Арвід Карлсан

Арвід Карлсан
Арвід Карлсан
	шведск.: Arvid Carlsson
Дата нараджэння	25 студзеня 1923[…]
Месца нараджэння	Упсала, Швецыя
Дата смерці	29 чэрвеня 2018[…] (95 гадоў)
Месца смерці	Гётэбарг, камуна Гётэбарг, лен Вестра-Гёталанд, Швецыя;
Грамадзянства	Швецыя;
Бацька	Gottfrid Carlsson[d]
Род дзейнасці	урач, нейрабіёлаг, фармаколаг, фармацэўт, выкладчык універсітэта
Навуковая сфера	хімія, біялогія
Месца працы	Гётэбаргскі ўніверсітэт; Лундскі ўніверсітэт;
Альма-матар	Лундскі ўніверсітэт
Вядомы як	даследчык дафаміну
Член у	Шведская каралеўская акадэмія навук; Еўрапейская акадэмія[d];
Узнагароды	Нобелеўская прэмія па фізіялогіі і медыцыне (2000)
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Арвід Карлсан (шведск.: Arvid Carlsson, 25 студзеня 1923, Упсала, Швецыя — 29 чэрвеня 2018, Гётэбарг, Швецыя) — шведскі фармаколаг, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіялогіі і медыцыне ў 2000 годзе за даследаванні ўласцівасцяў нейрамедыятара дафаміну і яго ўздзеяння на пацыентаў з хваробай Паркінсона.^[6]

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Нарадзіўся ва Упсале ў сям’і гісторыка Готфрыда Карлсана. Скончыў Лундскі ўніверсітэт у 1951 годзе, дзе і працаваў. У 1944 годзе падчас вучобы удзельнічаў у прафесійным медыцынскім аглядзе групы зняволеных нацысцкіх канцэнтрацыйных лагераў, вызваленых дзякуючы ініцыятыве Фолькэ Бернадота, члена шведскай каралеўскай сям’і.

Служыў у шведскіх узброеных сілах.

З 1959 года прафесар Гётэборгскага ўніверсітэта^[7] (у 1959—1989 гадах загадчык кафедры).

Аўтар навуковых прац па праблемах перадачы імпульсаў у нервовай сістэме.

Выявіў, што важным рэчывам-пасрэднікам для работы мозга з’яўляецца дафамін, які раней лічыўся крыніцай другога вядомага пасрэдніка — норадрэналіну. У 1957 годзе даказаў, што дафамін выконвае ролю нейрамедыятара.^[8]^[9]

Доктар філасофіі (1951).

Член Каралеўскай шведскай АН (1975), замежны член Нацыянальнай АН ЗША (1996).

Карлсан выступае супраць фтаравання пітной вады.^[10]^[11] Ён прыняў удзел у дыскусіі ў Швецыі, дзе дапамог пераканаць парламент, што фтараванне вады незаконна згодна з этыкай. Ён лічыць, што фтараванне вады парушае сучасныя фармакалагічныя прынцыпы, якія паказваюць, што медыкаменты павінны быць адаптаваныя да фізічных асобаў.^[12]

Узнагароды[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

↑ Arvid Carlsson // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>
↑ Arvid Carlsson // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>
↑ Nobelpristagaren Arvid Carlsson är död
↑ Arvid Carlsson: the 2000 Nobel Laureate in Medicine
↑ https://www.ae-info.org/ae/User/Carlsson_Arvid
↑ Barondes, Samuel H. (2003). Better Than Prozac. New York: Oxford University Press. pp. 21–22, 39–40. ISBN 0-19-515130-5.
↑ Arvid Carlsson (нявызн.). NNDB. Праверана 19 April 2013.
↑ 3,4-Dihydroxyphenylalanine and 5-Hydroxytryptophan as Reserpine Antagonists (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 20 студзеня 2013. Праверана 11 студзеня 2013.
↑ http://www.nature.com/nature/journal/v447/n7143/full/447368a.html
↑ Fluoride in drinking water can cause cancer, Svenska Dagbladet (in Swedish)
↑ Torell P, Forsman B (1979). "[Arvid Carlsson's fluoride ponderings 1978]". Tandlakartidningen [Swedish]. 71 (3): 142–57. PMID 287207. {{cite journal}}: Невядомы параметр |month= ігнараваны (даведка)Папярэджанні CS1: невядомая мова (link)
↑ Bryson C. The Fluoride Deception, p. 240.

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Les Prix Nobel. 2001. The Nobel Prizes 2000, Editor Tore Frängsmyr, Nobel Foundation: Stockholm.
Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.18. Кн.1: Дадатак: Шчытнікі — ЯЯ / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2004. — Т. 18. — 472 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0295-4 (Т. 18 Кн. 1).

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Аўтабіяграфія Арвіда Карлсана на Нобелеўскім сайце

[_32be8dd9512ec1e1-1] Arvid Carlsson // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>

[_d20a4e012cccdf13-2] Arvid Carlsson // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>

[_ff8957691caa62eb-3] Nobelpristagaren Arvid Carlsson är död

[_7da1a01ef6ba91cc-4] Arvid Carlsson: the 2000 Nobel Laureate in Medicine

[_0d5dabe23447dbb2-5] ttps://www.ae-info.org/ae/User/Carlsson_Arvid

[Barondes-6] Barondes, Samuel H. (2003). Better Than Prozac. New York: Oxford University Press. pp. 21–22, 39–40. ISBN 0-19-515130-5.

[7] Arvid Carlsson (нявызн.). NNDB. Праверана 19 April 2013.

[8] 3,4-Dihydroxyphenylalanine and 5-Hydroxytryptophan as Reserpine Antagonists (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 20 студзеня 2013. Праверана 11 студзеня 2013.

[9] ttp://www.nature.com/nature/journal/v447/n7143/full/447368a.html

[10] Fluoride in drinking water can cause cancer, Svenska Dagbladet (in Swedish)

[11] Torell P, Forsman B (1979). "[Arvid Carlsson's fluoride ponderings 1978]". Tandlakartidningen [Swedish]. 71 (3): 142–57. PMID 287207. {{cite journal}}: Невядомы параметр |month= ігнараваны (даведка)Папярэджанні CS1: невядомая мова (link)

[12] Bryson C. The Fluoride Deception, p. 240.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]