Аўтамабільныя дарогі Беларусі

Аўтамабільныя дарогі Беларусі — пракладзеныя па тэрыторыі Рэспублікі Беларусь рэспубліканскія (у т. л. нацыянальны сегмент міжнародных), мясцовыя і ведамасныя дарогі для руху аўтамабільнага транспарта.

Уладальнікамі аўтамабільных дарог могуць быць Рэспубліка Беларусь, яе адміністрацыйна-тэрытарыяльныя адзінкі, юрыдычныя і фізічныя асобы, ва ўласнасці якіх знаходзяцца аўтамабільныя дарогі, а таксама юрыдычныя асобы, за якімі аўтамабільныя дарогі замацаваныя на праве гаспадарчага ведання ці аператыўнага кіравання.

Рэспубліканскім органам дзяржаўнага кіравання ў галіне аўтамабільных дарог і дарожнай дзейнасці з'яўляецца Дэпартамент «Белаўтадар» Міністэрства транспарта і камунікацый Рэспублікі Беларусь.

Усяго ў Беларусі больш за 50 тыс. км дарог агульнага карыстання і каля 200 тыс. км ведамасных (сельскагаспадарчых, прамысловых прадпрыемстваў, лясныя і інш.), у т. л. 10 тыс. км у гарадах і населеных пунктах. Пры гэтым шчыльнасць пазагарадскіх дарог з цвёрдым пакрыццём пакуль даволі нізкая — 337 км на 1000 км² тэрыторыі, — для параўнання: у еўрапейскіх краінах з развітой сеткай аўтамабільных дарог гэты паказчык роўны ў сярэднім 906 км.

Аўтадарогі для высокаінтэнсіўнага і скораснага руху аўтамабільнага транспарту без перасячэнняў транспартных патокаў на адным узроўні называюцца аўтамагістралямі. Звычайна пракладваюцца ў абход гарадоў і прамысловых цэнтраў, сувязь з якімі ажыццяўляецца па пад'яздных дарогах.

Класіфікацыя аўтамабільных дарог

Схема асноўных аўтамабільных дарог Беларусі

У залежнасці ад функцыянальнага прызначэння аўтамабільныя дарогі Беларусі падраздзяляюцца на рэспубліканскія і мясцовыя.

Да рэспубліканскіх аўтамабільных дарог адносяцца аўтамабільныя дарогі, уключаныя ў сетку міжнародных аўтамабільных дарог (еўрапейскай транспартнай сістэмы), а таксама аўтамабільныя дарогі, якія забяспечваюць транспартныя сувязі:

• сталіцы Рэспублікі Беларусь — горада Мінска з адміністрацыйнымі цэнтрамі абласцей, Нацыянальным аэрапортам «Мінск»;
• адміністрацыйных цэнтраў абласцей паміж сабой;
• адміністрацыйных цэнтраў абласцей з аэрапортамі па-за гарадской рысай і з адміністрацыйнымі цэнтрамі раёнаў;
• адміністрацыйных цэнтраў раёнаў паміж сабой па адным з накірункаў;
• гарадоў абласнога падпарадкавання з адміністрацыйным цэнтрам вобласці, на тэрыторыі якой гэтыя гарады знаходзяцца;
• чыгуначных станцый, размешчаных не ў гарадах, пунктаў пропуску праз Дзяржаўную граніцу Рэспублікі Беларусь, а таксама іншых аб'ектаў дзяржаўнага значэння з рэспубліканскімі аўтамабільнымі дарогамі.

Да мясцовых аўтамабільных дарог адносяцца аўтамабільныя дарогі, што забяспечваюць транспартныя сувязі:

• адміністрацыйных цэнтраў сельсаветаў, гарадоў раённага падпарадкавання, гарадскіх, курортных і рабочых пасёлкаў, сельскіх населеных пунктаў з адміністрацыйнымі цэнтрамі раёнаў, на тэрыторыі якіх яны размешчаны, а таксама гарадоў раённага падпарадкавання, гарадскіх, курортных і рабочых пасёлкаў паміж сабой і з бліжэйшымі чыгуначнымі станцыямі, аэрапортамі, рачнымі портамі і прыстанямі па-за гарадской рысай;
• месцаў масавага адпачынку, турызму, спартыўных комплексаў, курортаў, бальніц, школ-інтэрнатаў, дамоў адпачынку, аздараўленчых лагераў, могілак, гістарычных помнікаў, помнікаў прыроды і культуры з адміністрацыйнымі цэнтрамі абласцей і раёнаў, на тэрыторыі якіх знаходзяцца гэтыя аб'екты, а таксама з бліжэйшымі чыгуначнымі станцыямі, аэрапортамі, рачнымі портамі, прыстанямі і рэспубліканскімі аўтамабільнымі дарогамі;
• адміністрацыйных цэнтраў сельсаветаў паміж сабой, сельскіх населеных пунктаў (у тым ліку дарогі, якія праходзяць па тэрыторыі гэтых населеных пунктаў) з аўтамабільнымі дарогамі агульнага карыстання;
• раёнаў індывідуальнага жыллёвага будаўніцтва, размешчаных у сельскай мясцовасці, і садаводчых таварыстваў з аўтамабільнымі дарогамі агульнага карыстання.

Да аўтамабільных дарог неагульнага карыстання адносяцца аўтамабільныя дарогі, прызначаныя для ўнутрыгаспадарчых і тэхналагічных перавозак, службовыя і патрульныя аўтамабільныя дарогі ўздоўж каналаў, трубаправодаў, ліній электраперадачы, іншых камунікацый і збудаванняў, а таксама службовыя аўтамабільныя дарогі да гідратэхнічных і іншых збудаванняў.

Асобую катэгорыю аўтамабільных дарог неагульнага карыстання складаюць аўтамабільныя дарогі, якія знаходзяцца ў веданні Міністэрства абароны Рэспублікі Беларусь, Міністэрства ўнутраных спраў Рэспублікі Беларусь і Дзяржаўнага камітэта пагранічных войск Рэспублікі Беларусь. На гэтыя дарогі не распаўсюджваецца дзеянне Закона Рэспублікі Беларусь «Аб аўтамабільных дарогах і дарожнай дзейнасці» ад 2 снежня 1994 № 3434-XII.

Міжнародныя аўтамабільныя дарогі

Нумар	Найменаванне (маршрут)
Е 28	Берлін — Шчэцін — Галенюў — Кашалін — Гданьск... Калінінград — Таўпакі — Несцераў — Мар'ьямпаль — Вільнюс — Мінск
Е 30	Корк — Уотэрфард — Уэксфард — Рослер... Фішгард — Суонсі — Кардыф — Ньюпарт — Брысталь — Лондан — Колчэстр — Іпсуіч — Фелікстаў... Хук-ван-Холанд — Гаага — Гоўда — Утрэхт — Амерсфард — Ольдэнцаль — Оснабрук — Бад — Ойенхаўзен — Гановер — Браўншвейг — Магдэбург — Берлін — Свябодзін — Познань — Ловіч — Варшава — Брэст — Мінск — Смаленск — Масква — Разань — Пенза — Самара — Уфа — Чэлябінск
Е 85	Клайпеда — Каўнас — Вільнюс — Ліда — Слонім — Кобрын — Луцк — Чарнаўцы — Сірэт — Сучава — Роман — Бакэу — Мэрэшэсці — Базэу — Урзічэні — Бухарэст — Джурджу — Русе — Бяла — Вяліка-Тырнава — Стара-Загора — Хаскава — Свілеград — Ормэніё — Кастаньяс — Дзідзіматыхон — Александрупаліс
Е 95	Санкт-Пецярбург — Пскоў — Гомель — Кіеў — Адэса... Самсун — Мярзіфон
Е 271	Мінск — Гомель

Рэспубліканскія аўтамабільныя дарогі

Нумар	Найменаванне (маршрут)
М-1/Е 30	Брэст (Казловічы) — Мінск — граніца Расійскай Федэрацыі (Рэдзькі) / пад'езды: да Дзяржынска, Пружан, аэрапорта Брэст, Кобрына, Брэста
М-2	Мінск — Нацыянальны аэрапорт Мінск
М-3	Мінск — Віцебск / пад'езды: да Лагойска, мемарыяльнага комплекса «Хатынь», Бешанковіч
М-4	Мінск — Магілёў / пад'езд да аэрапорта Магілёў
М-5/Е 271	Мінск — Гомель / пад'езды: да Бабруйска, Жлобіна
М-6	Мінск — Гродна — граніца Рэспублікі Польшча (Брузгі) / пад'езды: да Валожына, Ліды, аэрапорта Гродна, Гродна
М-7/Е 28	Мінск — Ашмяны — граніца Літоўскай Рэспублікі (Каменны Лог) / пад'езд да Валожына
М-8/Е 95	Граніца Расійскай Федэрацыі (Езярышча) — Віцебск — Гомель — граніца Украіны (Новая Гута) / пад'езды: да аэрапорта Віцебск, Оршы, Копысі, Шклова, Магілёва, Быхава, Гомеля
М-9	Кальцавая дарога вакол Мінска / пад'езд да пансіяната
М-10	Граніца Расійскай Федэрацыі (Селішча) — Гомель — Кобрын / пад'езды: да Гомеля, Петрыкава, Жыткавіч, Лунінца
М-11/Е 85	Граніца Літоўскай Рэспублікі (Беняконі) — Ліда — Слонім — Быцень / пад'езд да санаторыя «Радон»
М-12/Е 85	Кобрын — граніца Украіны (Макраны)
Р-1	Мінск — Дзяржынск
Р-2/Е 85	Стоўбцы — Івацэвічы — Кобрын
Р-3	Лагойск — Зембін — Глыбокае — граніца Латвійскай Рэспублікі (Урбаны)
Р-4	Баранавічы — Ляхавічы (да аўтамабільнай дарогі Р-43)
Р-5	Баранавічы — Навагрудак — Іўе
Р-6	Івацэвічы — Пінск — Столін
Р-7	Камянец — Жабінка — Федзькавічы
Р-8	Лунінец — Пінск
Р-9	Высокае — Воўчын — граніца Рэспублікі Польшча
Р-10	Любча — Навагрудак — Дзятлава
Р-11	Парачаны (ад аўтамабільнай дарогі М-6/Е 28) — Навагрудак — Нясвіж
Р-12	Нясвіж — Клецк
Р-13	Клецк — Сіняўка — Ганцавічы — Лунінец
Р-14	Полацк — Міёры — Браслаў
Р-15	Крычаў — Орша — Лепель / пад'езд да Горак
Р-16	Цюхінічы — Высокае — граніца Рэспублікі Польшча (Пяшчатка)
Р-17	Брэст — граніца Украіны (Олтуш)
Р-18	Граніца Расійскай Федэрацыі (Кастрова) — Верхнядзвінск — Шаркаўшчына — Казяны
Р-19	Талачын — Крупкі
Р-20	Віцебск — Полацк — граніца Латвійскай Рэспублікі (Грыгараўшчына) / пад'езды: да Полацка, Наваполацка, Верхнядзвінска
Р-21	Віцебск — граніца Расійскай Федэрацыі (Лёзна)
Р-22	Орша — Дуброўна — да аўтамабільнай дарогі М-1/Е 30 (Буда)
Р-23	Мінск — Мікашэвічы / пад'езды: да Слуцка, Салігорска
Р-24	Полацк — Расоны
Р-25	Віцебск — Сянно — Талачын
Р-26	Талачын — Круглае — Нежкава
Р-27	Браслаў — Паставы — Мядзель / пад'езд да граніцы Літоўскай Рэспублікі (Відзы)
Р-28	Мінск — Маладзечна — Нарач / пад'езды: да Вілейкі, вёскі Гатовічы
Р-29	Ушачы — Вілейка
Р-30	Гомель — Ветка — Чачэрск — Ямнае
Р-31	Бабруйск (ад аўтамабільнай дарогі М-5/Е 271) — Мазыр — граніца Украіны (Новая Рудня) / пад'езды: да Бабруйска, Ельска
Р-32	Рэчыца — Лоеў
Р-33	Рэчыца — Хойнікі
Р-34	Асіповічы — Глуск — Азарычы
Р-35	Калінкавічы — Брагін — Камарын — граніца Украіны (Камарын)
Р-36	Мазыр — Лельчыцы — Мілашавічы — граніца Украіны (Глушкавічы)
Р-37	Міхалкі — Нароўля — граніца Украіны (Аляксандраўка)
Р-38	Буда-Кашалёва (ад аўтамабільнай дарогі М-5/Е 271) — Чачэрск — Краснаполле
Р-39	Рагачоў — Жлобін (да аўтамабільнай дарогі М-5/Е 271)
Р-40	Бараўляны — Лагойск / пад'езд да комплекса «Азёрны»
Р-41	Слонім - Масты — Скідзель — граніца Літоўскай Рэспублікі (Парэчча)
Р-42	Гродна — Гожа — граніца Літоўскай Рэспублікі (Прывалкі)
Р-43	Граніца Расійскай Федэрацыі (Звянчатка) — Крычаў — Бабруйск — Івацэвічы (да аўтамабільнай дарогі Р-2/Е 85) / пад'езды: да Слаўгарада, Чэрыкава
Р-44	Гродна — Ружаны — Івацэвічы
Р-45	Полацк — Глыбокае — граніца Літоўскай Рэспублікі (Катлоўка)
Р-46	Лепель — Полацк — граніца Расійскай Федэрацыі (Юхнавічы)
P-47	Свіслач — Поразава — Пружаны
Р-48	Варняны — Ашмяны — Юрацішкі — Іўе / пад'езд да граніцы Літоўскай Рэспублікі (Лоша)
Р-50	Масты — Зэльва — Ружаны
Р-51	Астрына — Шчучын — Ваўкавыск
Р-53	Слабада — Навасады / пад'езд да Кургана Славы
Р-54	Першаі — Івянец — Нясвіж (праз Дзераўное)
Р-55	Бабруйск — Глуск — Любань (да аўтамабільнай дарогі Р-23)
Р-56	Маладзечна — Валожын
Р-57	Кучына — Любань — Ветчын (да аўтамабільнай дарогі М-10)
Р-58	Мінск — Калачы — Мядзел
Р-59	Лагойск — Смалявічы — Мар'іна Горка
Р-60	Купа — Занарач — Брусы
Р-61	Узда — Капыль — Гулевічы (праз Старыцу)
Р-62	Чашнікі — Бобр — Бабруйск (праз Клічаў)
Р-63	Барысаў — Вілейка — Ашмяны
Р-64	Стоўбцы — Мір
Р-65	Заслаўе — Дзяржынск — Возера
Р-66	Калачы — Лагойск
Р-67	Барысаў — Беразіно — Бабруйск
Р-68	Пухавічы — Узда — Негарэлае
Р-69	Смалявічы — Смілавічы — Праўдзінскі — Шацк
Р-70	Княжыцы — Горкі — Леніна
Р-71	Магілёў — Слаўгарад
Р-72	Асіповічы — Свіслач
Р-73	Чавусы — Мсціслаў — граніца Расійскай Федэрацыі (Каськова)
Р-74	Чэрыкаў — Краснаполле — Хоцімск
Р-75	Клімавічы (ад аўтамабільнай дарогі Р-43) — Касцюковічы — граніца Расійскай Федэрацыі (Смолькі) / пад'езды: да Клімавіч, Касцюковіч
Р-76	Орша — Шклоў — Магілёў
Р-77	Шклоў — Бялынічы (праз Прыгані)
Р-78	Алекшыцы — Ваўкавыск — Поразава
Р-79	Клічаў — Чачэвічы
Р-80	Слабада — Паперня
Р-81	Пружаны — граніца Рэспублікі Польшча / пад'езд да вёскі Віскулі
Р-82	Акцябрскі — Парычы — Рэчыца / пад'езд да Светлагорска
Р-83	Брэст — Камянец — Нацыянальны парк Белавежская пушча
Р-84	Бяроза — Драгічын
Р-85	Слонім — Высокае
Р-86	Багушэўск (ад аўтамабільнай дарогі М-8/Е 95) — Сянно — Лепель — Мядзел
Р-87	Віцебск — Орша
Р-88	Жыткавічы — Давыд-Гарадок — граніца Украіны (Верхні Церабежаў)
Р-89	Ліда — Трокелі — Геранёны — граніца Літоўскай Рэспублікі (Геранёны)
Р-90	Парычы — Чырвоны Бераг (да аўтамабільнай дарогі М-5/Е 271)
Р-91	Асіповічы — Баранавічы
Р-92	Мар'іна Горка — Старыя Дарогі
Р-93	Магілёў — Бабруйск
Р-94	Брэст — Тамашоўка — граніца Украіны / пад'езд да граніцы Рэспублікі Польшча (Дамачова)
Р-95	Лынтупы — Свір — Смаргонь — Крэва — Гальшаны
Р-96	Магілёў — Расна — Мсціслаў / пад'езды: да Чавус, Дрыбіна
Р-97	Магілёў — Быхаў — Рагачоў
Р-99	Баранавічы — Ваўкавыск — Пагранічны — Гродна / пад'езды да граніцы Рэспублікі Польшча (Брузгі, Бераставіца)
Р-100	Масты — Вялікая Бераставіца
Р-101	Пружаны — Бяроза
Р-102	Высокае — Камянец — Кобрын
Р-103	Клецк — Ляхавічы
Р-104	Жабінка — Кобрын
Р-105	Ганцавічы — Лагішын
Р-106	Маладзечна — Смаргонь / пад'езд да Смаргоні
Р-107	Нясвіж — Цімкавічы
Р-108	Баранавічы — Моўчадзь — Дзятлава
Р-109	Лёзна — Арэхаўск (да аўтамабільнай дарогі М-8/Е 95)
Р-110	Глыбокае — Паставы — Лынтупы — граніца Літоўскай Рэспублікі (Лынтупы) / пад'езд да граніцы Літоўскай Рэспублікі (Мальдзевічы)
Р-111	Бешанковічы — Чашнікі
Р-112	Віцебск — Сураж — граніца Расийскай Федэрацыі (Стайки)
Р-113	Сянно — Бешанковічы — Ушачы
Р-114	Гарадок — Ула — Камень
Р-115	Віцебск — Гарадок (да аўтамабільнай дарогі М-8/Е 95)
Р-116	Ушачы — Лепель
Р-118	Любонічы (ад аўтамабільнай дарогі Р-62) — Кіраўск
Р-119	Слаўгарад — Ніканавічы (да аўтамабільнай дарогі М-8/Е 95)
Р-120	Быхаў — Бялынічы
Р-121	Шклоў — Круглае
Р-122	Магілёў — Чэрыкаў — Касцюковічы
Р-123	Прысна — Масток — Дрыбін — Горкі
Р-124	Ветка — Добруш — Церахаўка — граніца Расийскай Федэрацыі і граніца Украіны (Весялоўка)
Р-125	Лоеў — Брагін
Р-126	Ельск — Нароўля
Р-128	Тураў — Лельчыцы — Славечна (да аўтамабільнай дарогі Р-31)
Р-129	Гомель — аэрапорт Гомель
Р-130	Буда-Кашалёва — Уваравічы — Калініна
Р-131	Калінкавічы — Мазыр (да аўтамабільнай дарогі Р-31)
Р-132	Граніца Расийскай Федэрацыі (Гарбачова) — Расоны — Кахановічы
Р-134	Вялікая Бераставіца — Кваторы — Свіслач
Р-135	Иўе — Трокелі — Радунь
Р-136	Войцешын (ад аўтамабільнай дарогі Р-2/Е 85) — Хомск — Драгічын
Р-138	Чавусы — Слаўгарад (да аўтамабільнай дарогі Р-71)
Р-139	Хоцімск — Родня
Р-140	Слаўгарад — Краснаполле
Р-141	Беліца — Жалудок — Ражанка
Р-142	Зэльва — Дзярэчын — Медзвіновічы
Р-144	Іванава — граніца Украіны (Махро)
Р-145	Гродна — Астрына — Радунь — граніца Літоўскай Рэспублікі (Доцішкі)
Р-146	Ашмяны — Клявіца — граніца Літоўскай Рэспублікі (Клявіца)
Р-147	Стытычава — Невель — граніца Украіны (Невель)
Р-148	Ельск — Махновічы (да аўтамабільнай дарогі Р-36)
Р-149	Жлобін (ад аўтамабільнай дарогі М-5/Е 271) — Светлагорск (да аўтамабільнай дарогі Р-82)

У Сеціве

• Дэпартамент «Белаўтадар» Міністэрства транспарту і камунікацый Рэспублікі Беларусь
• СЕРЖАНОВІЧ А. З акцэнтам на інфраструктуру