Вялікабрытанія ў Першай сусветнай вайне
Першую сусветную вайну Вялікабрытанія прайшла ў складзе ваенна-палітычнага блока Антанта; бесперапынна развіваючыся, краіна дамаглася сваёй мэты, нанёсшы паражэнне блоку Цэнтральных дзяржаў (Германская імперыя, Аўстра-Венгрыя, Асманская імперыя і Балгарскае царства). На працягу вайны Брытанскія узброеныя сілы зведалі сур'ёзную рэарганізацыю, напрыклад, былі створаны Каралеўскія ваенна-паветраныя сілы; колькасць войскаў узрасла. Упершыню ў гісторыі краіны быў праведзены прымусовы прызыў [1]. З пачаткам вайны патрыятычныя пачуцці захліснулі ўсю краіну, сацыяльныя бар'еры паміж грамадскімі класамі эдвардзіянскай Англіі ў гэты перыяд панізіліся[2].
Для дасягнення перамогі над ворагам прыйшлося пайсці на істотныя ахвяры. Каб папярэдзіць недахоп працоўных рук і дэфіцыт прадуктаў харчавання, урад распрацаваў шэраг законаў, такіх як закон аб абароне каралеўства, надзяляючы тым самым сябе дадатковымі паўнамоцтвамі па забеспячэнню бяспекі сваіх грамадзян. У працэсе вайны адбылося змяненне стаўлення да яе ўладаў. Ад першаснай палітыкі «бізнэс — як звычайна»[3] і захавання даваеннага статус-кво пры кабінеце Герберта Генры Асквіта [4] прыйшлося адмовіцца на карысць рэжыму татальнай вайны (уздзеяння дзяржавы на ўсе сферы грамадскага жыцця) пры прэм'еры Дэвідзе Лойд Джорджы[5], што ўпершыню назіралася на тэрыторыі Брытаніі. Брытанскія гарады ўпершыню сталі аб'ектамі паветраных бамбардзіровак.
Баявы дух ў грамадстве падтрымліваўся на даволі высокім узроўні, шмат у чым дзякуючы сродкам масавай інфармацыі; газеты ў ваенны час квітнелі [6]. Паспяхова ўкаранялася ўрадавая прапаганда, дзякуючы працы такіх журналістаў як Чарлз Масцерман і газетных выдаўцоў як лорд Бівербрук. Шляхам прыстасавання да дэмаграфічных змяненняў у рабочай сіле, звязаныя з вайной галіны прамысловасці хутка раслі, і вытворчасць павялічылася за кошт найму вялікай колькасці людзей [7]. Акрамя таго, упершыню пачалося масавае прымяненне жаночай працы, што вымусіла парламент у 1918 годзе прыняць закон, які прадаставіў права голасу значнай колькасці жанчын [8].
Падчас вайны Брытанская каралеўская сям’я на чале з Георгам V разарвала сувязі са сваімі германскімі сваякамі і зноў змяніла нямецкае найменне сваёй дынастыі — Саксен-Кобург-Гоцкая — на Віндзорская. Праблемы, якія зведваюцца краінай падчас вайны, сталі перашкодай для выратавання каралеўскіх сваякоў у Расіі, у тым ліку, і Мікалая II. З-за недахопу харчавання і эпідэміі «іспанкі», які ўдарыў па краіне ў 1918 годзе, узрос узровень смяротнасці [9]. Ваенныя страты перавысілі 850 000 чалавек [10]. Таксама лічыцца, што вайна ўзмацніла рост нацыянальнай самасвядомасці ў Канадзе і Аўстраліі, што скончылася, у канчатковым выніку, распадам Брытанскай імперыі. Так, і Аўстралія, і Канада ўжо тады лічылі за лепшае выкарыстоўваць нацыянальную сімволіку на палях бітваў. Аднак, з геаграфічнай пункту гледжання, імперыя дасягнула найвышэйшага росквіту ў выніку падпісання мірных дагавораў [11].
Вялікабрытанія ў Першай сусветнай вайне на Вікісховішчы |
Зноскі
- ↑ Encyclopedia of World War I / S. Tucker; P. Roberts. — 2005. — P. 504.
- ↑ The war and the changing face of British society (англ.)(недаступная спасылка). The National Archives. Архівавана з першакрыніцы 8 снежня 2011. Праверана 10 жніўня 2011.
- ↑ Вадим Серов. Словарь крылатых слов и выражений . М.: «Локид-Пресс» (23 жніўня 2003). Архівавана з першакрыніцы 21 мая 2012. Праверана 5 верасня 2011.
- ↑ Charles Whiting Baker. Government control and operation of industry in Great Britain and the United States during the World War. — 1. — New York, NY: Oxford University Press, 1921. — Р. 21
- ↑ Chris Trueman.. Total War (англ.)(недаступная спасылка). History Learning Site. Архівавана з першакрыніцы 31 студзеня 2012. Праверана 10 жніўня 2011.
- ↑ Ian Beckett. The Great War. — Harlow: Pearson Education, 2007. — P. 394 — 395.
- ↑ Ian Beckett. The Great War. — Harlow: Pearson Education, 2007. — P. 341 — 343.
- ↑ Ian Beckett. The Great War. — Harlow: Pearson Education, 2007. — P. 455 — 460.
- ↑ HMSO. Statistics of the Military Effort of the British Empire During the Great War, 1914–1920 Архівавана 30 ліпеня 2012.. — 1922. — P. 237 — 362.
- ↑ Thomas Mitchell. Casualties and Medical Statistics of the Great War. — Battery Press, 1997. — P. 12.
- ↑ Ian Beckett. The Great War. — Harlow: Pearson Education, 2007. — P. 564.
Гл.таксама
[правіць | правіць зыходнік]Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Зайончковский А.М. Первая мировая война. — СПб.: Полигон, 2000. — 878 с. — ISBN 5-89173-082-0.
- Бэзил Лиддел Гарт. 1914. Правда о Первой мировой. — М.: Эксмо, 2009. — 480 с. — 4 300 экз. — ISBN 978-5-699-36036-9.
- История Первой мировой войны 1914—1918 гг. / под редакцией И. И. Ростунова. — в 2-х томах. — М.: Наука, 1975. — 25 500 экз.