Тайвань: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Xqbot (размовы | уклад)
др r2.7.3) (робат дадаў: gag:Kitay Respublikası (Tayvan)
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1: Радок 1:
{{Нейтральнасць}}
{{Нейтральнасць}}
{{Дзяржава
{{Краіна
|Беларуская назва= Кітайская Рэспубліка
|назва па-свойму=中華民國 <br/>Zhōnghuá Mínguó
|Арыгінальная назва= {{lang|zh|中華民國}}<br /><small>(Zhōnghuá Mínguó)</small>
|назва па-беларуску=Тайвань
|Родны склон= Кітайскай Рэспублікі
|герб=Republic_of_China_National_Emblem.svg
|Герб= Republic of China National Emblem.svg
|сцяг=Flag_of_the_Republic_of_China.svg
<!--|Замест герба=-->
|дэвіз=няма
<!--|Дэвіз=-->
|месца=LocationROC.png
|Назва гімна= Тры народных прынцыпу
|мова= Мандарын
<!--|Аўдыё=-->
|сталіца=Тайбэй (дэ-факта) <br/> Нанкін (дэ-юрэ)
|Форма кіравання= [[Рэспубліка]]
|прадстаўнік=Су Цэнг-чанг
|Дзяржаўная рэлігія=
|кіраўнік дзяржавы=Чэн Шуй-біян
|lat_dir =N |lat_deg =23 |lat_min =50 |lat_sec = 0
|плошча=35,980
|lon_dir =E |lon_deg =120 |lon_min =56 |lon_sec =0
|насельніцтва=22,814,636
|region =
|год=2006
|CoordScale =2000000
|шчыльнасць насельніцтва=640
|На карце= Locator map of the ROC Taiwan.svg
|грашовая адзінка=Новы Тайваньскі Долар
|Мова=[[Кітайская мова|Кітайская]]
|часавы пояс=UTC+8
|Спрэчны статус=так
|гімн=Нацыянальны гімн Тайваня
<!--|Заснавана=-->
|нумарныя знакі=
|Абвяшчэнне незалежнасці= [[10 кастрычніка]] [[1911]]
|TLD=.tw
|Дыпламатычнае прызнанне= [[Знешняя палітыка Кітайскай Рэспублікі|частковае]]<ref name="newsru.com">[http://newsru.com/world/14jan2008/malavi_print.html Малаві перастала прызнаваць суверэнітэт Тайваня]</ref>
|міжнародны тэлефонны код=+886
|Незалежнасць ад=
|схем.карта=Taiwan-CIA_WFB_Map.png
<!--|Дата ліквідацыі=-->
|}}
<!--|Прычына ліквідацыі=-->
|Сталіца= [[Тайбэй]]<ref>[http://www.gio.gov.tw/taiwan-website/abroad/ru/glance/ch12.htm Government Information Office]</ref>
|Найбуйнейшы горад= [[Тайбэй]]
|Пасады кіраўнікоў= [[Прэзідэнт Кітайскай Рэспублікі|Прэзідэнт]]<br />[[Прэм'ер-міністр Кітайскай Рэспублікі|Прэм'ер-міністр]]
|Кіраўнікі= [[Ма Інцзю]]<br />[[Чэнь Чун]]
|Месца па тэрыторыі= 134
|Тэрыторыя= 35 980
|Працэнт вады= 10,3
|Месца па насельніцтву= 50
|Насельніцтва= 23 188 078<ref name="eng.stat.gov.tw">[http://eng.stat.gov.tw/mp.asp?mp=5 Official National Statistics Taiwan estimate]</ref>
|Год перапісу= 2011
|Шчыльнасць насельніцтва= 640
|ВУП= 711,418 млрд.
|Год разліку ВУП= 2008
|Месца па ВУП= 19
|ВУП на душу насельніцтва= 30 881
<!--|Авіякампанія=-->
|Валюта= [[Новы тайваньскі долар]]
|Дамен= [[.tw]]
|Тэлефонны код= 886
|Часавы пояс=UTC/GMT+8
<!--|Примечания=-->
}}
'''Тайвань''' або '''Кітайскі Тайбэй''', '''Рэспубліка Кітай''' — дзяржава ва [[Усходняя Азія|Усходняй Азіі]]. Раней кіраўніцтва Рэспублікі Кітай кантралявала ўсе тэрыторыі, за якімі замацаваная назва Кітай, акрамя [[Горад Макаа|Макаа]] і [[Горад Ганконг|Ганконга]]. Але ж пасля грамадзянскае вайны кіраўніцтва Рэспублікі Кітай было выгнанае па-за межы мацерыка; зараз яно кантралюе толькі тэрыторыі [[Востраў Тайвань|астравоў Тайвань]], [[Востраў Пескадорас|Пескадорас]], [[Востраў Кіньмень|Кіньмень]] і [[Востраў Мацу|Мацу]]. З пачатка 1990-ых гадоў усё часцей выкарыстоўваецца ў СМІ і паўсядзённым ужытку па ўсім свеце назва Тайвань, калі размова ідзе пра Рэспубліку Кітай, назва [[Кітай]] жа ёсць практычна манапалізаванаю Кітайскай Народнай Рэспублікай. У міжнародных арганізацыях і, напрыклад, на [[Алімпійскія гульні|Алімпійскіх гульнях]], Рэспубліка Кітай удзельнічае з імем Кітайскі Тайбэй. У афіцыйных дакументах на беларускай мове мусіць ужывацца назва "Тайвань".
'''Тайвань''' або '''Кітайскі Тайбэй''', '''Рэспубліка Кітай''' — дзяржава ва [[Усходняя Азія|Усходняй Азіі]]. Раней кіраўніцтва Рэспублікі Кітай кантралявала ўсе тэрыторыі, за якімі замацаваная назва Кітай, акрамя [[Горад Макаа|Макаа]] і [[Горад Ганконг|Ганконга]]. Але ж пасля грамадзянскае вайны кіраўніцтва Рэспублікі Кітай было выгнанае па-за межы мацерыка; зараз яно кантралюе толькі тэрыторыі [[Востраў Тайвань|астравоў Тайвань]], [[Востраў Пескадорас|Пескадорас]], [[Востраў Кіньмень|Кіньмень]] і [[Востраў Мацу|Мацу]]. З пачатка 1990-ых гадоў усё часцей выкарыстоўваецца ў СМІ і паўсядзённым ужытку па ўсім свеце назва Тайвань, калі размова ідзе пра Рэспубліку Кітай, назва [[Кітай]] жа ёсць практычна манапалізаванаю Кітайскай Народнай Рэспублікай. У міжнародных арганізацыях і, напрыклад, на [[Алімпійскія гульні|Алімпійскіх гульнях]], Рэспубліка Кітай удзельнічае з імем Кітайскі Тайбэй. У афіцыйных дакументах на беларускай мове мусіць ужывацца назва "Тайвань".


Радок 49: Радок 72:
* [[Tuntex Sky Tower]]
* [[Tuntex Sky Tower]]


{{Накід}}
{{зноскі}}
{{Краіны ля Паўднёва-Кітайскага мора}}
{{Азія}}
{{Ціхі акіян}}
{{Кітайская Рэспубліка ў тэмах}}


[[Катэгорыя:Кітай]]
[[Катэгорыя:Часткова прызнаныя дзяржавы]]
[[Катэгорыя:Кітайская Рэспубліка|*]]


{{Link FA|zh}}
{{Link FA|ar}}
{{Link FA|ar}}
{{Link FA|hu}}
{{Link FA|hu}}
{{Link GA|id}}
{{Link FA|zh}}
{{Link GA|de}}
{{Link GA|de}}
{{Link GA|en}}
{{Link GA|en}}
{{Ціхі акіян}}
{{Link GA|id}}


[[ace:Taywan]]
[[ace:Taywan]]

Версія ад 13:05, 8 чэрвеня 2012

Кітайская Рэспубліка
中華民國
(Zhōnghuá Mínguó)
Герб Кітайскай Рэспублікі
Сцяг Кітайскай Рэспублікі Герб Кітайскай Рэспублікі
Гімн: «Тры народных прынцыпу»
Абвяшчэнне незалежнасці 10 кастрычніка 1911
Дыпламатычнае прызнанне частковае[1]
Афіцыйная мова Кітайская
Сталіца Тайбэй[2]
Найбуйнейшы горад Тайбэй
Форма кіравання Рэспубліка
Прэзідэнт
Прэм'ер-міністр
Ма Інцзю
Чэнь Чун
Плошча
• Усяго
• % воднай паверхні
134-я ў свеце
35 980 км²
10,3
Насельніцтва
• Ацэнка (2011)
Шчыльнасць

23 188 078[3] чал. (50-я)
640 чал./км²
ВУП
  • Разам (2008)
  • На душу насельніцтва

$711,418 млрд.  (19-ы)
$30 881
Валюта Новы тайваньскі долар
Інтэрнэт-дамен .tw
Код ISO (Alpha-2) TW
Код ISO (Alpha-3) TWN
Код МАК ROC і TWN
Тэлефонны код +886
Часавыя паясы UTC/GMT+8

Тайвань або Кітайскі Тайбэй, Рэспубліка Кітай — дзяржава ва Усходняй Азіі. Раней кіраўніцтва Рэспублікі Кітай кантралявала ўсе тэрыторыі, за якімі замацаваная назва Кітай, акрамя Макаа і Ганконга. Але ж пасля грамадзянскае вайны кіраўніцтва Рэспублікі Кітай было выгнанае па-за межы мацерыка; зараз яно кантралюе толькі тэрыторыі астравоў Тайвань, Пескадорас, Кіньмень і Мацу. З пачатка 1990-ых гадоў усё часцей выкарыстоўваецца ў СМІ і паўсядзённым ужытку па ўсім свеце назва Тайвань, калі размова ідзе пра Рэспубліку Кітай, назва Кітай жа ёсць практычна манапалізаванаю Кітайскай Народнай Рэспублікай. У міжнародных арганізацыях і, напрыклад, на Алімпійскіх гульнях, Рэспубліка Кітай удзельнічае з імем Кітайскі Тайбэй. У афіцыйных дакументах на беларускай мове мусіць ужывацца назва "Тайвань".

Палітычны статус

Нягледзячы на страту ўлады на тэрыторыі мацерыка, Рэспубліка Кітай дэ-юрэ пазначае сваёй сталіцай горад Нанкін, і да гэтага часу прэтэндуе на землі Кітайскае Народнае Рэспублікі, цэнтральнаазіяцкіх дзяржаў былога СССР, Манголіі, паўночнай М'янмы, хаця гэтыя ае пазіцыі пад цяперашнім кіраўніцтвам Чэн Шуй-біяна востра і рэзка не абазначаныя. А Кітайская Народная Рэспубліка, у сваю чаргу, не прызнае за законнае існаванне Рэспублікі Кітай і таму прэтэндуе на яе тэрыторыю.

Кітайская Народная Рэспубліка і па сённяшні дзень намагаецца дасягнуць кансенсуса і мірна ўніфікаваць Кітай. На выпадак, калі «мірная ўніфікацыя» не здарыцца, Кітайская Народная Рэспубліка ладзіць на ўзбярэжжы Фуджыян ракеты, накіраваныя супраць Рэспублікі Кітай і рыхтуецца да ваеннага ўварвання на яе тэрыторыю. У сваю чаргу, ЗША рыхтуюць войскі Рэспублікі Кітай і экспартуюць амерыканскую зброю на Тайвань. ЗША маюць свой погляд на сітуацыю ў рэгіёне. Згодна з ім, мінулыя непаразуменні не павінны зрабіцца прычынай агрэсіі супраць Тайваня.

У самім Тайвані існуюць розныя меркаванні наконт гэтага. Кіруючая партыя KMT згодна з пазіціяй ЗША і не адмаўляе магчымую ўніфікацыю ў больш-менш аддаленай будучыні. Аднак яна мае шэраг патрабаванняў, якія абавязкова павінна выканаць Кітайская Народная Рэспубліка, калі хоча, каб краіны аб'ядналіся. Вось яны:

  • КНР абавязана дэмакратызаваць сацыяльнае жыццё да ўзроўню Тайваня.
  • КНР абавязана ўзняць узровень жыцця сваіх грамадзянаў да ўзроўню Тайваня.

Іншая партыя, DPP таксама падтрымлівае пазіцыю ЗША, аднак выключае магчымасць уніфікацыі. Прэзідэнт Чэн Шуй-біян мае свой погляд на праблему, згодна з якім, якая бы пазіцыя па ўніфікацыі не была занята, абавязкова трэба праводзіць рэферэндум, каб спытаць у народа, ці згодзен ён з пазіцыяй кіраўніцтва.

Згодна з цяперашняй «палітыкай аднаго Кітая», што вядзе КНР, яна забараняе ўсім краінам, у якіх ёсць яе пасольствы мець нейкія дыпламатычныя стасункі з Тайванем. Таму, у абход гэтага патрабавання, Тайвань у большасці краін свету стварыў «Прадстаўніцтвы Тайваня ў пытаннях культуры і эканомікі». Гэтыя прадстаўніцтвы, па дыяпазоне абавязкаў і пытанняў, што там разглядаюць, падобны да дыпламатычных пасольстваў. А ў 25 краінах свету знаходзяцца афіцыйныя пасольствы Тайваня.

Таксама, «палітыка адзінага Кітая» зазначае, што КНР будзе ўдзельнічаць толькі ў тых арганізацыях, дзе не прызнаны Тайвань. Раней (з 1945 года), Тайвань меў прадстаўніцтва ў ААН і з'яўляўся адным з заснавальнікаў арганізацыі з імем «Кітай». Аднак, у 1971 годзе, РК была выключана з ААН і заменена на КНР. На Алімпійскіх гульнях забараняецца ўзнімаць Тайванскі флаг і выконваць нацыянальны гімн.

Таму наладжванне стасункаў з КНР на сённяшні дзень ёсць прыярытэтным накірункам палітыкі РК.

Вядомыя асобы

Гл. таксама

Зноскі

Шаблон:Кітайская Рэспубліка ў тэмах

Шаблон:Link FA Шаблон:Link FA Шаблон:Link FA Шаблон:Link GA Шаблон:Link GA Шаблон:Link GA