Афганістан: Розніца паміж версіямі

Сцяг Афганістана	Герб Афганістана
	Гімн: «Soroud-e Melli»noicon
Дата незалежнасці	19 жніўня 1919 (ад Вялікабрытаніі)
Афіцыйныя мовы	пушту, дары
Сталіца	Кабул
Найбуйнейшыя гарады	Кабул
Форма кіравання	Прэзідэнцкая рэспубліка; Ісламская рэспубліка
Прэзідэнт; першы віцэ-прэм'ер ; другі віцэ-прэм'ер	Хамід Карзай; Махамад Фахім ; Карым Халілі
Дзярж. рэлігія	іслам (суніцкага толку)
Плошча; • Усяго; • % воднай паверхні	41-я ў свеце; 652 864 км²; нязнач.
Насельніцтва; • Ацэнка (2009); • Шчыльнасць	; 28,150,000 чал. (37-я); 43,5 чал./км²
ВУП; • Разам (2008); • На душу насельніцтва	; $21,39 млрд (96-ы); $760
ІРЧП (2007)	0,352 (нізкі) (181-ы)
Валюта	афгані
Інтэрнэт-дамен	.af
Код ISO (Alpha-2)	AF
Код ISO (Alpha-3)	AFG
Код МАК	AFG
Тэлефонны код	+93
Часавыя паясы	+4:30

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[дагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 13:56, 18 студзеня 2015

Афганіста́н (пушту: افغانستان, дары: افغانستان), Ісла́мская Рэспу́бліка Афганіста́н (пушту: د افغانستان اسلامي جمهوریت, дары: جمهوری اسلامی افغانستان) — дзяржава на Сярэднім Усходзе, у паўночна-заходняй частцы Цэнтральнай Азіі. Мяжуе з Туркменістанам, Узбекістанам і Таджыкістанам на поўначы, з Іранам на захадзе, з КНР на паўночным усходзе, з Пакістанам на поўдні і паўднёвым усходзе. Выхаду да мора не мае. Персідскі заліў находзіцца на адлегласці 500 км ад яго паўднёва-заходняй мяжы. Працягласць меж складае 5421 км. Плошча тэрыторыі 652,2 тысяч кв.км. Сталіца — г. Кабул, буйныя гарады: Кандагар, Мазары-Шарыф, Герат, Джэлалабад. Грашовая адзінка: афгані, афіцыйны курс трымаецца ў межах 50 афгані за 1 долар ЗША (май 2008). Адміністрацыйна Афганістан дзеліцца на 34 правінцыі і 366 павета. Афіцыйныя мовы: пушту і дары. Нацыянальнае свята адзначаецца 19 жніўня — Дзень аднаўленні незалежнасці (з 1919). Новы год у Афганістане пачынаецца 21 сакавіка. Выходны дзень — пятніца.

Геаграфія

Афганістан — гэта горная краіна без выхаду да мора. Каля 4/5 плошчы займаюць горы. З паўночнага ўсходу на паўднёвы захад цягнуцца горы Гіндукуш, з самым высокім пунктам краіны, гарой Нусзаак (7 455 м), якія паступова пераходзяць у Іранскае нагор'е, і далей у паўпустыні Рэгістану, паміж якімі знаходзіцца гара Арарат. Клімат складаны, у гарах тэмпература студзеня складае −15 °C, а ў ліпені рэдка ўзнімаецца вышэй за 0 °C. Лета цяплейшае ў пустынных абшарах на поўдні (вышэй +22 °C). Ападкі ў гарах большыя за 1 500 мм, у астатняй частцы краіны 400—600 мм, у пустынях 200 мм. Сельскагаспадарчыя землі займаюць каля 12 % плошчы, лясы (у асноўным на паўночным усходзе) толькі каля 3 %.

Мяжа 5 529 км:

Кітай — 76км
Іран — 936 км
Пакістан — 2 430 км
Таджыкістан — 1 206 км
Туркменістан — 744 км
Узбекістан — 137 км.

Розніца ў часе: паміж Мінскам і Кабулам складае 2:30 у зімовы час і 1:30 хвілін у летні час (напрыклад, калі ў Мінску 12.00, у Кабуле 14:30 у зімовы час).

Гісторыя

Першая цэнтралізаваная дзяржава на тэрыторыі сучаснага Афганістана была створана ў 1747 годзе палкаводцам іранскай арміі пуштуном Ахмад-ханам. Далейшае развіццё падзей адбывалася на фоне разгорнутай у XIX стагоддзі барацьбы Англіі і Францыі за ўплыў у зоне Персідскага заліва, руху Расіі на поўдзень, захопу сікхамі Панджаба і Сінда. У 1919 годзе ў выніку перавароту да ўлады ў Кабуле прыйшоў эмір Аманула-хан, які аб'яднаў канфліктуючыя групоўкі і ўзяў курс на сацыяльна-палітычныя і эканамічныя рэформы, каб ліквідаваць феадалізм.

З 1923 па 1973 гады Афганістан з'яўляўся канстытуцыйнай манархіяй. 17 ліпеня 1973 года ў выніку перавароту, які ўзначальваў Мухамед Дауд, быў звергнуты кароль Махамад Захір Шах і абвешчана Рэспубліка Афганістан. У красавіку 1978 года, пасля так званай «красавіцкай рэвалюцыі», да ўлады прыйшла Народна-дэмакратычная партыя Афганістана (НДПА). Краіна была абвешчана Дэмакратычнай Рэспублікай Афганістан (ДРА). Вышэйшым органам улады стаў Рэвалюцыйны савет, які ўзначаліў Нур Мухамед Таракі. Дзеючая на той момант Канстытуцыя ад 14 лютага 1977 года была адменена. 16 верасня 1979 года Таракі быў забіты паўстанцамі на чале з Хафізулой Амінам, які аб'явіў сябе кіраўніком дзяржавы.

25 снежня 1979 года па дамоўленасці з кіраўніцтвам краіны і з мэтай аказання падтрымкі ўраду НДПА ў Афганістан былі ўведзены савецкія войскі, што знаходзіліся там да 1989 года.

Дзяржаўны лад

Юрыдычныя асновы палітычнага працэсу, які праходзіць ў краіне былі закладзеныя ў рашэннях Бонскай і Лонданскай міжнародных канферэнцый па Афганістане (снежань 2001 і студзень 2006 адпаведна) і шэрагу рэзалюцый СБ ААН, прынятых пасля звяржэння радыкальна—фундаменталісцкага рэжыму талібаў у выніку ваеннай аперацыі антытэрарыстычнай кааліцыі на чале з ЗША. У кастрычніку 2004 года адбыліся прэзідэнцкія выбары, па выніках якіх прэзідэнтам Афганістана стаў Хамід Карзай. У студзені 2004 быў прыняты Асноўны закон Афганістана, у верасні 2005 года прайшлі выбары ў вышэйшы заканадаўчы орган — двухпалатную Нацыянальную Асамблею (парламент). У 2006 годзе парламент зацвердзіў міністраў у склад дзеючага ўрада, сфарміраванага Хамідам Карзаем пасля яго ўступлення на пасаду кіраўніка ІРА. Чарговыя прэзідэнцкія і парламенцкія выбары ў Афганістане пройдуць у 2009 і 2010 адпаведна.

У адпаведнасці з Канстытуцыяй Афганістана судовая ўлада ў краіне прадстаўленая Вярхоўным судом, апеляцыйнымі судамі і судамі першай інстанцыі. Кіраўнік дзяржавы — прэзідэнт Ісламскай Рэспублікі Афганістан — Хамід Карзай (з 2004).

Адміністрацыйны падзел

Афганістан адміністрацыйна дзеліцца на 34 правінцыі. Яны дзеляцца на 398 раёнаў.

Насельніцтва

Колькасць прыблізна — 25 мільёнаў чалавек. Пражывае больш 20 народнасцяў (пуштуны, таджыкі, узбекі, хазарэйцы, туркмены, кызылбашы і інш). Самая шматлікая этнічная група — пуштуны (прыблізна 44 % насельніцтва).

Хуткасць росту насельніцтва адна з самых высокіх у свеце: 2,97 % у 2002 годзе. Асноўныя гарады: Кабул, Герат, Кандагар, Мазары-Шарыф. Сярэдняя працягласць жыцця: 42,46 гады. 23 % насельніцтва жыве ніжэй узроўня беднаты.

Нацыянальны склад насельніцтва (1996):

афганцы (пуштуны) — каля 55 %
таджыкі — каля 20 %
узбекі — каля 9 %
хазарэйцы — каля 9 % і інш.

Рэлігія

99 % насельніцтва мусульмане: дакладней 74-89 % суніты і 9-25 % шыіты. Прыкладна ад 30 000 да 150 000 індусаў і сікхаў жывуць у розных гарадах, але большая частка ў Джалалабадзе, Кабуле і Кандагары. Існуе некаторая колькасць іудзеяў, большасць з якіх пакінула краіну ў 1979 пасля Савецкай агрэсіі.

Эканоміка

Афганістан мае буйныя запасы медзі, прыроднага газу, золата, берылію, змарагдаў, каменнага вугля і солі.

Асноўны від транспарта — аўтамабільны.

Традыцыйныя тавары экспарту: сухафрукты, бавоўна, дываны, каракуль. Асноўны імпарт: прамысловае абсталяванне, бытавая тэхніка, транспартныя сродкі, нафтапрадукты, харчаванне.

Адметная рыса эканомікі апошніх гадоў — павелічэнне ценявога сектара (вытворчасць наркатычных сродкаў). Галоўнай крыніцай прыбыткаў для значнай часткі насельніцтва (не залучанай у наркавытворчасць) краіны застаецца сельская гаспадарка.

Нацыянальная эканоміка Афганістана практычна поўнасцю залежыць ад замежнай дапамогі, таму галоўным напрамкам знешнеэканамічнай дзейнасці Кабульскай адміністрацыі з'яўляецца прыцягненне ў эканоміку краіны міжнародных інвестыцый, фінансавай і эканамічнай дапамогі, якая здзяйсняецца па каналах ААН, прамымі фінансавымі ўнёскамі ў бюджэт, а таксама вялікім лікам замежных няўрадавых арганізацый. Найбуйнейшымі донарамі з'яўляюцца ЗША, Японія, Еўрасаюз, Германія, Сусветны Банк, Азіяцкі банк развіцця, іншыя краіны і міжнародныя арганізацыі.

Афганскім кіраўніцтвам гарантуецца бяспека прадпрымальніцтва, заахвочванне, абарона і гарантыя прыватных інвестыцый, а таксама недатыкальнасць уласнасці.

Вытворчасць наркотыкаў

У канцы жніўня 2008 года Упраўленне ААН па наркотыках і злачыннасці (UNODC) апублікавала свой штогадовы даклад аб вытворчасці опіумнага маку ў Афганістане, у якім сцьвярджаецца: «Яшчэ ні адна краіна ў свеце, акрамя Кітая сярэдзіны XIX стагоддзя, не рабіла столькі наркотыкаў, колькі сучасны Афганістан». Пасля ўварвання войскаў ЗША і НАТА вытворчасць наркотыкаў павялічылася ў некалькі разоў, (цытата — вытворчасць наркотыкаў падвойваецца практычна кожны год)^[6]. У прыватнасці — вытворчасць наркотыкаў павялічылася ў ходзе афганскай вайны пад эгідай НАТА ў 40^[7] раз (з 2001 па 2014), паводле іншых дадзеных з 2001 па 2008 год вытворчасць апіятаў і гераіну ў Афганістане вырасла ў 2-2,5 раза^[8]. Сёння Расія і краіны ЕС з'яўляюцца галоўнымі ахвярамі гераіну, які паступае з Афганістана^[9]. Адзначаюць, што бурны рост спажывання наркотыкаў у Расіі ў апошнія дзесяць гадоў адбыўся менавіта за кошт наркатрафіку з Афганістана^[9]

Паводле дадзеных UNODC, у Афганістане вырабляецца ўжо больш за 90% опіума, які паступае на сусветны рынак. Плошча опіумных плантацый складае 193 тыс. га. Даходы афганскіх «наркабаронаў» ў 2007 годзе перавысілі 3 млрд долараў, што, паводле розных ацэнках, складае ад 10% да 15% афіцыйнага ВУП Афганістана. Плошча пасеваў опіумнага маку ў Афганістане зараз пераўзыходзіць плантацыі кокі ў Калумбіі, Перу і Балівіі, разам узятых. У 2006 годзе ў краіне было выраблена 6100 тон опіуму, а ў 2007 — рэкордны ўраджай у 8000 тон^[10].

Пры гэтым, на поўначы і ў цэнтры, якія кантралююцца ўрадам Хаміда Карзая, вырабляецца толькі 20% афганскага опіуюмнага маку, а астатняя доля — у паўднёвых правінцыях на мяжы з Пакістанам — зоне дзеянняў войскаў НАТА і талібаў. Галоўны цэнтр вытворчасці наркотыкаў — правінцыя Гільменд, аплот руху Талібан^[11], дзе плошча пасадак склала 103 тыс. га^[12] ^[13].

Афганістан афіцыйна знаходзіцца пад патранатам Міжнародных сіл садзейнічання бяспекі ў Афганістане (ISAF) (якому ЗША перадалі гэтую адказнасць пасля афіцыйнага завяршэння ваенных аперацый), але міжнародныя сілы так і не змаглі ўзяць пад кантроль усю тэрыторыю Афганістана, абмяжоўваючы свой рэальны ўплыў у асноўным Кабулам і наваколлем. Паводле дадзеных ААН, каля 90% наркотыкаў, якія паступаюць у Еўропу, маюць афганскае паходжанне. ISAF, са свайго боку, на словах заяўляе, што яго войскі праводзяць у Афганістане аперацыю па падтрыманні міру і гатовыя дапамагаць афганскаму ўраду ў вырашэнні наркапраблемы, але гэта перш за ўсё і ў асноўным яго ўласная задача.

Вырошчванне маку часцяком з'яўляецца адзінай крыніцай даходаў для афганскіх сялян^[14].

Афганістан — самы буйны ў свеце вытворца опіума; вырошчванне маку скарацілася на 22% і 157000 гектараў ў 2008 годзе, але застаецца на гістарычна высокім узроўні; неспрыяльныя ўмовы для вырошчвання ў 2008 годзе знізілі колькасць сабранага ўраджаю да 5500 тон, на 31% у параўнанні з 2007 годам. Калі б увесь ураджай быў перапрацаваны, атрымалася б каля 648 тон чыстага гераіну. Талібан і іншыя антыўрадавыя групоўкі ўдзельнічаюць непасрэдна ў вытворчасці опіуму і атрымліваюць прыбытак ад гандлю ім. Опіум з'яўляецца ключавой крыніцай даходаў Талібану ў Афганістане^[15]. У 2008 годзе даход Талібану ад продажу наркотыкаў склаў 470 мiльёнаў долараў^[15]. Паўсюдная карупцыя і нестабільнасць у дзяржаве перашкаджаюць мерам па барацьбе з наркотыкамі. Большая частка гераіну, які рэалізуецца ў Еўропе і Усходняй Азіі, праведзена з афганскага опіуму^[16].

Дырэктар казахстанскай кансалтынгавай арганізацыі «Група ацэнкі рызык» Дасым Сатпаеў сцвярджае, што наркотыкі вырабляюць афганскія групы, апазіцыйныя руху Талібан. Падтрымліваючы іх, НАТА заплюшчвае вочы на іх наркатычную дзейнасць^[17]. Майкл Бернстам, прафесар Стэнфардскага ўніверсітэта, мае меркаванне што Талібан «забараняў наркотыкі і жорстка караў», ажыццяўляючы рэпрэсіі супраць вытворцаў наркотыкаў. Ён абвінаваціў НАТА ў «гуманітарным плане» да насельніцтва, якое вырабляе наркотыкі^[17].

Кіраўнік ФСКН Расіі Віктар Іваноў на канферэнцыі ў Маскве заявіў аб катастрафічным росце вытворчасці гераіну, павелічэнні пасяўных плошчаў опіумнага маку ў 30 разоў, што сведчыць аб неплацежаздольнасці бягучай палітыкі міжнароднай супольнасці ў дадзеным рэгіёне^[18].

Узброеныя сілы

Узброеныя сілы находзяцца ў стадыі фарміравання, уключаюць у сябе Афганскую Нацыянальную Армію (АНА) і Афганскую Нацыянальную Паліцыю (АНП). Лікавы склад АНА — 50 тыс. чалавек, АПН — 62 тыс. чалавек.

Зноскі

↑ Afghanistan (нявызн.). The World Factbook. Central Intelligence Agency (13 снежня 2007).
↑ Central Statistics Organization of Afghanistan: Statistical Yearbook 2012-2013: Area and administrative Population
↑ Department of Economic and Social Affairs Population Division (2009)."World Population Prospects, Table A.1" (.PDF). 2008 revision. United Nations.
↑ ^а ^б Afghanistan (нявызн.). International Monetary Fund. Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 1 кастрычніка 2009.
↑ https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/asia
↑ «производство наркотиков удваивается практически каждый год» — интервью посла Узбекистана в России Бахтияра Исламова ИА REGNUM
↑ Neue Solidarität: Для спасения планеты Западу нужна дружба с Россией - Новости Политики - Новости Mail.Ru
↑ НАРКОТИКИ.РУ | О наркоситуации в Российской Федерации: новые вызовы и угрозы
↑ ^а ^б Депутат Европарламента Пино Арлакки (Pino Arlacchi): Сегодня именно Россия и страны ЕС являются главными жертвами героина, поступающего из Афганистана
↑ Афганистан.ру — в Афганистане за 2007 год собран рекордный урожай опиума
↑ Американцы идут к талибам с мечом (Коммерсантъ, 3 июля 2009)
↑ Александр Ъ-Габуев. Мак всему голова// Афганистан продолжает наращивать производство опиума (руск.). Газета «Коммерсантъ» № 155 (3731) (29 августа 2007). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 25 чэрвеня 2009.
↑ ООН: В 2007 г. Афганистан произвел 93 % всего опиума в мире (руск.). РБК (28 августа 2007). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 25 чэрвеня 2009.
↑ Георгий Зотов. Афганская доза России (руск.). Аргументы и факты № 35 (1348 (30 августа 2006). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 25 чэрвеня 2009.
↑ ^а ^б «Талибан» готовит захват мирового рынка наркотиков
↑ WorldFactbook. Afghanistan(нявызн.). WorldFactbook (10 сентября 2009). Праверана 10 верасня 2009.
↑ ^а ^б Как остановить поток наркотиков из Афганистана?
↑ Взрывной рост наркопроизводства в Афганистане

Гл. таксама

Шаблон:Link FA Шаблон:Link FA Шаблон:Link FA Шаблон:Link GA

[CIA-1] Afghanistan (нявызн.). The World Factbook. Central Intelligence Agency (13 снежня 2007).

[Area_and_administrative_Population-2] Central Statistics Organization of Afghanistan: Statistical Yearbook 2012-2013: Area and administrative Population

[unpop-3] Department of Economic and Social Affairs Population Division (2009)."World Population Prospects, Table A.1" (.PDF). 2008 revision. United Nations.

[imf2-4] а ^б Afghanistan (нявызн.). International Monetary Fund. Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 1 кастрычніка 2009.

[_0f3d7ee070bc4b72-5] ttps://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/asia

[6] «производство наркотиков удваивается практически каждый год» — интервью посла Узбекистана в России Бахтияра Исламова ИА REGNUM

[7] Neue Solidarität: Для спасения планеты Западу нужна дружба с Россией - Новости Политики - Новости Mail.Ru

[8] НАРКОТИКИ.РУ | О наркоситуации в Российской Федерации: новые вызовы и угрозы

[Arlacchi-9] а ^б Депутат Европарламента Пино Арлакки (Pino Arlacchi): Сегодня именно Россия и страны ЕС являются главными жертвами героина, поступающего из Афганистана

[10] Афганистан.ру — в Афганистане за 2007 год собран рекордный урожай опиума

[11] Американцы идут к талибам с мечом (Коммерсантъ, 3 июля 2009)

[12] Александр Ъ-Габуев. Мак всему голова// Афганистан продолжает наращивать производство опиума (руск.). Газета «Коммерсантъ» № 155 (3731) (29 августа 2007). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 25 чэрвеня 2009.

[13] ООН: В 2007 г. Афганистан произвел 93 % всего опиума в мире (руск.). РБК (28 августа 2007). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 25 чэрвеня 2009.

[14] Георгий Зотов. Афганская доза России (руск.). Аргументы и факты № 35 (1348 (30 августа 2006). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 25 чэрвеня 2009.

[Unian_Taliban_Narkotiki-15] а ^б «Талибан» готовит захват мирового рынка наркотиков

[16] WorldFactbook. Afghanistan(нявызн.). WorldFactbook (10 сентября 2009). Праверана 10 верасня 2009.

[bbc.co.uk-17] а ^б Как остановить поток наркотиков из Афганистана?

[18] Взрывной рост наркопроизводства в Афганистане

[1]

[2]

[3]

[4]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

@@ Радок 148: / Радок 148: @@
 Афганскім кіраўніцтвам гарантуецца бяспека прадпрымальніцтва, заахвочванне, абарона і гарантыя прыватных інвестыцый, а таксама недатыкальнасць уласнасці.
+=== Вытворчасць наркотыкаў ===
+У канцы жніўня 2008 года Упраўленне ААН па наркотыках і злачыннасці (UNODC) апублікавала свой штогадовы даклад аб вытворчасці опіумнага маку ў Афганістане, у якім сцьвярджаецца: «Яшчэ ні адна краіна ў свеце, акрамя Кітая сярэдзіны XIX стагоддзя, не рабіла столькі наркотыкаў, колькі сучасны Афганістан».
+Пасля ўварвання войскаў ЗША і НАТА вытворчасць наркотыкаў павялічылася ў некалькі разоў, (цытата — вытворчасць наркотыкаў падвойваецца практычна кожны год)<ref>[http://www.regnum.ru/news/517442.html «производство наркотиков удваивается практически каждый год» — интервью посла Узбекистана в России Бахтияра Исламова ИА REGNUM]</ref>. У прыватнасці — вытворчасць наркотыкаў павялічылася ў ходзе афганскай вайны пад эгідай НАТА ў 40<ref>[http://web.archive.org/web/20140106193854/http://news.mail.ru/politics/16372727/?frommail=1 Neue Solidarität: Для спасения планеты Западу нужна дружба с Россией - Новости Политики - Новости Mail.Ru]</ref> раз (з 2001 па 2014), паводле іншых дадзеных з 2001 па 2008 год вытворчасць апіятаў і гераіну ў Афганістане вырасла ў 2-2,5 раза<ref>[http://www.narkotiki.ru/ocomments_6613.html НАРКОТИКИ.РУ | О наркоситуации в Российской Федерации: новые вызовы и угрозы]</ref>. Сёння Расія і краіны ЕС з'яўляюцца галоўнымі ахвярамі гераіну, які паступае з Афганістана<ref name=" Arlacchi">[http://rian.ru/defense_safety/20100607/243451823.html Депутат Европарламента Пино Арлакки (Pino Arlacchi): Сегодня именно Россия и страны ЕС являются главными жертвами героина, поступающего из Афганистана]</ref>. Адзначаюць, што бурны рост спажывання наркотыкаў у Расіі ў апошнія дзесяць гадоў адбыўся менавіта за кошт наркатрафіку з Афганістана<ref name=" Arlacchi" />
+Паводле дадзеных UNODC, у Афганістане вырабляецца ўжо больш за 90% опіума, які паступае на сусветны рынак. Плошча опіумных плантацый складае 193 тыс. га. Даходы афганскіх «наркабаронаў» ў 2007 годзе перавысілі 3 млрд долараў, што, паводле розных ацэнках, складае ад 10% да 15% афіцыйнага ВУП Афганістана. Плошча пасеваў опіумнага маку ў Афганістане зараз пераўзыходзіць плантацыі кокі ў Калумбіі, Перу і Балівіі, разам узятых. У 2006 годзе ў краіне было выраблена 6100 тон опіуму, а ў 2007 — рэкордны ўраджай у 8000 тон<ref>[http://www.afghanistan.ru/doc/10896.html Афганистан.ру — в Афганистане за 2007 год собран рекордный урожай опиума]</ref>.
+Пры гэтым, на поўначы і ў цэнтры, якія кантралююцца ўрадам Хаміда Карзая, вырабляецца толькі 20% афганскага опіуюмнага маку, а астатняя доля — у паўднёвых правінцыях на мяжы з Пакістанам — зоне дзеянняў войскаў НАТА і талібаў. Галоўны цэнтр вытворчасці наркотыкаў — правінцыя Гільменд, аплот руху Талібан<ref>[http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=1196722 Американцы идут к талибам с мечом] (Коммерсантъ, 3 июля 2009)</ref>, дзе плошча пасадак склала 103 тыс. га<ref>{{cite web
+ | author        = Александр Ъ-Габуев
+ | datepublished = 29 августа 2007
+ | url           = http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=799362
+ | title         = Мак всему голова// Афганистан продолжает наращивать производство опиума
+ | publisher     = Газета «[[Коммерсантъ]]» № 155 (3731)
+ | accessdate    = 2009-06-25
+ | lang          = ru
+ | archiveurl    = http://www.webcitation.org/616fA43vK
+ | archivedate   = 2011-08-21
+}}</ref>
+<ref>{{cite web
+ | datepublished = 28 августа 2007
+ | url           = http://top.rbc.ru/society/28/08/2007/115120.shtml
+ | title         = ООН: В 2007 г. Афганистан произвел 93 % всего опиума в мире
+ | publisher     = [[РБК]]
+ | accessdate    = 2009-06-25
+ | lang          = ru
+ | archiveurl    = http://www.webcitation.org/616fCd6js
+ | archivedate   = 2011-08-21
+}}</ref>.
+Афганістан афіцыйна знаходзіцца пад патранатам Міжнародных сіл садзейнічання бяспекі ў Афганістане (ISAF) (якому ЗША перадалі гэтую адказнасць пасля афіцыйнага завяршэння ваенных аперацый), але міжнародныя сілы так і не змаглі ўзяць пад кантроль усю тэрыторыю Афганістана, абмяжоўваючы свой рэальны ўплыў у асноўным Кабулам і наваколлем.
+Паводле дадзеных ААН, каля 90% наркотыкаў, якія паступаюць у Еўропу, маюць афганскае паходжанне. ISAF, са свайго боку, на словах заяўляе, што яго войскі праводзяць у Афганістане аперацыю па падтрыманні міру і гатовыя дапамагаць афганскаму ўраду ў вырашэнні наркапраблемы, але гэта перш за ўсё і ў асноўным яго ўласная задача.
+Вырошчванне маку часцяком з'яўляецца адзінай крыніцай даходаў для афганскіх сялян<ref>{{cite web
+ | author        = Георгий Зотов
+ | datepublished = 30 августа 2006
+ | url           = http://gazeta.aif.ru/online/aif/1348/40_01
+ | title         = Афганская доза России
+ | publisher     = [[Аргументы и факты]] № 35 (1348
+ | accessdate    = 2009-06-25
+ | lang          = ru
+ | archiveurl    = http://www.webcitation.org/616hBuOZc
+ | archivedate   = 2011-08-21
+}}</ref>.
+Афганістан — самы буйны ў свеце вытворца опіума; вырошчванне маку скарацілася на 22% і 157000 гектараў ў 2008 годзе, але застаецца на гістарычна высокім узроўні; неспрыяльныя ўмовы для вырошчвання ў 2008 годзе знізілі колькасць сабранага ўраджаю да 5500 тон, на 31% у параўнанні з 2007 годам. Калі б увесь ураджай быў перапрацаваны, атрымалася б каля 648 тон чыстага гераіну. Талібан і іншыя антыўрадавыя групоўкі ўдзельнічаюць непасрэдна ў вытворчасці опіуму і атрымліваюць прыбытак ад гандлю ім. Опіум з'яўляецца ключавой крыніцай даходаў Талібану ў Афганістане<ref name = "Unian_Taliban_Narkotiki">[http://www.unian.net/rus/news/news-337656.html «Талибан» готовит захват мирового рынка наркотиков]</ref>. У 2008 годзе даход Талібану ад продажу наркотыкаў склаў 470 мiльёнаў долараў<ref name = "Unian_Taliban_Narkotiki"/>. Паўсюдная карупцыя і нестабільнасць у дзяржаве перашкаджаюць мерам па барацьбе з наркотыкамі. Большая частка гераіну, які рэалізуецца ў Еўропе і Усходняй Азіі, праведзена з афганскага опіуму<ref>{{cite web
+|author = WorldFactbook
+|datepublished = 10 сентября 2009
+|url = http://www.worldfactbook.org/
+|title = Afghanistan
+|publisher = [[WorldFactbook]]
+|accessdate = 2009-09-10
+|lang = engl}}</ref>.
+Дырэктар казахстанскай кансалтынгавай арганізацыі «Група ацэнкі рызык» Дасым Сатпаеў сцвярджае, што наркотыкі вырабляюць афганскія групы, апазіцыйныя руху Талібан. Падтрымліваючы іх, НАТА заплюшчвае вочы на іх наркатычную дзейнасць<ref name="bbc.co.uk">[http://www.bbc.co.uk/russian/radio/radio_vecher/2010/04/100401_vecher_afghanistan_drugs.shtml Как остановить поток наркотиков из Афганистана?]</ref>. Майкл Бернстам, прафесар Стэнфардскага ўніверсітэта, мае меркаванне што Талібан «забараняў наркотыкі і жорстка караў», ажыццяўляючы рэпрэсіі супраць вытворцаў наркотыкаў. Ён абвінаваціў НАТА ў «гуманітарным плане» да насельніцтва, якое вырабляе наркотыкі<ref name="bbc.co.uk"/>.
+Кіраўнік ФСКН Расіі Віктар Іваноў на канферэнцыі ў Маскве заявіў аб катастрафічным росце вытворчасці гераіну, павелічэнні пасяўных плошчаў опіумнага маку ў 30 разоў, што сведчыць аб неплацежаздольнасці бягучай палітыкі міжнароднай супольнасці ў дадзеным рэгіёне<ref>[http://www.pravda.ru/news/world/15-05-2014/1208113-afgan-0/ Взрывной рост наркопроизводства в Афганистане ]</ref>.
 == Узброеныя сілы ==