Афрыканскі Саюз

Афрыканскі Саюз
Афрыканскі Саюз
Адміністрацыйны цэнтр	Адыс-Абеба; Яганэсбург;
Тып арганізацыі	рэгіянальная арганізацыя[d], кантынентальны саюз[d] і міжнародная арганізацыя
Афіцыйныя мовы	англійская[…], арабская[…], французская[…], партугальская мова[…], languages of Africa[d][…], іспанская і суахілі
Заснаванне
Дата заснавання	9 верасня 1999
au.int (англ.) (фр.) (ар.) (парт.) (суахілі) (ісп.)
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Афрыканскі Саюз (англ.: African Union, фр.: Union africaine) — міжнародная арганізацыя палітычнага, ваеннага і эканамічнага характару, куды ўваходзяць усе афрыканскія дзяржавы. Правапераемніца Арганізацыі Афрыканскага Адзінства, створаная 9 ліпеня 2002 на канферэнцыі ў Дурбане. Марока пакінула арганізацыю ў 1984 у знак пратэсту супраць прыняцця ў саюз Заходняй Сахары), але ў 2017 годзе была прынята назад.

Мэты Афрыканскага Саюза:

ахова і спрыянне развіццю дэмакратычных каштоўнасцей у Афрыцы,
абарона правоў чалавека,
узаемадапамога пры ўзнікненні ваенных канфліктаў,
стварэнне агульнаафрыканскай эканамічнай прасторы,
абмежаванне ўмяшання былых каланіяльных дзяржаў ва ўнутраныя справы краін Афрыкі,
залучэнне замежнага капіталу.

Першым кіраўніком Афрыканскага Саюза стаў прэзідэнт ПАР Таба Мбекі. Штаб-кватэра размяшчаецца ў Адыс-Абебе (Эфіопія).

Дзяржавы-члены[правіць | правіць зыходнік]

Членства прыпынена Членства спынена

Агульнапрынятая назва	Дата ўступлення	Колькасць насельніцтва	Плошча (км²)	Сталіца	Заўвагі
Алжыр	25 мая 1963	&&&&&&&033769669.&&&&&033 769 669	&&&&&&&&02381741.&&&&&02 381 741	Алжыр
Ангола	11 лютага 1975	&&&&&&&016941000.&&&&&016 941 000	&&&&&&&&01246700.&&&&&01 246 700	Луанда
Батсвана	31 кастрычніка 1966	&&&&&&&&01639833.&&&&&01 639 833	&&&&&&&&&0600370.&&&&&0600 370	Габаронэ
Бенін	25 мая 1963	&&&&&&&&06769914.&&&&&06 769 914	&&&&&&&&&0112622.&&&&&0112 622	Порта-Нова	Да 1975 — Дагамея.
Буркіна-Фасо	25 мая 1963	&&&&&&&013228000.&&&&&013 228 000	&&&&&&&&&0274000.&&&&&0274 000	Уагадугу	Да 1984 — Верхняя Вольта.
Бурундзі	25 мая 1963	&&&&&&&&03589434.&&&&&03 589 434	&&&&&&&&&&027830.&&&&&027 830	Бужумбура
Габон	25 мая 1963	&&&&&&&&01454867.&&&&&01 454 867	&&&&&&&&&0267745.&&&&&0267 745	Лібрэвіль
Гамбія	кастрычнік 1965	&&&&&&&&01700000.&&&&&01 700 000	&&&&&&&&&&010380.&&&&&010 380	Банжул
Гана	25 мая 1963	&&&&&&&023000000.&&&&&023 000 000	&&&&&&&&&0238535.&&&&&0238 535	Акра
Гвінея	25 мая 1963	&&&&&&&010211437.&&&&&010 211 437	&&&&&&&&&0245857.&&&&&0245 857	Канакры	Членства прыпынена 23 кастрычніка 2008 пасля ваеннага перавароту, адноўлена ў канцы 2010 года — пасля прэзідэнцкіх выбараў, якія адбыліся 27 чэрвеня і 7 лістапада 2010. Членства прыпынена ў верасні 2021 года пасля ваеннага перавароту.
Гвінея-Бісау	19 лістапада 1973	&&&&&&&&01586000.&&&&&01 586 000	&&&&&&&&&&036544.&&&&&036 544	Бісау	Членства часова прыпынялася з 17 красавіка 2012 па чэрвень 2014 — пасля дзяржаўнага перавароту ў краіне.
Джыбуці	27 чэрвеня 1977	&&&&&&&&&0496374.&&&&&0496 374	&&&&&&&&&&023200.&&&&&023 200	Джыбуці
Дэмакратычная Рэспубліка Конга	25 мая 1963	&&&&&&&062600000.&&&&&062 600 000	&&&&&&&&02344858.&&&&&02 344 858	Кіншаса	З 1971 па 1997 — Рэспубліка Заір.
Егіпет^[3]	25 мая 1963	&&&&&&&075500662.&&&&&075 500 662	&&&&&&&&01002450.&&&&&01 002 450	Каір	Членства часова прыпынялася з 5 ліпеня 2013 па чэрвень 2014 — пасля адхілення прэзідэнта Мурсі ваеннымі.
Замбія	16 снежня 1964	&&&&&&&011668000.&&&&&011 668 000	&&&&&&&&&0752618.&&&&&0752 618	Лусака
Заходняя Сахара^[4]	22 лютага 1982	&&&&&&&&&0267405.&&&&&0267 405	&&&&&&&&&0266000.&&&&&0266 000	Эль-Аюн (фармальна), Бір-Лелу (фактычна)	Заходняя Сахара прызнана 48 дзяржавамі свету, але прызнаецца не ўсімі членамі Афрыканскага союза. Большая частка тэрыторыі Заходняй Сахары знаходзіцца пад кантролем Марока.
Зімбабвэ	чэрвень 1980	&&&&&&&013349000.&&&&&013 349 000	&&&&&&&&&0390757.&&&&&0390 757	Харарэ
Каба-Вердэ	18 ліпеня 1975	&&&&&&&&&0503000.&&&&&0503 000	&&&&&&&&&&&04033.&&&&&04 033	Прая
Камерун	25 мая 1963	&&&&&&&017795000.&&&&&017 795 000	&&&&&&&&&0475442.&&&&&0475 442	Яўндэ
Каморы	18 ліпеня 1975	&&&&&&&&&0798000.&&&&&0798 000	&&&&&&&&&&&02235.&&&&&02 235	Мароні
Кенія	13 снежня 1963	&&&&&&&037953840.&&&&&037 953 840	&&&&&&&&&0580367.&&&&&0580 367	Найробі
Конга	25 мая 1963	&&&&&&&&03999000.&&&&&03 999 000	&&&&&&&&&0342000.&&&&&0342 000	Бразавіль
Кот-д’Івуар	25 мая 1963	&&&&&&&018373060.&&&&&018 373 060	&&&&&&&&&0322460.&&&&&0322 460	Ямусукра	Да 1986 — Бераг Слановай Косці. Членства краіны было прыпынена з канца 2010 — пасля адмовы Ларана Гбагбо саступіць пасаду прэзідэнта, кандыдату — Аласану Уатара, які перамог на выбарах і якога ААН і АС прызналі дзеючым прэзідэнтам краіны; пасля арышту Гбагбо 11 красавіка 2011 і фактычнага прыходу да ўлады Уатары, членства краіны ў АС было адноўлена.
Лесота	31 кастрычніка 1966	&&&&&&&&01795000.&&&&&01 795 000	&&&&&&&&&&030355.&&&&&030 355	Масеру
Ліберыя	25 мая 1963	&&&&&&&&03489072.&&&&&03 489 072	&&&&&&&&&0111369.&&&&&0111 369	Манровія
Лівія	25 мая 1963	&&&&&&&&06173579.&&&&&06 173 579	&&&&&&&&01759541.&&&&&01 759 541	Трыпалі
Мадагаскар	25 мая 1963	&&&&&&&020042551.&&&&&020 042 551	&&&&&&&&&0587041.&&&&&0587 041	Антананарыву	Членства ўпершыню часова прыпынена са снежня 2001 па 10 Ліпеня 2003; ў другі раз — з 20 сакавіка 2009 — пасля палітычнага крызісу ў краіне, 27 студзеня 2014 пасля ўступлення на пасаду новага дэмакратычна абранага прэзідэнта, членства было адноўлена.
Мазамбік	18 ліпеня 1975	&&&&&&&021397000.&&&&&021 397 000	&&&&&&&&&0801590.&&&&&0801 590	Мапуту
Малаві	13 ліпеня 1964	&&&&&&&013931831.&&&&&013 931 831	&&&&&&&&&0118484.&&&&&0118 484	Лілонгвэ
Малі^[5]	25 мая 1963	&&&&&&&011995402.&&&&&011 995 402	&&&&&&&&01240192.&&&&&01 240 192	Бамако	Членства часова прыпынялася з 23 сакавіка па 24 кастрычніка 2012 — з-за дзяржаўнага перавароту ў краіне. Членства часова прыпынялася з 19 жніўня 2020 па 8 кастрычніка 2020 — з-за дзяржаўнага перавароту ў краіне. Членства часова прыпынена з 1 чэрвеня 2021 — з-за дзяржаўнага перавароту ў краіне.
Марока	студзень 2017	&&&&&&&031352000.&&&&&031 352 000	&&&&&&&&&0446550.&&&&&0446 550	Рабат	Выйшла з арганізацыі 12 лістапада 1984 а ў адказ на адмову выключыць з ОАЕ прынятую ў 1982 у Сахарскую Арабскую Дэмакратычную Рэспубліку, на тэрыторыю якой прэтэндуе Марока. У 2017 годзе зноў увайшла ў арганізацыю.
Маўрыкій	жнівень 1968	&&&&&&&&01264866.&&&&&01 264 866	&&&&&&&&&&&02040.&&&&&02 040	Порт-Луі
Маўрытанія	25 мая 1963	&&&&&&&&03069000.&&&&&03 069 000	&&&&&&&&01030700.&&&&&01 030 700	Нуакшот	Членства было прыпынена з 4 жніўня 2005 пасля ваеннага перавароту, адноўлена адразу пасля прэзідэнцкіх выбараў, якія адбыліся 11 сакавіка 2007, але зноў прыпынялася з 6 жнівень 2008 пасля новага ваеннага перавароту і было адноўлена пасля чарговых прэзідэнцкіх выбараў, якія адбыліся 18 ліпеня 2009.
Намібія	чэрвень 1990	&&&&&&&&02088669.&&&&&02 088 669	&&&&&&&&&0825418.&&&&&0825 418	Віндхук
Нігер	25 мая 1963	&&&&&&&013272679.&&&&&013 272 679	&&&&&&&&01267000.&&&&&01 267 000	Ніамей	Членства было прыпынена пасля ваеннага перавароту лютага 18 2010, адноўлена ў 16 сакавіка 2011 — пасля правядзення прэзідэнцкіх выбараў.
Нігерыя	25 мая 1963	&&&&&&0154729000.&&&&&0154 729 000	&&&&&&&&&0923768.&&&&&0923 768	Абуджа
Паўднёва-Афрыканская Рэспубліка	6 чэрвеня 1994	&&&&&&&047900000.&&&&&047 900 000	&&&&&&&&01221037.&&&&&01 221 037	Прэторыя
Паўднёвы Судан	28 ліпеня 2011	&&&&&&&&08260490.&&&&&08 260 490	&&&&&&&&&0619745.&&&&&0619 745	Джуба
Руанда	25 мая 1963	&&&&&&&010186063.&&&&&010 186 063	&&&&&&&&&&026798.&&&&&026 798	Кігалі
Самалі	25 мая 1963	&&&&&&&&09558666.&&&&&09 558 666	&&&&&&&&&0637661.&&&&&0637 661	Магадыша
Сан-Тамэ і Прынсіпі	18 ліпеня 1975	&&&&&&&&&0157000.&&&&&0157 000	&&&&&&&&&&&&0964.&&&&&0964	Сан-Тамэ
Сейшэлы	29 чэрвеня 1976	&&&&&&&&&&082247.&&&&&082 247	&&&&&&&&&&&&0451.&&&&&0451	Вікторыя
Сенегал	25 мая 1963	&&&&&&&011658000.&&&&&011 658 000	&&&&&&&&&0196723.&&&&&0196 723	Дакар
Судан^[6]	25 мая 1963	&&&&&&&030894000.&&&&&030 894 000	&&&&&&&&01886068.&&&&&01 886 068	Хартум	Членства часова прыпынена з 25 красавіка 2021 — пасля дзяржаўнага перавароту ў краіне.
Сьера-Леонэ	25 мая 1963	&&&&&&&&06294774.&&&&&06 294 774	&&&&&&&&&&071740.&&&&&071 740	Фрытаўн
Танзанія	16 студзеня 1964	&&&&&&&040000000.&&&&&040 000 000	&&&&&&&&&0945203.&&&&&0945 203	Дадома	1 лістапада 1964 была перайменавана ў Танзанію.
Тога	25 мая 1963	&&&&&&&&06585000.&&&&&06 585 000	&&&&&&&&&&056785.&&&&&056 785	Ломе	Членства было прыпынена з 25 лютага 2005 года пасля ўзнікнення сумненняў у канстытуцыйнасці прэзідэнцкага прызначэння, пасля прэзідэнцкіх выбараў, якія адбыліся з відавочнымі фальсіфікацыямі 4 мая 2005 года, членства Тога зноў было адноўлена.
Туніс	25 мая 1963	&&&&&&&010327800.&&&&&010 327 800	&&&&&&&&&0163610.&&&&&0163 610	Туніс
Уганда	25 мая 1963	&&&&&&&030900000.&&&&&030 900 000	&&&&&&&&&0241038.&&&&&0241 038	Кампала
Цэнтральна-Афрыканская Рэспубліка^[7]	25 мая 1963	&&&&&&&&04216666.&&&&&04 216 666	&&&&&&&&&0622984.&&&&&0622 984	Бангі	Членства часова прыпынялася з 25 сакавіка 2013 па красавік 2016 — пасля дзяржаўнага перавароту ў краіне.
Чад	25 мая 1963	&&&&&&&010780600.&&&&&010 780 600	&&&&&&&&01284000.&&&&&01 284 000	Нджамена
Экватарыяльная Гвінея	12 кастрычніка 1968	&&&&&&&&&0504000.&&&&&0504 000	&&&&&&&&&&028051.&&&&&028 051	Малабо
Эрытрэя	24 мая 1993	&&&&&&&&04401009.&&&&&04 401 009	&&&&&&&&&0117600.&&&&&0117 600	Асмэра	Членства Эрытрэі было фактычна прыпынена ў выніку адклікання ёю "сваіх паслоў у АС 20 лістапада 2009 пасля таго, як АС звярнуўся да СБ ААН з просьбай накласці санкцыі на Эрытрэю ў адказ на меркаваную падтрымку апошняй самалійскіх ісламістаў, якія спрабавалі зрынуць агульнапрызнаны законны ўрад Самалі. Толькі ў студзені 2011 членства ў Эрытрэі ў АС было адноўлена.^[8].
Эсваціні	24 верасня 1968	&&&&&&&&01141000.&&&&&01 141 000	&&&&&&&&&&017364.&&&&&017 364	Мбабане
Эфіопія	25 мая 1963	&&&&&&&085254090.&&&&&085 254 090	&&&&&&&&01104300.&&&&&01 104 300	Адыс-Абеба
Агульнае	-	&&&&&&0929543549.&&&&&0929 543 549	&&&&&&&029888364.&&&&&029 888 364	-	У дадзеныя не ўключаны паказчыкі Марока.