Перайсці да зместу

Беларуска-эстонскія адносіны

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Беларуска-эстонскія адносіны
Беларусь і Эстонія
Беларусь
Беларусь
Эстонія
Эстонія
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Беларуская-эстонскія адносіны — дыпламатычныя адносіны паміж Рэспублікай Беларусь і Эстонскай Рэспублікай, усталяваныя 6 красавіка 1992 года.

Урад Беларусі адкрыў сваё генеральнае консульства ў Таліне ў сакавіку 1994 года. У сваю чаргу Эстонія гэта зрабіла праз год, у ліпені 1995 года. Пасля паступовага паляпшэння адносін Эстонія вырашыла адкрыць сваё пасольства ў Мінску ў кастрычніку 2009 года. Беларусь зрабіла гэта ў чэрвені 2010 года[1].

Летам 2021 года ў Эстоніі прызначылі новага пасла ў Беларусі, аднак эстонскія ўлады вырашылі, што Яак Ленсмент у Беларусь не паедзе. Праз нейкі час прызначэнне было скасавана[2].

12 жніўня 2022 года міністр замежных спраў Эстоніі Урмас Рэйнсалу паведаміў, што эстонскія ўлады прынялі рашэнне не накіроўваць свайго пасла ў Беларусь пасля заканчэння кадэнцыі дзейнага кіраўніка дыпламатычнай місіі, патлумачыўшы яго тым, што «накіраванне амбасадара азначала б уручэнне даверчых грамат Лукашэнку, які не прызнаецца Эстонскай Рэспублікай легітымным прэзідэнтам, таму ўзровень нашых дыпламатычных зносін застаецца на ўзроўні паверанага ў справах»[2].

23 верасня 2022 года МЗС Беларусі выклікала часовую павераную ў справах Эстоніі ў Беларусі Трыін Хіесалу. У ведамстве заявілі, што прааналізавалі дзеянні эстонскага кіраўніцтва, «у ліку якіх афіцыйныя спробы прысвоіць права выступаць ад імя беларускага народа і авантуры на пляцоўцы ААН … Яны не могуць быць расцэненыя інакш, як правакацыі ў адносінах да суверэнітэту і незалежнасці нашай краіны»[3]. Прычынай такой рэакцыі беларускага боку стала, верагодна, тое, што 19 верасня прадстаўніцтва Эстоніі і лідарка беларускай дэмакратычнай апазіцыі Святлана Ціханоўская арганізавалі на 77-й сесіі Генеральнай Асамблеі ААН дыскусію высокага ўзроўню, прысвечаную палітычнаму крызісу ў Беларусі, а таксама ролі рэжыму Лукашэнкі ў вайне Расіі супраць Украіны[4]. У выніку афіцыйны Мінск скараціў штат эстонскага пасольства з 1 кастрычніка да консула і супрацоўніка адміністрацыйна-тэхнічнага персаналу, аналагічна скараціўшы сваю дыпламатычную прысутнасць у Эстоніі, а свайго пасла адклікалі для кансультацый[3].

Грамата Рады БНР аб прызнанні незалежнасці Эстоніі ад 7 красавіка 1920 года

24 кастрычніка 2022 года прыбыла з візітам у Талін на запрашэнне міністра замежных спраў краіны Урмаса Рэйнсалу лідарка Аб’яднанага пераходнага кабінета Беларусі Святлана Ціханоўская, якая прызнаецца краінамі ЕС пераможцам прэзідэнцкіх выбараў 2020 года. Яна правяла сустрэчы з прэзідэнтам Аларам Карысам, спікерам парламента Юры Ратасам, рэктарамі ВНУ, а таксама выступіла перад дэпутатамі з прамовай аб барацьбе беларусаў за свабоду і супраць расійскага рэваншызму. Ціханоўская ўспомніла беларускага дзеяча Антона Луцкевіча і ягоную сувязь з Эстоніяй, а таксама заявіла, што гэтая краіна выступіла надзейным сябрам дэмакратыі ў Беларусі. Падчас сустрэчы Урмас Рэйнсалу ў будынку Міністэрства замежных спраў Эстоніі ўрачыста перадаў ёй копію знойдзенай у архівах граматы аб прызнанні незалежнасці Эстоніі Радай БНР. Міністр замежных спраў таксама паведаміў, што Эстонія накіруе ў Вільню дыпламатычнага прадстаўніка, які будзе працаваць з дэмакратычнымі сіламі Беларусі. Прэзідэнт Эстоніі Алар Карыс пацвердзіў падтрымку беларускіх дэмакратычных сіл і выказаўся за прыцягненне Аляксандра Лукашэнкі да адказнасці[5][6][7].

Эканамічнае супрацоўніцтва

[правіць | правіць зыходнік]

У студзені 2022 года стала вядома, што Беларусь абыходзіць забарону на транзіт светлых нафтапрадуктаў, якія мелі код 2707 (талуол, бензол і інш.), праз Эстонію[8]. У выніку прэм’ер-міністр Эстоніі Кая Калас заявіла, што Эстонія вырашыла ўвесці дадатковыя санкцыі супраць Беларусі і забараніць экспарт нафтапрадуктаў, на якія не распаўсюджваецца санкцыі Еўрапейскага саюза.

Зноскі

  1. Беларусь — Эстония: сдержанное взаимодействие (руск.)(недаступная спасылка). Naviny.by. Архівавана з першакрыніцы 27 жніўня 2020.
  2. а б Эстонія вырашыла не накіроўваць новага амбасадара ў Беларусь. Беларуская служба Радыё «Свабода» (12 жніўня 2022).
  3. а б Беларусь скарачае пасольства Эстоніі ў Менску да двух супрацоўнікаў і адклікае свайго пасла з Таліна. Беларуская служба Радыё «Свабода» (23 верасня 2022).
  4. Святлана Ціханоўская едзе ў Нью-Ёрк на Генасамблею ААН, дзе сустрэнецца з высокапастаўленымі палітыкамі. Белсат (16 верасня 2022).
  5. Ціханоўская выступіла ў парлямэнце Эстоніі: па-эстонску «sõber», па-беларуску «сябар». Беларуская служба Радыё «Свабода» (24 кастрычніка 2022).
  6. Ціханоўская сустрэлася з прэзыдэнтам Эстоніі. Ён выказаўся за прыцягненьне Лукашэнкі да адказнасьці. Беларуская служба Радыё «Свабода» (25 кастрычніка 2022).
  7. У Таліне Ціханоўскай уручылі копію граматы аб прызнаньні незалежнасьці Эстоніі Радай БНР. ФОТА. Беларуская служба Радыё «Свабода» (24 кастрычніка 2022).
  8. Sanktsioonidele vilistades. Just nii voolab läbi Eesti rekordkoguses Valgevene naftat (эст.). Eesti Päevaleht. Праверана 3 лютага 2022.