Жэўжык (персанаж)

Скульптура Жэўжыка, створаная беларускім скульптарам Антонам Шыпіцай паводле ілюстрацый сучаснага беларускага графіка Валерыя Славука.

Жэўжык — адзін з персанажаў беларускай міфалогіі. Добры заступнік рэк і азёр або вадзяное боства.

Апісанне

Жэўжыка ўяўлялі як худога дзядка невялікага росту, з доўгай чырвонай барадой, доўгай шыяй, маленькай галавой, з доўгімі, але маленькімі рукамі, доўгімі пальцамі і тонкімі нагамі. Пры гэтым, Жэўжык неверагодна моцны і спрытны.

Лад жыцця

Жэўжык жыве на дне самага глыбокага возера. Днём ён плавае пад вадой, а ноччу няспешна аб’язджае свае ўладанні на лодцы, разганяючы пікай хвалі. Паводле падання беларускага фальклору, Жэўжык можа адной рукой выцягнуць лодку з вады і выратаваць людзей, якія апынуліся ў небяспецы на вадзе. Для людзей Жэўжык застаецца нябачным, бо плавае па роўнядзі рэк і азёр на нябачным чаўне.

Жэўжык можа не толькі выратаваць чалавека з вады, ён у сілах утаймаваць вецер і нават буру. Жэўжыку падпарадкоўваюцца ўсе вадзяныя духі, у тым ліку Вадавік і Лазавік.

У Беларусі ёсць вядомыя прымаўкі, звязаныя з вобразам Жэўжыка:

• «Які Жэўжык» — які спрытны!
• «Бы Жэўжык нырае» — нібы Жэўжык плавае;
• «Жэўжык — ты — Рудая Барада …» — ах, Жэўжык — рыжая барада…
• Жэўжык — часам значыць карлік ці нават проста — хлапчук.

•