Сент-Кітс і Невіс: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[недагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дапаўненне
Радок 42: Радок 42:
}}
}}
[[File:Сент-Кітс і Невіс.svg|thumb|left|Карта]]
[[File:Сент-Кітс і Невіс.svg|thumb|left|Карта]]
'''Федэра́цыя Сент-Кітс і Не́віс''' (''Федэрацыя Сент-Крыстафер і Невіс'') — [[карликавая дзяржава]] ў [[Карыбскае мора|Карыбским моры]], складаецца з двух астравоў.
'''Федэра́цыя Сент-Кітс і Не́віс''' (''Федэрацыя Сент-Крыстафер і Невіс'') — [[дзяржава]] ў [[Карыбскае мора|Карыбским моры]], складаецца з двух астравоў.


Уваходзіць у склад [[Арганізацыя Усходніх Карыбскіх дзяржаў|Арганізацыі Усходніх Карыбскіх дзяржаў]].
Уваходзіць у склад [[Арганізацыя Усходніх Карыбскіх дзяржаў|Арганізацыі Усходніх Карыбскіх дзяржаў]].


== Геаграфия ==
== Геаграфия ==
Дзяржава знаходзіцца ва ўсходняй частцы [[Карыбскае мора|Карыбскага мора]] і складаецца з двух астравоў — [[Востраў Сент-Кітс|Сент-Кітс]] і [[Востраў Невіс|Невіс]], якія адносяцца да групы Малых Антыльскіх. Плошча краіны — 261 км². Сталіца [[Бастэр]] размешчана на востраве Сент-Кітс. З усходу мяжуе з [[Антыгуа і Барбуда]], з паўднёвага ўсходу — з [[Мантсерат]] (заморская тэрыторыя Вялікабрытаніі), на паўночным захадзе — з [[Сінт-Эстатыус]]ам (спецыяльны муніцыпалітэт Нідэрландаў), а на поўначы — з [[Сен-Бартэльмі]] (заморская абшчына Францыі). Усе граніцы марскія.
Карликавая дзяржава знаходзіцца ва ўсходняй частцы [[Карыбскае мора|Карыбскага мора]] і складаецца з двух астравоў — [[Востраў Сент-Кітс|Сент-Кітс]] і [[Востраў Невіс|Невіс]], якія адносяцца да групы [[Малыя Антыльскія астравы|Малых Антыльскіх]]. Плошча краіны — 261 км². Сталіца [[Бастэр]] размешчана на востраве Сент-Кітс. З усходу мяжуе з [[Антыгуа і Барбуда]], з паўднёвага ўсходу — з [[Мантсерат]] (заморская тэрыторыя Вялікабрытаніі), на паўночным захадзе — з [[Сінт-Эстатыус]]ам (спецыяльны муніцыпалітэт Нідэрландаў), а на поўначы — з [[Сен-Бартэльмі]] (заморская абшчына Францыі). Усе граніцы марскія.


== Гісторыя ==
== Гісторыя ==
{{main|Гісторыя Сент-Кітс і Невіса}}
{{main|Гісторыя Сент-Кітс і Невіса}}
Старажытнае насельніцтва — індзейцы аравакі і карыбы, большасць якіх знішчана еўрапейскімі каланізатарамі. Востраваў Сент-Кітс адкрыты [[Хрыстафор Калумб|Х.Калумбам]] у [[1493]] г. і названы «Сан-Крыстабаль» (англійская назва «Сент-Крыстафер»). У [[1623]] г. тут заснавалі сваё пасяленне англічане, у [[1624]] г. — французы. Першапачаткова на востраве Сент-Кітс былі створаны тытунёвыя плантацыі, але пасля іх уладальнікі перайшлі на гадоўлю высакаякаснага цукровага трыснёга, які прыносіў вялікія прыбыткі. Доўгі час за валоданне астравамі ішла барацьба паміж [[Францыя]]й і [[Вялікабрытанія]]й. З [[1625]] г. астравы ўваходзілі ў склад брытанскай калоніі, аднак у [[1664]] — [[1689]] гг. і ў [[1782]] — [[1783]] гг. перайшлі пад кантроль Францыі. У [[1783]] г. па Версальскаму дагавору французы саступілі астравы англічанам. У [[1871]] — [[1956]] гг. частка брытанскай калоніі Падветраныя астравы, у [[1958]] — [[1962]] гг. — Вест-Індскай федэрацыі. З [[1967]] г. «асацыяваная з Вялікабрытаніяй дзяржава» (разам з астравамі [[Ангілья]], выйшла ў [[1980]] г.) з унутраным самакіраваннем. [[19 верасня]] [[1983]] г. абвешчана незалежнасць Сент-Кітс і Невіс у складзе Садружнасці. Галоўнай праблемай дзяржавы з'яўляюцца сепаратысцкія настроі на востраве Невіс, бо Невісу нададзена канстытуцыйнае права на аддзяленне ад Сент-Кітса пры згодзе на гэты акт больш дзвюх трацін насельніцтва вострава. У ліпені [[1998]] г. на востраве Невіс прайшоў рэферэндум аб выхадзе з Федэрацыі Сент-Кітс і Невіс. «За» прагаласавала 61,7% (па Канстытуцыі неабходна 2/3 галасоў).
Старажытнае насельніцтва — індзейцы аравакі і карыбы, большасць якіх знішчана еўрапейскімі каланізатарамі. Востраваў Сент-Кітс адкрыты [[Хрыстафор Калумб|Х.Калумбам]] у [[1493]] г. і названы «Сан-Крыстабаль» (англійская назва «Сент-Крыстафер»). У [[1623]] г. тут заснавалі сваё пасяленне англічане, у [[1624]] г. — французы. Першапачаткова на востраве Сент-Кітс былі створаны тытунёвыя плантацыі, але пасля іх уладальнікі перайшлі на гадоўлю высакаякаснага цукровага трыснёга, які прыносіў вялікія прыбыткі. Доўгі час за валоданне астравамі ішла барацьба паміж [[Францыя]]й і [[Вялікабрытанія]]й. З [[1625]] г. астравы ўваходзілі ў склад брытанскай калоніі, аднак у [[1664]] — [[1689]] гг. і ў [[1782]] — [[1783]] гг. перайшлі пад кантроль Францыі. У [[1783]] г. па Версальскаму дагавору французы саступілі астравы англічанам. У [[1871]] — [[1956]] гг. частка брытанскай калоніі Падветраныя астравы, у [[1958]] — [[1962]] гг. — Вест-Індскай федэрацыі. З [[1967]] г. «асацыяваная з Вялікабрытаніяй дзяржава» (разам з астравамі [[Ангілья]], выйшла ў [[1980]] г.) з унутраным самакіраваннем. [[19 верасня]] [[1983]] г. абвешчана незалежнасць Сент-Кітс і Невіс у складзе Садружнасці. Галоўнай праблемай дзяржавы з'яўляюцца сепаратысцкія настроі на востраве Невіс, бо Невісу нададзена канстытуцыйнае права на аддзяленне ад Сент-Кітса пры згодзе на гэты акт больш дзвюх трацін насельніцтва вострава. У ліпені [[1998]] г. на востраве Невіс прайшоў рэферэндум аб выхадзе з Федэрацыі Сент-Кітс і Невіс. «За» прагаласавала 61,7% (па Канстытуцыі неабходна 2/3 галасоў).

== Эканоміка ==
Традыцыйнай галіной эканомікі Сент-Кітса і Невіса была сельская гаспадарка. Асноўная культура на палетках — [[цукровы трыснёг]] (трэць земляў, што апрацоўваюцца). На востраве Невіс вырошчваюцца бавоўнік, [[какосавая пальма]], [[ананас]]ы. Культывуюць таксама кававае дрэва, бананы, [[арахіс]], ямс, рыс. Развіта жывёлагадоўля — разводзяць коз і авечак. Сярод традыцыйных промыслаў — рыбалоўства. Аднак сельскагаспадарчая вытворчасць забяспечвае не больш за палову ўнутраных патрэб у харчаванні.

Паводле звестак МВФ, валавы ўнутраны прадукт у сярэдзіне 2000-х стабільна павялічваўся значнымі тэмпамі — на 5-6 % у год. Аднак узніклі праблемы, якія былі звязаны са зніжэннем сусветных цэн на цукар. У 2011 годзе знешні доўг Сент-Кітса і Невіса перавышаў 200 % ВУП.

Кожны чалавек, які інвестуе ў эканоміку краіны, можа атрымаць грамадзянства. У выніку тэмпы будаўніцтва рэзка выраслі, адбылося імклівае развіццё авіязносін, павялічыліся і даходы ад турызму.


== Літаратура ==
== Літаратура ==
* {{кніга|загаловак=Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.14: Рэле — Слаявіна|адказны=Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш|месца=Мн.|выдавецтва=БелЭн|год=2002|том=14|старонак=512|isbn=985-11-0238-5 (Т. 14)|тыраж=10 000}}
* {{кніга|загаловак=Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.14: Рэле — Слаявіна|адказны=Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш|месца=Мн.|выдавецтва=БелЭн|год=2002|том=14|старонак=512|isbn=985-11-0238-5 (Т. 14)|тыраж=10 000}}

== Спасылкі ==
== Спасылкі ==
{{commons|Category:Saint Kitts and Nevis }}
{{commons|Category:Saint Kitts and Nevis }}

Версія ад 19:23, 9 студзеня 2020

Федэрацыя Сент-Кітс і Невіс
Federation of Saint Kitts and Nevis
Герб Сент-Кітса і Невіса
Сцяг Сент-Кітса і Невіса Герб Сент-Кітса і Невіса
Дэвіз: «Country Above Self (Дзяржава вышэй за асабістыя інтарэсы)»
Гімн: «O Land of Beauty!»
Дата незалежнасці 19 верасня 1983 (ад Вялікабрытаніі)
Афіцыйныя мовы Англійская
Сталіца Бастэр
Найбуйнейшы горад Бастэр
Форма кіравання Парламентарная манархія
Каралева
Генерал-губернатар
Прэм'ер-міністр
Елізавета II
Эдмунд Лоўрэнс
Дэнзіл Дуглас
Плошча
• Усяго
207-я ў свеце
261 км²
Насельніцтва
• Ацэнка (2010)
Шчыльнасць

49 898 чал.
164 чал./км²
ВУП
  • Разам (2009)
  • На душу насельніцтва

$753 млн.  (206-ы)
$15,2 тыс.
ІРЧП (2011) 0,735 (выс.) (72-ы)
Валюта Усходне-карыбскі долар
Інтэрнэт-дамен .kn
Код ISO (Alpha-2) KN
Код ISO (Alpha-3) KNA
Код МАК SKN
Тэлефонны код +1-869
Часавыя паясы UTC-4
Карта

Федэра́цыя Сент-Кітс і Не́віс (Федэрацыя Сент-Крыстафер і Невіс) — дзяржава ў Карыбским моры, складаецца з двух астравоў.

Уваходзіць у склад Арганізацыі Усходніх Карыбскіх дзяржаў.

Геаграфия

Карликавая дзяржава знаходзіцца ва ўсходняй частцы Карыбскага мора і складаецца з двух астравоў — Сент-Кітс і Невіс, якія адносяцца да групы Малых Антыльскіх. Плошча краіны — 261 км². Сталіца Бастэр размешчана на востраве Сент-Кітс. З усходу мяжуе з Антыгуа і Барбуда, з паўднёвага ўсходу — з Мантсерат (заморская тэрыторыя Вялікабрытаніі), на паўночным захадзе — з Сінт-Эстатыусам (спецыяльны муніцыпалітэт Нідэрландаў), а на поўначы — з Сен-Бартэльмі (заморская абшчына Францыі). Усе граніцы марскія.

Гісторыя

Старажытнае насельніцтва — індзейцы аравакі і карыбы, большасць якіх знішчана еўрапейскімі каланізатарамі. Востраваў Сент-Кітс адкрыты Х.Калумбам у 1493 г. і названы «Сан-Крыстабаль» (англійская назва «Сент-Крыстафер»). У 1623 г. тут заснавалі сваё пасяленне англічане, у 1624 г. — французы. Першапачаткова на востраве Сент-Кітс былі створаны тытунёвыя плантацыі, але пасля іх уладальнікі перайшлі на гадоўлю высакаякаснага цукровага трыснёга, які прыносіў вялікія прыбыткі. Доўгі час за валоданне астравамі ішла барацьба паміж Францыяй і Вялікабрытаніяй. З 1625 г. астравы ўваходзілі ў склад брытанскай калоніі, аднак у 16641689 гг. і ў 17821783 гг. перайшлі пад кантроль Францыі. У 1783 г. па Версальскаму дагавору французы саступілі астравы англічанам. У 18711956 гг. частка брытанскай калоніі Падветраныя астравы, у 19581962 гг. — Вест-Індскай федэрацыі. З 1967 г. «асацыяваная з Вялікабрытаніяй дзяржава» (разам з астравамі Ангілья, выйшла ў 1980 г.) з унутраным самакіраваннем. 19 верасня 1983 г. абвешчана незалежнасць Сент-Кітс і Невіс у складзе Садружнасці. Галоўнай праблемай дзяржавы з'яўляюцца сепаратысцкія настроі на востраве Невіс, бо Невісу нададзена канстытуцыйнае права на аддзяленне ад Сент-Кітса пры згодзе на гэты акт больш дзвюх трацін насельніцтва вострава. У ліпені 1998 г. на востраве Невіс прайшоў рэферэндум аб выхадзе з Федэрацыі Сент-Кітс і Невіс. «За» прагаласавала 61,7% (па Канстытуцыі неабходна 2/3 галасоў).

Эканоміка

Традыцыйнай галіной эканомікі Сент-Кітса і Невіса была сельская гаспадарка. Асноўная культура на палетках — цукровы трыснёг (трэць земляў, што апрацоўваюцца). На востраве Невіс вырошчваюцца бавоўнік, какосавая пальма, ананасы. Культывуюць таксама кававае дрэва, бананы, арахіс, ямс, рыс. Развіта жывёлагадоўля — разводзяць коз і авечак. Сярод традыцыйных промыслаў — рыбалоўства. Аднак сельскагаспадарчая вытворчасць забяспечвае не больш за палову ўнутраных патрэб у харчаванні.

Паводле звестак МВФ, валавы ўнутраны прадукт у сярэдзіне 2000-х стабільна павялічваўся значнымі тэмпамі — на 5-6 % у год. Аднак узніклі праблемы, якія былі звязаны са зніжэннем сусветных цэн на цукар. У 2011 годзе знешні доўг Сент-Кітса і Невіса перавышаў 200 % ВУП.

Кожны чалавек, які інвестуе ў эканоміку краіны, можа атрымаць грамадзянства. У выніку тэмпы будаўніцтва рэзка выраслі, адбылося імклівае развіццё авіязносін, павялічыліся і даходы ад турызму.

Літаратура

  • Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2002. — Т. 14. — 512 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0238-5 (Т. 14).

Спасылкі

Шаблон:Сент-Кітс і Невіс у тэмах Шаблон:Прэм'ер-міністры Сент-Кітса і Невіса

  1. https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/northamerica