Валерый Вільямавіч Цапкала

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Валерый Цапкала
Valery Tsepkalo (cropped).jpg
Першы намеснік Міністра замежных спраў Рэспублікі Беларусь
8 жніўня 1994 — 20 студзеня 1997
Прэзідэнт Аляксандр Лукашэнка
Кіраўнік урада Міхаіл Чыгір, Сяргей Лінг
Надзвычайны і Паўнамоцны Пасол Рэспублікі Беларусь у Злучаных Штатах Амерыкі
24 лютага 1997 — 2 красавіка 2002
Прэзідэнт Аляксандр Лукашэнка
Папярэднік Сяргей Мартынаў
Пераемнік Міхаіл Хвастоў
Нараджэнне 22 лютага 1965(1965-02-22)[1] (58 гадоў)
Жонка Вераніка Валер’еўна Цапкала
Адукацыя
Навуковая ступень кандыдат юрыдычных навук[d]
Дзейнасць палітык, дыпламат
Узнагароды
ордэн Пашаны
Сайт taplink.cc/tsepkalo.offi…
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Вале́рый Ві́льямавіч Цапка́ла, часам Цэпкала[2] (нар. 22 лютага 1965, Гродна) — беларускі палітык і дыпламат. Ініцыятар і стваральнік Беларускага Парку высокіх тэхналогій.

Выпускнік Маскоўскага інстытута міжнародных адносін. Кандыдат юрыдычных навук у галіне міжнароднага права. Уваходзіў у перадвыбарчы штаб Аляксандра Лукашэнкі на прэзідэнцкіх выбарах 1994 года, пасля яго перамогі першы намеснік Міністра замежных спраў Беларусі. Мае ранг надзвычайнага і паўнамоцнага пасла. З 24 лютага 1997 па 2 красавіка 2002 года займаў пасаду пасла Беларусі ў ЗША і Мексіцы. У 2005—2006 гадах упаўнаважаны прадстаўнік прэзідэнта ў Парламенце. З 7 кастрычніка 2005 па 2 сакавіка 2017 года быў дырэктарам Парку высокіх тэхналогій. З 2018 года прымае ўдзел у развіцці Інавацыйнага цэнтра Mirzo Ulugbek Innovation Center (MUIC).

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Валерый Цапкала нарадзіўся 22 лютага 1965 года ў Гродне. Быў адзіным дзіцем у сям’і інжынераў-хімікаў Вільяма і Ніны Цапкалаў, якія былі накіраваны ў Гродна па размеркаванні на будаўніцтва азотнага завода, дзе адпрацавалі ўсё жыццё. Бацька скончыў Адэскі політэхнічны інстытут, маці — Харкаўскі інжынерна-эканамічны інстытут.

Вучыўся ў гродзенскай сярэдняй школе № 14 з паглыбленым вывучэннем англійскай мовы, захапляўся гісторыяй. У 1982—1984 гадах вучыўся ў Беларускім тэхналагічным інстытуце. У 1984 годзе прызваны ў армію з другога курса інстытута (адтэрміноўка студэнтам у той час была адменена), праходзіў службу ў ракетных войсках стратэгічнага прызначэння ў Хмяльніцкім[3].

Пасля службы ў арміі ў 1986 годзе адразу паступіў у Маскоўскі дзяржаўны інстытут міжнародных адносін, які скончыў з адзнакай у 1991 годзе па спецыяльнасці «Міжнародныя адносіны». Пасля вучобы застаўся ў аспірантуры гэтага ж інстытута, у 1992 годзе скончыў яе на «выдатна», выкладаў у МДІМА, стаў кандыдатам юрыдычных навук.

У 1991 годзе быў супрацоўнікам савецкага пасольства ў Хельсінкі. Пасля скасавання СССР вырашыў вярнуцца ў Беларусь.

У 1992 годзе займаў дыпламатычную пасаду МЗС Беларусі. У 1993—1994 гадах быў саветнікам Станіслава Шушкевіча, Старшыні Вярхоўнага Савета Рэспублікі Беларусь XII-га склікання. Пасля адстаўкі Станіслава Шушкевіча з пасады Старшыні Вярхоўнага Савета ў 1994 годзе перайшоў працаваць у Выканаўчы сакратарыят СНД саветнікам выканаўчага сакратара.

На прэзідэнцкіх выбарах 1994 года быў адным з кіраўнікоў перадвыбарчага штаба Аляксандра Лукашэнкі[4]. У 1994 годзе паводле ўспамінаў палітолага Аляксандра Фядуты, Валерый Цапкала арганізоўваў візіт Аляксандра Лукашэнкі ў расійскую Дзяржаўную думу. Адбывалася гэта цераз сувязі з ЛДПР, бо ў гэтай партыі таксама было дастаткова шмат выпускнікоў МДІМА[5]. Пасля перамогі Лукашэнкі на прэзідэнцкіх выбарах, з 8 жніўня 1994 года[6] да 20 студзеня 1997 года быў першым намеснікам Міністра замежных спраў Рэспублікі Беларусь[7]. 24 лютага 1997 года быў прызначаны Надзвычайным і Паўнамоцным Паслом Рэспублікі Беларусь у Злучаных Штатах Амерыкі і Мексіцы па сумяшчальніцтве[8], вызвалены з гэтых пасад быў 2 красавіка 2002 года[9].

З 2002 года да 7 кастрычніка 2005 года быў памочнікам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь — каардынаваў аналітычную дзейнасць, не абмяжоўваўся сферай міжнародных адносін, быў паўнамоцным прадстаўніком прэзідэнта ў Нацыянальным сходзе.

11 кастрычніка 2005 года заняў пасаду кіраўніка ДУ «Адміністрацыя Парка высокіх тэхналогій»[10]. 2 сакавіка 2017 года вызвалены з гэтай пасады[11].

У 2018 годзе Валерый Цапкала прадставіў свой праект Prabook.com — біяграфічную бібліятэку, якая павінна забяспечыць «лічбавую неўміручасць». Заяўлена, што база артыкулаў пра людзей ствараецца на аснове малюнкаў і тэкстаў з адкрытых крыніц, якія загружаюць у праект распрацоўшчыкі[12][13]. За парушэнне аўтарскіх праў пры капіраванні даных з Вікіпедыі Prabook уключаны ў спіс Wikipedia:Mirrors and forks.

У 2020 годзе абвясціў пра планы балатавацца ў прэзідэнты Беларусі. Не быў дапушчаны да ўдзелу ў прэзідэнцкіх выбарах. Затым, асцерагаючыся палітычнага пераследу, пакінуў Беларусь. Пад канец 2020 года Валерый Цапкала з сям’ёй пераехаў у Латвію[14].

У кастрычніку 2022 года МУС Беларусі прызнала групу грамадзян, аб'яднаную пад кіраўніцтвам Валерыя Цапкалы, у тым ліку яго сайты і старонкі ў сацыяльных сетках, экстрэмісцкім фарміраваннем[15][16].

Парк высокіх тэхналогій[правіць | правіць зыходнік]

Ідэя стварэння беларускага варыянту «Крамянёвай даліны» ўпершыню была выказаная кіраўніком Беларусі Аляксандрам Лукашэнкам у 2003 годзе і пачала абмяркоўвацца ў 2004 годзе паводле ініцыятывы Валерыя Цапкалы і Міхаіла Мясніковіча[17].

Прэзідэнцкі дэкрэт № 12 «Аб Парку высокіх тэхналогій» ад 22 верасня 2005 года гарантаваў сектаральныя льготы IT-кампаніям[18]. Для рэалізацыі праекта ў 2005 годзе быў створаны экстэрытарыяльны Парк высокіх тэхналогій, кіраваць якім прызначылі Валерыя Цапкалу[19].

2 сакавіка 2017 года пасля 11 гадоў працы Валерый Цапкала быў вызвалены з пасады дырэктара ПВТ[20].

Грамадска-палітычная дзейнасць[правіць | правіць зыходнік]

6 студзеня 2021 года Валерый Цапкала абвясціў аб стварэнні Беларускага Дэмакратычнага форума з мэтай аб’яднаць «усё разумныя сілы ў канстытуцыйных пераўтварэннях як разумную альтэрнатыву народнай большасці ў адказ на псеўданацыянальны Усенародны сход»[21].

Сям’я[правіць | правіць зыходнік]

Жанаты з Веранікай Цапкала, мае дзяцей.

Бібліяграфія[правіць | правіць зыходнік]

  • Код бессмертия: тайна смерти и воскрешения человека / Валерий Цепкало. — Мн.: Харвест, 2005. — 239 c. — ISBN 985-13-4714-0.

Зноскі

  1. ↑ а б в Кто есть кто в Республике Беларусь — Białystok: Podlaski Instytut Wydawniczy, 2000. — С. 51. — 313 с. — ISBN 978-83-913780-0-7
  2. ↑ У пашпарце прозвішча Валерыя Цапкалы запісана як «Цэпкала». Ці гэта правільна?
  3. ↑ Валерий Цепкало: Многие проблемы решаются созданием нормальных условий для ведения бизнеса
  4. ↑ Валерий Цепкало больше не директор ПВТ (обновлено). Праверана 27 лістапада 2018.
  5. ↑ nashaniva.by
  6. ↑ Указ Президента Республики Беларусь от 8 августа 1994 года № 31 «О назначении первого заместителя Министра иностранных дел Республики Беларусь» // Сборник указов Президента Республики Беларусь (22 июля 1994 г. — 31 декабря 1995 г.) / Сост. В. П. Изотко и др. — Мн.: Беларусь, 1996. — С. 24 (руск.)
  7. ↑ Указ Президента Республики Беларусь от 20 января 1997 года № 71 «Об освобождении В. В. Цепкало от должности первого заместителя Министра иностранных дел Республики Беларусь» Архівавана 21 мая 2012. (руск.)
  8. ↑ Указ Президента Республики Беларусь от 24 февраля 1997 г. № 159 «О назначении В. В. Цепкало Чрезвычайным и Полномочным Послом Республики Беларусь в Соединенных Штатах Америки, Чрезвычайным и Полномочным Послом Республики Беларусь в Мексиканских Соединенных Штатах по совместительству» Архівавана 26 мая 2012. (руск.)
  9. ↑ Указ Президента Республики Беларусь от 2 апреля 2002 г. № 167 «Об освобождении В. В. Цепкало от должности Чрезвычайного и Полномочного Посла Республики Беларусь в Соединенных Штатах Америки и по совместительству в Мексиканских Соединенных Штатах» Архівавана 10 чэрвеня 2012. (руск.)
  10. ↑ Валерий Цепкало назначен директором администрации Парка высоких технологий
  11. ↑ Цапкала вызвалены ад пасады дырэктара Парка высокіх тэхналогій
  12. ↑ Создал ПВТ, помог Лукашенко, написал книгу о бессмертии. Кто такой Валерий Цепкало? (руск.). Bel.biz (12 мая 2020).
  13. ↑ Валерий Цепкало, экс-глава ПВТ, представил свой стартап Prabook — всемирную биографическую библиотеку (руск.). Bel.biz (23 лістапада 2018).
  14. ↑ currenttime.tv «Для нас важно, что мы рядом с Беларусью». Валерий и Вероника Цепкало переехали в Латвию и будут помогать жертвам белорусского протеста
  15. ↑ МВД Беларуси признало соцсети и проекты политика Валерия Цепкало "экстремистским формированием" (руск.). Настоящее Время (28 кастрычніка 2022). Праверана 6 лістапада 2022.
  16. ↑ МВД признало экстремистскими формированиями полк «Пагоня» и Валерия Цепкало
  17. ↑ Мясникович М.В., Национальная академия наук Беларуси; Цепкало В.В.,Парк высоких технологий; Маханёк М.М., Вальчевская Г.Ю. Национальный центр информационных ресурсов и технологий Национальной академии наук Беларуси Парк высоких технологий — от идеи к реализации(руск.) // belisa.org.by. — 2005.
  18. ↑ Валерий Цепкало больше не директор ПВТ (обновлено) (руск.). dev.by (2 сакавіка 2017). Праверана 27 лістапада 2018.
  19. ↑ Пять главных достижений Цепкало на посту главы ПВТ(руск.), dev.by (3 сакавіка 2017).
  20. ↑ Валерый Цапкала вызвалены ад пасады дырэктара ДУ «Адміністрацыя Парка высокіх тэхналогій»
  21. ↑ У адказ на Усебеларускі сход Цапкала ініцыяваў Беларускі дэмакратычны форум

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Валерый_Вільямавіч_Цапкала&oldid=4439180"