Тумас Транстромер

Тумас Транстромер
Тумас Транстромер
	Tomas Tranströmer
	; Т. Транстромер на Міжнароднай канферэнцыі пісьменнікаў і літаратурных перакладчыкаў у Стакгольме (29 чэрвеня 2008)
Асабістыя звесткі
Імя пры нараджэнні	шведск.: Tomas Gösta Tranströmer
Дата нараджэння	15 красавіка 1931[…]
Месца нараджэння	Стакгольм, Стакгольм[d], Стакгольмскае обер-губернатарства[d], Швецыя;
Дата смерці	26 сакавіка 2015[…] (83 гады)
Месца смерці	Стакгольм, камуна Стакгольм, лен Стакгольм, Швецыя;
Пахаванне	могілкі Катарыны[d];
Грамадзянства	Швецыя
Жонка	Monica Bladh[d]
Дзеці	Emma Tranströmer[d] і Paula Tranströmer[d]
Альма-матар	Стакгольмскі ўніверсітэт; Södra Latin[d];
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	паэт
Гады творчасці	з 1954
Мова твораў	шведская
Прэміі	Нобелеўская прэмія па літаратуры (2011) Нейштацкая літаратурная прэмія[d] (1990) літаратурная прэмія Паўночнага Савета[d] (1990) Aftonbladet Literary Award[d] (1958) Aniara Award[d] (1985) Галоўная прэмія Дзевяці[d] (2001) Скандынаўская прэмія Шведскай акадэміі (1991) Kellgren Award[d] (1981) August Prize[d] (1996) Міжнародная прэмія Ноніно[d] (2004) Q10552330? (1997) Sveriges Radio's Poetry Prize[d] (1973) Q10511054? (1995) Gerard Bonnier Poetry Award[d] (1984) Horst Bienek Award for Poetry[d] (1992)
Узнагароды	Нобелеўская прэмія па літаратуры (2011)
tomastranstromer.net
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Тумас Ёста Транстромер (шведск.: Tomas Gösta Tranströmer [ˈtʊːmas ˈjœsˈta ˈtrɑːnˈstrœmər]; 15 красавіка 1931 — 26 сакавіка 2015) — шведскі паэт XX стагоддзя, пісьменнік. Лаўрэат Нобелеўскай прэміі па літаратуры (2011).

Біяграфія

Паводле асноўнай прафесіі — доктар-псіхолаг, а таксама прафесійны піяніст. Апошнім часам жыў у Стакгольме.

Аўтар 12 кніг вершаў і прозы, сярод якіх «17 вершаў» (17 dikter, 1954), «Згукі і сляды» (Klanger och spår, 1966), «Жывым і мёртвым» (För levande och döda, 1989) і інш. Перакладаў на шведскую мову творы французскіх сюррэалістаў.

Творы

17 dikter (1954)
Hemligheter på vägen (1958)
Den halvfärdiga himlen (1962)
Klanger och spår (1966)
Mörkerseende (1970)
Stigar (1973)
Östersjöar (1974)
Sanningbarriären (1978)
Det vilda torget (1983)
För levande och döda (1989)
Minnena ser mig (1993)
Den stora gåtan (2004)

Пераклады на беларускую мову

Вершы / Тумас Транстромер; [Пер. са швед. Л. Баршчэўскага] // Annus Albaruthenicus = Год беларускі. — 2002. — С. 55 — 61.
Пад вольным небам: Выбраныя вершы / Тумас Транстромер; [Уклад., рэд. пер. Л. Баршчэўскага; Пер. са швед. У. Арлова, Л. Баршчэўскага, А. Башарымавай, А. Хадановіча; Прадм. М. Оберга, У. Арлова; Паслясл. Н. Шолера]. — Мн.: Выдавец Зміцер Колас, 2017. — 199, [3] с. — ISBN 978-985-7164-56-1.

Крыніцы

↑ Tomas Tranströmer // KulturNav — 2015. Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q16323063"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q16323066"></a>
↑ ^а ^б Tomas Göran Tranströmer // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>
↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #118623605 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 10 снежня 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ Tomas Gösta Tranströmer // Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18696256"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2664168"></a>
↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #118623605 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 2 красавіка 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ Tomas Gösta Tranströmer // http://www.finngraven.se/(S(3k11h4ntd2xnyb4ujv5bzhb1))/DisplayInfo.aspx?id=4363391 — FinnGraven.se. Праверана 18 мая 2018.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q28009604"></a>

[_ea3d601d7487f5b5-1] Tomas Tranströmer // KulturNav — 2015. Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q16323063"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q16323066"></a>

[_418d5df690896bba-2] а ^б Tomas Göran Tranströmer // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>

[_0348db7e0f82e8c3-3] Deutsche Nationalbibliothek Record #118623605 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 10 снежня 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[_db8102a6f055770c-4] Tomas Gösta Tranströmer // Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18696256"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2664168"></a>

[_5ab063885f1071b4-5] Deutsche Nationalbibliothek Record #118623605 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 2 красавіка 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[_6e674f26919c3220-6] Tomas Gösta Tranströmer // http://www.finngraven.se/(S(3k11h4ntd2xnyb4ujv5bzhb1))/DisplayInfo.aspx?id=4363391 — FinnGraven.se. Праверана 18 мая 2018.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q28009604"></a>

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Лаўрэаты Нобелеўскай прэміі па літаратуры
1901—1925	Сюлі-Прудом (1901) Тэадор Момзен (1902) Б’ёрнсцернэ Б’ёрнсан (1903) Фрэдэрык Містраль / Хасэ Эчэгерай-і-Эйсагірэ (1904) Генрык Сянкевіч (1905) Джазуэ Кардучы (1906) Джозеф Рэдзьярд Кіплінг (1907) Рудольф Крыстаф Эйкен (1908) Сельма Лагерлёф (1909) Паўль Гайзэ (1910) Марыс Метэрлінк (1911) Герхарт Гаўптман (1912) Рабіндранат Тагор (1913) Рамэн Ралан (1915) Карл Густаў Вернер фон Хейдэнстам (1916) Карл Адольф Г’елеруп / Генрык Пантопідан (1917) Карл Шпітэлер (1919) Кнут Гамсун (1920) Анатоль Франс (1921) Хасінта Бенавентэ-і-Марцінес (1922) Уільям Батлер Ейтс (1923) Уладзіслаў Рэймант (1924) Джордж Бернард Шоу (1925)
1926—1950	Грацыя Дэледа (1926) Анры Бергсон (1927) Сігрыд Унсет (1928) Томас Ман (1929) Сінклер Льюіс (1930) Эрык Аксель Карлфельт (1931) Джон Галсуорсі (1932) Іван Бунін (1933) Луіджы Пірандэла (1934) Юджын Гладстан О’Ніл (1936) Ражэ Мартэн дзю Гар (1937) Перл Бак (1938) Франс Эміль Сіланпя (1939) Іаганес Вільгельм Енсен (1944) Габрыела Містраль (1945) Герман Гесэ (1946) Андрэ Жыд (1947) Томас Стэрнз Эліят (1948) Уільям Фолкнер (1949) Бертран Артур Уільям Расел (1950)
1951—1975	Пер Лагерквіст (1951) Франсуа Марыяк (1952) Уінстан Чэрчыль (1953) Эрнэст Хемінгуэй (1954) Хальдаўр Кільян Лакснес (1955) Хуан Рамон Хіменес (1956) Альбер Камю (1957) Барыс Пастарнак (1958) Сальваторэ Квазімада (1959) Сен-Жон Перс (1960) Іва Андрыч (1961) Джон Стэйнбек (1962) Гіоргас Сеферыс (1963) Жан-Поль Сартр (адмовіўся ад узнагароды) (1964) Міхаіл Шолахаў (1965) Шмуэль Іосеф Агнон / Нэлі Закс (1966) Мігель Анхель Астурыяс (1967) Кавабата Ясунары (1968) Сэмюэл Бекет (1969) Аляксандр Салжаніцын (1970) Пабла Нэруда (1971) Генрых Бёль (1972) Патрык Уайт (1973) Эйвінд Юнсан / Хары Эдмунд Марцінсан (1974) Эўджэніа Мантале (1975)
1976—2000	Сол Белау (1976) Вісентэ Алейксандрэ (1977) Ісаак Башэвіс Зінгер (1978) Адысеяс Элітыс (1979) Чэслаў Мілаш (1980) Эліяс Канеці (1981) Габрыэль Гарсія Маркес (1982) Уільям Голдынг (1983) Яраслаў Сейферт (1984) Клод Сімон (1985) Воле Шайінка (1986) Іосіф Бродскі (1987) Нагіб Махфуз (1988) Каміла Хасэ Села (1989) Актавіа Пас (1990) Надзін Гордымер (1991) Дэрэк Уолкат (1992) Тоні Морысан (1993) Кэндзабура Оэ (1994) Шэймас Хіні (1995) Віслава Шымборска (1996) Дарыа Фо (1997) Жазэ Сарамагу (1998) Гюнтэр Грас (1999) Гаа Сінцянь (2000)
з 2001	Відзьядхар Сураджпрасад Найпал (2001) Імрэ Кертэс (2002) Джон Максвел Кутзее (2003) Эльфрыдэ Елінек (2004) Гаральд Пінтэр (2005) Архан Памук (2006) Дорыс Лесінг (2007) Жан-Мары Гюстаў ле Клезіё (2008) Герта Мюлер (2009) Марыа Варгас Льёса (2010) Тумас Транстромер (2011) Мо Янь (2012) Эліс Манро (2013) Патрык Мадыяно (2014) Святлана Алексіевіч (2015) Боб Дылан (2016) Кадзуа Ісігура (2017) Вольга Такарчук (2018) Петэр Гандке (2019) Луіза Глюк (2020) Абдулразак Гурна (2021) Анні Эрно (2022) Юн Фосэ (2023) Хан Ган (2024)

Лаўрэаты Нобелеўскай прэміі ў 2011 годзе
Фізіялогія і медыцына	Ральф Стайнман (Канада, ЗША) • Брус Бётлер (ЗША) • Жуль Хофман (Люксембург, Францыя)
Фізіка	Сол Перлмутэр (ЗША) • Браян Шміт (Аўстралія, ЗША) • Адам Рыс (ЗША)
Хімія	Дан Шэхтман (Ізраіль)
Літаратура	Тумас Транстромер (Швецыя)
Мір	Элен Джонсан-Серліф (Ліберыя) • Лейма Гбові (Ліберыя) • Тавакуль Карман (Емен)
Эканоміка	Томас Сарджэнт (ЗША) • Крыстафер Сімс (ЗША)
Іншыя гады: 2010 · 2011 · 2012 · 2013 · 2014 · 2015 · 2016 · 2017 · 2018 · 2019

Лаўрэаты прэміі «Залаты вянок»
1966—1975	Роберт Раждзественскі (1966) • Булат Акуджава (1967) • Ласла Надзь (1968) • Мак Дзіздар (1969) • Міадраг Паўлавіч (1970) • Уістан Хью Одзен (1971) • Пабла Неруда (1972) • Эўджэніа Мантале (1973) • Фазыл Хюсню Дагларджа (1974) • Леапольд Седар Сенгор (1975)
1976—1985	Эжэн Гільвік (1976) • Артур Лундквіст (1977) • Рафаэль Альберці (1978) • Міраслаў Крлежа (1979) • Ганс Магнус Энцэнсбергер (1980) • Блажэ Конескі (1981) • Нікіта Стэнеску (1982) • Агея (1983) • Андрэй Вазнясенскі (1984) • Яніс Рыцас (1985)
1986—1995	Ален Гінзберг (1986) • Тадэвуш Ружэвіч (1987) • Дзесанка Максімовіч (1988) • Томас Шапкот (1989) • Хуста Хорхе Падрон (1990) • Іосіф Бродскі (1991) • Ферэнц Юхас (1992) • Генадзій Айгі (1993) • Тэд Х'юз (1994) • Егуда Аміхай (1995)
1996—2005	Макота Аока (1996) • Адоніс (1997) • Лу Хуан (1998) • Іў Банфуа (1999) • Эдаарда Сангвінецці (2000) • Шэймас Хіні (2001) • Слаўка Міхаліч (2002) • Тумас Транстромер (2003) • Васка Граса Моўра (2004) • Уільям Стэнлі Мёрвін (2005)
2006—2015	Нэнсі Марэхон (2006) • Махмуд Дарвіш (2007) • Фатас Арапі (2008) • Томаж Шаламун (2009) • Любамір Леўчаў (2010) • Матэя Матэўскі (2011)