Пліс

Пліс (нідэрл.: pluis, ням.: Plisch, фр.: peluche ад лац.: pilus — «волас») — баваўняная або шарсцяная тканіна з доўгім ворсам да 6 мм, выкананая ў аксамітнай тэхніцы і падобная на плюш.

Пліс з’явіўся ў Расіі ў XVIII стагоддзі і карыстаўся вялікай папулярнасцю, хоць і саступаў аксаміту ў прэстыжы. Як правіла, пліс выпускалі аднатонным, але ў самых розных адценнях: ад глыбокага чорнага да чырвона-карычневага, шаравата-жоўтага і серабрыста-сіняватага. Найбольш вядомыя гатункі пліса — вельвецін і бівер. Дваране і заможныя людзі насілі з пліса хатняе адзенне і мяккі зручны абутак. Плісавая куртка прысутнічае ў «Паненцы-сялянцы» А. С. Пушкіна, у І. А. Ганчарова ў «Абломаве» ў плісавых панталонах хадзіў з кута ў кут бацька Ілюшы. У купецтва і заможнага сялянства пліс карыстаўся асаблівым поспехам, яны заказвалі сабе з плісу прыбраную вопратку: кафтан, паддзёўкі, штаны, картузы. У «Карабейніках» М. А. Някрасава дробныя гандляры разносяць тавары па вёсках «Паркалі ёсць у нас багатыя, ёсць міткаль, кумач і пліс». Данскія казачкі у канцы XIX — пачатку XX стагоддзя насілі зімой пліскі — паліто прамога крою з пліса на ваце з падшэўкай, аздобленыя круглым каўняром, чорнымі стужкамі і карункамі на грудзях. Звычайна пліс сустракаўся ў мужчынскім гардэробе, тым не менш, пластычныя ўласцівасці тканіны прыцягнулі і жаночых майстроў. У «Мёртвыя душы» М. В. Гогаля адна вельмі ветлівая дама з-за нязручнасці ў назе парушыла стыль адзення і з’явілася на баль у хатніх плісавых ботах. У XIX стагоддзі з’явіўся мэблевы пліс з шарсцяным ворсам для абіўкі мэблі ў бюджэтным выкананні.

Літаратура

• Андреева Р. П. Плис // Энциклопедия моды. — СПб.: Издательство «Литера», 1997. — С. 290. — ISBN 5-86617-030-2.
• Р. М. Кирсанова. Плис // Костюм в русской художественной культуре 18 — первой половины 20 вв.: Опыт энциклопедии / под ред. Т. Г. Морозовой, В. Д. Синюкова. — М.: Большая Российская энциклопедия, 1995. — С. 217—218. — 383 с.: ил. с. — 50 000 экз. — ISBN 5-85270-144-0.
• Кирсанова Р. М. Плис // Розовая ксандрейка и драдедамовый платок: Костюм — вещь и образ в русской литературе XIX в. / под ред. Э. Б. Кузьминой. — М.: Книга, 1989. — С. 182. — 286 с. — 55 000 экз. — ISBN 5-212-00130-7.