Біржай: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
→‎У Сеціве: больш не распазнаецца як ізаляваны артыкул, removed: {{ізаляваны артыкул}}
дадатак, шаблон
Радок 1: Радок 1:
{{НП
'''Біржай''' — горад у паўночнай [[Літва|Літве]], размяшчаецца на рэках [[Апашча]] і [[Аглуюна]] і на беразе возера [[Шырвена]]. Біржай з'яўляюцца адміністрацыйным цэнтрам [[Біржайскі раён|Біржайскага раёна]] [[Панявежскі павет|Панявежскага павета]] Літвы. Горад размяшчаецца за 201 км на поўнач ад [[Вільня|Вільнюса]], недалёка ад мяжы з [[Латвія]]й. [[Чыгунка]]й (з [[1938]] года) злучаецца з [[Панявеж]]ам. Насельніцтва горада налічваецца каля 15 тыс. чалавек.
|статус = горад
|беларуская назва = '''Біржай'''
|арыгінальная назва = Biržai
|краіна = Літва
|герб = Birzai_COA.gif
|сцяг =
|lat_dir = N|lat_deg = 56|lat_min = 12|lat_sec =
|lon_dir = E|lon_deg = 24|lon_min = 45|lon_sec =
|CoordAddon = type:city(15000)_region:LT
|CoordScale =
|плошча =
|часавы пояс = +2
|DST =
|тэлефонны код =
|паштовы індэкс =
|аўтамабільны код =
|катэгорыя ў Commons =
|сайт =
|мова сайта =
}}
'''Біржай''' ({{lang-lt|Biržai}})— горад у паўночнай [[Літва|Літве]], з'яўляюцца адміністрацыйным цэнтрам [[Біржайскі раён|Біржайскага раёна]] [[Паневяжыскі павет|Паневяжыскага павета]].


Горад размешчаны за 201 км на поўнач ад [[Вільня|Вільнюса]], недалёка ад мяжы з [[Латвія]]й. Праз горад праходзіць [[чыгунка]] (з [[1938]] года) злучае з [[Паневяжыс]]ам. Насельніцтва горада складае каля 15 тыс. чалавек.
Размешчаны на рэках [[Апашча]] і [[Аглуюна]] і на беразе возера [[Шырвена]].

== Назва ==
Існуе некалькі варыянтаў паходжання назвы горада. Некаторыя лічаць, што назва ўтварылася ад літоўскага слова ''beržas'', што перакладаецца як [[бяроза]], некаторыя лічаць, што назву гораду дало месца на якім ён быў пабудаваны - ''biržė'', месца вырубленага леса.
== Гісторыя ==
== Гісторыя ==
Першыя згадкі аб горадзе адносяцца да [[1455]] года, калі [[Казімір Ягелончык]] падарыў горад свайму сакратару ''Рыгору Фрыдконісу''. Фрыдконс памёр бяздзетным і горад перайшоў [[Радзівілы|Радзівілам]]. Ва ўласнасці Радзівілаў горад знаходзіўся з [[1492]] года да смерці [[Багуслаў Радзівіл|Багуслава Радзівіла]] ў [[1669]] годзе, калі горад перайшоў у нямецкую ўласнасць, як прыданае дачкі Багуслава. У [[1589]] годзе Біржай атрымалі [[магдэбургскае права]]. Біржай вярнуліся ва ўласнасць Радзівілаў у другой палове [[18 стагоддзе|XVIII стагоддзя]]. Горад атрымаў развіццё дзякуючы таму, што ён знаходзіўся на гандлёвым шляху [[Рыга]] — [[Вільнюс]].
Першыя згадкі аб горадзе адносяцца да [[1455]] года, калі [[Казімір Ягелончык]] падараваў горад свайму сакратару [[Рыгор Фрыдконіс|Рыгору Фрыдконісу]]. Фрыдконіс памёр бяздзетным і горад перайшоў [[Радзівілы|Радзівілам]]. Ва ўласнасці Радзівілаў горад знаходзіўся з [[1492]] года да смерці [[Багуслаў Радзівіл|Багуслава Радзівіла]] ў [[1669]] годзе, калі горад перайшоў у нямецкую ўласнасць, як прыданае дачкі Багуслава. У [[1589]] годзе Біржай атрымаў [[магдэбургскае права]]. Горад вярнуўся ва ўласнасць Радзівілам у другой палове [[18 стагоддзе|XVIII стагоддзя]]. Горад атрымаў развіццё дзякуючы гандлёваму шляху [[Рыга]] — [[Вільнюс]].
[[Image:Lithuania Birże Radziwiłł Castle.jpg|thumb|left|Замак Радзівілаў]]
Біржай быў значна зруйнаваны пад час [[Паўночная вайна|паўночнай вайны]]. У [[1701]] годзе ў горадзе было заключана пагадненне паміж расійскім царом [[Пётр I|Пятром І]] і каралём [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] [[Аўгуст Моцны|Аўгустам Моцным]] аб сумесных дзеяннях супраць [[Швецыя|шведаў]].


Пасля падзелу Рэчы Паспалітай, горад у [[1794]] годзе быў перададзены [[Тышкевічы|Тышкевічам]].
Горад быў значна зруйнаваны пад час [[Паўночная вайна|паўночнай вайны]]. У [[1701]] годзе ў Біржай была заключаная дамова паміж расійскім царом [[Пётр I|Пятром І]] і каралём [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] [[Аўгуст Моцны|Аўгустам Моцным]] аб сумесных дзеяннях супраць [[Швецыя|шведаў]].
Пасьля падзелу Рэчы Паспалітай горад у [[1794]] годзе быў перададзены [[Тышкевічы|Тышкевічам]].


З [[1950]] года Біржай — раённы цэнтр [[Літоўская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка|Літоўскай ССР]].
З [[1950]] года Біржай — раённы цэнтр [[Літоўская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка|Літоўскай ССР]], з 1990 года ў складзе Літоўскай Рэспублікі.


== Гл. таксама ==
* [[Радзівілы]]
== У Сеціве ==
== У Сеціве ==
{{Commons|Category:Biržai|выгляд=міні}}
{{Commons|Category:Biržai|выгляд=міні}}
Радок 14: Радок 43:


[[Катэгорыя:Гарады Літвы]]
[[Катэгорыя:Гарады Літвы]]

{{DEFAULTSORT:Біржай}}


[[bat-smg:Biržā]]
[[bat-smg:Biržā]]

Версія ад 11:05, 25 жніўня 2010

Горад
Біржай
Biržai
Герб
Герб
Краіна
Каардынаты
Першая згадка
1455
Плошча
  • 16,35 км²
Вышыня цэнтра
53 м
Водныя аб’екты
Насельніцтва
  • 10 444 чал. (1 студзеня 2023)[1]
Часавы пояс
Паштовыя індэксы
LT-41001
Афіцыйны сайт
birzai.lt (літ.)
Біржай на карце Літвы
Біржай (Літва)
Біржай
Біржай (Літва)
Біржай

Біржай (літ.: Biržai)— горад у паўночнай Літве, з'яўляюцца адміністрацыйным цэнтрам Біржайскага раёна Паневяжыскага павета.

Горад размешчаны за 201 км на поўнач ад Вільнюса, недалёка ад мяжы з Латвіяй. Праз горад праходзіць чыгунка1938 года) злучае з Паневяжысам. Насельніцтва горада складае каля 15 тыс. чалавек. Размешчаны на рэках Апашча і Аглуюна і на беразе возера Шырвена.

Назва

Існуе некалькі варыянтаў паходжання назвы горада. Некаторыя лічаць, што назва ўтварылася ад літоўскага слова beržas, што перакладаецца як бяроза, некаторыя лічаць, што назву гораду дало месца на якім ён быў пабудаваны - biržė, месца вырубленага леса.

Гісторыя

Першыя згадкі аб горадзе адносяцца да 1455 года, калі Казімір Ягелончык падараваў горад свайму сакратару Рыгору Фрыдконісу. Фрыдконіс памёр бяздзетным і горад перайшоў Радзівілам. Ва ўласнасці Радзівілаў горад знаходзіўся з 1492 года да смерці Багуслава Радзівіла ў 1669 годзе, калі горад перайшоў у нямецкую ўласнасць, як прыданае дачкі Багуслава. У 1589 годзе Біржай атрымаў магдэбургскае права. Горад вярнуўся ва ўласнасць Радзівілам у другой палове XVIII стагоддзя. Горад атрымаў развіццё дзякуючы гандлёваму шляху Рыга — Вільнюс.

Замак Радзівілаў

Біржай быў значна зруйнаваны пад час паўночнай вайны. У 1701 годзе ў горадзе было заключана пагадненне паміж расійскім царом Пятром І і каралём Рэчы Паспалітай Аўгустам Моцным аб сумесных дзеяннях супраць шведаў.

Пасля падзелу Рэчы Паспалітай, горад у 1794 годзе быў перададзены Тышкевічам.

З 1950 года Біржай — раённы цэнтр Літоўскай ССР, з 1990 года ў складзе Літоўскай Рэспублікі.

Гл. таксама

У Сеціве

  1. Resident population by city / town at the beginning of the yearState Data Agency of Lithuania, 2023. Праверана 12 лютага 2023.