Перайсці да зместу

Брашэ

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Брашэ 2-й паловы XVIII стагоддзя

Брашэ (фр.: broché = прышпілены) — тканіна з узорамі, якія імітуюць вышыўку.

Вырабляецца з баваўняных, шарсцяных і сінтэтычных нітак[1].

Брашэ вырабляецца на спецыяльных ткацкіх станках, на якіх, акрамя чаўнакоў асновы і ўтку, кіраваных жакардавай прыладай, устаўлялі яшчэ адзін дадатковы ўток. Для навядзення і ваджэння чаўнакоў выкарыстоўваўся дадатковыя, так званыя працяжныя набіліцы, таксама маглі стварацца ўзоры рознакаляровымі ўткамі на правым або на абодвух баках тканіны.

Паўтаральныя ўзоры таксама ўтвараліся рознакаляровымі ўткамі на правым баку тканіны (паўбрашэ) або з абодвух (поўнае брашэ) бакоў тканіны. Ніткі, якія злучалі астраўкі брашэ на тканіне, пазней абрываліся[2][3]. Нерэгулярныя ўзоры, аднак, могуць быць створаны толькі з ручным нанясеннем утка[2]. Іх выраб каштуе вельмі дорага, штодзённая вытворчасць ткача, як кажуць, складае ўсяго 10 см брашэ. Унікальныя асобнікі прапаноўваліся, напрыклад, у 2010 годзе па 3000 долараў за ярд[4].

Левы бок шаўковай тканіны брашэ
Правы бок шаўковай тканіны брашэ

Практычнае выкарыстанне гэтых машын не было вядома прыкладна з апошняй трэці XX стагоддзя[2].

Імітацыю брашэ ткалі на станках (ручных або механічных) з дадатковымі вышывальнымі набіліцамі або жалезным бруском з вышывальнымі грабеньчыкамі. Вышываныя ніткі на імітацыях не ішлі паралельна асноўнай аснове або ўтку, што робіць іх адрознымі ад сапраўднага брашэ. Вытканых у гэтай тэхніцы вырабаў не было на рынку прыкладна з сярэдзіны XX стагоддзя[2].

Аматарскія тканіны брашэ выконваюцца на ручных ткацкіх станках. Уток тканіны-асновы пакрываюць чаўнаком, уток узору намотваюць на верацяно ў выглядзе шыпа або змотваюць у маткі  (руск.) (бел., нітку абразаюць у адпаведным месцы абвязкі. У XXI стагоддзі апісанне тэхнікі і інструкцыі па выкананні вядомыя толькі са старых публікацый[5].

Зноскі

  1. ↑ Brožovaná tkanina(недаступная спасылка). Textilní výzkumný ústav (2006-2008). Архівавана з першакрыніцы 4 мая 2023. Праверана 3 сакавіка 2024.
  2. ↑ а б в г Hennig a kol.: Gewebetechnik, VEB Fachbuchverlag Leipzig 1978, str. 167—168
  3. ↑ Vzorování tkanin s přídavnými nitěmi. TU Liberec (31 мая 2001).
  4. ↑ Old World Weavers. departures (30 сакавіка 2010).
  5. ↑ Arndt: Handbuch Weben, Haupt Verlag 2006, ISBN 978-3-258-06993-7, str. 185—186

Літаратура

[правіць | правіць зыходнік]
  • Lethaby: Handloom Weaving, Isaac Pitman & Sons 1920
  • Kießling/Matthes: Textil-Fachwörterbuch, Берлін 1993, ISBN 3-7949-0546-6

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]
commons: Брашэ на Вікісховішчы
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Брашэ&oldid=4764285"