ФК Дынама Мінск

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Дынама Мінск
ФК Дынама Мінск.png
Поўная назва ЗАТ «Футбольны клуб „Дынама-Мінск“»
Мянушкі бела-блакітныя, дынамікі
Заснаваны 1927
Горад Мінск, Беларусь
Стадыён «Дынама»
Умяшчальнасць: 22 246
Уладальнік БФСТ «Дынама»
Генеральны дырэктар Андрэй Толмач
Галоўны трэнер
Чэмпіянат Вышэйшая ліга
2023 1 месца
Сайт Афіцыйны сайт
Форма
Асноўная
форма
Форма
Гасцявая
форма

«Дынама» — беларускі футбольны клуб з горада Мінска, адзін з самых тытулаваных клубаў Беларусі.

Каманда была створана ў 1927 годзе. Гуляла ў вышэйшай лізе чэмпіянату СССР. У 1982 годзе заняла ў ім першае месца. З 1992 года мінскае «Дынама» выступае ў Вышэйшай лізе чэмпіянату Беларусі.

Назвы клуба[правіць | правіць зыходнік]

  • «Дынама» (1927—1953)
  • «Спартак» (1954—1959)
  • «Беларусь» (1960—1962)
  • «Дынама» (з 1963 года)

Гісторыя клуба[правіць | правіць зыходнік]

Першыя гады[правіць | правіць зыходнік]

Днём нараджэння мінскага «Дынама» прынята лічыць дату першага дакументальна пацверджанага матча каманды. Ён адбыўся 18 чэрвеня 1927 года ў Смаленску, дзе мінчукі сустрэліся з мясцовымі аднаклубнікамі і атрымалі першую ў сваёй гісторыі перамогу — 2:1.

У тым жа 1927 годзе «Дынама» паклала ў сваю скарбонку і першы трафей, выйграўшы чэмпіянат БССР. Цікава, што першапачаткова ўдзел у гэтым спаборніцтве прымалі каманды гарадоў. Сярод іх была і зборная Мінска, якая заваявала пуцёўку ў фінальны турнір, дзе сталічным футбалістам супрацьстаялі зборныя Гомелю і Віцебску. Аднак у фінале гуляла ўжо не зборная Мінска, а футбольная каманда «Дынама». Справа ў тым, што калектыў практычна цалкам складаўся з «дынамаўцаў», якія і настаялі на тым, каб выступаць пад такой назвай. Нежаданне выступаць пад сцягам горада выклікала буру абуранасці з боку грамадскасці. Футбалістаў вінавацілі ў паводзінах, нявартым савецкіх грамадзян, у схільнасці ўплыву буржуазных спартыўных грамадстваў. Але, як вядома, пераможцаў не судзяць. «Дынама» ў бліскучым стылі расправілася з супернікамі і заваявала званне чэмпіёна БССР.

Спачатку з рахункам 4:1 былі пераможаныя гаспадары фінальнага турніру — зборная Гомеля. Затым быў цяжкі матч з Віцебскам, перапынены пры рахунку 1:1 з-за цемры. Пераігроўка выдалася не менш зацятай: 2:2 у асноўны час, і толькі на 9-й хвіліне трэцяга (!) дадатковага тайма мінчук Ціхаміраў прынёс перамогу сваёй камандзе.

На наступны год «дынамаўцам» не атрымалася паўтарыць свой поспех, паколькі ва Усебеларускай спартакіядзе зноў выступала зборная Мінска, сфарміраваная з футбалістаў трох лепшых каманд рэспублікі — «Дынама», ОБВШ і Н-скай дывізіі. Сталічныя футбалісты завяршылі свой выступ на стадыі паўфіналу, саступіўшы камандзе Полацка.

Галоўнай падзеяй футбольнага жыцця СССР у 1928 годзе стала правядзенне Усесаюзнай спартакіяды ў Маскве, удзел у якой прыняла і зборная БССР, якая заняла пятае месца. Лепшым бамбардзірам беларускай каманды стаў «дынамавец» Ціхаміраў, які забіў 4 мяча. Яшчэ гэты год быў знамянальны тым, што спартыўнае таварыства «Дынама» прыступіла да будаўніцтва новага спартыўнага стадыёна на месцы былога іпадрома.

Напачатку 1930-х гадоў у жыцці мінскага «Дынама» адбылася знамянальная падзея — у каманды з’явіўся свой стадыён. Размяшчаўся ён там, дзе сёння знаходзіцца паркавая частка сучаснага стадыёна, быў драўляным і змяшчаў 10 тысяч гледачоў. Характэрна, што кожны з дынамаўцаў зрабіў свой унёсак у будаўніцтва спартыўнай арэны, бескарысліва адпрацаваўшы па 100 гадзін.

Да гэтага часу футбол стаў ужо самым папулярным выглядам спорту ў СССР. Не была выключэннем і Беларусь. Футбалісты мінскага «Дынама» хадзілі ў кумірах у сталічнай публікі. Шмат у чым паспрыяла гэтаму выхад на экраны ў 1936 годзе мастацкага фільма «Брамнік». Каб патрапіць на яго, у мінскіх кінатэатраў выбудоўваліся велізарныя чэргі.

Удзел у першынстве СССР да вайны[правіць | правіць зыходнік]

У 1936 годзе прайшоў першы чэмпіянат СССР. Праўда, футбольнай каманды «Дынама» (Мінск) сярод яго ўдзельнікаў не было. Мінчукі, якія яшчэ не мелі статуту каманды майстроў, гулялі на першынства рэспублікі, якое ў чарговы раз выйгралі ў 1937 годзе. Толькі два гады праз сталічная каманда стала камандай майстроў. У 1940 годзе яна была ўключана ў склад пятнаццаці каманд, якім на наступны год атрымалі магчымасць выступаць у вышэйшай лізе саюзнага чэмпіянату.

Так што сезон 1941 гады мінскія заўзятары чакалі з нецярпеннем. Гонар дэбютаваць у эліце савецкага футбола выпала наступным футбалістам: брамнікі — Аляксандр Дорахаў, Аляксандр Кваснікаў, палявыя гульцы — Леанід Салаўёў, Аляксандр Маляўкін, Міхась Воўкаў, Абуш Чалакян, Міхась Карабко, Сяргей Нікульцаў, Васіль Панфілаў, Аляксандр Абрамаў, Якаўлеў, Васіль Панамароў, Эрык Рэйстэр, Яўген Піскароў, Кастусь Балясаў, Пётр Ігнатаў, Мікалай Шэвялянчык, Мікалай Зіноўеў.

27 красавіка 1941 гады «Дынама» правяло ў Мінску першы матч саюзнага першынства супраць іншага дэбютанта вышэйшай лігі ленінградскага «Спартака» і атрымала перамогу з лікам 2:1. Далей каманду чакала параза ў Тбілісі ад мясцовых аднаклубнікаў, вікторыя ў Маскве над першай прафсаюзнай камандай, і два запар паразы ад адэскага «Спартака» і ад дзейснага чэмпіёна — маскоўскага «Дынама». Таму да чарговай хатняй гульні 15 чэрвеня супраць каманды «Стаханавец» са Сталіна мінчукі рыхтаваліся асабліва старанна. Аднак і ў гэтай сустрэчы дынамаўцам не наканавана было дамагчыся дадатнага выніку. Дзякуючы бездакорнай гульні свайго галкіпера, перамогу з рахункам 2:1 атрымалі госці. Гэта быў апошні футбольны матч «Дынама» ў тым фатальным годзе. Праз тыдзень пачалася вайна…

Вялікая Айчынная вайна[правіць | правіць зыходнік]

Вайна заспела футбалістаў сталічнага «Дынама» ў Мінску. Паколькі каманда ўваходзіла ў структуру НКУС і была паўваенным калектывам, то ўжо на другі дзень вайны дынамаўцам выдалі абмундзіраванне, зброю і загадалі адпраўляцца ў Маскву.

Як распавядаў пасля вайны адзін з ігракоў той каманды Мікалай Шавялянчык, футбалісты самастойна знайшлі ў падпаленым горадзе грузавік, на якім і накіраваліся па Магілёўскай шашы ў бок Масквы, кожную хвіліну рызыкуючы патрапіць пад бамбардзіроўку або нарвацца на варожы дэсант. Ехалі, пакуль не скончыўся бензін. Калі той закончыўся, а заправіцца не было дзе, далей пайшлі пешшу ў натоўпе ўцекачоў.

У Магілёве футбалістам дапамог першы сакратар ЦК КПБ Панцеляймон Панамарэнка, які выдзяліў дзве машыны, на якіх каманда даехала да Смаленска, а адтуль сяк-так дабралася і да Масквы.

Па прыбыцці ў сталіцу футбалісты адправіліся на стадыён «Дынама». Тут у ліпені 1941-га фарміравалася Асобная мотастралковая брыгада адмысловага прызначэння — знакаміты ОМСБОН. У яе ўваходзілі 800 лепшых спартсменаў краіны, а таксама працоўныя маскоўскіх прадпрыемстваў, выкладчыкі і курсанты школ НКУС, чэкісты-аператыўнікі, памежнікі. У склад гэтай брыгады былі залічаны і мінскія футбалісты. ОМСБОН нёс патрульную службу, удзельнічаў у стварэнні абарончых меж, мініраванні важных аб’ектаў, ажыццяўляў выведвальныя і дыверсійныя дзеянні на акупаванай ворагам тэрыторыі.

У кастрычніку 1941 года, калі Масква была абвешчана на аблогавым становішчы, часова стаў часткай гарнізона сталіцы і браў удзел у баявых дзеяннях у Падмаскоўе. 7 лістапада 1941 гады ў складзе ОМСБОН футбольная каманда мінскага «Дынама» на чале са старэйшым трэнерам Львом Карчэбокавым удзельнічала ў парадзе савецкіх войскаў на Чырвонай плошчы.

Пасля таго як вораг быў адкінуты ад Масквы, футбалісты, якія неслі патрульную службу, ахоўвалі ваенныя аб’екты. Шэраг з іх прасіліся на фронт, але адпусцілі толькі некаторых. Касцяк каманды захаваўся, і пасля пераломнай перамогі пад Сталінградам з дынамаўцаў ізноў сфарміравалі футбольную каманду, якая некаторы час выступала ў першынстве Масквы пад назвай «Ваенная частка маёра Іванова». Крыху пазней каманду перайменавалі ў «Дынама-2». У 1944 годзе дынамаўская каманда ўжо іграла ў Кубку СССР, прычым дайшла да паўфіналу.

Пасляваенны час[правіць | правіць зыходнік]

У суверэннай Беларусі[правіць | правіць зыходнік]

Дасягненні[правіць | правіць зыходнік]

Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік СССР[правіць | правіць зыходнік]

Чэмпіянат СССР

  • Чэмпіён СССР (1): 1982
  • Бронзавы прызёр (3): 1954, 1963, 1983

Кубак СССР

  • Фіналіст (2): 1965, 1987

Кубак Футбольнага саюза СССР

  • Фіналіст (1): 1989

Чэмпіянат БССР

  • Чэмпіён БССР (6): 1937—39, 1945, 1951, 1975
  • Срэбны прызёр чэмпіянатаў БССР (5): 1934, 1935, 1946, 1952, 1977
  • Бронзавы прызёр чэмпіянатаў БССР (2): 1940, 1947

Кубак БССР

  • Уладальнік Кубка БССР (2): 1936, 1940
  • Фіналіст (1): 1945

Беларусь Беларусь[правіць | правіць зыходнік]

Чэмпіянат Беларусі

  • Чэмпіён (8): 1992, 1993, 1994, 1995, 1995 (восень), 1997, 2004, 2023
  • Срэбраны прызёр (9): 1996, 2001, 2005, 2006, 2008, 2009, 2014, 2015, 2017
  • Бронзавы прызёр (7): 2000, 2003, 2012, 2013, 2016, 2018, 2021

Кубак Беларусі

  • Пераможца (3): 1992, 1994, 2003
  • Фіналіст (3): 1996, 1998, 2013

Суперкубак Беларусі (Кубак сезона)

  • Пераможца (1): 1994

Футбольныя прызы (СССР)[правіць | правіць зыходнік]

  • За справядлівую гульню: 1961
  • За волю да перамогі: 1976 (в), 1982
  • Кубак прагрэсу: 1979, 1982
  • Агрэсіўнаму госцю: 1982
  • Граза аўтарытэтаў: 1986
  • Імені Рыгора Фядотава: 1982

Статыстыка[правіць | правіць зыходнік]

Стадыён[правіць | правіць зыходнік]

Дынама-Юні

Да 2009 года хатнія матчы «Дынама» праводзіла на аднайменным мінскім стадыёне, які знаходзіцца ў самым цэнтры горада і ўмяшчае 35 тысяч гледачоў.

У 2009—2012 гадах «Дынама» гуляла на стадыёне «Дынама-Юні». Ён знаходзіцца ў Кунцаўшчыне, на захадзе горада. Умяшчальнасць — 4500 чалавек. Стадыён быў пабудаваны ў 2000 годзе, меў назву «Дарыда» і належаў аднайменнай камандзе з Мінскага раёна. У 2008 годзе быў выкуплены клубам «Дынама» і перайменаваны.

У канцы 2012 года «Дынама-Юні» быў зачынены на рэканструкцыю. Пачынаючы з сезона 2013 каманда выступала на стадыёне «Трактар».

З лета 2018 года, калі пасля рэканструкцыі быў адкрыты стадыён «Дынама», каманда пачала праводзіць свае матчы на ім.

Цяперашні склад[правіць | правіць зыходнік]

Станам на красавік 2024 года, згодна з афіцыйным сайтам клуба[1].

Паз. Імя Нар.
1 Беларусь Бр Арцём Макаўчык 2000
13 Беларусь Бр Іван Шымаковіч 2005
21 Беларусь Бр Фёдар Лапавухаў 2003
49 Беларусь Бр Арцём Каратай 2004
2 Беларусь Аб Вадзім Пігас 2001
3 Беларусь Аб Максім Швяцоў 1998
4 Беларусь Аб Аляксей Гаўрыловіч 1990
5 Беларусь Аб Павел Апяцёнак 2007
6 Беларусь Аб Сяргей Паліцевіч (капітан) 1990
20 Беларусь Аб Аляксандр Сачыўка 1986
26 Беларусь Аб Уладзіслаў Калінін 2002
27 Беларусь Аб Мацвей Міхайрын 2005
33 Беларусь Аб Мацвей Дубатоўка 2005
66 Бразілія Аб Раі 2000
67 Беларусь Аб Раман Бегуноў 1993
97 Беларусь Аб Васіль Чарняўскі 2006
Беларусь Аб Міхаіл Аляксандраў 2006
Беларусь Аб Захар Холадаў 2005
Паз. Імя Нар.
7 Беларусь ПА Арцём Быкаў 1992
8 Беларусь ПА Аляксандр Сялява 1992
11 Беларусь ПА Глеб Жэрдзеў 2000
14 Нігерыя ПА Рэйманд Адэола 2001
16 Беларусь ПА Данііл Сілінскі (у арэндзе з «Гомеля») 2000
17 Беларусь ПА Павел Сядзько 1998
19 Беларусь ПА Дзмітрый Падстрэлаў 1998
22 Беларусь ПА Дзмітрый Ніжнік 2003
23 Казахстан ПА Уладзіслаў Васільеў 1997
37 Беларусь ПА Уладзіслаў Кролік 2005
80 Расія ПА Ігар Школік 2001
88 Беларусь ПА Мікіта Дземчанка 2002
99 Беларусь ПА Арцём Сакалоўскі 2006
Беларусь ПА Максім Будзько 2004
9 Расія Нап Павел Мялёшын (у арэндзе са «Спартака» Масква) 2004
10 Беларусь Нап Уладзімір Хвашчынскі 1990
47 Беларусь Нап Ілья Чарняк 2002
81 Беларусь Нап Трафім Мельнічэнка 2006

Ігракі ў арэндзе[правіць | правіць зыходнік]

Паз. Імя Нар.
31 Беларусь Бр Дзяніс Шпакоўскі (у «Мінску» да снежня 2024 года) 2001
15 Беларусь ПА Аляксандр Свірэпа (у «Дынама» Брэст да снежня 2024 года) 1999
Паз. Імя Нар.
77 Беларусь ПА Андрэй Рылач (у «Гомелі» да снежня 2024 года) 2002
Беларусь Нап Ілья Дубінец (у «Слуцку» да снежня 2023 года) 2004

Трэнерскі штаб[правіць | правіць зыходнік]

«Дынама-2»[правіць | правіць зыходнік]

У сезоне 2024 рэзервовая каманда пад назвай «Дынама-2» выступае ў Першай лізе[2].

Паз. Імя Нар.
Беларусь Бр Арцём Каратай 2004
Беларусь Бр Фёдар Лапавухаў 2003
Беларусь Бр Мікіта Пятрашка 2006
Беларусь Бр Іван Фралоў 2005
Беларусь Бр Іван Шымаковіч 2005
Беларусь Бр Яўген Ярашэвіч 2005
Беларусь Аб Міхаіл Аляксандраў 2006
Беларусь Аб Павел Апяцёнак 2007
Беларусь Аб Уладзіслаў Бейня 2006
Беларусь Аб Мацвей Дубатоўка 2005
Беларусь Аб Цімур Дубовік 2005
Беларусь Аб Уладзіслаў Калінін 2002
Беларусь Аб Кірыл Коўш 2004
Беларусь Аб Аляксандр Мартысевіч 2007
Беларусь Аб Мацвей Міхайрын 2005
Беларусь Аб Вадзім Пігас 2001
Беларусь Аб Дзмітрый Туравец 2003
Беларусь ПА Кірыл Адамовіч 2006
Паз. Імя Нар.
Беларусь ПА Дзяніс Бекарэвіч 2006
Беларусь ПА Арцём Белаус 2006
Беларусь ПА Арцём Грабцэвіч 2007
Беларусь ПА Мікіта Дземчанка 2002
Беларусь ПА Глеб Жэрдзеў 2000
Беларусь ПА Георгій Іванюковіч 2007
Беларусь ПА Ягор Ісачэнка 2005
Беларусь ПА Уладзіслаў Кролік 2005
Беларусь ПА Дзяніс Літвін 2006
Беларусь ПА Дзмітрый Ніжнік 2003
Беларусь ПА Арцём Сакалоўскі 2006
Беларусь Нап Максім Будзько 2004
Беларусь Нап Мацвей Каліноўскі 2005
Беларусь Нап Віктар Лісоўскі 2005
Беларусь Нап Трафім Мельнічэнка 2006
Беларусь Нап Арцём Самуйлік 2006
Беларусь Нап Васіль Чарняўскі 2006

Трэнерскі штаб «Дынама-2»[правіць | правіць зыходнік]

Сімволіка[правіць | правіць зыходнік]

Галоўныя трэнеры[правіць | правіць зыходнік]

Фінансы, санкцыі ЕС[правіць | правіць зыходнік]

Тытульным спонсарам доўгі час (з 1999 па 2019 год) была беларуская група кампаній «Трайпл», заснаваная ў 1992 годзе, генеральны дырэктар Юрый Чыж.

Па звестках газеты «Прессбол», бюджэт «Дынама» на сезон 2013 склаў каля 6 млн долараў[3].

23 сакавіка 2012 года Савет Еўрапейскага саюза дадаў Юрый Чыжа да спісу беларускіх чыноўнікаў, якім забаронены ўезд на тэрыторыю ЕС, таксама пад еўрапейскія санкцыі трапілі і яго кампаніі, у тым ліку «Дынама» Мінск[4][5]. 6 лістапада 2015 года санкцыі супраць Чыжа і яго актываў былі знятыя[6][7].

Крыніцы[правіць | правіць зыходнік]

  1. Асноўны склад . Афіцыйны сайт «Дынама». Праверана 4 красавіка 2024.
  2. От "Энергетика-БГУ" и "Белшины" до дублей. Заявки команд первой лиги (сезон-2024) (руск.). football.by (5 красавіка 2024). Праверана 9 красавіка 2024.
  3. Футбол. Годовой бюджет минского "Динамо" составляет порядка 6 миллионов долларов (руск.)(недаступная спасылка). pressball.by (27 сакавіка 2013). Архівавана з першакрыніцы 30 сакавіка 2013.
  4. Council Decision 2012/642/CFSP of 15 October 2012 concerning restrictive measures against Belarus (англ.). eur-lex.europa.eu (17 кастрычніка 2012). Праверана 8 снежня 2023.
  5. ЕС обнародовал черный список из 12 человек и 29 компаний (руск.)(недаступная спасылка). TUT.BY (25 сакавіка 2012). Архівавана з першакрыніцы 25 сакавіка 2012. Праверана 25 сакавіка 2012.
  6. Санкцыі ЕС у дачыненні да Юрыя Чыжа і яго актываў знятыя . Наша Ніва (6 кастрычніка 2015). Архівавана з першакрыніцы 6 кастрычніка 2015. Праверана 6 кастрычніка 2015.
  7. ІК. Крутое піке Юрыя Чыжа: ад самага пасьпяховага бізнэсоўца Беларусі да арыштанта (бел. (тар.)). «Радыё Свабода» (12 сакавіка 2016). Праверана 8 снежня 2023.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]