Карачаева-Чаркесія: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
др r2.7.3) (робат змяніў: diq:Qaraçay-Çerkesiya, mr:काराचाय-चेर्केशिया |
др Bot: Migrating 73 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q5328 (translate me) |
||
| Радок 78: | Радок 78: | ||
{{Link FA|krc}} |
{{Link FA|krc}} |
||
[[ace:Republik Karachay-Cherkess]] |
|||
[[af:Karatsjai-Tsjerkessië]] |
|||
[[ar:قراتشاي - تشيركيسيا]] |
|||
[[az:Qaraçay-Çerkesiya]] |
|||
[[be-x-old:Карачаева-Чаркесія]] |
|||
[[bg:Карачаево-Черкезия]] |
|||
[[bs:Karačajevo-Čerkezija]] |
|||
[[ca:Karatxai-Txerkèssia]] |
|||
[[cs:Karačajevsko-Čerkesko]] |
|||
[[da:Karatjajevo-Tjerkessien]] |
|||
[[de:Karatschai-Tscherkessien]] |
|||
[[diq:Qaraçay-Çerkesiya]] |
|||
[[el:Δημοκρατία των Καρατσάι - Τσερκεσίων]] |
|||
[[en:Karachay-Cherkessia]] |
|||
[[eo:Karaĉajio-Ĉerkesio]] |
|||
[[es:Karacháyevo-Cherkesia]] |
|||
[[et:Karatšai-Tšerkessia]] |
|||
[[eu:Karatxai-Txerkesia]] |
|||
[[fa:قرهچای و چرکس]] |
|||
[[fi:Karatšai-Tšerkessia]] |
|||
[[fr:Karatchaïévo-Tcherkessie]] |
|||
[[ga:An Charaitsé-Shiorcáis]] |
|||
[[gag:Karaçaevo-Çerkesiya]] |
|||
[[he:קאראצ'אי-צ'רקסיה]] |
|||
[[hi:काराचाए-चरकस्सिया]] |
|||
[[hr:Karačajevsko-Čerkeska]] |
|||
[[hu:Karacsáj- és Cserkeszföld]] |
|||
[[id:Karachay-Cherkessia]] |
|||
[[it:Karačaj-Circassia]] |
|||
[[ja:カラチャイ・チェルケス共和国]] |
|||
[[ka:ყარაჩაი-ჩერქეზეთი]] |
|||
[[kbd:Къэрэшей-Шэрджэс]] |
|||
[[ko:카라차예보체르케스카야 공화국]] |
|||
[[koi:Карачай-Черкесму]] |
|||
[[krc:Къарачай-Черкесия]] |
|||
[[kv:Карачай-Черкесия]] |
|||
[[lt:Karačiajų Čerkesija]] |
|||
[[lv:Karačaja-Čerkesija]] |
|||
[[mk:Карачаево-Черкесија]] |
|||
[[mn:Карачай-Черкесс]] |
|||
[[mr:काराचाय-चेर्केशिया]] |
|||
[[ms:Karachay-Cherkessia]] |
|||
[[mzn:کاراچای-چرکسیا]] |
|||
[[nl:Karatsjaj-Tsjerkessië]] |
|||
[[nn:Karatsjajevo-Tsjerkessia]] |
|||
[[no:Karatsjajevo-Tsjerkessia]] |
|||
[[os:Хъæрæсе-Черкес]] |
|||
[[pl:Karaczajo-Czerkiesja]] |
|||
[[pnb:کراچاۓ چرکیسیا]] |
|||
[[pt:Carachai-Circássia]] |
|||
[[ro:Karaciai-Cerchezia]] |
|||
[[ru:Карачаево-Черкесия]] |
|||
[[sah:Карачай-Черкесия]] |
|||
[[sco:Karachay-Cherkessie]] |
|||
[[se:Karatšai-Tšerkessia]] |
|||
[[sh:Karačajevsko-Čerkeska]] |
|||
[[sk:Karačajsko-Čerkesko]] |
|||
[[sl:Karačaj-Čerkezija]] |
|||
[[sr:Карачајево-Черкезија]] |
|||
[[su:Karachay-Chérkéssia]] |
|||
[[sv:Karatjajen-Tjerkessien]] |
|||
[[tl:Karachay-Cherkessia]] |
|||
[[tr:Karaçay-Çerkesya]] |
|||
[[tt:Карачай-Чиркәсия]] |
|||
[[udm:Карачаево-Черкесия]] |
|||
[[ug:قاراچاي-چېركېسىيە]] |
|||
[[uk:Карачаєво-Черкесія]] |
|||
[[vep:Karačajan da Čerkesijan Tazovaldkund]] |
|||
[[vi:Karachay-Cherkessia]] |
|||
[[war:Karachay-Cherkessia]] |
|||
[[xal:Кәрәчәс Шеркс таңһч]] |
|||
[[xmf:ყარაჩაი-ჩერქეზეთი]] |
|||
[[zh:卡拉恰伊-切尔克斯共和国]] |
|||
Версія ад 20:30, 8 сакавіка 2013
| |||
| |||
| Афіцыйная мова | руская, абазінская, карачаеўская, нагайская, чаркеская | ||
| Тып суб'екту федэрацыі | Рэспубліка | ||
| Федеральная акруга | Паўднёвая | ||
| Эканамічная акруга | Паўночна-Каўказская | ||
| Сталіца | Чаркеск | ||
| Прэзідэнт | Мустафа Батдыеў | ||
| Плошча — Усяго — % Вада |
83 месца 14 100 км² | ||
| Насельніцтва — Усяго (2002) — Шчыльнасць |
75 месца 439 710 31,2/км² | ||
| Аўтамабільны код | 09 | ||
| Часавы пояс | UTC+3 | ||
КАРАЧАЕВА-ЧАРКЕСІЯ, суб'ект Расійскай Федэрацыя, размешчаны на Паўночным Каўказе.
Размешчаны ў перадгор'ях паўночнай часткі Вялікага Каўказа. Рэспубліка мяжуе на захадзе з Краснадарскім краем, на поўначы са Стаўрапольскім краем, на ўсходзе — з Кабардына-Балкарскай рэспублікай, на поўдні ўздоўж Галоўнага Каўказскага хрыбта — з Абхазіяй і Грузіяй. Уключае Карачай, Чаркесію, Абазінію і тэрыторыі, населеныя казакамі і нагайцамі. Адміністрацыйны цэнтр — горад Чаркеск.
Геаграфія і прырода
Буйнейшая частка (каля 80%) Карачаево-Черкесской Рэспублікі размешчана ў горнай мясцовасці. У межах рэспублікі вылучаюцца 3 зоны: предгорная раўніна, перадгор'і і горы Каўказа. На поўначы цягнуцца Перадавыя хрыбты Вялікага Каўказа, на поўдні — Вадараздзельны і Бакавы, іх вышыня дасягае 4000 м. Да ўзбярэжжа Чорнага мора вядуць Марухский і Клухорскі перавалы. На мяжы з Кабардино-Балкарыяй размешчаная гара Эльбрус, самая высокая вяршыня Каўказа.
У рэспубліцы маецца шмат водных рэсурсаў: каля 130 высакагорных азёр, мноства горных вадаспадаў. Працякаюць 172 рэкі, з якіх самыя буйныя — Кубань, Вялікі і Малы Зеленчук, Уруп, Лаба; маецца Кубанскае вадасховішча. Дзеючая ў рэспубліцы сістэма Вялікага Стаўрапальскага канала з'яўляецца крыніцай водазабеспячэння для Стаўрапальскага края.
Нетры багаты прыроднымі выкапнямі: каменны вугаль, граніт, мармур, розныя руды і гліны. У вялікіх запасах — лячэбныя мінеральныя воды, прысутнічаюць мноства тэрмальных крыніц. Карачаева-Чаркесія размешчана ў зоне горных стэпаў і шырокалісцевых лясоў. У лясах і высакагор'і захавалася багатая флора і фаўна. На тэрыторыі рэспублікі знаходзяцца Тэбердзінскі запаведнік і частка Каўказскага запаведніка.
Насельніцтва
Карачаево-Чаркесія з'яўляецца шматнацыянальнай рэспублікай: на яе тэрыторыі пражываюць прадстаўнікі больш 80 нацыянальнасцей. Агульная колькасць насельніцтва складае 434,5 тыс. чал.(2005). Шчыльнасць насельніцтва — 30,8 чал./км², удзельная вага гарадскога насельніцтва — 44,1%.
Нацыянальны склад: карачаеўцы (38,5 %), рускія (33,6 %), чаркесы (11,3 %), абазіны (7,4 %), нагайцы (3,4 %).
Адміністратыўны падзел
Рэспубліка падзеленая на 10 раёнаў; налічваецца 144 населеных пункта, з іх — 4 буйных горада (Чаркеск, Карачаеўск, Усць-Джегута і Цеберда). Раёны:
- Усць-Джегуцінскі
- Зеленчукскі
- Малакарачаеўскі
- Прыкубанскі
- Хабезскі
- Адыге-Хабльскі
- Карачаеўскі
- Урупскі
Сімволіка
Спасылкі
|
Карачаева-Чаркесія на Вікісховішчы |
|---|
 | ||
|---|---|---|
| Рэспублікі |  | |
| Краі | ||
| Вобласці |
| |
| Гарады федэральнага значэння | ||
| Аўтаномная вобласць | ||
| Аўтаномныя акругі | ||
| Скасаваныя | ||
| Федэральныя акругі | ||
1 — на міжнародна прызнаных тэрыторыях Украіны, анексаваных Расіяй у 2014 і 2022 гадах. | ||
