Алесь Віктаравіч Бяляцкі
| Алесь Віктаравіч Бяляцкі | |
| бел.: Аляксандр Віктаравіч Бяляцкі | |
 |
|
| А. Бяляцкі ў Варшаве, 14.1.2011 | |
|---|---|
| Імя пры нараджэнні: |
руск.: Алекса́ндр Ви́кторович Беля́цкий |
| Род дзейнасці: |
Праваабарончая |
| Дата нараджэння: |
25 верасня 1962 (53 гады) |
| Месца нараджэння: |
|
| Грамадзянства: |
СССР → Рэспубліка Беларусь |
| Бацька: |
Віктар Усцінавіч Бяляцкі (1928—2011) |
| Маці: |
Ніна Аляксандраўна |
| Жонка: |
Наталля Пінчук |
| Дзеці: |
сын Адам Аляксеевіч Бяляцкі |
 Алесь Віктаравіч Бяляцкі на Вікісховішчы |
|
Але́сь Ві́ктаравіч Бяля́цкі (нар. 25 верасня 1962, г. п. Вяртсіля, Сартавальскі раён, Карэльская АССР, РСФСР) — беларускі грамадскі дзеяч, праваабаронца.
Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]
Нарадзіўся ў беларускай сям'і, якая паходзіла з Рагачоўскага і Нараўлянскага раёнаў Гомельскай вобласці. У 1964 г. сям'я вярнулася ў Беларускую ССР на пастаяннае жыхарства ў г. Светлагорск (Гомельская вобласць). Выпускнік сярэдняй школы № 5 г. Светлагорска.
У 1984 г. закончыў гісторыка-філалагічны факультэт Гомельскага дзяржаўнага ўніверсітэта па спецыяльнасці «беларуская і руская мовы і літаратура» (кваліфікацыя — філолаг, выкладчык беларускай і рускай моў і літаратуры). Працаваў настаўнікам у Лельчыцкім раёне Гомельскай вобласці. Тэрміновую вайсковую службу праходзіў механікам-вадзіцелем браніраванага цягача ў артылерыйскім знішчальным процітанкавым батальёне пад г. Екацярынбургам (у той час Свярдлоўск), Расія.
Падчас навучання ў аспірантуры ў г. Мінску ў 1986 — 1989 г. быў адным са стваральнікаў Таварыства маладых літаратараў «Тутэйшыя» (1986), потым — старшынём гэтай грамадскай арганізацыі[1]. У 1988 г. выступіў адным з заснавальнікаў таварыства «Мартыралог Беларусі», а таксама быў сябрам арганізацыйнага камітэту грамадскай арганізацыі «Беларускі народны фронт». У 1990 г. выступіў адным з арганізатараў грамадскай арганізацыі «Беларуская каталіцкая грамада».
У 1989 г. закончыў аспірантуру Інстытута літаратуры імя Янкі Купалы Акадэміі навук Беларускай ССР[1]. З 1989 па 1998 г. працаваў малодшым навуковым супрацоўнікам Музея гісторыі беларускай літаратуры, затым дырэктарам Літаратурнага музея Максіма Багдановіча. Дэпутат Мінскага гарадскога Савета дэпутатаў у 1992 — 1996 г.
З 1997 г. кіруе беларускім грамадскім праваабарончым цэнтрам «Вясна». У 2007 г. быў абраны віцэ-прэзідэнтам Міжнароднай федэрацыі за правы чалавека (The International Federation for Human Rights, FIDH)[2].
У лістападзе 2011 г. быў асуджаны на 4,5 гады пазбаўлення волі. Суд прызнаў яго вінаватым у нясплаце падаткаў. Падставай для крымінальнага пераследу стала інфармацыя пра банкаўскія рахункі, якую перадалі беларускім праваахоўным органам Літва і Польшча. А. Бяляцкі сваёй віны не прызнаў і заявіў, што грошы, якія былі атрыманы на яго рахункі ў банку, выкарыстоўваліся на праваабарончую дзейнасць. Беларускія праваабаронцы, а таксама ўрады краін Еўрапейскага Звязу, ЗША і міжнародныя праваабарончыя арганізацыі лічылі А. Бяляцкага палітычным вязнем, а прысуд яму — палітычна матываваным. Яны патрабавалі ад уладаў Беларусі вызваліць праваабаронцу[3]. А. Бяляцкі быў вызвалены па амністыі 21 чэрвеня 2014 г.
Узнагароды і ганаровыя званні[правіць | правіць зыходнік]
- У сакавіку 2006 года Вацлаў Гавел уручыў А. Бяляцкаму прэмію Homo Homini за праваабарончую дзейнасць. У тым жа годзе А. Бяляцкі быў вылучаны на Нобелеўскую прэмію міру[4].
Ганаровы грамадзянін г. Генуі (правінцыя Лігурыя, Італія) з 2010 г.
Ганаровы грамадзянін г. Парыжа з 2012 г.
Бібліяграфія[правіць | правіць зыходнік]
- «Літаратура і нацыя». — Мн., 1991.
- «Прабежкі па беразе Жэнеўскага возера». — Мн., 2006.
- «Асьвечаныя беларушчынай». — Мн., 2013[5]. Кніга была занесена ў спіс рэчаў, якім забаронены ўвоз у Беларусь[6].
- «Іртутнае срэбра жыцьця». — Мн., 2014. Кніга прысвечана падзеям 2010—2011 гадоў у Беларусі, і адлюстроўвае два гады жыцця аўтара. Напісана падчас зняволення, складаецца з лістоў з успамінамі і развагамі[7].
- «Халоднае крыло радзімы». – Вільня, 2014
Зноскі
- ↑ 1,0 1,1 http://www.svaboda.org/content/article/1987336.html
- ↑ http://www.svaboda.org/content/article/1979020.html
- ↑ http://nn.by/?c=ar&i=84130
- ↑ http://afn.by/news/i/74799
- ↑ Вышла книга Беляцкого «Асьвечаныя беларушчынай». Политика. Хартия'97 (2013-02-07). Архівавана з першакрыніцы 12 лютага 2013. Праверана 7 лютага 2013.
- ↑ Сяргей Макарэвіч Кнігу Бяляцкага забаранілі да ўвозу ў Беларусь (бел.) . Салідарнасць.
- ↑ Вышла книга Алеся Беляцкого "Іртутнае срэбра жыцьця". БелаПАН (2014-05-14). Архівавана з першакрыніцы 15 мая 2014. Праверана 15 мая 2014.
