Філіпіны: Розніца паміж версіямі

Правіць спасылкі
З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
др r2.7.1) (робат змяніў: ps:فلېپين
Няма тлумачэння праўкі
Радок 24: Радок 24:
'''Філіпіны''' - астраўная краіна ў [[Паўднёва-Усходняя Азія|Паўднёва-Усходняй Азіі]], у [[Ціхі акіян|Ціхім акіяне]] паміж [[Інданезія]]й і [[Тайвань|Тайванем]].
'''Філіпіны''' - астраўная краіна ў [[Паўднёва-Усходняя Азія|Паўднёва-Усходняй Азіі]], у [[Ціхі акіян|Ціхім акіяне]] паміж [[Інданезія]]й і [[Тайвань|Тайванем]].


== Гісторыя ==
{{main|Гісторыя Філіпін}}
Філіпіны насялялі плямёны аўстралоіднай расы, у II-м тысячагоддзі да н.э. іх адцяснілі ў горныя раёны паўднёвамангалоідныя народы. У [[1521]] г. Філіпіны наведала іспанская экспедыцыя [[Ф.Магелана]], які загінуў у сутычцы з жыхарамі [[Востраў Мактан|вострава Мактан]]. У [[1565]] г. з прыбыцця флоту [[М.Л.Легаспі]] пачалося іспанскае заваяванне Філіпін. Да канца [[16 стагоддзе|XVI]] ст. іспанцы падпарадкавалі большую частку краіны, акрамя ісламізаванага ў [[14 стагоддзе|XIV]] — [[15 стагоддзе|XV]] стст. насельніцтва, якое захавала напоўдні незалежнасць да [[19 стагоддзе|XIX]] ст. У хуткім часе большасць філіпінцаў хрысціянізавана. На Філіпінах усталявалася сістэма кіравання на ўзор іспанскіх калоній у Амерыцы. З [[17 стагоддзе|XVII]] ст. іспанцы ізалявалі краіну ад знешняга свету. Выхад з ізаляцыі ў пачатку [[19 стагоддзе|XIX]] ст. спрыяў уздыму гаспадаркі Філіпін і мясцоваму культурна-асветніцкаму руху (галоўны яго прадстаўнік [[Х.Рысаль]]). У [[1892]] г. заснавана тайная патрыятычная арганізацыя Каціпунан (кіраўнік [[А.Баніфасіо]]), якая ўзначаліла нацыянальнае паўстанне [[1896]] — [[1897]] гг. У час [[Іспана-амерыканская вайна 1898|іспана-амерыканскай вайны 1898 г.]] на Філіпіны высадзіліся войскіЗША, [[12 чэрвеня]] [[1898]] г. абвешчана незалежная Філіпінская Рэспубліка на чале з [[Э.Агінальда]]. У выніку [[Амерыкана-філіпінская вайна 1899 — 1901|амерыкана-філіпінскай вайны 1899 — 1901]] гг. Філіпіны сталі калоніяй [[ЗША]]. У [[1916]] г. утвораны Заканадаўчы сход Філіпін, а паводле закона і Канстытуцыі 1934 г. у [[1935]] г. утвраны аўтаномны ўрад на чале з прэзідэнтам [[М.Л.Кесанам]]. У [[1941]] — [[1942]] гг. Філіпіны акупіравалі японскія войскі. У [[1942]] — [[1944]] гг. на [[Востраў Лусон|востраве Лусон]] узброеную барацьбу супраць акупацыйных войскаў вяла партызанская армія Хукбалахап. У канцы [[1944]] — пачатку [[1945]] гг. тут адбыліся жорсткія баі паміж амерыканскімі і японскімі войскамі. [[4 ліпеня]] [[1946]] г. абвешчана незалежнасць Філіпін. У [[1965]] г. прэзідэнтам краіны абраны [[Ф.Маркас]], які ў [[1972]] г. увёў надзвычайнае становішча (да [[1981]] г.) і замацаваў свае вялікія паўнамоцтвы. Дыктатура прэзідэнта і карупцыя сярод яго паплечнікаў прывялі да народных выступленняў у лютым [[1986]] г., рэжым Маркаса быў скінуты. Урад прэзідэнта [[К.Акіна]] правёў дэмакратызацыю палітычнага жыцця. Але ён і ўрад прэзідэнта [[М.Рамаса]] ([[1992]] — [[1998]]) не здолелі рэфармаваць эканоміку Філіпін. Нягледзячы на мірнае пагадненне 1996 г. з мусульманскімі арганізацыямі, радыкальныя ісламісцкія групоўкі на поўдні Філіпін працягваюць узброеную барацьбу супраць урада.


[[Катэгорыя:Краіны|Фіlіпіны]]
[[Катэгорыя:Краіны|Фіlіпіны]]

Версія ад 13:07, 18 студзеня 2012

{{{Беларуская назва}}}
Герб {{{Родны склон}}}
[[Сцяг {{{Родны склон}}}]] [[Герб {{{Родны склон}}}]]
[[Гімн {{{Родны склон}}}|Дзяржаўны гімн {{{Родны склон}}}]]
Афіцыйныя мовы Filipino[d][1][2] і англійская[3]
Сталіца
Форма кіравання
{{{Пасады кіраўнікоў}}} {{{Кіраўнікі}}}
Валюта Philippine peso[d]
Інтэрнэт-дамен .ph
Код ISO (Alpha-2) PH
Код ISO (Alpha-3) PHL
Код МАК PHI
Тэлефонны код +63
Часавыя паясы Philippine Standard Time[d] і Asia/Manila[d][5]

Філіпіны - астраўная краіна ў Паўднёва-Усходняй Азіі, у Ціхім акіяне паміж Інданезіяй і Тайванем.

Гісторыя

Асноўны артыкул: Гісторыя Філіпін

Філіпіны насялялі плямёны аўстралоіднай расы, у II-м тысячагоддзі да н.э. іх адцяснілі ў горныя раёны паўднёвамангалоідныя народы. У 1521 г. Філіпіны наведала іспанская экспедыцыя Ф.Магелана, які загінуў у сутычцы з жыхарамі вострава Мактан. У 1565 г. з прыбыцця флоту М.Л.Легаспі пачалося іспанскае заваяванне Філіпін. Да канца XVI ст. іспанцы падпарадкавалі большую частку краіны, акрамя ісламізаванага ў XIV — XV стст. насельніцтва, якое захавала напоўдні незалежнасць да XIX ст. У хуткім часе большасць філіпінцаў хрысціянізавана. На Філіпінах усталявалася сістэма кіравання на ўзор іспанскіх калоній у Амерыцы. З XVII ст. іспанцы ізалявалі краіну ад знешняга свету. Выхад з ізаляцыі ў пачатку XIX ст. спрыяў уздыму гаспадаркі Філіпін і мясцоваму культурна-асветніцкаму руху (галоўны яго прадстаўнік Х.Рысаль). У 1892 г. заснавана тайная патрыятычная арганізацыя Каціпунан (кіраўнік А.Баніфасіо), якая ўзначаліла нацыянальнае паўстанне 1896 — 1897 гг. У час іспана-амерыканскай вайны 1898 г. на Філіпіны высадзіліся войскіЗША, 12 чэрвеня 1898 г. абвешчана незалежная Філіпінская Рэспубліка на чале з Э.Агінальда. У выніку амерыкана-філіпінскай вайны 1899 — 1901 гг. Філіпіны сталі калоніяй ЗША. У 1916 г. утвораны Заканадаўчы сход Філіпін, а паводле закона і Канстытуцыі 1934 г. у 1935 г. утвраны аўтаномны ўрад на чале з прэзідэнтам М.Л.Кесанам. У 1941 — 1942 гг. Філіпіны акупіравалі японскія войскі. У 1942 — 1944 гг. на востраве Лусон узброеную барацьбу супраць акупацыйных войскаў вяла партызанская армія Хукбалахап. У канцы 1944 — пачатку 1945 гг. тут адбыліся жорсткія баі паміж амерыканскімі і японскімі войскамі. 4 ліпеня 1946 г. абвешчана незалежнасць Філіпін. У 1965 г. прэзідэнтам краіны абраны Ф.Маркас, які ў 1972 г. увёў надзвычайнае становішча (да 1981 г.) і замацаваў свае вялікія паўнамоцтвы. Дыктатура прэзідэнта і карупцыя сярод яго паплечнікаў прывялі да народных выступленняў у лютым 1986 г., рэжым Маркаса быў скінуты. Урад прэзідэнта К.Акіна правёў дэмакратызацыю палітычнага жыцця. Але ён і ўрад прэзідэнта М.Рамаса (1992 — 1998) не здолелі рэфармаваць эканоміку Філіпін. Нягледзячы на мірнае пагадненне 1996 г. з мусульманскімі арганізацыямі, радыкальныя ісламісцкія групоўкі на поўдні Філіпін працягваюць узброеную барацьбу супраць урада.

Шаблон:Link GA Шаблон:Link GA

  1. ↑ а б 7 // Constitution of the Philippines — 1987.
  2. ↑ а б http://ncca.gov.ph/subcommissions/subcommission-on-cultural-disseminationscd/language-and-translation/development-of-filipino-the-national-language-of-the-philippines/
  3. ↑ а б 7 // Constitution of the Philippines — 1987.
  4. ↑ а б https://www.officialgazette.gov.ph/1976/05/29/presidential-decree-no-940-s-1976/
  5. ↑ а б в https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/asia
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Філіпіны&oldid=1015138"