Аляксандр Людвік Радзівіл

Аляксандр Людвік Радзівіл
А. Л. Радзівіл. Невядомы мастак, XVIII ст.
Герб «Трубы»
маршалак вялікі літоўскі май 1637 — 3 сакавіка 1654
Папярэднік	Крыштаф Весялоўскі
Пераемнік	Крыштаф Завіша
6-ы ваявода берасцейскі 1631 — 20 красавіка 1635
Папярэднік	Ян Яўстах Тышкевіч
Пераемнік	Ян Войцех Ракоўскі
11-ы ваявода полацкі 3 сакавіка 1654 — 23 сакавіка 1654
Папярэднік	Януш Кішка
Пераемнік	Ян Кароль Копаць
15-ы маршалак надворны літоўскі 20 красавіка 1635 — май 1637
Папярэднік	Крыштаф Весялоўскі
Пераемнік	Казімір Леў Сапега
крайчы вялікі літоўскі 13 ліпеня 1630 — 1631
Папярэднік	Мікалай Весялоўскі
Пераемнік	Крыштаф Сапега
стольнік вялікі літоўскі 20 лістапада 1626 — 13 ліпеня 1630
Папярэднік	Мікалай Весялоўскі
Пераемнік	Крыштаф Сапега
войт полацкі[d] 3 сакавіка 1654 — 23 сакавіка 1654
Папярэднік	Януш Кішка
староста ўпіцкі[d] з 30 сакавіка 1643
Папярэднік	Ежы Янавіч Друцкі-Горскі
Нараджэнне	4 жніўня 1594(1594-08-04) Нясвіж, Нясвіжскае княства, Новагародскі павет, Новагародскае ваяводства, Вялікае Княства Літоўскае, Рэч Паспалітая
Смерць	23 сакавіка 1654(1654-03-23) (59 гадоў) Балоння, Папская вобласць
Месца пахавання	Крыпта-пахавальня Радзівілаў
Род	Радзівілы
Бацька	Мікалай Радзівіл «Сіротка»
Маці	Альжбета Яўхімія з Вішнявецкіх
Жонка	Тэкля Ганна з Валовічаў Кацярына Яўгенія з Тышкевічаў Лукрэцыя Марыя Строзі
Дзеці	ад 1-га шлюбу: Мікалай Крыштаф, Альбрэхт, Юрый, Міхал Казімір, Ян, Ганна Яўхімія, Іаана Катажына, Францішка ад 2-га шлюбу: Людвік, Элеанора ад 3-га шлюбу: Дамінік Мікалай, Цэцылія Марыя
Дзейнасць	палітык
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Аляксандр Людвік Радзівіл (4 жніўня 1594, Нясвіж, Вялікае Княства Літоўскае — 23 сакавіка 1654, Балоння) — дзяржаўны і ваенны дзеяч Вялікага Княства Літоўскага. Стольнік (1626—1630) і крайчы вялікі літоўскі (1630—1631), ваявода берасцейскі (1631—1635), маршалак надворны (1635—1637) і вялікі літоўскі (1637—1654), ваявода полацкі (1654).

Па смерці бацькі атрымаў маёнткі Белая і Дакудаў у Берасцейскім ваяводстве, Грэск у Новагародскім ваяводстве, Крожы ў Жамойці, па смерці брата Яна Юрыя — Карэлічы. У 1636 годзе стаў нясвіжскім ардынатам. Трымаў Магілёўскае войстаўства (з 1632), быў старостам слонімскім (1635—1642), ліпіцкім, брацлаўскім, шадаўскім, нававольскім, юрбарскім і аліцкім.

Біяграфія

Аляксандр Людвік Радзівіл. М. Старкман, 1857

З нясвіжскай лініі роду Радзівілаў гербу «Трубы», сын Мікалая Крыштафа «Сіроткі» і Альжбеты Яўхіміі з Вішнявецкіх. Меў братоў Яна Юрыя, Жыгімонта Караля і Альбрэхта Уладзіслава. Навучаўся ў Нясвіжы, Германіі, падарожнічаў па Францыі, Італіі.

Удзельнічаў у бітве з туркамі пад Хоцінам (1621), у баях пад Смаленскам у часе вайны з Маскоўскай дзяржавай (1632—1634). Браў удзел у абранні каралём і вялікім князем Уладзіслава Вазы (1632) і Яна Казіміра (1648).

Аднавіў Магдэбургскае права для горада Белай, збудаваў там замак і заснаваў акадэмію. У 1640 у Нясвіжы на юбілей ордэна езуітаў паклаў у Фарным касцёле натуральнай велічыні сэрца, адлітае з золата.

У першым шлюбе з Тэкляй Ганнай Валовіч меў сыноў Мікалая Крыштафа, Альбрэхта, Юрыя, Міхала Казіміра і Яна, а таксама дачок Ганну Яўхімію, Яну Кацярыну і Францішку. Па смерці першай жонкі пабраўся шлюбам з Кацярынай Яўгеніяй Тышкевіч, з якой меў сына Людвіка і дачку Элеанору. У трэцім шлюбе з Лукрэцыяй Марыяй Строзі меў сына Дамініка Мікалая і дачку Цэцылію Марыю.

Памёр у Балонні, куды выехаў на лячэнне. Сын Міхал Казімір перавез труну з целам князя ў Нясвіж і пахаваў у родавай крыпце касцёла езуітаў.

Літаратура

• Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — 792 с. — ISBN 985-11-0378-0 (т. 2), ISBN 985-11-0315-2.
• Шышыгіна-Патоцкая К. Я. Нясвіж і Радзівілы. — Мн.: Беларусь, 2007. — 240 с.: іл. ISBN 978-985-01-0740-4.
• Jaroszuk J. Radziwiłł Aleksander Ludwik h. Trąby (1594—1654) / Polski Słownik Biograficzny: Wrocław — Warszawa — Kraków — Gdańsk — Łódź, 1987.— Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk. — Tom XXX/2, zeszyt 125.— S. 150—155. (польск.)

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Аляксандр Людвік Радзівіл