Перайсці да зместу

Пагадненне Сайкса — Піко

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
     акупавана Францыяй      акупавана Вялікабрытаніяй      акупавана Расіяй      Зона «A», французскі пратэктарат      Зона «B», брытанскі пратэктарат      Міжнародныя зоны

Пагадненне Сайкса — Піко (англ.: Sykes–Picot Agreement) ад 16 мая 1916 года — тайнае пагадненне паміж урадамі Вялікабрытаніі, Францыі, Расіі і пазней Італіі[1], у якім былі размежаваны сферы інтарэсаў на Блізкім Усходзе пасля Першай сусветнай вайны.

Пагадненне было распрацавана ў лістападзе 1915 года французскім дыпламатам Франсуа Жорж-Піко і англічанінам Маркам Сайксам.

Паводле пагаднення, Вялікабрытанія атрымлівала тэрыторыю, якая адпавядае сучасным Іарданіі, Іраку, і раён вакол горада Хайфа. Францыя атрымлівала паўднёва-ўсходнюю частку Турцыі, паўночны Ірак, Сірыю і Ліван. Астатняя тэрыторыя паміж Міжземным морам і ракой Іардан павінна была знаходзіцца пад міжнародным кантролем. Кожная з дзяржаў мела права вызначыць дзяржаўныя межы ў сваёй зоне ўплыву.

Многія разглядаюць пагадненне як пераломны пункт у адносінах паміж Захадам і арабскім бокам. Яно адмаўляла абяцанні, дадзеныя арабам[2] праз Томаса Эдварда Лоўрэнса, пра стварэнне нацыянальнай арабскай дзяржавы на тэрыторыі Вялікай Сірыі ў абмен на падтрымку брытанскіх войскаў у барацьбе з Асманскай імперыяй.

Зноскі

  1. ААН Вытокі Палесцінскай праблемы: Распад Атаманскай імперыі
  2. Lawrence of Arabia: The Battle for the Arab World. Director James Hawes. PBS Home Video, 21 кастрычніка 2003. Interview with Kamal Abu Jaber, former Foreign Minister of Jordan