арміі выкарыстоўвалі мясцовых жыхароў у якасці жывога шчыта, аднак захапіць блокпост ім не ўдалося[200].

4 траўня ў Енакіева на бестэрміновы мітынг Данецкай народнай рэспублікі выйшлі 8 тысяч шахцёраў. Падставай паслужыла гібель людзей падчас контртэрарыстычнай аперацыі ў Славянску, Краматорску і Адэсе — «енакиевцы прынялі рашэнне выйсці на мітынг, каб абараніць сваю малую радзіму ад агрэсараў». У выпадку, калі патрабаванні працоўных «прымусіць кіеўскую ўладу вывесці войскі з Данбаса» не будуць пачутыя, то праца вугальных прадпрыемстваў будзе спыненаяа[201]. На прадпрыемствах горада былі ўзняты сцягі ДНР[202].

5 мая сепаратысты захапілі гарсавет ў горадзе Дэбальцава, у якім размешчаны найбуйнейшы ў рэгіёне чыгуначны вузел[203].

6 мая ў горадзе Угледар шахцёры правялі акцыю пратэсту супраць дзеянняў кіеўскіх уладаў і ў выніку дзве шахты («Паўднёваданбасская № 1» і «Паўднёваданбасская № 3») часткова прыпынілі працу[204].

7 мая МУС Украіны паведаміла, што затрыманы міністр абароны Данецкай рэспублікі Ігар Какідзянаў, які разам з іншымі сепаратыстамі абстраляў аўтобус спецпадраздзялення «Азоў».[205]

15 мая кіеўскія ўлады пры дапамозе батальёна «Данбас» аднавілі кантроль над Вялікановасёлкаўскім раёнам[206]. 21 мая паступілі паведамленні аб аднаўленні кантролю Кіевам над Аляксандраўскім і Дабрапольскім раёнамі вобласці[207]

22 мая, паводле паведамленняў украінскіх СМІ, сепаратысты атакавалі блок-пасты ўкраінскай арміі блізу Валнаваха (Валнавахскі раён), у ходзе якіх загінула ад 13 да 20 украінскіх вайскоўцаў[208]. У выніку нападу ўкраінскія ваенныя страцілі адну баявую машыну[209]. Нападаўшыя прыбылі на інкасатарскія машынах ПрыватБанка[210]. Павел Губараў заявіў аб правакацыі ў раёне Валнавахскага раёна (сяло Благадатнае) з боку «Правага сектара»[211], але пазней штаб Данбаса пацвердзіў удзел сваіх сепаратыстаў у інцыдэнце[212].

23 мая байцы батальёна «Данбас» патрапілі ў засаду ў раёне сяла Карлаўка (Мар'інскі раён)[213]. На ўсходзе рэспублікі праўкраінскі сілы з батальёна «Азоў» захапілі гарадміністрацыю Тарэза[214].

30 мая адбыўся шахцёрскі мітынг у падтрымку Данецкай народнай рэспублікі, маршам прайшоўшы па цэнтры Макееўкі, са сцягамі ДНР, сепаратыстаў Данбаса і сцягамі з надпісам «Русь», скандуючы «Данецкая рэспубліка», «Данбас і Крым адзіныя»[215].

Унутраная будова[правіць | правіць зыходнік]

Узброеныя сілы[правіць | правіць зыходнік]

Асноўны артыкул: Сепаратысты Данбаса

10 красавіка ДНР пачала ўтвараць уласныя ўзброеныя фарміравання, так званую народную армію. Узначаліў гэтыя фарміравання Ігар Какідзянаў; у склад уваходзяць былыя і дзеючыя афіцэры, актывісты «сіл самаабароны» ДНР[216][217][218][219].

16 красавіка паступілі паведамленні, што раніцай пад Краматорск на бок арміі ДНР перайшлі каля 60 ваеннаслужачых з шасцю адзінкамі бронетэхнікі, пасланыя для падаўлення хваляванняў. Танкі і БТРы былі інтэграваныя ў склад Узброеных сіл рэспублікі[220][221][222]. Увечары сепаратысты ДНР без бою захапілі яшчэ 16 бронемашын, аднак адмовіліся прымаць іх на ўзбраенне па прычыне высокай ступені зношанасці тэхнікі[150].

26 красавіка кіраўніцтва рэспублікі прыняла рашэнне падпарадкаваць усе атрады самаабароны на Данбасе сепаратыстам Славянска. Сілавы блок перайшоў пад камандаванне кіраўніка сепаратыстаў Данбаса Ігара Стралкова.[223]

17 мая камандуючы сепаратыстамі Данецкай народнай рэспублікі Ігар Стралкоў ў сваім відэазвароце на Youtube паскардзіўся на недахоп добраахвотнікаў і нежаданне жыхароў вобласці абараняць ДНР. Таксама ён паведаміў пра сваё рашэнне прымаць жанчын у шэрагі супраціўлення і аб адмове выдаваць зброю не жадаючым прымаць удзел у баявых дзеяннях у Славянску. Кіраўнік сілавога блока самаабвешчанай рэспублікі паведаміў аб тым, што з 4 500 000 жыхароў Данецкай вобласці не набралася як тысячы добраахвотнікаў, так і 20 прафесійных вайскоўцаў для камандавання[224][225]

У сваю чаргу дарадца губернатара Данецкай вобласці Канстанцін Батозскі заявіў 18 мая аб тым, што ўлады не валодаюць дакладнымі дадзенымі аб колькасці тых, хто запiсаўся ў сепаратысты Ігара Стралкова[225].

Некаторая тэхніка і ўзбраенне[правіць | правіць зыходнік]

Выява Тып Вытворчасць Назначэнне Колькасць Заўвагі
Т-64. Энергодар.jpg Т-64 Flag of the Soviet Union.svg СССР асноўны баявы танк 3[226]
ИС-3 в Константиновке.jpg ИС-3 Сцяг СССР СССР цяжкі танк 1 Зняты з пастамента ў Канстанцінаўцы і адрамантаваны[227][228].
Ukrainian BMD-2 tank (5).JPG БМД-2 Flag of the Soviet Union.svg СССР баявая машына дэсанта 1[229]
Bmd-1 ifv.jpg БМД-1 Flag of the Soviet Union.svg СССР баявая машына дэсанта 1[226] 16 на некаторы час (сепаратысты ДНР адмовіліся прымаць іх на ўзбраенне па прычыне высокай ступені зношанасці тэхнікі)[150].
BTR-D - VTTV-Omsk-2009 (1).jpg БТР-Д Flag of the Soviet Union.svg СССР бронетранспарцёр 3[226]
2S9 Nona-S.png 2С9 «Нона-C» Flag of the Soviet Union.svg СССР 120-мм самаходная артылерыйская гармата 1[230][231]
BTR-70 Lutsk.jpg БТР-70 Сцяг СССР СССР бронетранспарцёр 5 1 перайшоў на бок сепаратыстаў у раёне Славянска[220], 2 захопленыя ў Марыупалі[232][233][234], 2 захоплена ў Данецку[235].
An-2 on skis.jpg Ан-2 Сцяг СССР СССР лёгкі шматмэтавы самалёт 1[236].
Бронецягнік Сцяг Украіны Украіна Чыгуначны таварны састаў, пераабсталяваны ў бронецягнік 1 Знішчаны ў ходзе баёў за Славянск[237][238].
BMP-2 parade ukraine.jpg БМП-2 Сцяг СССР СССР баявая машына пяхоты 1 1 захоплены ў ходзе супрацьстаяння ў Марыупалі 9 мая 2014 г.[239][240] і на наступны дзень спалены невядомымі асобамі.[241][242][243], 1 захоплены ў Данецку[235].
Ukrainian-BRDM-2.jpg БРДМ-2 Сцяг СССР СССР баявая разведвальная машына 3 2 захоплена ў Канстанцінаўцы[244], 1 захоплены ў Марыупалі[245].
RIAN archive 734015 Wildfires in Moscow Region's Lukhovitsky district.jpg ІМР-2М Сцяг СССР СССР Інжынерная машына разгароджвання 1 1 захопленая на НКМЗ[246][247][248].
BTR-80 - Interpolitex-2009 (1).jpg БТР-80 Сцяг СССР СССР бронетранспарцёр 2 (або больш) 1 — плаваючы браніраваны усюдыход на базе БТР-80, захоплены пад Славянскам[249], іншы ў распараджэнні батальёна «Усход»[250].
ZU-23-2 in Saint Petersburg.jpg ЗУ-23 Сцяг СССР СССР зенітная ўстаноўка 1 У распараджэнні батальёна «Усход»[250].

Сімволіка[правіць | правіць зыходнік]

Сцяг Украінскай ССР — магчымая аснова сцяга ДНР.
Сцяг Расіі — магчымая аснова сцяга ДНР.

Паводле дадзеных Данецкай аблдзяржадміністрацыі па стане на 23 красавіка 2014 года 4 горада ў 1 раёне Данецкай вобласці выкарыстоўвалі выключна сімволіку Данецкай народнай рэспублікі; дзяржаўныя сімвалы Украіны пры гэтым захоўваліся над будынкамі выканаўчай улады ў 5 гарадах і 13 раёнах. Акрамя гэтага, спалучэнне змяшанай сімволікі ДНР і Украіны назіралася ў 6 гарадах і 1 раёне.[251]

Сцяг Данецкай рэспублікі, відаць, натхнёны сцягам і гербам Расіі[252]. Паводле адной з версій, сцяг выкарыстоўваўся яшчэ ў Данецка-Крыварожскай Савецкай Рэспубліцы. Прапануецца наступная расшыфроўка: чырвоны колер сімвалізуе кроў, пралітую ў барацьбе за свабоду; цёмна-сіні колер сімвалізуе дух народа, а таксама воды Азоўскага і Чорнага мора; чорная паласа сімвалізуе ўрадлівую зямлю Поўдня Маларосіі і вугаль Данбаса[253]. Паводле іншай версіі, сцяг быў вынайдзены толькі ў 1990-я гады на аснове былога сцяга УССР, да якога была дададзеная чорная паласа, зноў-такі якая сімвалізуе вугаль. На грудзях у арла на сцягу размешчаны чарвлёны геральдычны шчыт з выявай Архістратыга Міхаіла (герб Кіева).[254]

Папулярны на Данбасе рок-гурт «Дзень Трыфідаў» напісаў і выканаў гімн ДНР «Уставай, Данбас», у аснову відэараду якога ляглі дакументальныя здымкі першых дзён станаўлення рэспублікі[255].

Заканадаўства[правіць | правіць зыходнік]

14 мая 2014 года быў прыняты і апублікаваны[256] праект канстытуцыі Данецкай народнай рэспублікі, дзе заяўлялася аб прыхільнасці новага ўтварэння ідэі «рускага свету» (рускай цывілізацыі), агульнарускай Айчыны і Праваслаўнай царквы (прэамбула). Праект канстытуцыі прадугледжвае парламенцкую форму праўлення (арт.68, п.4) і не прадугледжвае пасады прэзідэнта[257]. Акрамя таго, па канстытуцыі прадугледжваецца далучэнне рэспублікі да іншай федэратыўнай дзяржавы[258]. Дзяржаўная ўлада прадстаўлена Вярхоўным Саветам, Саўмінам і Саветаў бяспекі (арт.6, п.2). Вярхоўны савет (вышэйшы заканадаўчы орган) складаецца са 150 дэпутатаў. Большасць з іх ўваходзілі ў раней існаваўшы Народны савет рэспублікі. Вярхоўны савет абірае прэзідыум і старшыні прэзідыума, выбірае Савет міністраў, сцвярджае прэм'ер-міністра і яго намеснікаў. Плануецца стварыць Камітэт дзяржаўнага кантролю для барацьбы з карупцыяй у органах улады[259].

Артыкул 3
Чалавек, яго правы і свабоды з'яўляюцца найвышэйшай каштоўнасцю. Іх прызнанне, захаванне, павагу і абарона — абавязак Данецкай Народнай Рэспублікі, яе дзяржаўных органаў і службовых асоб і гарантуюцца з моманту зачацця чалавека[260].

Канстытуцыя Данецкай народнай рэспублікі

Канстытуцыяй ДНР гарантуецца захаванне правоў чалавека з моманту зачацця[260], што мае на ўвазе абарону жыцця яшчэ не народжаных дзяцей.

За аснову Крымінальнага кодэкса ДНР часова узяты Крымінальны кодэкс Украіны[261].

26 мая 2014 года Дзяніс Пушылін абвясціў аб тым, што ДНР пачынае «інтэнсіўна пераходзіць на расійскае заканадаўства»[262].

Урад[правіць | правіць зыходнік]

16 мая было сфарміравана ўрад ДНР[263][264]

  • Старшыня Вярхоўнага савета — Пушылін Дзяніс Уладзіміравіч[265][266]
  • Прэм'ер-міністр — Барадай Аляксандр Юр'евіч
  • Першы віцэ-прэм'ер — Андрэй Пургін
  • Віцэ-прэм'ер па эканоміцы — Сямёнаў Аляксандр Аляксандравіч
  • Віцэ-прэм'ер па сацыяльнай палітыцы — Калюскі Аляксандр Аляксандравіч
  • Міністр замежных спраў — Кацярына Губарава (жонка Паўла Губарава)[267].
  • Міністр эканамічнага развіцця — Падгорны Уладзімір Васільевіч
  • Міністр паліва і энергетыкі — Граноўскі Аляксей Іванавіч
  • Міністр фінансаў — Мацюшчанка Кацярына Сяргееўна
  • Міністр па падатках і зборах — Саўчанка Пётр Аляксеевіч
  • Міністр будаўніцтва і архітэктуры — Яблонскі Пётр Іванавіч
  • Міністр інфармацыі і масавых камунікацый — Хракаў Аляксандр Вітальевіч
  • Міністр транспарту — Сідзельнікаў Аляксандр Віктаравіч
  • Міністр сувязі — Хардыкаў Мікалай Мікалаевіч
  • Міністр вугальнай прамысловасці — Івакін Ігар Васільевіч,
  • Міністр аховы здароўя — Шчарбакоў Канстанцін Сяргеевіч
  • Міністр культуры — Вароніна Наталля Іванаўна
  • Міністр спорту і турызму — Мішын Міхаіл Віктаравіч
  • Міністр сельскай гаспадаркі і харчавання — Сінягоўскі Юрый Мікалаевіч
  • Міністр ЖКГ — Рассаднікаў Валерый Якаўлевіч
  • Міністр юстыцыі — Пісарэнка Вячаслаў Віктаравіч
  • Міністр абароны — Стралкоў Ігар Іванавіч (раней — камандуючы «народным апалчэннем Данбаса», з 12 мая 2014 года камандуючы ўзброенымі сіламі Данецкай народнай рэспублікі)[223][268].
  • Міністр унутраных спраў — Кавальчук Алег Анатолевіч
  • Міністр працы і сацыяльнай палітыкі — Лягін Раман Віктаравіч
  • Кіраўнік службы бяспекі — Хадакоўскі Аляксандр Сяргеевіч (раней кіраваў падраздзяленнем «Альфа» ў Данецкай вобласці)
  • Генеральны пракурор — Сусяйла Алег Мікалаевіч, пазней — Равіль Халікаў[261] (да 23 мая — Грынюк Дзмітрый Міхайлавіч).

15 мая ў Данецку таксама быў сфармаваны «Грамадская рада па бяспецы і абароне ДНР», у які ўвайшлі Ігар Стралкоў, Аляксандр Хадакоўскі, Алег Кавальчук[259].

Дзяніс Пушылін з сярэдзіны чэрвеня знаходзіўся ў Маскве, 18 ліпеня ён прыслаў заяву аб адстаўцы з пасады старшыні прэзідыума Вярхоўнага савета ДНР[269].

28 ліпеня Уладзімір Анцюфееў[270], які раней быў прызначаны віцэ-прэм'ер-міністрам па пытаннях дзяржаўнай бяспекі ДНР, паведаміў, што Аляксандр Барадай выехаў у Расію. Выконваючым абавязкі старшыні савета міністраў і галоўнакамандаючага ДНР стаў сам Анцюфееў[271]. 7 жніўня Аляксандр Барадай абвясціў, што пакідае сваю пасаду і саступае сваё месца палявому камандзіру Аляксандру Захарчанку[272].

14 жніўня кіраўнік міністэрства абароны Ігар Гіркін (Стралкоў) сышоў у адстаўку. На пасадзе кіраўніка абароннага ведамства яго змяніў Уладзімір Конанаў[273].

Эканоміка і фінансавая сістэма[правіць | правіць зыходнік]

Віцэ-прэм'ер ДНР Андрэй Пургін заявіў, што новыя ўлады разглядаюць магчымасць адмовы ад украінскай грыўны на карысць расійскага рубля, аднак для гэтага ім «неабходна заключыць адпаведныя дамовы, паколькі рубель мы таксама не друкуем»[274].

Сустаршыня ўрада ДНР Міраслаў Рудэнка заявіў, што рэспубліцы павінна належаць Данецкая чыгунка (якая ўваходзіць у склад «Укрзалізныці») і што праца ў гэтым кірунку ўжо вядзецца[275].

3 чэрвені мэр Данецка Аляксандр Лук'яненка паведаміў аб тым, што з-за «з-за стабільна напружанай абстаноўкі» ў горадзе малы бізнес пачынае згортваць сваю дзейнасць у сферы абслугоўвання і гандлю, фірмы адпускаюць супрацоўнікаў у бясплатны адпачынак. Пры гэтым пенсіі і сацыяльныя выплаты ў красавіку гараджане атрымалі ў поўным аб'ёме і «практычна своечасова», хоць за 5 месяцаў 2014 году адлічэнні ў Пенсійны фонд скараціліся на 11 %[276].

4 чэрвеня ў ходзе круглага стала ў Дзяржаўнай Думе РФ, намеснік міністра замежных спраў ДНР Барыс Барысаў заявіў аб тым, што эканоміку новаўтворанай дзяржавы зможа выратаваць толькі стабілізацыйны крэдыт ад Расіі, з памерам першага траншу «як мінімум 30 мільярдаў рублёў». На яго думку вылучэнне крэдыту апраўдваецца тым, што валавы рэгіянальны прадукт Данбаса перавышае 1 трлн рублёў, а разам з эканомікай Луганскай народнай рэспублікі аб'ём ВРП блізкі да 1,5 трлн рублёў. Разам з гэтым разглядаецца варыянт стварэння цэнтральнага банка і «неадкладнага перазапуску эканомікі рэгіёну на аснове расійскага рубля», бо па словах прадстаўніка ДНР «цяпер адбываецца сплясканне гаспадарчага абароту, заснаванага на абароце грыўны[277]». Пазней прэм'ер-міністр ДНР Аляксандр Барадай адхрысціўся ад гэтай просьбы, паказаўшы на тое, што Барысаву «трэба лячыцца ў вар'яцкім доме». Адначасна было зроблена папярэджанне аб службовай неадпаведнасці міністру замежных спраў ДНР Кацярыне Губаравай[278].

ДНР і буйны бізнес[правіць | правіць зыходнік]

12 мая «народны губернатар» Данбаса Павел Губараў заявіў, што на ўтрыманні ў мільярдэра Ахметава, многія прадпрыемствы якога знаходзяцца на тэрыторыі Данецкай вобласці, былі дзве траціны прарасійскіх актывістаў. Паводле яго слоў, калі Партыя рэгіёнаў страціла давер жыхароў Паўднёвага Усходу, «у гэтых умовах пачалі з'яўляцца лідары, так званага, „народнага апалчэння“ ва ўсіх гарадах». Тады партыя ўлады і алігархі сталі выкарыстоўваць «зручныя для іх сродкі подкупу», — заявіў Губараў. «Аказалася, што дзве траціны з актывістаў працуюць на алігарха Ахметава. Вельмі невялікая група асоб захоўвала вернасць ідэі, але пры гэтым усё роўна брала грошы. Грошы бралі ўсё!» — заявіў ён[279].

Двума днямі раней, у сувязі з кровапраліццем у Марыўпалі, група «Метінвест» Рыната Ахметава выпусціла афіцыйную заяву з заклікам «адмовіцца ад практыкі вядзення ў мірных гарадах Данбаса буйнамаштабных баёў з ужываннем Узброеных Сіл, цяжкай тэхнікі і ўзбраення», «адвесці войскі, уступіць у дыялог з грамадзянамі, тэрмінова прыняць кампрамісныя палітычныя рашэнні, накіраваныя на зняцце сацыяльнай напружанасці»[280][281]. У Кіеве, аднак, заявілі, што патрабаванне спыніць «антытэрарыстычную аперацыю» у Данбасе адпавядае «стратэгічнаму плану ворагаў».

14 мая Ахметаў заявіў, што Данецкую народную рэспубліку ніхто не прызнае, а «яе далучэнне да Расіі не трэба ні Маскве, ні Данбасу»: «Структура нашай эканомікі — гэта вугальная прамысловасць, гэта металургія, гэта энергетыка, гэта машынабудаванне, гэта хімічная прамысловасць і гэта сельская гаспадарка. І ўсе сумежныя прадпрыемствы, якія з гэтым звязаныя. Мы трапім пад вялікія санкцыі, мы не зможам ні прадаваць, ні вырабляць. Гэта значыць прыпынак вытворчасці, гэта значыць беспрацоўе, гэта значыць беднасць». На яго думку, адзіны правільны шлях — змяненне Канстытуцыі Украіны і дэцэнтралізацыя ўлады ў краіне[280].

15 мая па ініцыятыве гендырэктараў ММК імя Ільіча і камбіната «Азовсталь», якія ўваходзяць у групу «Метінвест», быў падпісаны мемарандум аб парадку і бяспекі ў Марыўпалі, які падпісаў і лідар прыхільнікаў ДНР ў Марыўпалі Дзяніс Кузьменка[282].

16 мая ўрад ДНР запрапанаваў прадпрыемствам Ахметава плаціць падаткі ў бюджэт новага дзяржаўнага ўтварэння: «Велізарная колькасць жыхароў Данбаса чакае ад Ахметава заявы аб лаяльнасці да ДНР і павагі суверэнітэту новага дзяржаўнага ўтварэння». Замест гэтага падаткі з данецкіх прадпрыемстваў ідуць на фінансаванне «бандфармаванняў, якія атакуюць Славянск, Марыупаль і малыя гарады Данбаса»[282]. Кансультант ўрада ДНР Раман Манекін паказаў, што «Ахметаву адкрыта прапанавалі — альбо падтрымаць ДНР, або яго на Данбасе не будзе[283]».

Прэс-служба холдынгу «Сістэм Кэпітал Менеджмент», якая належыць Рыната Ахметава, паведаміла, што холдынг не мае намеру плаціць падаткі ў бюджэт самаабвешчанай Данецкай народнай рэспублікі, бо «СКМ працуе выключна ў рамках прававога поля і дзеючага заканадаўства Украіны»[284].

20 траўня кіраўнік прэзідыума Вярхоўнага савета ДНР Дзяніс Пушылін абвясціў аб пачатку працэсу нацыяналізацыі прадпрыемстваў у рэгіёне ў сувязі з нежаданнем рэгіянальных алігархаў плаціць падаткі ў бюджэт[285].

У той жа дзень Ахметаў выступіў з рэзкай крытыкай ДНР:

" Скажыце мне, калі ласка, хто ў Данбасе ведае хоць аднаго прадстаўніка гэтай ДНР? Што яны зрабілі для нашага краю, якія працоўныя месцы стварылі? Хадзіць з аўтаматамі па гарадах Данбаса — гэта што, адстойванне правоў данчан перад цэнтральнай уладай? Марадзёрстваваць ў гарадах і захопліваць мірных жыхароў - гэта што, барацьба за шчасце нашага краю? Не! Гэта барацьба супраць жыхароў нашага краю! Гэта — барацьба супраць Данбаса! Гэта — генацыд Данбаса![286] "

У сваім звароце, якое транслявалася па тэлеканале «Украіна», Ахметаў заклікаў прадпрыемствы Данбаса да папераджальнага страйку ў знак пратэсту супраць абвяшчэння Данецкай народнай рэспублікі[286][287]. Выступ Ахметава некаторыя прадстаўнікі вышэйшага кіраўніцтва Украіны ўспрынялі з энтузіязмам. Кіраўнік МУС краіны Арсен Авакаў на сваёй старонцы ў Facebook напісаў: «Рынат Ахметаў — нарэшце-то энергія! Паверыў. Спадзяюся, і Данбас паверыць»[280].

23 мая прызначаны ў гэты дзень новы генеральны пракурор ДНР Равіль Халікаў распачаў дзве крымінальныя справы супраць Рыната Ахметава: «За нявыплату падаткаў» і «За спробу звяржэння ўлады[261]».

У ноч на 27 мая ўзброеныя прыхільнікі ДНР абрабавалі і падпалілі хатнюю арэну хакейнага клуба «Данбас», пасля чаго сагналі службовы аўтамабіль. Уладальнікам клуба з'яўляецца данецкі прадпрымальнік Барыс Калеснікаў, які рэзка крытыкаваў ДНР[288].

16 прэс-служба кампаніі ДТЭК, уладальнікам якой з'яўляецца Рынат Ахметаў, паведаміла пра наведванне свайго офіса ў Данецку ўзброенымі людзьмі з аўтаматамі, якімі апынуліся прадстаўнікі ДНР. Правёўшы перамовы яны пакінулі будынак

Адносіны са СМІ[правіць | правіць зыходнік]

6 чэрвеня вядучая тэлекамунікацыйная кампанія MATRIX (ТАА «Данбаскія электронныя камунікацыі») была вымушана прыпыніць трансляцыю некалькіх украінскіх тэлеканалаў: 5-га канала, 1+1, тэлеканала «Данбас», UBR і NEWS 24 з-за патрабавання прыхільнікаў ДНР. Па іх версіі, каналы перадавалі інфармацыю «накіраваную на распальванне варожасці паміж рускім і украінскім народам, расавай варожасці, прапаганды нацыянальнай і сацыяльнай нянавісці, неанацызму, гераізацыі памочнікаў нямецкага нацызму, агітацыі да гвалту[289]».

2 чэрвеня 2017 года журналіст Станіслаў Асееў быў выкрадзены. Праз паўтара месяца, 16 ліпеня 2017 года, баевікі паведамілі, што блогера затрымалі нібыта за шпіянаж.[290] Рэпарцёры без межаў, Human Rights Watch, Amnesty International і Арганізацыя па бяспецы і супрацоўніцтве ў Еўропе запатрабавалі ад байцоў вызваліць Асеева.[291][292][293][294]

Адносіны з Расіяй[правіць | правіць зыходнік]

Афіцыйным прадстаўніком ДНР у РФ з'яўляецца Аляксей Муратаў. У чэрвені 2014 ён прызначыў скандальна вядомага дэпутата заканадаўчага сходу Пецярбурга Віталя Мілонава(руск.) бел. кіраўніком прадстаўніцтва ДНР ў Санкт-Пецярбургу і Ленінградскай вобласці. Дэпутату падпарадкоўваюцца кіраўнік казацкага аддзела пецярбургскай епархіі протаіерэй Дзмітрый Васіленка, які стаў духоўнікам прадстаўніцтва), кіраўнік Пецярбургскага аддзялення руху «Народны Сабор» Анатоль Арцюх і іншыя ўдзельнікі «патрыятычных арганізацый». Задача расійскага прадстаўніка непрызнанай рэспублікі — «легітымізацыя ДНР ў асяроддзі расійскіх палітыкаў і насельніцтва» і збор гуманітарнай дапамогі[295].

Міністэрства замежных спраў ДНР раскрытыкавала візіт амбасадара РФ на Украіне Міхаіла Зурабава на інаўгурацыю прэзідэнта Украіны Пятра Парашэнкі 7 чэрвеня 2014 г., так як краіны, якія ўдзельнічаюць у гэтым, «прымаюць удзел легітымацыі яго кіравання, тым самым падзяляюць адказнасць за здзейсненыя ваенныя злачынствы на Усходзе»[296].

11 чэрвеня 2014 г. стала вядома аб тым, што старшыня вярхоўнага савета ДНР Дзяніс Пушылін знаходзіцца ў сталіцы РФ[297][298] і праводзіць кансультацыі па сацыяльна-эканамічнаму развіццю ДНР. У прыватнасці па словах самога Пушыліна, кансультацыі па гэтых пытанні праводзяцца з памочнікам прэзідэнта РФ Уладзіславам Сурковым і дарадцам прэзідэнта Сяргеем Глазьевым[299]. Таксама ён сустрэўся з лідэрам ЛДПР Уладзімірам Жырыноўскім і старшынёй Савета Федэрацыі Валянцінай Мацвіенка[298].

Рэакцыя[правіць | правіць зыходнік]

Органы ўлады[правіць | правіць зыходнік]

Flag of Ukraine.svg Украіна Прэм'ер-міністр Украіны Арсеній Яцанюк выказаў меркаванне, што тое, што адбываецца ў Данбасе — гэта частка плана па дэстабілізацыі сітуацыі ў краіне. Ён таксама паведаміў аб тым, што ва ўрада ёсць «выразны план, якім чынам рэагаваць на гэтую сітуацыю»[300].

Гарадскі савет Данецка распаўсюдзіў праз афіцыйны сайт гарадскога галавы А. А. Лук'янчанкі заяву, у якім гаворыцца, што гарадскія і раённыя органы самакіравання Данецка не маюць да таго, што адбываецца, ніякага дачынення і «працягваюць працаваць у прававым полі»[301].

Партыі і палітыкі[правіць | правіць зыходнік]

7 красавіка кандыдат у Прэзідэнты Украіны Юлія Цімашэнка выехала ў Данецк. Яна заклікала «адэкватна рэагаваць на дзеянні сепаратыстаў»[34]. 18 красавіка Цімашэнка прапанавала правесці ў Данецку «круглы стол» з удзелам прадстаўнікоў ДНР. Старшыня часовага ўрада рэспублікі Дзяніс Пушылін паведаміў, што ўдзел ДНР у гэтым абмеркаванні прымальны. «Такія сустрэчы не выключаны, калі будуць несці карысць Данецкай народнай рэспубліцы», — сказаў ён[302].

Прафсаюзы[правіць | правіць зыходнік]

Старшыня Незалежнага прафсаюза гарнякоў Украіны Міхаіл Валынец заявіў, што яго арганізацыя не будзе падтрымліваць прыхільнікаў ДНР[303].

Рэакцыя за мяжой[правіць | правіць зыходнік]

Flag of Europe.svg Еўрапейскі саюз — 15 красавіка кіраўнік ваеннай разведкі Еўрасаюза Георгій Алафузаф заявіў, што ён не думае, што ў падзеях прымаюць актыўны ўдзел расійскія вайскоўцы. На яго думку, паўстанне адбываецца сіламі мясцовых жыхароў, незадаволеных сітуацыяй у краіне[304]. Аднак «Новая Газета» паведаміла, што на тэрыторыі Украіны знаходзяцца прадстаўнікі расійскага спецназа ГРУ ГШ УС РФ[150].

Flag of Belarus.svg Беларусь — Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка выступіў за цэласнасць і ўнітарнасць Украіны. Пасол Беларусі ва Украіне заявіў аб упэўненасці, што «Украіна сама можа разабрацца з так званымі „ДНР“ і „ЛНР“».[305][306]

Еўразійскі саюз моладзі заявіў, што знаходзіцца з паўсталым народам Данбаса на адным баку[307].

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]

commons: Данецкая Народная Рэспубліка на Вікісховішчы

Заўвагі[правіць | правіць зыходнік]

  • Заўвагі
  1. ↑ Адэпты федэралізацыі, у т.л. некаторыя палітыкі, назвалі ўяўнай прычынай такога кроку адсутнасць канструктыўнага дыялогу з уладамі ў Кіеве, якія, з іх слоў, ігнаруюць патрэбы і чаканні рэгіёну
  2. ↑ Якая сама не з'яўляецца прызнанай дзяржавай.
  • Крыніцы
  1. ↑ ria.ru
  2. ↑ Канстытуцыя Данецкай народнай рэспублікі, арт. 60
  3. ↑ Канстытуцыя Данецкай народнай рэспублікі, арт. 6
  4. ↑ Канстытуцыя Данецкай народнай рэспублікі, арт. 9
  5. ↑ Численность населения Донецкой Народной Республики на 1 сентября 2018 года (руск.) . Главстат ДНР (1 верасня 2018).
  6. ↑ Сяргей Кізіма. Захаваць тое, што ёсць. Газета «Звязда» (20 сакавіка 2017 г.).
  7. ↑ ГПУ визнала терористичними організаціями самопроголошені ДНР та ЛНР. УНІАН. 2014-05-16. (укр.) 
  8. ↑ Сепаратисты "Донецкой республики" просятся в Россию (руск.) . BBC (26 мая 2014).
  9. ↑ О цивилизационном будущем Донецкой республики. Владислав Гулевич, политолог, аналитик Центра консервативных исследований факультета социологии международных отношений МГУ (руск.)  (1 чэрвеня 2014).
  10. ↑ Пастанаўленне аб прызнанні асобных раёнаў, гарадоў, пасёлкаў і вёсак Данецкай і Луганскай абласцей часова акупаванымі тэрыторыямі
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 ДНР провозгласила себя суверенным государством (руск.) . РИА Новости (12 мая 2014). Праверана 12 мая 2014.
  12. ↑ «Донецкая народная республика» обратилась к России с просьбой о присоединении (руск.) . Газета.ру (12 мая 2014). Праверана 12 мая 2014.
  13. ↑ Донецкая и Луганская народные республики объединились в Новороссию
  14. ↑ Обнародован текст Соглашения об урегулировании кризиса в Украине. УНИАН, 21.02.2014
  15. ↑ 15,0 15,1 Про самоусунення Президента України від виконання конституційни... (укр.) . Верховная Рада Украины (22 лютага 2014). — Постанова № 757-VII. Праверана 23 лютага 2014.
  16. ↑ Рада отстранила Януковича и назначила выборы Президента на 25 мая 2014 г. РБК Украина, 22.02.2014
  17. ↑ Постанова Верховної Ради України № 764-VІІ від 23.02.2014 року «Про покладення на Голову Верховної Ради України виконання обов'язків Президента України згідно із ст. 112 Конституції України»
  18. ↑ Рада лишила русский язык статуса регионального на Украине. Forbes (23 лютага 2014).
  19. ↑ Турчинов пообещал сохранить на Украине «языковой закон»
  20. ↑ Власти Украины передают олигархам руководство юго-востоком страны
  21. ↑ Сторонники федерализации Украины собрались в центре Харькова на митинг. РИА Новости (12 красавіка 2014).
  22. ↑ Донбасс восстал против Украины. Бурлит весь Юго-Восток. Московский комсомолец (6 красавіка 2014).
  23. ↑ Митинг в поддержку федерализации Украины продолжается в Харькове
  24. ↑ «Донецкая республика» назвала условия освобождения зданий
  25. ↑ Интервью с губернатором Донецкой области: За беспорядки отвечает Ростов
  26. ↑ Протестующие в Донецке установили контроль над зданием обладминистрации (руск.) . Взгляд.ру (6 красавіка 2014).
  27. ↑ 27,0 27,1 27,2 Текст «Декларации о суверенитете Донецкой народной республики» и «Обращения Донецкой народной республики к Владимиру Путину»
  28. ↑ 28,0 28,1 В Донецке объявлено о создании народной республики (руск.) . Росбалт (7 красавіка 2014).
  29. ↑ В Донецке провозглашена народная республика (руск.) . Вести.ру (7 красавіка 2014).
  30. ↑ «Утка» дня. Донецкая народная республика (руск.) . Радыё «Свабода» (7 красавіка 2014).
  31. ↑ Депутаты Донецкого областного совета объявили о независимости Донецкой народной республики (руск.) . ИТАР-ТАСС (7 красавіка 2014).
  32. ↑ Памылка ў зносках: Няправільны тэг <ref>; для зносак Spiegel няма тэксту
  33. ↑ Памылка ў зносках: Няправільны тэг <ref>; для зносак ИТАР-ТАСС2 няма тэксту
  34. ↑ 34,0 34,1 Памылка ў зносках: Няправільны тэг <ref>; для зносак РБК няма тэксту
  35. ↑ «Русская весна» в документах. Какие акты приняла Донецкая народная республика (руск.) . Московский комсомолец (7 красавіка 2014).
  36. ↑ Источник: три боевых подразделения переброшены на восток Украины (руск.) . РИА Новости (7 красавіка 2014).
  37. ↑ Источник: подавлением протестов на востоке Украины займутся три боевых подразделения (руск.) . Газета.ру (7 красавіка 2014).
  38. ↑ 38,0 38,1 Митингующие в Донецке формируют временное народное правительство (руск.) . ИТАР-ТАСС (8 красавіка 2014).
  39. ↑ В захваченном «белом доме» Донецка находятся несколько сотен мариупольцев
  40. ↑ Сторонники Донецкой республики просят помощи Крыма (руск.) . Росбалт (9 красавіка 2014).
  41. ↑ «Донецкая народная республика» определилась с вопросами на референдуме 11 мая. Газета.ру (16 красавіка 2014).
  42. ↑ В Донецке уничтожили более миллиона бюллетеней для референдума
  43. ↑ Путин призвал отложить референдумы в Донецке и Луганске (руск.) . Slon.ru (7 мая 2014).
  44. ↑ В Донецке уничтожили более миллиона бюллетеней для референдума (руск.) . Lenta.ru (7 мая 2014).
  45. ↑ Донецкие сепаратисты отказались переносить референдум (руск.) . svoboda.org (7 мая 2014).
  46. ↑ Донбасс присоединяется к Днепропетровщине: завтра референдум (руск.) . ЛIГАБiзнесIнформ (10 мая 2014). Праверана 10 мая 2014.
  47. ↑ На бюллетенях для голосования 11 мая отметки в пользу Донецкой народной республики проставлены заранее (видео) (руск.) . Новая газета (10 мая 2014).
  48. ↑ Итоги референдума: Донбассу с Киевом не по пути (руск.) . Вести.ру (12 мая 2014).
  49. ↑ За независимость Донецкой республики проголосовало почти… — Интерфакс
  50. ↑ ЦИК ДНР: За самостоятельность Донецкой области выступило 89,7 % избирателей (руск.) . Ведомости (12 мая 2014).
  51. ↑ МИД Украины: 70 процентов жителей востока страны за единое государство (руск.) . Голас Амерыкі (12 мая 2014).
  52. ↑ 52,0 52,1 52,2 Восток Украины вступил в битву за выборы (руск.) . Коммерсантъ (20 мая 2014).
  53. ↑ Выборы юго-востока (руск.) . Газета.ру (22 мая 2014).
  54. ↑ В Донецкой области открылось более 400 избирательных участков (руск.) . Slon.ru (25 мая 2014).
  55. ↑ Руководство Донецкой республики вводит военное положение (руск.) . РИА Новости (26 мая 2014).
  56. ↑ «Народный губернатор» Донецкой области назвал условия для переговоров с Петром Порошенко (руск.) . Коммерсантъ (27 мая 2014).
  57. ↑ Бородай назвал условия начала переговоров между ДНР и Киевом (руск.) . Slon.ru (31 мая 2014).
  58. ↑ Порошенко обещает прекращение огня после перекрытия границы с Россией
  59. ↑ В руководстве самопровозглашённой Донецкой народной считают невозможным прекращение огня на востоке Украины
  60. ↑ Порошенко объявил о прекращении огня
  61. ↑ В ДНР выдвинули свой план мирного урегулирования
  62. ↑ Сепаратисты обещают прекратить огонь на востоке Украины
  63. ↑ http://nashaniva.by/?c=ar&i=131083
  64. ↑ Тарута: Південь Донецької області — зона безпеки
  65. ↑ 65,0 65,1 Что навоевали в Донбассе за первую неделю после выборов (руск.) . Slon.ru (2 чэрвеня 2014).
  66. ↑ 66,0 66,1 Самовооруженная республика (руск.) . Коммерсантъ-Власть (2 чэрвеня 2014).
  67. ↑ http://www.unian.ua/politics/958875-regionalna-vlada-kontrolyue-70-teritoriji-donetskoji-oblasti-oda.html
  68. ↑ РИА Новости, Донецкая область (Донецкая народная республика). Справка, 12.05.14
  69. ↑ Всеукраинская перепись населения 2001. Национальный состав населения, гражданство.
  70. ↑ ДНР формирует парламент, Совбез и работает над Конституцией (Донбасс): «ДНР — будет парламентской республикой в тех границах, в которых сегодня находится Донецкая область» (ИА REGNUM)
  71. ↑ Турчинов ответит антитеррористической операцией на волнения востока Украины (руск.) . Интерфакс (7 красавіка 2014).
  72. ↑ Украинское спецподразделение «Альфа» отказалось подчиняться киевским властям и идти на штурм в Донецке и Луганске (руск.) . newsru.com (11 красавіка 2014).
  73. ↑ Ситуация в Донецке: «Альфа» отказалась штурмовать ОГА (руск.) . joinfo.ua (11 красавіка 2014).
  74. ↑ reitingi.lv Украинское спецподразделение «Альфа» отказалось подчиняться киевским властям и идти на штурм в Донецке и Луганске — reitingi.lv
  75. ↑ Турчинов обещает направить армию против митингующих 14 апреля (13 красавіка 2014).
  76. ↑ Заявление МИД ДНР. «Украинский выбор» (17 красавіка 2014).
  77. ↑ «Донецкая народная республика» потребовала от Киева разоружить Нацгвардию и «Правый сектор». Интерфакс (18 красавіка 2014).
  78. ↑ 78,0 78,1 Протестующие пытались взять под контроль здание прокуратуры в Донецке (руск.) . РИА Новости (12 красавіка 2014).
  79. ↑ Донецкий «Беркут» перешёл на сторону митингующих (руск.) . LifeNews (12 красавіка 2014).
  80. ↑ 80,0 80,1 80,2 Донецкий «Беркут» присягнул на верность ДНР, а география ополчения расширилась (руск.) . nakanune.ru (13 красавіка 2014).
  81. ↑ Донецкая народная республика: Россия уже может ввести войска на Донбасс (руск.) . Regnum (13 красавіка 2014).
  82. ↑ «Донецкая республика» украсила своими ситилайтами центр Донецка (руск.) . ostro.org (12 красавіка 2014).
  83. ↑ В Донецке почтили память первого погибшего героя Донецкой народной республики. ООО «Вести масс-медиа» (15 красавіка 2014).
  84. ↑ Все евреи Донбасса под угрозой депортации должны сдать по 50 долларов США? (руск.) . UA Press (15 красавіка 2014).
  85. ↑ Яценюк: Путин мечтает восстановить СССР (руск.) . bbc.co.uk (14 красавіка 2014).
  86. ↑ Раввин Донецка: забудьте про антисемитскую фальшивку
  87. ↑ Antisemitic flyer 'by Donetsk People's Republic' in Ukraine a hoax (англ.) . theguardian.com (14 красавіка 2014).
  88. ↑ Переговоры в Женеве: первая реакция Украины (руск.) . Голос Америки.
  89. ↑ «Донецкая республика» требует от всех предпринимателей ежемесячную дань в 70 долларов
  90. ↑ В Донецке поднят флаг самопровозглашённой Донецкой народной республики. (руск.)  Первый канал
  91. ↑ Донецкие ополченцы вернули российское телевидение в область (руск.) . ОАО «Издательский дом «Гудок» (27 красавіка 2014).
  92. ↑ Массовая драка между сторонниками «Единой Украины» и силами самообороны ДНР (руск.) . segodnjashnie-novosti.ru (28 красавіка 2014).
  93. ↑ Ополченцы взяли штурмом прокуратуру в Донецке (руск.) . Московский комсомолец (1 мая 2014).
  94. ↑ Вероника Панфилова.В Донецке штурмом взяли здание прокуратуры (руск.) . Комсомольская правда (1 мая 2014).
  95. ↑ В Красноармейске и Родинском сепаратисты штурмом захватили горотделы милиции - СМИ (руск.) . TCH.ua (1 мая 2014).
  96. ↑ В Донецке захватили здание СБУ (руск.) . unn.com.ua (3 мая 2014).
  97. ↑ В Донецке отключили российские телеканалы (руск.) . ИТАР-ТАСС (3 мая 2014).
  98. ↑ В Донецке восстановлено вещание российских телеканалов (руск.) . odnarodyna.com.ua (3 мая 2014).
  99. ↑ Форма военных РФ доставлена в Донецк для организации провокаций (руск.) . RT (6 мая 2014).
  100. ↑ Силы самообороны Луганска лишили украинских военных контроля над воздушным пространством (руск.) . Московский комсомолец (6 мая 2014).
  101. ↑ Аэропорт Донецка захватили террористы: на крыше установлен гранатомет, снайперы занимают позиции, — СМИ
  102. ↑ В донецком аэропорту идет ожесточенный бой
  103. ↑ Бойцы АТО ликвидировали блокпост боевиков на въезде в Донецк — журналист
  104. ↑ Войска карателей в Донецке добивали раненых ополченцев
  105. ↑ УНІАН — Силовики розблокували Донецький аеропорт
  106. ↑ Введение военного положения и комендантского часа в Донецке. Пресс-центр ДНР (16 ліпеня 2014).
  107. ↑ 107,0 107,1 «Донецкой народной республике» некуда отступать (руск.) . Вести.ру (13 красавіка 2014).
  108. ↑ Вопрос-Ответ Пякин В. В.. YouTube, 13:00 (14 красавіка 2014).
  109. ↑ Накануне войны - 2. РИА Новости - Украина (16 красавіка 2014).
  110. ↑ Ukraine: Fatal Clashes As Protests Spread (англ.) . Watch Sky News (13 красавіка 2014).
  111. ↑ 111,0 111,1 Украина начала военную операцию на востоке. Краматорск расстреливают, БТРы входят в Славянск. Московский комсомолец (15 красавіка 2014).
  112. ↑ Экипажи шести боевых машин перешли на сторону ополченцев в Краматорске. Russia Today (16 красавіка 2014).
  113. ↑ МИД России возмущён нарушением пасхального перемирия в Славянске (руск.) . РБК (20 красавіка 2014).
  114. ↑ Заблокировать Славянск решили в Киеве (руск.) . Интерфакс (25 красавіка 2014).
  115. ↑ Боевики «Правого сектора» высадились с вертолёта на окраине Славянска (руск.) . ООО Деловая газета «Взгляд» (2 мая 2014).
  116. ↑ Шокирующие кадры: бронетехника против мирных жителей в Ясногорке (руск.) . ОАО «ТРК ВС РФ «ЗВЕЗДА» (2 мая 2014).
  117. ↑ Украинские военные на БТР давили мирных жителей под Славянском (руск.) . НТВ (2 мая 2014).
  118. ↑ ВС Украины начали штурм Славянска (руск.) . РИА Новости (2 мая 2014).
  119. ↑ Спецоперация в Славянске: стороны сообщают о потерях , Русская служба BBC . Праверана 3 мая 2014.
  120. ↑ ВС ДНР сбили три вертолёта противника (руск.) . slon.ru (2 мая 2014).
  121. ↑ Кольцо вокруг Славянска замкнулось: к городу идёт эшелон бронетехники (руск.) . Вести (6 мая 2014).
  122. ↑ Славянск полностью оцеплен, из города доносятся звуки выстрелов (руск.) . Комсомольская правда на Украине (3 мая 2014).
  123. ↑ Ополченцы в Славянске сообщили о новых погибших (руск.) . Lenta.ru (3 мая 2014).
  124. ↑ «Народный мэр»: под Славянском «Правым сектором» убиты десять человек (руск.) . Газета.ру (3 мая 2014).
  125. ↑ В пригороде Славянска идёт бой (руск.) . Вечерние Вести (4 мая 2014).
  126. ↑ Под Славянском сбит украинский боевой вертолёт (руск.) . Взгляд.ру (5 мая 2014).
  127. ↑ Славянск. Новые бои (руск.) . Радио Свобода (6 мая 2014).
  128. ↑ "Силовики в Славянске расстреляли жилой дом" (руск.) . «Коммерсантъ. Издательский дом» (5 мая 2014).
  129. ↑ Красный Крест: в Славянске и Краматорске сложилась острая потребность в лекарствах (руск.) . ИТАР-ТАСС (6 мая 2014).
  130. ↑ В Славянске дети вышли на митинг за мир и против насилия (руск.) . dialog.ua (6 мая 2014).
  131. ↑ http://nashaniva.by/?c=ar&i=129822
  132. ↑ http://www.unian.ua/politics/936252-teroristi-prorvalisya-iz-zablokovanogo-slovyanska-do-kramatorska.html
  133. ↑ http://www.unian.ua/politics/936254-slovyansk-zvilneniy-vid-teroristiv-zahopleni-budivli-i-blok-posti-porojni.html
  134. ↑ http://www.unian.ua/politics/936259-poroshenko-doruchiv-pidnyati-derjavniy-prapor-nad-slovyanskom.html
  135. ↑ Украина закрыла границу для российских мужчин. «ИА Свободная пресса» (17 красавіка 2014).
  136. ↑ В Киеве военным дали отмашку начать силовую операцию на востоке и юге страны. Первый канал (15 красавіка 2014).
  137. ↑ На востоке Украины под звуки взрывов готовятся держать осаду (руск.) . НТВ (25 красавіка 2014).
  138. ↑ Украинские силовики подтвердили, что ополченцы сбили вертолёт под Краматорском (руск.) . Газета.ру (25 красавіка 2014).
  139. ↑ В Краматорске возобновился бой между сторонниками федерализации и украинскими силовиками (руск.) . Интерфакс (3 мая 2014).
  140. ↑ СМИ сообщили об уличных боях в Краматорске (руск.) . Km.ru (3 мая 2014).
  141. ↑ В Краматорске во время столкновений погибло ещё два человека (руск.) . Комсомольская правда на Украине (3 мая 2014).
  142. ↑ Ополченцы отбили города в Донецкой области (руск.) . Вести.ру (4 мая 2014).
  143. ↑ Краматорск: новые жертвы спецоперации (руск.) . The Kiev Time (4 мая 2014).
  144. ↑ СМИ: Украинские войска оставили Краматорск (руск.) . Радио Свобода (4 мая 2014).
  145. ↑ http://www.pravda.com.ua/news/2014/07/5/7031081/
  146. ↑ Мариупольцы на страже ДНР — Красное ТВ
  147. ↑ Обращение городского головы г. Мариуполя Юрия Хотлубея Logo YouTube por Hernando.svg
  148. ↑ «Донецкая народная республика» поставила в Мариуполе своего мэра. Эксперт Online (14 красавіка 2014).
  149. ↑ 149,0 149,1 Под Мариуполем штурмуют воинскую часть. Есть пострадавшие.. FaceNews.UA (16 красавіка 2004).
  150. ↑ 150,0 150,1 150,2 150,3 Бес, Фикс, Роман и голубоглазый (руск.) . «Новая Газета» (18 красавіка 2014).
  151. ↑ http://nashaniva.by/?c=ar&i=127298
  152. ↑ [1]
  153. ↑ В Мариуполе началась силовая операция против сторонников федерализации (руск.) . Газета.ру (3 мая 2014).
  154. ↑ http://www.pravda.com.ua/news/2014/05/7/7024612/
  155. ↑ В Мариуполе над горсоветом ненадолго появился флаг Украины (руск.) . Ведомости (7 мая 2014).
  156. ↑ http://nashaniva.by/?c=ar&i=128087
  157. ↑ http://nashaniva.by/?c=ar&i=128116
  158. ↑ http://nashaniva.by/?c=ar&i=128117
  159. ↑ http://nashaniva.by/?c=ar&i=128170
  160. ↑ http://nashaniva.by/?c=ar&i=129308
  161. ↑ "Народным мэром" Мариуполя избрали Александра Фоменко (руск.) . Комсомольская Правда (1 чэрвеня 2014).
  162. ↑ http://nashaniva.by/?c=ar&i=130081
  163. ↑ http://nashaniva.by/?c=ar&i=130129
  164. ↑ http://nashaniva.by/?c=ar&i=130382
  165. ↑ Константиновка избежит ввода войск и полной дестабилизации обстановки (руск.) . Газета «Провинция» (25 красавіка 2014).
  166. ↑ Донецкая республика — takie.org
  167. ↑ Славянск взят: Госучреждения захвачены в Красном Лимане, Красноармейске и Краматорске (руск.) . Московский комсомолец (12 красавіка 2014).
  168. ↑ Донецкая народная республика захватила ещё один город. С места событий: «Поднимают российские флаги и строят баррикады» (руск.) . ura.ru (13 красавіка 2014).
  169. ↑ Как минимум 7 городов Донбасса оказались под контролем Донецкой народной республики (руск.) . Накануне.RU (13 красавіка 2014).
  170. ↑ Славянск - символ русского антибандеровского сопротивления в Донецкой народной республике (руск.) . КПРФ (13 красавіка 2014).
  171. ↑ Частью Донецкой народной республики стали Ждановка и Кировское. kp.ua (14 красавіка 2014).
  172. ↑ Под Донецком ополченцы заняли Харцызский горсовет (руск.) . KM.RU (13 красавіка 2014).
  173. ↑ Митингующие в Горловке назначили нового начальника местной милиции
  174. ↑ Спецоперация на востоке Украины переведена в «неактивную фазу» (руск.) . Первый канал (18 красавіка 2014).
  175. ↑ Донецкая народная республика возобновила вещание российских каналов. 112.ua (15 красавіка 2014).
  176. ↑ В Новоазовске и Красноармейске над зданиями горсоветов подняли флаги Донецкой республики. Интерфакс (16 красавіка 2014).
  177. ↑ Флаги Донецкой республики подняты в Новоазовске и Красноармейске. РИА Новости (16 красавіка 2014).
  178. ↑ Украинский город Северск объявил о переходе под контроль Донецкой республики. «Взгляд» (18 красавіка 2014).
  179. ↑ Город Северск перешёл под контроль Донецкой народной республики. KM.RU (18 красавіка 2014).
  180. ↑ Ополченцы из Донецка заняли посёлок Северск. «Комсомольская правда» (18 красавіка 2014).
  181. ↑ В Северск на БМД приехали ополченцы Донецкой республики. Город остался под контролем местной власти. 06274.com.ua (18 красавіка 2014).
  182. ↑ Ещё два города встали под знамя Донецкой республики. glagol.in.ua (19 красавіка 2014).
  183. ↑ В Стаханове ополченцы предотвратили нападение боевиков Правого сектора (руск.) . «The Russian Times». (27 красавіка 2014).
  184. ↑ Луганские ополченцы не допустили атаку "Правого сектора" в Стаханове (руск.) . LifeNews (27 красавіка 2014).
  185. ↑ Ополченцы отбили атаку десантников в Соледаре Донецкой области (руск.) . Ридус (27 красавіка 2014).
  186. ↑ Жители украинского Стаханова возвели баррикады около горадминистрации (руск.) . «Комсомольская правда» (27 красавіка 2014).
  187. ↑ СМИ: активисты «Донецкой республики» покинул исполком Енакиево.
  188. ↑ На горсовет Енакиево вернули украинский флаг. УНИАН
  189. ↑ В Енакиево снова «главенствует» флаг Донецкой народной республики. (руск.) . Комсомольская правда на Украине (20 красавіка 2014).
  190. ↑ Над исполкомом снова водрузили сепаратистский флаг. 30 дней. Енакиевское информационно-рекламное издание
  191. ↑ В Горловке задержаны трое офицеров СБУ (руск.) . Московский Комсомолец (27 красавіка 2014).
  192. ↑ Ополченцы взяли в плен трёх офицеров «Альфы» (руск.) . Комсомольская правда (27 красавіка 2014).
  193. ↑ Напавший на блокпост под Соледаром десант нацгвардии Украины захватил пленного (руск.)  (27 красавіка 2014).
  194. ↑ Сторонники федерализации заняли отдел милиции донецкого Красноармейска (руск.) . Взгляд.ру (1 мая 2014).
  195. ↑ В Горловке боевики похитили активиста «Свободы» (руск.) . Главред (3 мая 2014).
  196. ↑ Гражданин Грузии Василий Будик опровергает факт своего похищения в украинской Горловке (руск.) . Navigator™ - Азербайджан (3 мая 2014).
  197. ↑ В Константиновке идёт бой за телевышку. "Запирайтесь дома и не выходите"... (руск.) . ostro.org (3 мая 2014).
  198. ↑ Разгорелся бой в Константиновке. Против неожиданного десанта сепаратисты используют тяжёлое вооружение (руск.) . Донецкие вести (3 мая 2014).
  199. ↑ Донбасс без боя не сдаётся (руск.) . Комсомольская правда (3 мая 2014).
  200. ↑ Полторак: Жертвами перестрелки в Андреевке стали двое украинских военных
  201. ↑ В Енакиево на бессрочный митинг вышли шахтёры [обновлено, фото, видео] (руск.) . Комсомольская правда на Украине (4 мая 2014).
  202. ↑ Шахтёры и металлурги города Енакиево вышли на митинг против геноцида хунты (руск.) . Информационно-аналитический портал «РАКУРС+» (4 мая 2014).
  203. ↑ Сепаратисты захватили горсовет в Дебальцево, депутаты согласились на "референдум" (руск.) . NEWSru.ua (5 мая 2014).
  204. ↑ В Донецке шахтёры провели акцию протеста против действий киевских властей (руск.) . ИТАР-ТАСС (6 мая 2014).
  205. ↑ МВД Украины: задержан министр обороны «Донецкой народной республики» Игорь Какидзянов (руск.) . Коммерсантъ (7 мая 2014).
  206. ↑ Батальон «Донбасс» взял под контроль район Донецкой области (руск.) . Lenta.ru (15 мая 2014).
  207. ↑ Батальон «Донбасс» взял под контроль ряд районов Донецкой области
  208. ↑ В боях под Донецком погибли 13 украинских военнослужащих (руск.) . Интерфакс (22 мая 2014).
  209. ↑ В Донецкой области подорвали боевую машину (руск.) . Lenta.ru (22 мая 2014).
  210. ↑ Боевики ДНР расстреляли украинских солдат под Волновахой (руск.) . ostro.org (22 мая 2014).
  211. ↑ Народный губернатор Донбасса Губарев: Боевики «Правого сектора» расстреляли пост украинской армии (руск.) . Фонтанка.ру (22 мая 2014).
  212. ↑ В ходе силовой операции в Волновахе ранены 25 ополченцев, — штаб ополчения Донбасса
  213. ↑ Бойцы батальона «Донбасс» попали в засаду: против них работают автоматчики, снайпера и РПГ, есть раненые
  214. ↑ Батальон «Азов» выбил ополченцев из здания горсовета Тореза
  215. ↑ http://versii.com/news/304883/
  216. ↑ Главнокомандующий Народной армии Донецкой республики Игорь Какидзянов назначает штаб и формирует офицерский состав. mir-politika.ru (11 красавіка 2014).
  217. ↑ Митингующие в Донецке решили создать собственную «народную армию» (руск.) . ИТАР-ТАСС (10 красавіка 2014).
  218. ↑ «Донецкая народная республика» решила создать свою армию (руск.) . Lenta.ru (10 красавіка 2014).
  219. ↑ «Донецкая народная республика» объявила о создании «народной армии» (руск.) . РИА Новости (10 красавіка 2014).
  220. ↑ 220,0 220,1 На сторону ополченцев в Славянске перешло уже около 60 военных. РИА "Новости - Украина" (16 красавіка 2014).
  221. ↑ «В Краматорске на сторону ДНР перешли военные с техникой», — очевидец. Новости Краматорская (16 красавіка 2004).
  222. ↑ В Славянск вошли бронетранспортёры с российскими флагами. РБК (16 красавіка 2004).
  223. ↑ 223,0 223,1 На Украине офицеров НАТО могут обменять на сторонников федерализации (руск.) . LifeNews (27 красавіка 2014).
  224. ↑ Командир самообороны Донбасса рассказал о нехватке добровольцев в Славянске. Slon.ru (18 мая 2014).
  225. ↑ 225,0 225,1 "Донецкой народной республике" не хватает мужчин. Коммерсантъ (19 мая 2014).
  226. ↑ 226,0 226,1 226,2 Торез — к ополчению прибыло подкрепление 12.06.2014
  227. ↑ Ополченцы ДНР завели танк времён Второй мировой войны (руск.) . РИА Новости (6 чэрвеня 2014). Праверана 11 мая 2014.
  228. ↑ Донецкие власти подтвердили угон ополченцами танка ИС-3 с постамента в парке (руск.) . Интерфакс (7 чэрвеня 2014). Праверана 11 мая 2014.
  229. ↑ Во время спецоперации возле Краматорска сгорела украинская БМД
  230. ↑ Cлавянск атакует Нацгвардию
  231. ↑ Если прорвутся в город, мы их ждем. «Народный мэр» Славянска о последних событиях. Корреспондент.net (24 красавіка 2014). Праверана 11 мая 2014.
  232. ↑ В Мариуполе национальная гвардия бросила оружие
  233. ↑ Военнослужащие этой ночью в спешном порядке покинули воинскую часть № 3057.
  234. ↑ В Мариуполе с территории брошенной воинской части угнали БТР
  235. ↑ 235,0 235,1 Ситуация в Донецке сейчас 17.05.2014: захват воинской части
  236. ↑ Ополченцам юго-востока Украины подарили яхту и «кукурузник» (руск.) . Lenta.ru (6 мая 2014).
  237. ↑ Авиация уничтожила под Славянском «бронепоезд» сепаратистов — Комментарии, 05 мая 2014
  238. ↑ Спецоперация в Славянске: потери с обеих сторон — BBC, 6 мая 2014 г.
  239. ↑ В Мариуполе сепаратисты захватили БМП. Он случайно выстрелил
  240. ↑ В Мариуполе активисты ДНР захватили БМП
  241. ↑ В центре Мариуполя горит БМП
  242. ↑ Сгоревшая БМП
  243. ↑ В центре Мариуполя — взрывы и выстрелы. Горит БМП
  244. ↑ Ополчение ДНР захватило в Константиновке две БРДМ украинских военных. Информационно-аналитическое сетевое издание Сегодня.ru (11 мая 2014). Праверана 11 мая 2014.
  245. ↑ В Мариуполе на территории брошенной воинской части ведется уборка
  246. ↑ ДНР понадобились краматорские ИМР. Краматорск-инфо (14 мая 2014). Праверана 15 мая 2014.
  247. ↑ Вооруженные люди вывезли с Новокраматорского завода списанную инженерную машину разграждения
  248. ↑ В Краматорске с территории завода НКМЗ украли бронемашину ИМР-2М. Фотофакт
  249. ↑ Автопарк ополченцев Юго-Востока пополняется (руск.) . Вести.ру (9 мая 2014). Праверана 11 мая 2014.
  250. ↑ 250,0 250,1 Азамат Салихов Батальон «Восток»: рабочие и учителя встали под ружье (руск.) . Вести.ру (8 чэрвеня 2014). Праверана 11 мая 2014.
  251. ↑ Артур Гончаров. Госсимволы Украины сохранены в 11 городах и 14 районах Донецкой области (руск.) . УНН (23 красавіка 2014).
  252. ↑ Флаг Донецкой республики: исторические аналогии и перспективы — Центр политического анализа
  253. ↑ «Чёрно-красно-синий — самый сильный». Откуда взялся флаг Донецкой «республики» и кто его производит — tvrain.ru
  254. ↑ «Донецкая республика» существовала ещё при Ющенко (руск.) . Комсомольская правда на Украине.
  255. ↑ Панки написали и записали официальный гимн Донецкой народной республики. Ридус (19 красавіка 2014).
  256. ↑ Опубликована Конституция Донецкой народной республики — donetsk-gov.su
  257. ↑ Проект конституции «Донецкой республики» не предусматривает должности президента — rusplt.ru
  258. ↑ ДНР объявила себя парламентской республикой с двумя госязыками (руск.) . Интерфакс (14 мая 2014).
  259. ↑ 259,0 259,1 В Донецкой республике избрали главу и министра обороны. Rbc.ru, 15.05.2014
  260. ↑ 260,0 260,1 Конституция Донецкой народной республики
  261. ↑ 261,0 261,1 261,2 В ДНР возбуждено уголовное дело против Ахметова (руск.) . Газета.ру (20 мая 2014).
  262. ↑ Денис Пушилин: «Донецкая народная республика» перейдут на российское законодательство
  263. ↑ В Донецкой народной республике выбрали премьер-министра (руск.) . Lenta.ru (16 мая 2014).
  264. ↑ В псевдокабмин сепаратистов вошли люди, близкие к «регионалам» (руск.) . pravda.com.ua (16 мая 2014).
  265. ↑ Лидер митингующих в Донецке заявил, что власти готовы к референдуму (руск.) . РИА Новости (10 красавіка 2014).
  266. ↑ Глава уряду самопроголошеної Донецької народної республіки: «Зараз мені ніколи займатися МММ» (укр.) . pravda.com.ua
  267. ↑ Екатерина Губарева: юго-восток не отступит от своих требований (руск.) . Вести.ру (11 красавіка 2014).
  268. ↑ Стрелков заявил о контртеррористической операции на территории "ДНР". РИА Новости—Украина (12 мая 2014).
  269. ↑ http://korrespondent.net/ukraine/politics/3394404-hlava-dnr-pushylyn-ushel-v-otstavku
  270. ↑ З 1992 па 2012 займаў пасаду міністра дзяржаўнай бяспекі Прыднястроўскай Малдаўскай Рэспублікі, у 2004 атрымаў званне прафесара Акадэміі ваенных навук Расіі
  271. ↑ http://www.ostro.org/general/society/news/451307/
  272. ↑ http://nashaniva.by/?c=ar&i=133031
  273. ↑ http://nashaniva.by/?c=ar&i=133366
  274. ↑ В Донецке готовы к переходу с гривны на рубль (руск.) . Газета.ру (17 мая 2014).
  275. ↑ Донбасс разворачивает дороги и налоги (руск.) . Коммерсантъ (19 мая 2014).
  276. ↑ Бизнес бежит из Донецка — мэр Лукьянченко
  277. ↑ Донецкая республика попросила у России кредит на 30 млрд рублей
  278. ↑ Премьер ДНР посоветовал своему подчиненному лечиться в сумасшедшем доме
  279. ↑ Павел Губарев: Две трети ополченцев были на содержании у Ахметова. Rbc.ru, 12.05.2014
  280. ↑ 280,0 280,1 280,2 Ахметов призвал своих рабочих начать забастовку. Rbc.ru, 20.05.2014
  281. ↑ Группа Метинвест призывает отказаться от кровавых методов «зачистки» Мариуполя и других городов Донбасса. 10.05.2014
  282. ↑ 282,0 282,1 Власти ДНР потребовали от Ахметова «заплатить налоги». Rbc.ru, 16.05.2014
  283. ↑ ДНР ждёт от Ахметова выплаты налогов в её бюджет (руск.) . Forbes (16 мая 2014).
  284. ↑ Предприятия СКМ не будут платить налоги в бюджет ДНР (руск.) . Forbes (16 мая 2014).
  285. ↑ Глава Донецкой республики потребовал национализации предприятий (руск.) . Slon.ru (20 мая 2014).
  286. ↑ 286,0 286,1 Ахметов призвал предприятия Донбасса к акции протеста против ДНР (руск.) . РБК (20 мая 2014).
  287. ↑ Богатейший бизнесмен Украины призвал провести предупредительную забастовку против ДНР (руск.) . Slon.ru (20 мая 2014).
  288. ↑ Сторонники ДНР ограбили и подожгли арену хоккейного клуба «Донбасс»
  289. ↑ Донецкий провайдер по требованию ДНР отключил пять украинских телеканалов
  290. ↑ Терористи офіційно підтвердили: зниклий Асєєв у них, звинувачують у «шпигунстві»
  291. ↑ Ukraine: Separatists free blogger held since November 2016 (англ.) . Рэпарцёры без межаў (27 снежня 2017). Праверана 3 верасня 2018.
  292. ↑ Украина: Блогер удерживается про-российскими сепаратистами (руск.) . Human Rights Watch (18 ліпеня 2017). Праверана 3 верасня 2018.
  293. ↑ Amnesty International (21 July 2017). URGENT ACTION: IMPRISONED JOURNALIST MUST BE RELEASED. Прэс-рэліз. Праверана 10 February 2018.
  294. ↑ OSCE Representative calls for immediate release of Donetsk journalist Stanislav Aseev one year after his illegal detention (англ.) . Арганізацыя па бяспецы і супрацоўніцтве ў Еўропе (1 чэрвеня 2018). Праверана 3 верасня 2018.
  295. ↑ Милонова назначили представителем ДНР в Петербурге (руск.) . Slon.ru (2 чэрвеня 2014).
  296. ↑ Порошенко официально стал президентом Украины
  297. ↑ Лидер самопровозглашенной ДНР Пушилин прибыл в Москву
  298. ↑ 298,0 298,1 Пушилин: «Видеть всю глобальную картину может, наверное, сейчас только товарищ Путин»
  299. ↑ Денис Пушилин проводит консультации в Москве по социально-экономическому развитию «Донецкой народной республики»
  300. ↑ Яценюк назвал митинги на востоке Украины осуществлением плана по дестабилизации ситуации (руск.) . ИТАР-ТАСС (7 красавіка 2014).
  301. ↑ Сообщение управления по связям с общественностью Донецкого городского совета (руск.) . lukyanchenko.donetsk.ua (7 красавіка 2014).
  302. ↑ Руководство ДНР не против круглого стола, инициируемого Тимошенко. РИА Новости (19 красавіка 2014).
  303. ↑ Шахтёры Донбасса выступили против сепаратизма (руск.) . УНИАН (7 красавіка 2014).
  304. ↑ Глава военной разведки ЕС: на Украине нет широкомасштабного военного присутствия России. Служба новостей Yle (14 красавіка 2014). Праверана 23 красавіка 2014.
  305. ↑ http://nashaniva.by/?c=ar&i=131572
  306. ↑ http://inosmi.ru/sngbaltia/20140708/221518529.html
  307. ↑ ЕСМ на стороне народной революции в Донецке (руск.)  (7 красавіка 2014).

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Данецкая_Народная_Рэспубліка&oldid=3661707"