Аксаміт

Аксамітны кафтан

Аксаміт  (аг.-усх.-слав.: аксамитъ, оксамитъ ад стар.-грэч.: ἑξάμιτον — з шасці нітак) — тканіна з натуральнага шоўку або хімічнага валакна з густым разрезным ворсам на адным баку. Даўжыня ворса — звычайна 1—2 мм.

Аснова аксаміту, як правіла, баваўняная. Аксаміт выкарыстоўваюць для пашыву адзення, для аздаблення і ў дэкаратыўных мэтах.

Класіфікацыя

• Плюш — асноўны аксаміт з высокім ворсам (2,2 мм). Ворс фармуюць ніткі асновы.
• Вельвет — утковы аксаміт, або паўбархат. Ворс утвараюць утковыя ніткі.

У свеце

Аксаміт — адна з самых старажытных тканін — паходзіць з Індыі, ён быў распаўсюджаны ў Кітаі, з Сярэдневякоўя — у Заходняй Еўропе, у прыватнасці вырабляўся ў Італіі.

На Русі аксаміт вядомы з часоў Кіеўскай Русі, тканіны з гэтага матэрыялу згадваюцца ў «Слове пра паход Ігаравы»:

...уцяклі палавецкія прыгожыя дзяўчаты, а з імі золата, і павалокі, і дарагія аксаміты... Арыгінальны тэкст (стар.-руск.)   '...помчаша красныя дѣвкы половецкыя, а съ ними злато, и паволокы, и драгыя оксамиты...'

Аксамітам таксама называлі багата арнаментаваную расліннымі ўзорамі ці разводамі шаўковую, шчыльную, варсаваную двухасноўная тканіну з залотнымі і сярэбранымі ніткамі ва ўтку, падобную да аксаміту часоў Адраджэння.

Літаратура

• Українська радянська енциклопедія : у 12 томах / за ред. М. Бажана. — 2-ге вид. — К.: Головна редакція УРЕ, 1974–1985., К., 1982, стор. 516
• Оксамит // Українська мала енциклопедія : 16 кн : у 8 т. / проф. Є. Онацький. — Буенос-Айрес, 1962. — Т. 5, кн. IX : Літери На — Ол. — С. 1199—1200. — 1000 екз.