Марыа Варгас Льёса

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Марыа Варгас Льёса
ісп.: Mario Vargas Llosa
Mario Vargas Llosa.jpg
Асабістыя звесткі
Імя пры нараджэнні ісп.: Jorge Mario Pedro Vargas Llosa
Дата нараджэння 28 сакавіка 1936(1936-03-28)[1][2][…] (86 гадоў)
Месца нараджэння
Грамадзянства
Бацька Ernesto Vargas Maldonado[d][4]
Маці Dora Llosa Ureta[d][4]
Жонка Julia Urquidi Illanes[d] і Patricia Llosa Urquidi[d]
Дзеці Álvaro Vargas Llosa[d] і Morgana Vargas Llosa[d]
Альма-матар
Месца працы
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці раманіст, драматург, палітык, журналіст, эсэіст, літаратурны крытык, сцэнарыст, выкладчык універсітэта, празаік, драматург, філосаф, публіцыст, кінарэжысёр, пісьменнік
Гады творчасці 1959 — цяп. час
Кірунак магічны рэалізм і Лацінаамерыканскі бум[d]
Жанр фэнтэзі
Мова твораў іспанская мова
Грамадская дзейнасць
Партыя
Член у
Прэміі Нобелеўская прэмія Нобелеўская прэмія па літаратуры (2010)
Узнагароды
кавалер ордэна Ганаровага Легіёна камандор ордэна Мастацтваў і літаратуры Austrian Decoration for Science and Art Commander of the Order of the Aztec Eagle Grand Cross with diamonds of Order of the Sun of Peru Grand Cross of the Order of Boyacá Order of Christopher Columbus Order of Vasco Núñez de Balboa Orden de la Independencia Cultural Rubén Darío
Нобелеўская прэмія па літаратуры

прэмія прынца Астурыйскага[d] (1986)

honorary doctor of the University of Rennes 2[d] (1994)

Rómulo Gallegos Prize[d] (1967)

Premio Planeta de Novela[d] (1993)

Mariano de Cavia' Price[d] (1997)

Maria Moors Cabot Prizes[d] (2006)

Прэмія міру кнігагандляроў Германіі (1996)

прэмія Чына дэль Дука[d] (2008)

Miguel de Cervantes Prize

Menéndez Pelayo International Prize[d] (1999)

Irving Kristol Award[d] (2005)

прэмія Грынцанэ Кавур[d] (1986)

Carlos Fuentes International Prize for Literary Creation in the Spanish Language[d] (2012)

Іерусалімская прэмія[d] (1995)

Жывая легенда Бібліятэкі Кангрэса[d] (11 красавіка 2016)

ганаровы доктар Берлінскага ўніверсітэта імя Гумбальта[d] (13 кастрычніка 2005)

ганаровы доктар Універсітэта Алікантэ[d] (2008)

Ortega y Gasset Awards[d] (1999)

Caonabo de Oro Award[d] (2002)

Freedom Prize[d] (2008)

honorary doctorate of the National University of San Marcos[d] (2001)

honorary doctorate of the University of Valladolid[d] (1995)

gold Medal of the Community of Madrid

honorary doctorate of the Bordeaux Montaigne University[d] (13 лістапада 2009)

ганаровы доктар Гранадскага ўніверсітэта[d] (2009)

Viareggio-Versilia International Prize[d] (2010)

honorary doctorate of the University of Murcia[d] (1995)

honorary doctorate of the University of Las Palmas, Gran Canaria[d] (2012)

Premio Biblioteca Breve[d] (1962)

Q3395128? (1964)

Q3395128? (1967)

National Culture Award[d] (1967)

Pablo Neruda Order of Artistic and Cultural Merit[d] (2018)

Prix Formentor[d] (1967)

St. Louis Literary Award[d] (2011)

Premio Ceppo Pistoia[d] (2009)

Q17651535? (2013)

National Book Critics Circle Award[d] (1997)

Q9052823? (2010)

Scanno Prize[d] (1989)

ганаровы доктар Лёвенскага каталіцкага ўніверсітэта[d]

ганаровы доктар Оксфардскага ўніверсітэта[d]

ганаровы доктар Нацыянальнага аўтаномнага ўніверсітэта Мексікі[d]

honorary doctor from the NOVA University Lisbon[d]

Orden al Mérito Docente y Cultural Gabriela Mistral

Don Quijote Journalism Prize[d] (2015)

honorary doctorate from the Pontifical Catholic University of Peru[d]

honorary doctorate of the University of Burgos[d] (2016)

ганаровы доктар Універсітэта Маямі[d] (10 мая 2018)

honorary doctor of the Sorbonne Nouvelle University[d] (2005)

doctor honoris causa from the University of Pau[d] (23 кастрычніка 2001)

Подпіс Mario Vargas Llosa Signature.svg
Афіцыйны сайт
Лагатып Вікікрыніц Творы ў Вікікрыніцах
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы
Лагатып Вікіцытатніка Цытаты ў Вікіцытатніку

Хорхе Марыа Педра Варгас Льёса (ісп.: Jorge Mario Pedro Vargas Llosa, нар. 28 сакавіка 1936, Арэкіпа, Перу) — перуанскі празаік і драматург, публіцыст, палітычны дзеяч, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па літаратуры 2010 года.

Факты з біяграфіі[правіць | правіць зыходнік]

Кар’еру пісьменніка пачынаў як журналіст-аматар у гарадскіх газетах Лімы, а потым — у правінцыйнай газеце «La Industria» гарадка П’юра.

Вучыўся ў Нацыянальным універсітэце Сан-Маркас (ісп.: Universidad Nacional Mayor de San Marcos) на аддзяленні літаратуры і права, потым ва ўніверсітэце Камлутэнсе (Мадрыд). Плённая пісьменніцкая дзейнасць пачалася пасля пераезда з Мадрыда ў Парыж.

Першы раман «Горад і Сабакі» (La ciudad y los perros), надрукаваны ў 1963 г., прынёс Варгасу Л’ёсе поспех. Але ваенныя абвінавацілі пісьменніка ў тым, што гэты твор падрывае прэстыж перуанскай арміі[8].

У 1990 г. ўдзельнічаў у прэзідэнцкіх выбарах ў якасці кандыдыта ў прэзідэнты Перу, атрымаў у першым туры 34 % галасоў выбаршчыкаў, але перамогі дамагчыся яму не ўдалося. Перамогу на выбарах атрымаў Альберта Фухіморы, які стаў аўтарытарным кіраўніком Перу. Марыа Варгас Льёса пасля паразы на выбарах эміграваў з краіны і прыняў іспанскае падданства[9].

Зборнікі[правіць | правіць зыходнік]

  • Los jefes / Правадыры (1958)

П’есы[правіць | правіць зыходнік]

  • La huida del inca / Уцёкі інкі (1952)
  • Kathie y el hipopótamo / Кэці і гіпапатам (1983)
  • Odiseo y Penélope, teatro / Адысей і Пенелопа (2007)

Зноскі

  1. Deutsche Nationalbibliothek, Staatsbibliothek zu Berlin, Bayerische Staatsbibliothek et al. Record #118803964 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 9 красавіка 2014.
  2. Mario Vargas Llosa // SNAC — 2010. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. Mario Vargas Llosa // filmportal.de — 2005. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  4. а б geni.com — 2006. — 175000000 экз.
  5. http://www.cervantesvirtual.com/portales/catedra_vargas_llosa/vargas_llosa_trabajos
  6. а б Французская акадэмія — 1635. Праверана 3 чэрвеня 2022.
  7. а б https://www.epe.es/es/cultura/20230202/sido-instalacion-vargas-llosa-academie-82413678
  8. Cevallos, Francisco Javier (1991), «García Márquez, Vargas Llosa, and Literary Criticism: Looking Back Prematurely», Latin American Research Review (Latin American Research Review, Vol. 26, No. 1) 26 (1): 266—275, retrieved April 6, 2008. (Каб атрымаць доступ да сеціўнай версіі, патрабуецца падпіска)
  9. История литератур Латинской Америки. Кн. 5. М., 2005. С. 658