Перайсці да зместу

Цяльшэй

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
(Пасля перасылкі з Цельшай)
Горад
Цяльшэй
літ.: Telšiai
Герб Сцяг
Герб Сцяг
Краіна
Павет
Раён
Каардынаты
Першая згадка
1450
Ранейшыя назвы
Цельшы
Плошча
  • 23,14 км²
Вышыня цэнтра
128 м
Насельніцтва
  • ▼22 261 чал. (1 студзеня 2023)[1]
Часавы пояс
Тэлефонны код
458
Паштовыя індэксы
LT-87001
Афіцыйны сайт
Цяльшэй на карце Літвы
Цяльшэй (Літва)
Цяльшэй

Цяльшэ́й (літ.: Telšiai, беларуская назва — Це́льшы) — горад у паўночна-заходняй Літве, з’яўляецца адміністрацыйным цэнтрам Цяльшэйскага павета.

Геаграфія

[правіць | правіць зыходнік]

Горад размешчаны на паўночным беразе возера Масціс, за 201 км на паўночны захад ад Вільнюса, за 185 км ад Каўнаса і за 109 км на захад ад Панявежыса. Праз горад ідзе чыгунка Шаўляй — Крацінга.

Горад лічыцца гістарычнай сталіцай Жамойці.

Гісторыя

[правіць | правіць зыходнік]

Першыя згадкі аб паселішчы датуюцца 1398 годам. Цяльшэй быў сталіцай аднаго з жмудскіх князёў. Першы касцёл быў пабудаваны ў 1612 годзе каралём Жыгімонтам Вазам. А ў 1626 годзе Павел Сапега заснаваў тут кляштар бернардзінцаў, які быў закрыты рускімі ўладам толькі ў 1832 годзе. У 1791 годзе горад атрымаў гарадскія правы і герб ад караля Станіслава Аўгуста Панятоўскага.

Пасля трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай горад трапіў у склад Расійскай імперыі. Пад час паўстання 1830 года горад быў адным з цэнтраў дзейнасці паўстанцаў.

З 1990 года ў складзе Літоўскай Рэспублікі.

Насельніцтва

[правіць | правіць зыходнік]
Год Колькасць
1665 300
1823 5 000
1870 6 481
1897 6 205 [2]
1900 6 288
1923 4 691 [2]
1931 4 983
1939 5 874 [2]
1959 13 460 [2]
1970 20 220 [2]
1979 26 918 [2]
Год Колькасць
1989 33 553 [2]
2001 31 406 [1]
2001 31 460 [2]
2002 31 107 [1]
2003 30 794 [1]
2004 30 230 [1]
2005 30 539 [2]
2005 29 516 [1]
2006 30 339 [2]
2006 28 567 [1]
2007 30 174 [2]
Год Колькасць
2007 27 797 [1]
2008 27 314 [1]
2008 30 011 [2]
2009 26 936 [1]
2009 29 883 [2]
2010 29 764 [2]
2010 26 363 [1]
2011 25 651 [1]
2011 25 540 [2]
2012 25 205 [2]
2013 24 773 [2]
Год Колькасць
2014 24 295 [2]
2015 23 964 [2]
2016 23 563 [2]
2017 22 703 [3]
2018 22 039 [4]
2019 21 555 [5]
2020 21 287 [5]
2021 22 642 [1]
2022 22 264 [5]
2023 22 261 [1]

Гарады-пабрацімы

[правіць | правіць зыходнік]

Вядомыя асобы

[правіць | правіць зыходнік]

Крыніцы

[правіць | правіць зыходнік]
  1. ↑ а б в г д е ё ж з і к л м н Resident population by city / town at the beginning of the year — State Data Agency of Lithuania, 2023. Праверана 12 лютага 2023.
  2. ↑ а б в г д е ё ж з і к л м н о п р с т у http://pop-stat.mashke.org/lithuania-cities.htm
  3. ↑ State Data Agency of Lithuania Праверана 18 лютага 2018.
  4. ↑ State Data Agency of Lithuania Праверана 2 чэрвеня 2019.
  5. ↑ а б в Resident population by city / town at the beginning of the year — State Data Agency of Lithuania, 2023. Праверана 19 чэрвеня 2022.

Літаратура

[правіць | правіць зыходнік]
  • Живописная Россия: Отечество наше в его земельном, историческом, племенном, экономическом и бытовом значении: Литовское и Белоруское Полесье / под общ. ред. П. П. Семенова. — репринт. воспр. изд. 1882 г. — Минск : БелЭн, 1993. — 550 с.
  • Материалы для географии и статистики России, собранные офицерами Генерального штаба. Ковенская губерния / сост. Д. Афанасьев. — Санкт-Петербург : Общественная польза, 1861. — 745 с.
  • Gadon, M. Opisanie Powiatu Telszewskiego w Guberni Kowieńskiej w dawnem Xięstwie Żmujdzkiem położonego / M. Gadon. — Wilno : druk. S. Blumowicza, 1846. — 186 s.

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Цяльшэй&oldid=4832848"