Усяслаў Васількавіч

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Усяслаў Васількавіч
князь полацкі
1162 — 1167
Папярэднік Рагвалод Барысавіч
Пераемнік Валадар Глебавіч
1167 — 1180
Папярэднік Валадар Глебавіч
Пераемнік Уладзімір

Нараджэнне пасля 1101
Смерць пасля 1180
Род Рурыкавічы
Бацька Васілька Святаславіч[1]
Веравызнанне хрысціянства

Усяслаў Васількавіч (пасля 1101 — пасля 1180) — князь полацкі (11621167, 1167 — пасля 1180)[2].

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Сын полацкага князя Васількі Святаславіча. Магчыма, упершыню згадваецца як «Усяслаў з Полацка» сярод удзельнікаў паходу на Ушчыж[3], полацкім князём тады быў Рагвалод Барысавіч, напэўна, Усяслаў браў удзел у паходзе з яго згоды і з полацкімі сіламі. Ёсць думка, што да 1162 года княжыў у Віцебску[2][3]. Заняў полацкі сталец ў 1162 годзе пасля паразы Рагвалода Барысавіча ад менскага князя Валадара Глебавіча[2], пасля цяжкіх страт палачан Рагвалод не вярнуўся ў Полацк, а пайшоў княжыць у Друцк. Палачане заклікалі на сталец Усяслава, які валадарыў пры падтрымцы смаленскіх князёў і не ладзіў з менскімі Глебавічамі.

У 1167 годзе менскі князь Валадар, з войскам дзе было шмат літоўцаў, выступіў супраць Усяслава Васількавіча, перамог у бітве і заняў полацкі сталец, заключыў з вечам умовы і замацаваў крыжацалаваннем[2]. Затым накіраваўся на Віцебск, куды ўцёк Усяслаў, але даведаўшыся, што на дапамогу віцяблянам ідзе смаленскі князь Раман Расціславіч, вярнуўся ў Менск. Васілька зноў заняў полацкі сталец[2].

У 1175 годзе будучы полацкім князям таксама неяк кантраляваў Віцебск, пры гэтым захоўваў даўнюю сувязь са смаленскімі князямі, бо сватоў па дачку «Усяслава Віцебскага» уладзімірскі князь Яраполк Расціславіч паслаў «к Смоленьску».

У 1178/1179 годзе ноўгарадскі князь Мсціслаў Расціславіч пайшоў на Полацк, але старэйшы брат, смаленскі князь Раман Расціславіч, папярэдзіўшы яго пра гэтага паслаў смаленскае войска на чале з сваім сынам Мсціславам на дапамогу палачанам. Такім чынам, паход наўгародцаў не адбыўся, але, мусіць, гэты выпадак абвастрыў полацка-смаленскія адносіны, што выявілася наступнымі гадамі.

Усяслаў Васількавіч апошні раз успамінаецца пад 1180 годам[2], калі разам з іншымі князямі выступіў супраць смаленскіх князёў, сваіх былых патронаў, у паход пад Друцк на баку чарнігаўскіх Ольгавічаў.

Мусіць, неўзабаве па 1180 годзе Усяслаў памёр.

Некаторыя даследчыкі атаясняюць Усяслава Васількавіча са згаданым пад 1186 годам «Усяславам з Друцка»[3].

Сям’я[правіць | правіць зыходнік]

Быў жанаты з дачкой смаленскага князя Расціслава Мсціславіча, прынамсі ў 1178/1179 годзе Іпацеўскі летапіс называе яго «зяцем» (т.б. мужам сястры) Рамана і Мсціслава Расціславічаў.

Меў прынамсі адну дачку, якая 11.2.1175 года выйшла замуж за ўладзімірскага князя Яраполка Расціславіча.

Зноскі

  1. Русский биографический словарь / пад рэд. A. PolovtsovСПб.: 1905. — Т. 14.
  2. а б в г д е Всеслав Василькович // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 129. — 737 с.
  3. а б в ЭГБ 2003.

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]