Фундацыя імя Пётры Крэчэўскага
| Фундацыя імя Пётры Крэчэўскага | |
|---|---|
| Краіна | |
| Тып арганізацыі | грамадская арганізацыя |
| Заснаванне | |
| Дата заснавання | 26 кастрычніка 1959 |
Фундацыя імя Пётры Крэчэўскага ў Нью-Ёрку — грамадская дабрачынная навукова-культурная арганізацыя беларускай эміграцыі ў ЗША. Мае ўласнае памяшканне ў Нью-Ёрку (Куінс), дзе сярод іншага размешчаны архіў і бібліятэка.
Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]
Заснавана ў 1958 годзе. Першымі падпісчыкамі рэгістрацыйнага дакумента былі В. Тумаш, А. Адамовіч, К. Мерляк, В. Кажан і Наталля Арсеннева. У 1963 годзе фундацыя набыла жылыя дамы ў Нью-Ёрку, якія ў выніку іх здачы ў арэнду прыносяць фінансавы прыбытак, што выкарыстоўваецца на падтрымку дзейнасці Беларускага інстытута навукі і мастацтва, устаноў культуры, асобных даследчыкаў.
Фундацыя падтрымлівае вывучэнне беларускай спадчыны. Тут захоўваюцца архівы Я. Пятроўскага і Ю. Віцьбіча. Пры дапамозе фундацыі быў выдадзены шэраг навуковых кніг і ўспамінаў.
26 кастрычніка 2019 года ўрачыста адзначана 60-годдзе дзейнасці[1][2].
Мэта[правіць | правіць зыходнік]
Ставіць сабе за мэту «ўтрымліваць у Злучаных Штатах Амерыкі беларускі культурны цэнтр, у якім будуць сабраны і захаваны гісторыя і традыцыі Беларусі».
Старшыні[правіць | правіць зыходнік]
Старшынямі Рады дырэктараў былі:
- Мікола Гарошка (1964—1979)
- Вітаўт Тумаш (1979—1982)
- Францішак Бартуль (1982—2005)
Працы, выдадзеныя пры падтрымцы Фундацыі[правіць | правіць зыходнік]
- А. Багровіч. Жыхарства Беларускае ССР у сьвятле перапісу 1959 г. Нью-Ёрк, 1962.
- Прыказкі Лагойшчыны / уклад. А. Варлыга. Нью-Ёрк; Мюнхэн, 1966.
- П. Урбан. У сьвятле гістарычных фактаў. Нью-Ёрк; Мюнхэн, 1972.
- Ю. Стукалич. Мы дойдём! Очерки, статьи, фельетоны. Нью-Йорк, 1975.
- Паўстаньне на Беларусі 1863 году: «Мужыцкая Праўда» й лісты «з-пад шыбеніцы» = The 1863 Uprising in Byelorussia: «Peasants Truth» and «Letters from beneath the Gallows»: тэксты й камэнтары Я. Запруднік і Т. Э. Бэрд. Нью-Ёрк, 1980.
- Янка Купала й Якуб Колас на Захадзе: бібліяграфія / уклад. В. і З. Кіпель. Нью-Ёрк, 1985.
- А. Бембель. Рэха малітвы: вершы зь Беларусі. Нью-Ёрк, 1988.
- Пяць стагоддзяў Скарыніяны, XVI―XX / апрацаваў В. Тумаш. Нью-Ёрк, 1989.
- Я. Запруднік. «Дванаццатка». Нью-Ёрк, 2002.
- З. Пазьняк. Развагі. Канцэпцыя новага беларускага Адраджэньня. Вільня, 2007.
Архіўныя фонды[правіць | правіць зыходнік]
У 2008 годзе Янка Запруднік перадаў у архіў фундацыі тэксты дакументаў «архіва Захаркі», якія ў пачатку 1960-х гадоў былі перададзены Міколам Абрамчыкам Янку Запрудніку для меркаванай доктарскай дысертацыі[3].
Зноскі
- ↑ "У Нью-Ёрку адсвяткавалі 60-я ўгодкі Фундацыі Крачэўскага". Наша Ніва. 27 кастрычніка 2019. Праверана 2024-02-10.
- ↑ Дудараў, Віктар (27 кастрычніка 2019). "Беларусы Нью-Ёрка адзначылі юбілей Беларускай фундацыі Крачэўскага". Новы Час. Праверана 2024-02-10.
- ↑ Запруднік, Я. Да загадкі дзяржаўнага архіву Міколы Абрамчыка / Янка Запруднік // Запісы БІНІМ. — 2009. — № 32. — С. 450—476.
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Ляднёва, Анфіса. Фундацыя імя П. Крачэўскага // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 6. Кн. 2: Усвея — Яшын; Дадатак / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 2003. — С. 51—52. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0276-8.
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
На Вікісховішчы пакуль няма медыяфайлаў па тэме, але Вы можаце загрузіць іх- Архівіст Фундацыі Крачэўскага Валянціна Трыгубовіч: Мяне натхняе старая мудрасьць: помнім мы — не забудуць і нас
- Відэарэпартаж пра Беларускую фундацыю Крачэўскага
- У Нью-Ёрку адсвяткавалі 60-я ўгодкі Фундацыі Крачэўскага
