Светлагорскі раён: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
др r2.6.4) (робат змяніў: fr:Raïon de Svetlahorsk |
→Сучасны стан: дапаўненне |
||
| Радок 65: | Радок 65: | ||
Дзейнічаюць 38 дашкольных, 33 агульнаадукацыйныя, 5 пазашкольных устаноў, 2 міжшкольныя вучэбна-вытворчыя камбінаты ([[2007]]/[[2008|08]] н. г.); [[2 (лік)|2]] прафесійна-[[Тэхніка|тэхнічныя]] навучальныя установы, індустрыяльны каледж, філіял Інстытута [[Кіраванне|кіравання]] і прадпрымальніцтва. 5 дзіцячых мастацкіх школ; 42 бібліятэкі; 46 цэнтраў, дамоў культуры і клубаў; [[Кіно|кіна]]-відэасетка. Музей, дом рамёстваў, карцінная галерея. 6 [[Спорт|спартыўных]] школ, 3 стадыёна. У медыцынскім аб'яднанні – болей за 40 устаноў аховы [[Здароўе|здароўя]]. [[Санаторый]] "[[Серабро|Сярэбраныя]] ключы". |
Дзейнічаюць 38 дашкольных, 33 агульнаадукацыйныя, 5 пазашкольных устаноў, 2 міжшкольныя вучэбна-вытворчыя камбінаты ([[2007]]/[[2008|08]] н. г.); [[2 (лік)|2]] прафесійна-[[Тэхніка|тэхнічныя]] навучальныя установы, індустрыяльны каледж, філіял Інстытута [[Кіраванне|кіравання]] і прадпрымальніцтва. 5 дзіцячых мастацкіх школ; 42 бібліятэкі; 46 цэнтраў, дамоў культуры і клубаў; [[Кіно|кіна]]-відэасетка. Музей, дом рамёстваў, карцінная галерея. 6 [[Спорт|спартыўных]] школ, 3 стадыёна. У медыцынскім аб'яднанні – болей за 40 устаноў аховы [[Здароўе|здароўя]]. [[Санаторый]] "[[Серабро|Сярэбраныя]] ключы". |
||
Намінальная налічаная сярэднямесячная заработная плата работнікаў раёна — 1449,6 тыс. бел. руб. ([[студзень]] — [[травень]] [[2011]] г.)<ref>[[http://svetlahorsk.belarda.org/index.php?mod=news&id=400 Пяцігодка прайшла дарма.]]</ref>. |
|||
== Славутасці == |
== Славутасці == |
||
Версія ад 13:35, 22 жніўня 2011
| Светлагорскі раён | |||||
|---|---|---|---|---|---|
|
|||||
| Краіна |
 Беларусь |
||||
| Уваходзіць у | Гомельская вобласць | ||||
| Уключае |
 г. Светлагорск,  г. п. Парычы, р. п. Сасновы Бор, 6 сельсаветаў |
||||
| Адміністрацыйны цэнтр |
 Светлагорск |
||||
| Дата ўтварэння | 29 ліпеня 1961 | ||||
| Кіраўнік | Дзмітрый Анатолевіч Шабетнік[d] | ||||
| Афіцыйная мова |
Родная мова: беларуская 58,54 %, руская 39,04 % Размаўляюць дома: беларуская 22,95 %, руская 72,79 %[1]беларуская, руская |
||||
| Насельніцтва (2009) |
90 125 чал.[1] (4-е месца) | ||||
| Шчыльнасць | 47,49 чал./км² (3-е месца) | ||||
| Нацыянальны склад |
беларусы — 88,62 %, рускія — 8,68 %, украінцы — 1,73 %, іншыя — 0,97 %[1] |
||||
| Канфесійны склад |
 хрысціяне — праваслаўныя, католікі, інш. |
||||
| Плошча |
1 899,91[2] (11-е месца) |
||||
| Вышыня над узроўнем мора |
128 м[3] | ||||
 |
|||||
| Код аўтам. нумароў | 3 | ||||
| Афіцыйны сайт | |||||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |||||
Шаблон:Вызн — адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў Гомельскай вобласці, Рэспубліка Беларусь. Адміністрацыйны цэнтр – г. Светлагорск.
Размешчаны на поўначы вобласці, на раўніне Гомельскае Палессе, паўночная частка — на Цэнтральна-Бярэзінскай раўніне. Клімат — умерана-кантынентальны. Працякае р. Бярэзіна з прытокамі.
Мяжуе з раёнамі: на поўначы — з Бабруйскім (Магілёўскай вобласці), на ўсходзе — са Жлобінскім, на паўднёвым усходзе — з Рэчыцкім, на паўднёвым захадзе — з Калінкавіцкім, на захадзе — з Акцябрскім. У раёне — г. Светлагорск, гарадскі пасёлак Парычы, рабочы пасёлак Сасновы Бор; 101 сельскі населены пункт, 6 сельскіх Саветаў: Асташкавіцкі, Баравікоўскі, Давыдаўскі, Краснаўскі, Мікалаеўскі, Чыркавіцкі.
Гісторыя
З 1639 г. ў гістарычных крыніцах узгадваецца Парыцкі двор — тэрыторыя, якая ўключала ў сябе большую частку сучаснага Светлагорскага раёна, у тым ліку в. Шацілкі (цяпер г. Светлагорск). Парыцкі двор існаваў да 1793 г., знаходзіўся ў Бабруйскім старостве Рэчыцкага павету Вялікага Княства Літоўскага, Рэч Паспалітая.
З 22 ліпеня 1793, у выніку ІІ-га падзелу Рэчы Паспалітай, тэрыторыя раёна — у складзе Расійскай Імперыі, у Бабруйскім павеце Мінскай губерні. З 1886 г. вядома Парыцкая воласць.
17 ліпеня 1924 утвораны Парыцкі раён, 9 чэрвеня 1960 г. цэнтр раёна перанесены ў г. п. Шацілкі. 29 ліпеня 1961 гарадскі пасёлак Шацілкі пераўтвораны ў горад Светлагорск[4], а раён перайменаваны ў Светлагорскі.
Сучасны стан
У раёне — прадпрыемствы нафтаздабываючай, электраэнергетычнай, хімічнай, цэлюлозна-папяровай і інш. прамысловасці. Сельская гаспадарка спецыялізуецца ў асноўным на жывёлагадоўлі, збожжавых і кармавых культурах, вырошчванні бульбы. Па тэрыторыі раёна праходзіць чыгунка Жлобін — Калінкавічы, аўтадарогі Бабруйск — Мазыр, Жлобін — Светлагорск, Акцябрскі — Парычы — Рэчыца.
Дзейнічаюць 38 дашкольных, 33 агульнаадукацыйныя, 5 пазашкольных устаноў, 2 міжшкольныя вучэбна-вытворчыя камбінаты (2007/08 н. г.); 2 прафесійна-тэхнічныя навучальныя установы, індустрыяльны каледж, філіял Інстытута кіравання і прадпрымальніцтва. 5 дзіцячых мастацкіх школ; 42 бібліятэкі; 46 цэнтраў, дамоў культуры і клубаў; кіна-відэасетка. Музей, дом рамёстваў, карцінная галерея. 6 спартыўных школ, 3 стадыёна. У медыцынскім аб'яднанні – болей за 40 устаноў аховы здароўя. Санаторый "Сярэбраныя ключы".
Намінальная налічаная сярэднямесячная заработная плата работнікаў раёна — 1449,6 тыс. бел. руб. (студзень — травень 2011 г.)[5].
Славутасці
Знакамітыя ўраджэнцы раёна: акадэмік С. М. Некрашэвіч — ініцыятар стварэння і першы старшыня Інстытута беларускай культуры (цяпер — Нацыянальная Акадэмія навук Беларусі); М. А. Міцкевіч — тэатральны рэжысёр, заслужаны дзеяч мастацтваў Беларусі; П. М. Стэфаноўскі — лётчык-выпрабавальнік, Герой Савецкага Саюза, Васіль Цімафеевіч Якавенка і інш.
Сярод старадаўніх славутасцей у раёне — Здудзіцкі каменны крыж. У 17 ст. на тэрыторыі раёна знаходзіўся г. Казімір, які меў Магдэбургскае права; аб ім нагадвае Каралёваслабодскі камень з крыжом.
Гл. таксама
Галерэя
-
Здудзіцкі каменны крыж, 14 ст. -
Герб г. Казімір, 1643 г. -
Каралёваслабодскі камень з крыжом, 17 ст. -
С. М. Некрашэвіч.
Зноскі
- ↑ а б в Вынікі перапісу 2009 года
- ↑ «Дзяржаўны зямельны кадастр Рэспублікі Беларусь» (па стане на 1 студзеня 2011 г.)
- ↑ GeoNames — 2005. Праверана 9 ліпеня 2017.
- ↑ http://svetlahorsk.belarda.org/info/local_info/dakumenty
- ↑ [Пяцігодка прайшла дарма.]
Літаратура
- БУДРЭВІЧ Г. Я., ПАЎЛАВЕЦ Р. Р. Светлагорскі раён / Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14. Мн., 2002. С. 254.
- Волости и важнейшие селения Европейской России. Вып. V. Губернии Литовской и Белорусской областей. СПб., 1886.
- КЕРНАЖЫЦКІ К. Аграрная рэформа ў Бабруйскім старостве і эканамічнае становішча яго насельніцтва з 17 да паловы 19 ст. Мн., 1931.
- Памяць. Беларусь. Рэспубліканская кніга. Мн., 1995. (С. 313 – 316.)
- Памяць. Светлагорск і Светлагорскі раён. У 2-х кн. Кн. 1. Мн., 2000.
- Памяць: Светлагорск і Светлагорскі раён. У 2-х кн. Кн. 2. Мн. 2004.
- Парыцкі раён / Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: У 6 т. Т. 5. Мн., 1999. С. 423 – 424.
- Путешествуйте по Белоруссии. Мн. 1980. (С. 160 – 162.)
- Светлагорскі раён / Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі. Гомельская вобласць. Мн., 1985. С. 334 – 336.
- Светлагорскі раён / Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: У 6 т. Т. 6. Кн. 1. Мн., 2001. С. 258.
.jpg){kind=link}